When I was little, I thought my country was the best on the planet. And I grew up singing a song called "Nothing To Envy." And I was very proud. In school, we spent a lot of time studying the history of Kim Il-Sung, but we never learned much about the outside world, except that America, South Korea, Japan are the enemies. Although I often wondered about the outside world, I thought I would spend my entire life in North Korea, until everything suddenly changed.
Երբ ես փոքր էի, կարծում էի, որ իմ երկիրը ամենալավ երկիրն է աշխարհում: Ես մեծացել եմ՝ երգելով «Նախանձելու բան չկա» երգը: Ես շատ հպարտ էի դրանով: Դպրոցում մենք բավականին ժամանակ էինք ծախսում Կիմ Il Սունգի պատմությունը սերտելու վրա:, բայց երբրէ շատ բան չենք իմացել դրսի աշխարհի մասին, բացի նրանից, որ Ամերիկան, Հարավային Կորեան, Ճապոնիան թշնամիներ են: Չնայած՝ ինձ միշտ հետաքրքրել է դրսի աշխարհը, ես կարծում էի, որ ամբողջ կյանքս կանցկացնեմ Հյուսիսային Կորեայում, մինչև որ ամեն ինչ հանկարծակի փոխվեց:
When I was seven years old, I saw my first public execution. But I thought my life in North Korea was normal. My family was not poor, and myself, I had never experienced hunger.
Յոթ տարեկանում առաջին անգամ տեսա հանրային կախաղան բարձրացնելը, բայց կարծում էի, որ իմ կյանքը Հյուսիսային Կորեայում նորմալ էր: Իմ ընտանիքն աղքատ չէր, և ես երբևէ սով չէի զգացել:
But one day, in 1995, my mom brought home a letter from a coworker's sister. It read, "When you read this, our five family members will not exist in this world, because we haven't eaten for the past three weeks. We are lying on the floor together, and our bodies are so weak, we are waiting to die."
Սակայն մի օր՝ 1995-ին, մայրս տուն բերեց մի նամակ իր համաաշխատակցուհու քրոջից: Նամակում գրված էր. «Երբ սա կարդաք, մեր ընտանիքի 5 անդամները այլևս ողջ չեն լինի, քանի որ մենք հաց չենք կերել վերջին 2 շաբաթների ընացքում: Մենք միասին պառկած ենք հատակին, և մեր օրգանիզմներն այնքան թույլ են, որ մենք պատրաստ ենք մահանալ»։
I was so shocked. This was the first time I heard that people in my country were suffering. Soon after, when I was walking past a train station, I saw something terrible that to this day I can't erase from my memory. A lifeless woman was lying on the ground, while an emaciated child in her arms just stared helplessly at his mother's face. But nobody helped them, because they were so focused on taking care of themselves and their families.
Ես ապշած էի: Սա առաջին անգամն էր, որ լսում էի, թե իմ երկրում մարդիկ տառապում են: Շուտով, երբ անցնում էի գնացքի կայարանի մոտով, ես մի ահավոր տեսարանի ականատես եղա, որը չեմ կարողանում ջնջել հիշողությունիցս: Մի կին անկենդան պառկած էր գետնին՝ մինչ իր գրկի հյուծված երեխան անօգնական հայածքով նայում էր իր մոր դեմքին: Բայց ոչ մեկը չէր օգնում նրանց, որովհետև զբաղված էին իրենց և իրենց ընտանիքի հոգսերը հոգալով:
A huge famine hit North Korea in the mid-1990s. Ultimately, more than a million North Koreans died during the famine, and many only survived by eating grass, bugs and tree bark. Power outages also became more and more frequent, so everything around me was completely dark at night, except for the sea of lights in China, just across the river from my home. I always wondered why they had lights, but we didn't. This is a satellite picture showing North Korea at night, compared to neighbors.
