Σας ευχαριστώ πολύ. Είναι τρομακτικό να βρίσκομαι εδώ, ανάμεσα στους εξυπνότερους των εξυπνότερων. Είμαι εδώ για να σας πω μερικές ιστορίες πάθους.
Thank you so much. It's really scary to be here among the smartest of the smart. (Laughter)
Υπάρχει ένα Εβραϊκό γνωμικό που αγαπώ. «Τι είναι πιο αληθινό από την αλήθεια;» Απάντηση: Η ιστορία. Αφηγούμαι ιστορίες. Θέλω να μεταφέρω κάτι πιο αληθινό από την αλήθεια για την κοινή ανθρώπινη φύση μας. Όλες οι ιστορίες με ενδιαφέρουν και μερικές με στοιχειώνουν μέχρι που καταλήγω να τις γράφω. Κάποια θέματα προκύπτουν συνεχώς: δικαιοσύνη, αφοσίωση, βία, θάνατος, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, ελευθερία. Αντιλαμβάνομαι το μυστήριο που μας περιβάλλει, γι′ αυτό γράφω για τις συμπτώσεις, τις προαισθήσεις, τα συναισθήματα, τα όνειρα, τη δύναμη της φύσης, τη μαγεία. Τα τελευταία 20 χρόνια έχω εκδώσει μερικά βιβλία, αλλά ζούσα στην ανωνυμία ως τον Φεβρουάριο του 2006, όταν σήκωσα την Ολυμπιακή σημαία στους χειμερινούς αγώνες στην Ιταλία. Αυτό με έκανε διάσημη. Τώρα ο κόσμος με αναγνωρίζει στο εμπορικό κέντρο και τα εγγόνια μου με θεωρούν τσίφτισσα. (Γέλια)
I'm here to tell you a few tales of passion. There's a Jewish saying that I love: What is truer than truth? Answer: the story. I'm a storyteller. I want to convey something that is truer than truth about our common humanity. All stories interest me, and some haunt me until I end up writing them. Certain themes keep coming up: justice, loyalty, violence, death, political and social issues, freedom. I'm aware of the mystery around us, so I write about coincidences, premonitions, emotions, dreams, the power of nature, magic. In the last 20 years, I have published a few books, but I have lived in anonymity until February of 2006, when I carried the Olympic flag in the Winter Olympics in Italy. That made me a celebrity. (Laughter) Now people recognize me in Macy's, and my grandchildren think that I'm cool.
Επιτρέψτε μου να σας μιλήσω για τα τέσσερα λεπτά της δημοσιότητάς μου. Μία από τις διοργανώτριες της Ολυμπιακής τελετής, της τελετής έναρξης, μου τηλεφώνησε και είπε ότι είχα επιλεγεί να είμαι μία από τις σημαιοφόρους. Απάντησα πως σίγουρα με περνούσαν για κάποια άλλη αφού δε θυμίζω σε τίποτα αθλήτρια. Δεν ήξερα καν αν μπορούσα να κάνω τον γύρο του σταδίου χωρίς περιπατητήρα. (Γέλια) Μου είπε ότι το ζήτημα δεν ήταν για γέλια. Αυτή θα ήταν η πρώτη φορά που μόνο γυναίκες θα κρατούσαν την Ολυμπιακή σημαία. Πέντε γυναίκες που θα εκπροσωπούσαν τις πέντε ηπείρους, και τρεις χρυσές Ολυμπιονίκες. Η πρώτη μου ερώτηση ήταν, φυσικά, τι επρόκειτο να φορέσω. (Γέλια) Μια στολή, μου είπε εκείνη, και ζήτησε τις διαστάσεις μου. Τις διαστάσεις μου! Οραματιζόμουν τον εαυτό μου με φουσκωτό πανωφόρι να μοιάζει σαν το ανθρωπάκι της Μισελέν. (Γέλια) Κατά τα μέσα Φεβρουαρίου, βρέθηκα στο Τορίνο, όπου ενθουσιώδη πλήθη επευφημούσαν όταν κάποια από τις 80 Ολυμπιακές ομάδες βρισκόταν στον δρόμο. Αυτοί οι αθλητές είχαν θυσιάσει τα πάντα για να συναγωνιστούν στους αγώνες. Όλοι άξιζαν τη νίκη, αλλά υπάρχει και ο παράγοντας τύχη. Μια νιφάδα χιονιού, ένα στρώμα πάγου, η δύναμη του ανέμου, μπορεί να καθορίσει το αποτέλεσμα ενός αγώνα, ή ενός παιχνιδιού. Όμως, τη μεγαλύτερη σημασία - και από την προπόνηση ή την τύχη- έχει η καρδιά. Μόνο μια ατρόμητη και αποφασισμένη καρδιά μπορεί να πάρει το χρυσό μετάλλιο. Το πάθος έχει σημασία. Οι δρόμοι του Τορίνο ήταν γεμάτοι με κόκκινες αφίσες αναγγέλλοντας το σύνθημα των Ολυμπιακών αγώνων. «Το