1990-ականներին Հյուսիսային Կորեայում սով սկսվեց: Վերջին հաշվով, մեկ միլիոնից ավելի Հյուսիսային կորեացիներ մահացան սովից, և շատերն էլ ողջ մնացին խոտ, միջատներ և ծառի արմատներ ուտելու շնորհիվ: Էլեկտրաէներգիայի անջատումներն ավելի ու ավելի հաճախակի դարձան, և գիշերները ամեն ինչ բացարձակ մթության մեջ էր, բացի Չինաստանի լույսերի ծովը, որ ձգվում էր գետի երկայնքով և երևում էր մեր տնից: Ինձ միշտ հետաքրքրել է, թե ինչու նրանք լույս ունեն, իսկ մենք՝ ոչ: Արբանյակից արված լուսանկարում պատկերված է գիշերային Հյուսիսային Կորեան՝ իր հարևանների հետ համեմատությամբ:
This is the Amnok River, which serves as a part of the border between North Korea and China. As you can see, the river can be very narrow at certain points, allowing North Koreans to secretly cross. But many die. Sometimes, I saw dead bodies floating down the river. I can't reveal many details about how I left North Korea, but I only can say that during the ugly years of the famine, I was sent to China to live with distant relatives. But I only thought that I would be separated from my family for a short time. I could have never imagined that it would take 14 years to live together.
Սա Ամրոք գետն է, որը հանդիսանում է Չինաստանի և Հյուսային Կորեայի սահմանի մի մասը: Ինչպես երևում է, գետը տեղ-տեղ շատ ծանծան է, ինչն էլ թույլ է տալիս Հյուսիսային կորեացիներին գաղտնի անցնել գետը: Բայց շատերն են մահանում: Երբեմն տեսնում էի, թե ինչպես է գետը դիակներ բերում: Չեմ կարող շատ մանրամասներ բացահայտել այն մասին, թե ես ինչպես եմ լքել Հյուսիսային Կորեան, սակայն կարող եմ ասել, որ սովի դժվարագույն տարիներին ինձ ուղարկել էին Չինաստան՝ իմ հեռավոր ազգականների տուն: Ես կարծում էի, որ ընդամենը քիչ ժամանակով եմ բաժանվում իմ ընտանիքից: Երբեք չէի կարող պատկերացնել, որ 14 տարի կպահանջվի, որպեսզի մենք կրկին միասին ապրենք:
In China, it was hard living as a young girl without my family. I had no idea what life was going to be like as a North Korean refugee. But I soon learned it's not only extremely difficult, it's also very dangerous, since North Korean refugees are considered in China as illegal migrants. So I was living in constant fear that my identity could be revealed, and I would be repatriated to a horrible fate, back in North Korea.
Ինձ նման երիտասարդ աղջկա համար շատ դժվար էր ապրել Չինաստանում առանց ընտանիքի: Պատկերացում չունեի, թե ինչպիսին պետք է լինի կյանքը որպես Հյուսիսսային կորեացի փախստական, բայց շուտով ես հասկացա, որ դա ոչ միայն չափազանց դժվար է, այլև շատ վտանգավոր է, քանի որ Չինաստանում Հյուսիսային կորեացի փախստականները համարվում են էմիգրանտներ: Այսպես, ես ապրում էի անընդհատ վախի մթնոլորտում, որ իմ ինքնությունը կարող էր բացահայտվել, և ինձ կհայրենադարձնեին անտանելի ճակատագրին՝ Հյուսիսային Կորեայում:
One day, my worst nightmare came true, when I was caught by the Chinese police, and brought to the police station for interrogation. Someone had accused me of being North Korean, so they tested my Chinese language abilities, and asked me tons of questions. I was so scared. I thought my heart was going to explode. If anything seemed unnatural, I could be imprisoned and repatriated. I thought my life was over. But I managed to control all the emotions inside me, and answer the questions. After they finished questioning me, one official said to another, "This was a false report. She's not North Korean." And they let me go. It was a miracle.
ՄԻ օր իմ ամենավատ մղձավանջը կատարվեց, երբ ինձ բռնեց չինական ոստիկանությունը և տարավ ոստիկանատուն հարցաքննման: Ինչ-որ մեկը մեղադրել էր ինձ Հյուսիսային Կորեայից լինելու մեջ, և ոստիկանությունը ստուգեց չինարենի իմ գիտելիքներն ու ինձ անթիվ հարցեր տվեցին: Ես այնքան վախեցած էի, որ թվում էր՝ սիրտս հիմա կպայթի: Եթե որևէ բան անբնական թվար, ինձ կարող էին բանտարկել և հայրենադարձնեին: Կարծում էի, որ կյանքս ավարտված է, բայց կարողացա կառավարել էմոցիաներս և պատասխանեց հարցերին: Երբ նրանք վերջացրին հարցաքննել ինձ, մի ոստիկանն ասաց մյուսին, - «Սխալ զեկույց էր: Նա հյուսիսկորեացի չէ»: Եվ նրանք ինձ բաց թողեցին: Հրաշք էր:
Some North Koreans in China seek asylum in foreign embassies. But many can be caught by the Chinese police, and repatriated. These girls were so lucky. Even though they were caught, they were eventually released, after heavy international pressure. These North Koreans were not so lucky. Every year, countless North Koreans are caught in China and repatriated to North Korea, where they can be tortured, imprisoned, or publicly executed.
Որոշ հյուսիսկորեացիներ ապաստարան են փնտրում օտարերկրյա դեսպանատներում, բայց շատերին կարող է բռնել չինական ոստիկանությունը և հայրենադարձնել: Այս աղջիկների բախտը բերել է: Չնայաչ նրանց բռնել էին, նրանց ի վերջո ազատ էին արձակել միջազգային ճնշման տակ: Այս հյուսիսկորեացիների բախտը չի բերել: Ամեն տարի անթիվ հյուսիսկորեացիներ են բռնվում Չինաստանում և հայրենադարձվում են Հյուսիսային Կորեա, որտեղ նրանց կարող են տանջանքների ենթարկել, բանտարկել,
Even though I was really fortunate to get out, many other North Koreans have not been so lucky. It's tragic that North Koreans have to hide their identities and struggle so hard just to survive. Even after learning a new language and getting a job, their whole world can be turned upside down in an instant. That's why, after 10 years of hiding my identity, I decided to risk going to South Korea. And I started a new life yet again.
կամ հանրության աչքի առջև կախաղան բարձրացնել: Չնայած նույնիսկ հաջողություն ունեցա դուրս գալ, շատ այլ հյուսիսկորեացիների բախտն այդպես էլ չի բերել: Ցավալի է, որ հյուսիսկորեացիները ստիպված են թաքցնել իրենց ինքնությունը և այդքան դժվար պայքար մղել ողջ մնալու համար: Նույնիսկ նոր լեզու սովորելուց և աշխատանք ստանալուց հետո, իրենց ամբողջ աշխարհը կարող է մեկ վայրկյանում գլխիվայր շրջվել: Ահա թե ինչու 10 տարի շարունակ իմ ինքնությունը թաքցնելուց հետո, ես որոշեցի ռիսկի դիմել և գնալ Հյուսիսային Կորեա, և նոր կյանք սկսեցի նորից:
Settling down in South Korea was a lot more challenging than I had expected. English was so important in South Korea, so I had to start learning my third language. Also, I realized there was a wide gap between North and South. We are all Korean, but inside, we have become very different, due to 67 years of division. I even went through an identity crisis. Am I South Korean or North Korean? Where am I from? Who am I? Suddenly, there was no country I could proudly call my own.
Հարավային Կորեայում հիմնվելը ավելի դժվար էր, քան ես պատկերացնում էի: Անգլերենը շատ կարևոր էր Հարավային Կորեայում, այսպիսով ես սկսեցի սովոր իմ երրորդ լեզուն: Ես նաև գիտակցում էի, որ մեծ տարբերություն կա Հյուսիսի ու Հարավի միջ: Մենք բոլորս կորեացիներ ենք, բայց ներքուստ մենք շատ տարբերվում ենք 67 տարվա բաժանման հետևանքով: Ես նույնիսկ անցել եմ ինքնության բացահայտման ճգնաժամի միջով: Ես հարավկորեացի՞ եմ, թե՞ հյուսիսկորեացի: Ես որտեղի՞ց եմ սերում, ո՞վ եմ ես: Հանկարծ հասկացա, որ չկա մի երկիր, որ կարող եմ իմ սեփական երկիր կոչել:
Even though adjusting to life in South Korea was not easy, I made a plan -- I started studying for the university entrance exam.
Չնայած նույնիսկ հեշտ չէր հարմարվել Հարավային Կորեայի կյանքին, ես պլան կազմեցի: Սկսեցի պարապել բուհի ընդունելության քննության համար:
Just as I was starting to get used to my new life, I received a shocking phone call. The North Korean authorities intercepted some money that I sent to my family, and, as a punishment, my family was going to be forcibly removed to a desolate location in the countryside. They had to get out quickly. So I started planning how to help them escape.