Πάθος ζει εδώ». Δεν είναι πάντα αλήθεια; Η καρδιά είναι αυτή που μας καθοδηγεί και καθορίζει τη μοίρα μας. Αυτό είναι που χρειάζομαι για τους χαρακτήρες των βιβλίων μου: μια παθιασμένη καρδιά. Χρειάζομαι ατίθασους, αντιφρονούντες, τυχοδιώκτες, περιθωριακούς κι επαναστάτες, που κάνουν ερωτήσεις, που παρακάμπτουν τους κανόνες και ρισκάρουν. Ανθρώπους σαν όλους εσάς σε αυτή την αίθουσα. Καλοί άνθρωποι με κοινή λογική δεν φτιάχνουν ενδιαφέροντες χαρακτήρες. (Γέλια) Μόνο καλούς πρώην συζύγους. (Γέλια) (Χειροκρότημα) Στο πράσινο δωμάτιο του σταδίου, συναντήθηκα τις άλλες σημαιοφόρους: τρεις αθλήτριες και τις ηθοποιούς Σούζαν Σάραντον και Σοφία Λόρεν. Συνάντησα επίσης δυο γυναίκες με παθιασμένες καρδιές: Την Ουανγκάρι Ματάι, τη Νομπελίστα από την Κένυα που φύτεψε 30 εκατομμύρια δένδρα. Και με αυτό τον τρόπο, άλλαξε το έδαφος και το κλίμα σε κάποιες περιοχές της Αφρικής και φυσικά την οικονομική κατάσταση πολλών χωριών. Και τη Σομάλι Μαμ, μια Καμποτζιανή ακτιβίστρια που μάχεται παθιασμένα ενάντια στην παιδική πορνεία. Όταν ήταν δεκατεσσάρων ετών, ο παππούς της την πούλησε σε οίκο ανοχής. Μας μίλησε για μικρά κορίτσια που βιάζονταν από άνδρες οι οποίοι πίστευαν ότι κάνοντας σεξ με πολύ νέες παρθένες θα τους θεράπευε από το AIDS. Και για οίκους ανοχής όπου παιδιά αναγκάζονται να εξυπηρετούν δεκαπέντε πελάτες την ημέρα, και αν εξεγερθούν, βασανίζονται με ηλεκτρικό ρεύμα. Στο πράσινο δωμάτιο παρέλαβα τη στολή μου. Δε θύμιζε το συνηθισμένο μου ντύσιμο, αλλά απείχε πολύ από το ανθρωπάκι της Μισελέν που περίμενα. Δεν ήταν άσχημη αλήθεια. Έμοιαζα με ψυγείο. (Γέλια) Αλλά έτσι έμοιαζαν και οι περισσότερες σημαιοφόροι, εκτός από τη Σοφία Λόρεν, το παγκόσμιο σύμβολο ομορφιάς και πάθους. Η Σοφία είναι πάνω από 70 και δείχνει υπέροχη. Είναι σέξι, λεπτή και ψηλή με βαθύ μαύρισμα. Τώρα, πώς γίνεται να έχεις βαθύ μαύρισμα και καθόλου ρυτίδες; Δεν ξέρω. Όταν τη ρώτησαν σε μια τηλεοπτική συνέντευξη «Πώς είναι τόσο όμορφη;» Απάντησε: «Έχω καλή στάση. Η πλάτη μου είναι πάντα ίσια,
(Laughter) Allow me to tell you about my four minutes of fame. One of the organizers of the Olympic ceremony, of the opening ceremony, called me and said that I had been selected to be one of the flag bearers. I replied that surely, this was a case of mistaken identity, because I'm as far as you can get from being an athlete. Actually, I wasn't even sure that I could go around the stadium without a walker. (Laughter) I was told that this was no laughing matter. This would be the first time that only women would carry the Olympic flag. Five women, representing five continents, and three Olympic gold medal winners. My first question was, naturally: What was I going to wear? (Laughter) "A uniform," she said, and asked for my measurements. My measurements. I had a vision of myself in a fluffy anorak, looking like the Michelin Man. (Laughter) By the middle of February, I found myself in Turin, where enthusiastic crowds cheered when any of the 80 Olympic teams was in the street. Those athletes had sacrificed everything to compete in the games. They all deserved to win, but there's the element of luck. A speck of snow, an inch of ice, the force of the wind can determine the result of a race or a game. However, what matters most, more than training or luck, is the heart. Only a fearless and determined heart will get the gold medal. It is all about passion. The streets of Turin were covered with red posters announcing the slogan of the Olympics: "Passion lives here." Isn't it always true? Heart is what drives us and determines our fate. That is what I need for my characters in my books: a passionate heart. I need mavericks, dissidents, adventurers, outsiders and rebels, who ask questions, bend the rules and take risks. People like all of you in this room. Nice people with common sense do not make interesting characters. (Laughter) They only make good former spouses. (Laughter) (Applause) In the greenroom of the stadium, I met the other flag bearers: three athletes and the actresses Susan Sarandon and Sophia Loren. Also, two women with passionate hearts: Wangari Maathai, the Nobel Prize winner from Kenya who has planted 30 million trees, and by doing so, she has changed the soil, the weather, in some places in Africa, and of course, the economic conditions in many villages; and Somaly Mam, a Cambodian activist who fights passionately against child prostitution. When she was 14 years old, her grandfather sold her to a brothel. She told us of little girls raped by men who believe that having sex with a very young virgin will cure them from AIDS, and of brothels where children are forced to receive 15 clients per day, and if they rebel, they are tortured with electricity. In the greenroom, I received my uniform. It was not the kind of outfit that I normally wear, but it was far from the Michelin Man suit that I had anticipated. Not bad, really. I looked like a refrigerator. (Laughter) But so did most of the flag bearers, except Sophia Loren, the universal symbol of beauty and passion. Sophia is over 70 and she looks great. She's sexy, slim and tall, with a deep tan. Now, how can you have a deep tan and have no wrinkles? I don't know. When asked in a TV interview how could she look so good, she replied, "Posture."
(Laughter)
και δε κάνω ήχους ηλικιωμένων ανθρώπων». (Γέλια) Ορίστε λοιπόν μερικές δωρεάν συμβουλές από μία από τις ομορφότερες γυναίκες της γης. Μη γρυλίζετε, μη βήχετε, μην αγκομαχάτε, μη μιλάτε στον εαυτό σας και μην κλάνετε. (Γέλια) Ε, δεν είπε ακριβώς αυτό. (Γέλια)
"My back is always straight, and I don't make old people's noises." (Laughter) So there you have some free advice from one of the most beautiful women on earth: no grunting, no coughing, no wheezing, no talking to yourselves, no farting. (Laughter) Well, she didn't say that, exactly.
Κάποια στιγμή γύρω στα μεσάνυχτα, μας κάλεσαν στα παρασκήνια του σταδίου, τα μεγάφωνα ανακοίνωσαν την Ολυμπιακή σημαία και άρχισε η μουσική - παρεμπιπτόντως η ίδια μουσική που παίζει εδώ, το εμβατήριο της Αΐντα. Η Σοφία Λόρεν ήταν ακριβώς μπροστά μου, είναι 30 εκατοστά ψηλότερή μου, χωρίς να μετρήσουμε τα φουσκωτά μαλλιά. (Γέλια) Περπατούσε κομψά, σαν καμηλοπάρδαλη σε Αφρικανική σαβάνα, βαστώντας τη σημαία στο ύψος του ώμου της. Εγώ έτρεχα από πίσω - (Γέλια) στα ακροδάκτυλά μου, βαστώντας τη σημαία στο τεντωμένο χέρι μου, έτσι που το κεφάλι μου βρισκόταν κάτω από την αναθεματισμένη σημαία. (Γέλια) Όλες οι κάμερες ήταν φυσικά στραμμένες στη Σοφία. Αυτό ήταν καλό για μένα, αφού φαίνομαι κι εγώ στις περισσότερες φωτογραφίες, αν και συνήθως ανάμεσα από τα πόδια της Σοφίας. (Γέλια) Εκεί που όλοι οι άντρες θα ήθελαν να βρεθούν. (Γέλια) (Χειροκρότημα) Τα τέσσερα καλύτερα λεπτά ολόκληρης της ζωής μου ήταν αυτά στο Ολυμπιακό στάδιο. Ο άνδρας μου παρεξηγείται όταν το λέω αυτό, αν και του έχω εξηγήσει ότι αυτά που κάνουμε κατ′ ιδίαν διαρκούν λιγότερο από τέσσερα λεπτά - (Γέλια) - γι′ αυτό δε χρειάζεται να το παίρνει προσωπικά.
(Laughter) At some point around midnight, we were summoned to the wings of the stadium, and the loudspeakers announced the Olympic flag, and the music started -- by the way, the same music that starts here, the "Aida" march. Sophia Loren was right in front of me. She's a foot taller than I am, not counting the poofy hair. (Laughter) She walked elegantly, like a giraffe on the African savanna, holding the flag on her shoulder. I jogged behind -- (Laughter) on my tiptoes, holding the flag on my extended arm, so that my head was actually under the damn flag. (Laughter) All the cameras were, of course, on Sophia. That was fortunate for me, because in most press photos, I appear too -- although, often between Sophia's legs -- (Laughter) a place where most men would love to be. (Laughter) (Applause) The best four minutes of my entire life were those in the Olympic stadium. My husband is offended when I say this, although I have explained to him that what we do in private usually takes less than four minutes -- (Laughter) so he shouldn't take it personally.
Έχω όλα τα αποκόμματα του τύπου από εκείνα τα τέσσερα υπέροχα λεπτά, επειδή δε θέλω να τα ξεχάσω όταν τα γεράματα καταστρέψουν τα εγκεφαλικά μου κύτταρα. Θέλω να κρατήσω στην καρδιά μου για πάντα τη λέξη κλειδί των Ολυμπιακών: Πάθος. Ορίστε λοιπόν μια ιστορία πάθους: Το έτος είναι το 1998 και το μέρος είναι ένα στρατόπεδο προσφύγων της φυλής Τούτσι στο Κονγκό. Παρεμπιπτόντως, το 80% όλων των προσφύγων στον κόσμο είναι γυναίκες και κορίτσια. Ας ονομάσουμε αυτό το μέρος στο Κογκό, στρατόπεδο θανάτου, αφού όσοι δε θανατωθούν, θα πεθάνουν από ασθένειες ή πείνα. Οι πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας είναι μια νέα γυναίκα, η Ρόουζ Μαπέντο και τα παιδιά της. Είναι έγκυος και χήρα. Οι στρατιώτες την ανάγκασαν να παρακολουθεί καθώς βασάνιζαν και εκτέλεσαν τον άντρα της. Με κάποιο τρόπο καταφέρνει να κρατήσει ζωντανά τα επτά παιδιά της, και μερικούς μήνες αργότερα, γεννά πρόωρα δίδυμα. Δύο μικροσκοπικά αγόρια. Κόβει τον ομφάλιο λώρο με ένα ξύλο, και τον δένει με τα ίδια της τα μαλλιά. Δίνει στα δίδυμα τα ονόματα των διοικητών του στρατοπέδου για να κερδίσει την εύνοιά τους και τα ταΐζει με μαύρο τσάι αφού το γάλα της δε μπορεί να τα συντηρήσει. Όταν οι στρατιώτες εισβάλουν στο κελί της για να βιάσουν τη μεγαλύτερη κόρη της, την αρπάζει και αρνείται να την αφήσει, ακόμη κι όταν τη σημαδεύουν στο κεφάλι. Με κάποιο τρόπο η οικογένεια επιβιώνει για 16 μήνες, κι ύστερα, από φοβερή τύχη και την παθιασμένη καρδιά ενός νέου Αμερικανού, του Σάσα Σανόφ, που κατάφερε να τη βάλει σε ένα Αμερικάνικο σωστικό αεροπλάνο, η Ρόουζ Μαπέντο και τα εννιά παιδιά της, κατέληξαν στο Φοίνιξ στην Αριζόνα, όπου ζουν και προκόβουν αυτή τη στιγμή. Μαπέντο, στα σουαχίλι, σημαίνει μεγάλη αγάπη. Οι πρωταγωνίστριες των βιβλίων μου είναι δυνατές και παθιασμένες γυναίκες σαν τη Ρόουζ Μαπέντο. Δεν τις επινοώ. Δε χρειάζεται άλλωστε. Κοιτάζω γύρω μου και τις βλέπω παντού. Έχω δουλέψει με γυναίκες και για τις γυναίκες όλη μου τη ζωή. Τις γνωρίζω καλά. Γεννήθηκα την αρχαία εποχή, στην άκρη του κόσμου, σε μια πατριαρχική, Καθολική και συντηρητική οικογένεια. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι στα πέντε ήμουν οργισμένη φεμινίστρια αν και ο όρος δεν είχε φτάσει τότε ακόμα στη Χιλή έτσι κανείς δεν καταλάβαινε τι μου συνέβαινε. (Γέλια) Σύντομα θα ανακάλυπτα ότι ήταν υψηλό το τίμημα που είχα να πληρώσω για την ελευθερία μου και για την αμφισβήτηση της πατριαρχίας. Ήμουν όμως χαρούμενη να το πληρώσω, αφού κάθε χτύπημα που δεχόμουν, το ανταπέδιδα διπλά. (Γέλια) Όταν η κόρη μου η Πάουλα ήταν 20 ετών, μου είπε ότι ο φεμινισμός ήταν παρωχημένος και θα ’πρεπε να προχωρήσω μπροστά. Είχαμε έναν αξέχαστο καυγά. Ο φεμινισμός είναι παρωχημένος; Ναι, για προνομιούχες γυναίκες σαν την κόρη μου και όλες εμάς εδώ σήμερα, αλλά όχι για τις περισσότερες από τις αδερφές μας, στον υπόλοιπο κόσμο που αναγκάζονται ακόμη να παντρεύονται πρόωρα, να εκπορνεύονται ή να εργάζονται παρά τη θέλησή τους, να κάνουν παιδιά που δε θέλουν ή δε μπορούν να αναθρέψουν. Δεν έχουν τον έλεγχο του σώματός τους ή της ζωής τους. Δεν έχουν παιδεία και ελευθερία. Βιάζονται, κακοποιούνται και σε κάποιες περιπτώσεις, δολοφονούνται ατιμώρητα. Για τις περισσότερες σημερινές νέες γυναίκες της Δύσης, το να τις αποκαλούν φεμινίστριες είναι προσβολή. Ο φεμινισμός δεν ήταν ποτέ σέξι, αλλά επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι δε με εμπόδισε ποτέ να φλερτάρω, και σπάνια έπασχα από έλλειψη ανδρών. (Γέλια) Σε καμία περίπτωση δεν έχει σβήσει ο φεμινισμός. Έχει εξελιχθεί. Εάν δε σας αρέσει ο όρος, αλλάξτε τον, για τ′ όνομα του Θεού. Αποκαλέστε τον Αφροδίτη, Βένους, αλανιάρα, ή όπως θέλετε, το όνομα δεν παίζει ρόλο, όσο καταλαβαίνουμε περί τίνος πρόκειται και το υποστηρίζουμε. Να μια ακόμη ιστορία πάθους κι αυτή είναι θλιβερή. Ο τόπος είναι μια μικρή κλινική γυναικών σε ένα χωριό του Μπαγκλαντές. Το έτος 2005. Η Τζένη, είναι μια νέα Αμερικανίδα οδοντικός υγιεινολόγος που πήγε στην κλινική εθελοντικά τις τρεις εβδομάδες των διακοπών της. Ήταν προετοιμασμένη να καθαρίζει οδοντοστοιχίες, αλλά όταν έφτασε εκεί ανακάλυψε ότι δεν υπήρχαν ιατροί, ή οδοντίατροι και η κλινική ήταν ένα παράπηγμα γεμάτο μύγες. Απ' έξω είχε σχηματιστεί μια ουρά γυναικών που περίμεναν αρκετές ώρες για να εξυπηρετηθούν. Η πρώτη ασθενής έχει βασανιστικούς πόνους επειδή έχει κάμποσους σαπισμένους γομφίους. Η Τζένη συνειδητοποιεί ότι η μόνη λύση είναι να βγάλει τα χαλασμένα δόντια. Δεν έχει άδεια για κάτι τέτοιο, δεν το έχει ξανακάνει ποτέ. Ρισκάρει πολύ και είναι τρομοκρατημένη. Δεν διαθέτει καν τα κατάλληλα εργαλεία, αλλά ευτυχώς έχει φέρει μαζί της Νοβοκαΐνη. Η Τζένη έχει μια γενναία και παθιασμένη καρδιά. Μουρμουρίζει μια προσευχή και προχωράει με την επέμβαση. Στο τέλος, η ανακουφισμένη ασθενής, της φιλά τα χέρια. Εκείνη τη μέρα η οδοντικός υγιεινολόγος κάνει πολλές ακόμη εξαγωγές. Το επόμενο πρωί, όταν επιστρέφει στη λεγόμενη «κλινική», η πρώτη της ασθενής, την περιμένει μαζί με τον σύζυγό της. Το πρόσωπο της γυναίκας είναι σαν καρπούζι. Είναι τόσο πρησμένο, που δε διακρίνονται καν τα μάτια της. Ο σύζυγός έξαλλος, απειλεί να σκοτώσει την Αμερικανίδα. Η Τζένη έχει τρομοκρατηθεί από αυτό που έκανε, αλλά έπειτα ο διερμηνέας εξηγεί ότι η κατάσταση της ασθενούς, δεν έχει καμία σχέση με την επέμβαση. Την προηγούμενη μέρα, ο σύζυγος την έδειρε επειδή δεν ήταν σπίτι στην ώρα της, για να του ετοιμάσει το βραδινό. Εκατομμύρια γυναίκες ζουν έτσι σήμερα. Είναι οι φτωχότερες των φτωχών. Αν και οι γυναίκες καταλαμβάνουν τα 2/3 των θέσεων εργασίας παγκοσμίως, κατέχουν λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου πλούτου. Πληρώνονται λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια εργασία, αν πληρώνονται, και παραμένουν ευάλωτες επειδή δεν έχουν οικονομική ανεξαρτησία, και απειλούνται συνεχώς να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης, βίας και κακοποίησης. Είναι γεγονός ότι δίνοντας στις γυναίκες μόρφωση, εργασία, τη δυνατότητα να ελέγχουν το δικό τους εισόδημα, να κληρονομούν και να κατέχουν δική τους περιουσία, ωφελείται η κοινωνία. Αν μια γυναίκα έχει δικαιώματα, τα παιδιά της και η οικογένειά της θα ζουν καλύτερα. Όταν οι οικογένειες ευημερούν, τα χωριά ευημερούν επίσης, και τελικά συμβαίνει το ίδιο με ολόκληρη τη χώρα. Η Ουανγκάρι Ματάι πηγαίνει σε ένα χωριό στην Κένυα. Μιλά με τις γυναίκες και εξηγεί ότι η γη είναι άγονη επειδή έκοψαν και πούλησαν τα δέντρα. Παροτρύνει τις γυναίκες να φυτέψουν νέα δέντρα και να τα ποτίζουν, σταγόνα-σταγόνα. Μέσα σε 5-6 χρόνια, έχουν ένα δάσος, το έδαφος έχει εμπλουτιστεί και το χωριό σώζεται. Οι φτωχότερες και πιο οπισθοδρομικές κοινωνίες είναι πάντα αυτές που ταπεινώνουν τις γυναίκες. Eν τούτοις αυτή η προφανής αλήθεια παραβλέπεται από τις κυβερνήσεις, και από τη φιλανθρωπία. Για κάθε δολάριο που δίδεται σε γυναικείο πρόγραμμα, 20 δολάρια δίδονται σε ανδρικά προγράμματα. Οι γυναίκες αποτελούν το 51% της ανθρωπότητας. Εάν ενισχυθούν, αυτό θα αλλάξει τα πάντα πολύ περισσότερο από την τεχνολογία, το ντιζάιν και την ψυχαγωγία. Μπορώ να σας υποσχεθώ ότι γυναίκες που εργάζονται μαζί ενωμένες, ενημερωμένες και μορφωμένες, μπορούν να φέρουν ειρήνη και ευημερία σε αυτόν τον εγκαταλελειμμένο πλανήτη. Σε κάθε πόλεμο σήμερα, τα περισσότερα από τα θύματα είναι πολίτες, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Είναι παράπλευρες απώλειες. Άνδρες κυβερνούν τον κόσμο και δείτε τη σύγχυση που επικρατεί. Τι είδους κόσμο θέλουμε; Αυτή είναι η θεμελιώδης ερώτηση που οι περισσότεροι από εμάς ρωτάμε. Έχει νόημα να συμμετέχει κανείς στην υπάρχουσα παγκόσμια τάξη; Θέλουμε έναν κόσμο όπου η ζωή προστατεύεται και η ποιότητά της εμπλουτίζεται για όλους, όχι μόνο για τους προνομιούχους. Τον Ιανουάριο είδα μια έκθεση με πίνακες του Φερνάντο Μποτέρο στη βιβλιοθήκη του Μπέρκλεϋ. Κανένα μουσείο ή γκαλερί των Ηνωμένων Πολιτειών, - εκτός από την γκαλερί της Νέας Υόρκης που φιλοξενεί τη δουλειά του Μποτέρο - δεν τόλμησε να δείξει τους πίνακες, επειδή το θέμα τους ήταν οι φυλακές του Άμπου Γκρέιμπ. Είναι θεόρατοι πίνακες βασανιστηρίων και κατάχρησης της δύναμης, στο ογκώδες στυλ του Μποτέρο. Δεν έχω καταφέρει να βγάλω αυτές τις εικόνες από το μυαλό μου ή την καρδιά μου. Αυτό που φοβάμαι περισσότερο είναι η δύναμη που μένει ατιμώρητη. Φοβάμαι την κατάχρηση της δύναμης και τη δύναμη της κατάχρησης. Στο είδος μας, τα κυρίαρχα αρσενικά ορίζουν την πραγματικότητα, και υποχρεώνουν τους υπόλοιπους να την αποδεχτούν και να ακολουθήσουν τους κανόνες. Οι κανόνες αλλάζουν συνεχώς, αλλά πάντα ευνοούν αυτούς, κι εδώ, το φαινόμενο της «διάχυσης προς τα κάτω», που δε λειτουργεί στα οικονομικά, εδώ λειτουργεί θαυμάσια. Η κακοποίηση διαχέεται από την κορυφή της κλίμακας, στον πάτο. Οι γυναίκες και τα παιδιά, ειδικά οι άποροι, βρίσκονται στον πάτο. Ακόμα και οι πιο φτωχοί άνδρες έχουν κάποιον που μπορούν να κακοποιούν, μια γυναίκα ή ένα παιδί. Έχω σιχαθεί τη δύναμη που οι λίγοι ασκούν στους πολλούς, μέσω του γένους, του εισοδήματος, της φυλής και της κοινωνικής τάξης. Πιστεύω πως είναι καιρός να κάνουμε θεμελιώδεις αλλαγές στον πολιτισμό μας. Αλλά για πραγματικές αλλαγές χρειαζόμαστε θηλυκή ενέργεια στη διακυβέρνηση του κόσμου. Χρειαζόμαστε σημαντικό αριθμό γυναικών σε θέσεις δύναμης, και να θρέψουμε τη θηλυκή ενέργεια των ανδρών. Μιλάω για άνδρες με φρέσκα μυαλά φυσικά. Οι ηλικιωμένοι δεν έχουν καμία ελπίδα, πρέπει να περιμένουμε να πεθάνουν. (Γέλια) Ναι, θα ήθελα να έχω τα πόδια της Σοφία Λόρεν και τα θρυλικά της στήθη, Αλλά αν μπορούσα να επιλέξω, θα προτιμούσα την πολεμική καρδιά της Ουανγκάρι Ματάι, της Σόμαλι Μαμ, της Τζένη και της Ρόουζ Μαπέντο. Θέλω να κάνω αυτόν τον κόσμο καλό. Όχι καλύτερο, αλλά να τον κάνω καλό. Γιατί όχι; Είναι δυνατόν. Κοιτάξτε γύρω σας σε αυτό το δωμάτιο όλη αυτή η γνώση, η ενέργεια, το ταλέντο και η τεχνολογία. Ας βγούμε από το καβούκι μας, ας σηκώσουμε τα μανίκια μας κι ας πιάσουμε δουλειά, παθιασμένα, για να φτιάξουμε ένα σχεδόν τέλειο κόσμο. Ευχαριστώ.
(Laughter) I have all the press clippings of those four magnificent minutes because I don't want to forget them when old age destroys my brain cells. I want to carry in my heart forever the key word of the Olympics: passion. So here's a tale of passion. The year is 1998, the place is a prison camp for Tutsi refugees in Congo. By the way, 80 percent of all refugees and displaced people in the world are women and girls. We can call this place in Congo a death camp, because those who are not killed will die of disease or starvation. The protagonists of this story are a young woman, Rose Mapendo, and her children. She's pregnant and a widow. Soldiers had forced her to watch as her husband was tortured and killed. Somehow she manages to keep her seven children alive, and a few months later, she gives birth to premature twins, two tiny little boys. She cuts the umbilical cord with a stick and ties it with her own hair. She names the twins after the camp's commanders to gain their favor, and feeds them with black tea because her milk cannot sustain them. When the soldiers burst in her cell to rape her oldest daughter, she grabs hold of her and refuses to let go, even when they hold a gun to her head. Somehow, the family survives for 16 months, and then, by extraordinary luck and the passionate heart of a young American man, Sasha Chanoff, who manages to put her in a US rescue plane, Rose Mapendo and her nine children end up in Phoenix, Arizona, where they're now living and thriving. "Mapendo," in Swahili, means "great love." The protagonists of my books are strong and passionate women like Rose Mapendo. I don't make them up; there's no need for that. I look around, and I see them everywhere. I have worked with women and for women all my life. I know them well. I was born in ancient times, at the end of the world, in a patriarchal Catholic and conservative family. No wonder that by age five, I was a raging feminist -- although the term had not reached Chile yet, so nobody knew what the heck was wrong with me. (Laughter) I would soon find out that there was a high price to pay for my freedom and for questioning the patriarchy. But I was happy to pay it, because for every blow that I received, I was able to deliver two. (Laughter) Once, when my daughter Paula was in her twenties, she said to me that feminism was dated, that I should move on. We had a memorable fight. Feminism is dated? Yes, for privileged women like my daughter and all of us here today, but not for most of our sisters in the rest of the world, who are still forced into premature marriage, prostitution, forced labor. They have children that they don't want or they cannot feed. They have no control over their bodies or their lives. They have no education and no freedom. They are raped, beaten up and sometimes killed with impunity. For most Western young women of today, being called a "feminist" is an insult. Feminism has never been sexy, but let me assure you that it never stopped me from flirting, and I have seldom suffered from lack of men. (Laughter) Feminism is not dead, by no means. It has evolved. If you don't like the term, change it, for Goddess' sake. Call it "Aphrodite" or "Venus" or "bimbo" or whatever you want. The name doesn't matter, as long as we understand what it is about, and we support it. So here's another tale of passion, and this is a sad one. The place is a small women's clinic in a village in Bangladesh. The year is 2005. Jenny is a young American dental hygienist who has gone to the clinic as a volunteer during her three-week vacation. She's prepared to clean teeth, but when she gets there, she finds out that there are no doctors, no dentists, and the clinic is just a hut full of flies. Outside, there is a line of women who have waited several hours to be treated. The first patient is in excruciating pain because she has several rotten molars. Jenny realizes that the only solution is to pull out the bad teeth. She's not licensed for that; she has never done it. She risks a lot and she's terrified. She doesn't even have the proper instruments, but fortunately, she has brought some novocaine. Jenny has a brave and passionate heart. She murmurs a prayer and she goes ahead with the operation. At the end, the relieved patient kisses her hands. That day the hygienist pulls out many more teeth. The next morning, when she comes again to the so-called clinic, her first patient is waiting for her with her husband. The woman's face looks like a watermelon. It is so swollen that you can't even see the eyes. The husband, furious, threatens to kill the American. Jenny is horrified at what she has done. But then, the translator explains that the patient's condition has nothing to do with the operation. The day before, her husband beat her up because she was not home in time to prepare dinner for him. Millions of women live like this today. They are the poorest of the poor. Although women do two-thirds of the world's labor, they own less than one percent of the world's assets. They are paid less than men for the same work, if they're paid at all, and they remain vulnerable because they have no economic independence, and they are constantly threatened by exploitation, violence and abuse. It is a fact that giving women education, work, the ability to control their own income, inherit and own property benefits the society. If a woman is empowered, her children and her family will be better off. If families prosper, the village prospers, and eventually, so does the whole country. Wangari Maathai goes to a village in Kenya. She talks with the women and explains that the land is barren because they have cut and sold the trees. She gets the women to plant new trees and water them, drop by drop. In a matter of five or six years, they have a forest, the soil is enriched, and the village is saved. The poorest and most backward societies are always those that put women down. Yet this obvious truth is ignored by governments and also by philanthropy. For every dollar given to a women's program, 20 dollars are given to men's programs. Women are 51 percent of humankind. Empowering them will change everything, more than technology and design and entertainment. I can promise you that women working together -- linked, informed and educated -- can bring peace and prosperity to this forsaken planet. In any war today, most of the casualties are civilians, mainly women and children. They are collateral damage. Men run the world, and look at the mess we have. What kind of world do we want? This is a fundamental question that most of us are asking. Does it make sense to participate in the existing world order? We want a world where life is preserved and the quality of life is enriched for everybody, not only for the privileged. In January, I saw an exhibit of Fernando Botero's paintings at the UC Berkeley library. No museum or gallery in the United States, except for the New York gallery that carries Botero's work, has dared to show the paintings, because the theme is the Abu Ghraib prison. They are huge paintings of torture and abuse of power, in the voluminous Botero style. I have not been able to get those images out of my mind or my heart. What I fear most is power with impunity. I fear abuse of power, and the power to abuse. In our species, the alpha males define reality, and force the rest of the pack to accept that reality and follow the rules. The rules change all the time, but they always benefit them, and in this case, the trickle-down effect, which does not work in economics, works perfectly. Abuse trickles down from the top of the ladder to the bottom. Women and children, especially the poor, are at the bottom. Even the most destitute of men have someone they can abuse -- a woman or a child. I'm fed up with the power that a few exert over the many through gender, income, race and class. I think that the time is ripe to make fundamental changes in our civilization. But for real change, we need feminine energy in the management of the world. We need a critical number of women in positions of power, and we need to nurture the feminine energy in men. I'm talking about men with young minds, of course. Old guys are hopeless; we have to wait for them to die off. (Laughter) Yes, I would love to have Sophia Loren's long legs and legendary breasts. But given a choice, I would rather have the warrior hearts of Wangari Maathai, Somaly Mam, Jenny, and Rose Mapendo. I want to make this world good. Not better -- but to make it good. Why not? It is possible. Look around in this room -- all this knowledge, energy, talent and technology. Let's get off our fannies, roll up our sleeves and get to work, passionately, in creating an almost-perfect world. Thank you.