Երբ սկսել էի հարմարվել իմ նոր կյանքին, սարսափելի հեռախոսազանգ ստացա: Հյուսիսկորեական իշխանությունները բացահայտել էին, որ ես գումար եմ ուղարկում իմ ընտանիքին, և որպես պատիժ, իմ ընտանիքին բռնի տեղափոխելու էին գյուղական մի անմարդաբնակ վայր: Նրանք պետք է շուտափույթ դուրս գային երկրից, և ես սկսեցի պլանավորել, թե ինչպես օգնեմ նրանց փախչել:
North Koreans have to travel incredible distances on the path to freedom. It's almost impossible to cross the border between North Korea and South Korea. So, ironically, I took a flight back to China and headed toward the North Korean border. Since my family couldn't speak Chinese, I had to guide them somehow through more than 2,000 miles in China, and then into Southeast Asia. The journey by bus took one week, and we were almost caught several times. One time, our bus was stopped and boarded by a Chinese police officer. He took everyone's I.D. cards, and he started asking them questions. Since my family couldn't understand Chinese, I thought my family was going to be arrested. As the Chinese officer approached my family, I impulsively stood up, and I told him that these are deaf and dumb people that I was chaperoning. He looked at me suspiciously, but luckily, he believed me.
Հյուսիսկորեացիները ստիպված են անհավանական երկար ճանապարհ անցնել՝ ազատություն ստանալու ճանապարհին: Գրեթե անհնար է Հյուսիսային և Հարավային Կորեաների միջև սահմանը հատել, և այսպես, ճակատագրի հեգնանքով, ես հետ թռա դեպի Չինաստան և ուղղվեցի դեպի Հյուսիսային Կորեայի սահման: Քանի որ ընտանիքիս անդամները չինարեն չէին խոսում, ստիպված էի առաջնորդել նրանց, որևէ կերպ Չինաստանով պետք է տանեի նրանց 2000 մղոնից ավելի և հետո դեպի Հարավարևելյան Ասիա: Ճանապարհորդությունն ավտոբուսով տևեց մեկ շաբաթ, և մեզ մի քանի անգամ գրեթե բռնեցին: Մի անգամ մեր ավտոբուսը կանգնեցրեց և ավտոբուս բարձրացավ չինացի ոստիկանը: Նա վերցրեց բոլորի նույնականացման քարտերը և սկսեց նրանց հարցեր տալ: Քանի որ ընտանիքիս անդամները չինարեն չէին հասկանում, մտածեցի, որ կբռնեն իմ ընտանիքի անդմաներին: Երբ չինացի ոստիկանը մոտեցավ ընտանիքիս անդամներին, Ես միանգամից կանգնեցի և ասեցի նրան, որ այս մարդիկ խուլ ու համր են, որ ես ուղեկցում եմ նրանց: Նա կասկածելի նայեց ինձ, բայց բարեբախտաբար հավատաց ինձ:
We made it all the way to the border of Laos. But I had to spend almost all my money to bribe the border guards in Laos. But even after we got past the border, my family was arrested and jailed for illegal border crossing. After I paid the fine and bribe, my family was released in one month. But soon after, my family was arrested and jailed again, in the capital of Laos.
Մենք այդեպս ձևացրինք մինչև Լաոսի սահման, բայց ես ստիպված էի ծախսել իմ ամբողջ գումարը Լաոսում սահմանապահներին կաշառելու համար: Բայց նույնիսկ կերբ մենք անցանք սահմանը, իմ ընտանիքի անդամներին բռնեցին և բանտարկեցին ապօրինի սահմանն անցնելու համար: Կաշառքն ու տուգանքները մուծելուց հետո իմ ընտանիքին բաց թողեցին մեկ շաբաթվա ընթացքում, բայց շուտով իմ ընտանիքի անդամներին կրկին բռնեցին և բանտարկեցին Լաոսի մայրաքաղաքում:
This was one of the lowest points in my life. I did everything to get my family to freedom, and we came so close, but my family was thrown in jail, just a short distance from the South Korean embassy. I went back and forth between the immigration office and the police station, desperately trying to get my family out. but I didn't have enough money to pay a bribe or fine anymore. I lost all hope.
Սա իմ կըանքի վատագույն պահերից մեկն էր: Ես ամեն ինչ արեցի իմ ընտանիքի ազատության համար, և մենք այնքան մոտ էինք դրան, սակայն իմ ընտանիքին բանտ նետեցին հարավկորեական դեսպանատնից փոքր ինչ հեռու: Ես մեկ գնում էի ներգաղթի գրասենյակ, հետո ոստիկանություն՝ հուսահատված փորձելով դուրս բերել ընտանիքիս անդամներին, սակայն ես բավականին գումար չունեի, որպեսզի կրկին կաշառք տայի կամ տուգանքներ վճարեի: Ես հույսս ամբողջովին կորցրել էի:
At that moment, I heard one man's voice ask me, "What's wrong?" I was so surprised that a total stranger cared enough to ask. In my broken English, and with a dictionary, I explained the situation, and without hesitating, the man went to the ATM, and he paid the rest of the money for my family, and two other North Koreans to get out of jail.
Այդ պահին լսեցի մի մարդու ձայն, ով հարցնում էր ինձ,- «Ի՞նչ է պատահել»: Ես զարմացել էի, որ միանգամայն անծանոթ իրեն նեղություն էր պատճառել հարցնել: Առանց բառարանի և իմ թերի անգլերենով ես բացատրեցի իրավիճակը, և առանց վարանելու, անծանոթը գնաց դեպի վճարման մեքենան և վճարեց գումարի մյուս մասը, որպեսզի իմ ընտանիքի անդամներին և երկու այլ հյուսիսկորեացիներին ազատեն բանտից:
I thanked him with all my heart, and I asked him, "Why are you helping me?"
Ես ամբողջ սրտով շնորհակալություն հայտնեցի նրան և հարցրեցի,- «Ինչո՞ւ եք օգնում ինձ»:
"I'm not helping you," he said. "I'm helping the North Korean people."
«Ես Ձեզ չեմ օգնում,-ասաց նա "Ես օգնում եմ հյուսիսկորեացի մարդկանց»:
I realized that this was a symbolic moment in my life. The kind stranger symbolized new hope for me and the North Korean people, when we needed it most. And he showed me that the kindness of strangers and the support of the international community are truly the rays of hope we North Korean people need.
Ես հասկացա, որ դա իմ կյանքում խորհրդանշական պահ էր: Այդ անծանոթը խորհրդանշում էր նոր հույս ինձ և հյուսիսկորեացի մարդկանց համար, երբ մենք այդքան ունեինք դրա կարիքը, նա նաև ցուցաբերեց անծանոթներին և միջազգային հանրությանը բնորոշ բարությունն ու աջակցությունը, ինչպես նաև հույսի շողերը, որի կարիքը մենք՝ հյուսիսկորեացիներս ունենք:
Eventually, after our long journey, my family and I were reunited in South Korea. But getting to freedom is only half the battle. Many North Koreans are separated from their families, and when they arrive in a new country, they start with little or no money. So we can benefit from the international community for education, English language training, job training, and more. We can also act as a bridge between the people inside North Korea and the outside world. Because many of us stay in contact with family members still inside, and we send information and money that is helping to change North Korea from inside.
Ի վերջո, մեր երկարատև ճանապարհորդությունից հետո ես միացա ընտանիքիս անդամների հետ Հարավային Կորեայում, բայց ազատություն ստանալը ճակատամարտի ընդամենը մի մասն է: Շատ հյուսիսկորեացիներ բաժանված են իրենց ընտանիքներից և երբ նրանք ժամանում են նոր երկիր, նրանք նոր կյանք են սկսում շատ քիչ փողով, կամ ընդհանրապես փող չունենալով: Այսպիսով, միջազգային հանրությունից մենք կարող ենք օգուտ քաղել կրթության, անգլերենի ուսուցման, աշխատանքի ուսուցման և այլնի հարցերում: Մենք կարող ենք նաև կամուրջ լինել Հյուսիսային Կորեայում գտնվող մարդկանց և դրսի աշխարհի միջև, քանի որ մեզանից շատերը կապ են պաշտպանում իրենց ընտանիքի անդամների հետ, ովքեր դեռ ներոսում են, և մենք տեղեկատվություն և գումար ենք ուղարկում, որն էլ իր հերթին օգնում է, ոպեսզի Հյուսիսային Կորեան ներսից փոխվի:
I've been so lucky, received so much help and inspiration in my life, so I want to help give aspiring North Koreans a chance to prosper with international support. I'm confident that you will see more and more North Koreans succeeding all over the world, including the TED stage.
Իմ բախտը շատ է վերել, ինձ շատ են օգնել և ոգեշնչել են իմ կյանքում, դրա համար էլ ես ուզում եմ օգնել հյուսիսկորեացիներին ձգտելու ունենալ հնարավորություն բարգավաճել միջազգային հանրության հետ մեկտեղ: Վստահ եմ, որ դուք ավելի ու ավելի շատ հյուսիսկորեացիների կտեսնեք, ովքեր հաջողության են հասել աշխարհում՝ ներառյալ TED-ի բեմը:
Thank you.
Շնորհակալություն:
(Applause)
Ծափահարություններ: