Χάουα Αμπντί: Πολλοί άνθρωποι -- 20 χρόνια στη Σομαλία -- πολεμούσαν. Έτσι δεν υπήρχε ούτε δουλειά, ούτε τροφή. Τα παιδιά, τα περισσότερα, ήταν υποσιτισμένα, όπως αυτό εδώ. Ντέκο Μοχάμεντ: Έτσι, όπως ξέρετε, πάντα σ' έναν εμφύλιο πόλεμο, αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο είναι οι γυναίκες και τα παιδιά. Έτσι οι ασθενείς μας είναι γυναίκες και παιδιά. Και βρίσκονται στην πίσω αυλή μας. Είναι το σπίτι μας. Τους καλοδεχόμαστε. Αυτός είναι ο καταυλισμός που έχουμε τώρα 90.000 άτομα, εκ των οποίων 75 τοις εκατό είναι γυναίκες και παιδιά. Πατ Μίτσελ: Και αυτό είναι το νοσοκομείο. Αυτό είναι το εσωτερικό. ΧA: Κάνουμε καισαρικές τομές και διάφορες εγχειρήσεις επειδή ο κόσμος χρειάζεται βοήθεια. Δεν υπάρχει κυβέρνηση να τους προστατεύσει. ΝM: Κάθε πρωί έχουμε περίπου 400 ασθενείς, ίσως περισσότερους ή λιγότερους. Αλλά κάποιες φορές είμαστε μόνο πέντε ιατροί και 16 νοσοκόμες, και εξαντλούμαστε σωματικά για να τους δούμε όλους. Αλλά παίρνουμε τα σοβαρά περιστατικά, κι επαναπρογραμματίζουμε τα άλλα για την επόμενη μέρα. Είναι πολύ δύσκολο. Κι όπως μπορείτε να δείτε, οι γυναίκες είναι αυτές που κουβαλούν τα παιδιά, οι γυναίκες είναι αυτές που έρχονται στα νοσοκομεία, οι γυναίκες είναι αυτές που κτίζουν τα σπίτια. Αυτό είναι το σπίτι τους. Κι έχουμε ένα σχολείο. Αυτό είναι το λαμπρό μας -- ανοίξαμε τα τελευταία δύο χρόνια ένα δημοτικό σχολείο όπου έχουμε τώρα 850 παιδιά, και η πλειοψηφία είναι γυναίκες και κορίτσια. (Χειροκρότημα) PM: Και οι ιατροί έχουν κάποιους σοβαρούς κανόνες σχετικά με το ποιός μπορεί να λάβει περίθαλψη στη κλινική. Μπορείτε να εξήγησετε τους κανόνες εισδοχής; ΧA: Τα άτομα που έρχονται σ'εμάς, είναι ευπρόσδεκτα. Μοιραζόμαστε μαζί τους ό,τι έχουμε. Αλλά έχουνε μόνο δύο κανόνες. Πρώτος κανόνας: δεν υπάρχει καμιά ρατσιστική και πολιτική παράταξη στην κοινωνία της Σομαλίας. Όποιος κάνει κάτι τέτοιο τον πετάμε έξω. Δεύτερος κανόνας: κανένας άνδρας δεν μπορεί να κτυπήσει τη γυναίκα του. Εάν την κτυπήσει, τον βάζουμε φυλακή, και καλούμε τους πρεσβυτέρους. Μέχρις ώτου να διαλευκάνουν την υπόθεση, δεν τον αφήνουμε ελεύθερο. Αυτοί είναι οι δύο κανόνες μας. (Χειροκρότημα) Το άλλο που συνειδητοποίησα, είναι ότι η γυναίκα είναι το δυνατό φύλο παντού στο κόσμο. Επειδή τα τελευταία 20 χρόνια, η γυναίκα της Σομαλίας σήκωσε το ανάστημά της. Αυτές ήταν οι ηγέτιδες, κι εμείς είμαστε οι ηγέτες της κοινότητάς μας και η ελπίδα των μελλοντικών μας γενιών. Δεν είμαστε αβοήθητες ούτε θύματα του εμφυλίου. Μπορούμε να συμφιλιώσουμε. Μπορούμε να κάνουμε τα πάντα. (Χειροκρότημα) ΝM: Όπως είπε η μητέρα μου, είμαστε η ελπίδα του μέλλοντος, και οι άνδρες μόνο σκοτώνονται στη Σομαλία. Έτσι δημιουργήσαμε αυτούς τους δύο κανόνες. Σ' έναν καταυλισμό 90.000 ατόμων, πρέπει να υπάρχουν κάποιοι κανόνες διαφορετικά θα υπάρχουν καυγάδες. Έτσι δεν υπάρχει κανένας ρατσιστικός διαχωρισμός, και κανένας άνδρας δεν μπορεί να δείρει τη γυναίκα του. Κι έχουμε και ένα μικρό αποθηκευτικό χώρο τον οποίο μετατρέψαμε σε φυλακή. Έτσι αν κτυπήσεις τη γυναίκα σου, εκεί θα βρίσκεσαι. (Χειροκρότημα) Έτσι δυναμώντας τη γυναίκα και δίνοντας την ευκαιρία -- είμαστε εδώ γι' αυτές. Δεν είναι μονες τους σ'αυτό. ΠM: Λειτουργείτε μία ιατρική κλινική. Προσέφερε αρκετά μεγάλη ιατρική βοήθεια σε κόσμο που δεν θα την είχε. Λειτουργείτε επίσης μια πολιτική κοινωνία. Δημιουργήσατε τους δικούς σας κανόνες, κατά τους οποίους γυναίκες και παιδιά έχουν μία διαφορετική αίσθηση ασφάλειας. Μιλήστε μου σχετικά με την απόφαση σας, Δρ. Αμπντί, και τη δική σας απόφαση, Δρ. Μοχάμεντ, να εργαστείτε μαζί -- για εσάς να γίνετε ιατρός και να εργαστείτε με τη μητέρα σας κάτω απ'αυτές τις συνθήκες. ΧA: Η ηλικία μου -- διότι γεννήθηκα το 1947 -- είχαμε εκείνο το καιρό, κυβέρνηση, νόμους και τάξη. Αλλά μία μέρα, πήγα στο νοσοκομείο -- η μητέρα μου ήταν άρρωστη -- και είδα το νοσοκομείο, πως συμπεριφέρονταν οι ιατροί, πόσο αφοσιωμένοι ήταν στο να βοηθήσουν τους αρρώστους. Τους θαύμασα, και αποφάσισα να γίνω ιατρός. Η μητέρα μου δυστυχώς πέθανε, όταν ήμουν 12 χρονών. Τότε ο πατέρας μου, μου επέτρεψε να κυνηγήσω τ'όνειρο μου. Η μητέρα μου πέθανε σε μία γυναικολογική επιπλοκή, κι έτσι απεφάσισα να γίνω εξειδικευμένος γυναικολόγος. Γι'αυτό έγινα ιατρός. Έτσι η Δρ. Ντέκο πρέπει να εξηγήσει. ΝM: Για 'μένα, η μητέρα μου με προετοίμαζε όταν ήμουν παιδί να γίνω ιατρός, αλλά εγώ δεν ήθελα πραγματικά. Ίσως να έπρεπε να γίνω ιστορικός, ή ίσως ανταποκριτής. Μου άρεσε πολύ, αλλά τελικά δεν έγινε. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος -- εμφύλιος πόλεμος -- είδα πώς βοηθούσε η μητέρα μου και πώς είχε πραγματικά ανάγκη τη βοήθεια, και πώς η φροντίδα είναι απαραίτητη για τη γυναίκα το να είσαι γυναίκα ιατρός στη Σομαλία και να βοηθάς τις γυναίκες και τα παιδιά. Και σκέφτηκα, ίσως να μπορώ να γίνω ανταποκριτής και γυναικολόγος. (Γέλια) Έτσι πήγα στη Ρωσία, και η μητέρα μου επίσης, κατά τη διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι μέρος του χαρακτήρα μας, ίσως να έρχεται με έντονο υπόβαθρο Σοβιετικής εκπαίδευσης. Έτσιι λοιπόν αποφάσισα να κάνω το ίδιο. Η αδελφή μου ήταν διαφορετική. Είναι εδώ. Είναι επίσης ιατρός. Αποφοίτησε επίσης από τη Ρωσία. (Χειροκρότημα) Κι επέστρεψε για να εργαστεί με τη μητέρα μας είναι απλώς αυτά που είδαμε στον εμφύλιο πόλεμο -- όταν ήμουν 16 και η αδελφή μου ήταν 11, όταν ξέσπασε ο εμφύλιος. Ήταν λοιπόν η ανάγκη και ο κόσμος που είδαμε στις αρχές της δεκαετίας του '90-- αυτό μας έκανε να επιστρέψουμε και να εργαστούμε γι'αυτούς. ΠM: Ποιά είναι λοιπόν η μεγαλύτερη πρόκληση όταν εργάζονται μαζί μητέρα και κόρη, σε τόσο επικίνδυνες και κάποιες φορές τρομακτικές καταστάσεις; HA: Ναί, εργαζόμουν σε σκληρές συνθήκες πολύ επικίνδυνες. Και όταν είδα τον κόσμο που με χρειαζόταν, έμενα μαζί τους για να βοηθήσω, διότι μπορούσα να κάνω κάτι γι'αυτόυς. Ο περισσότερος κόσμος έφυγε στο εξωτερικό. Αλλά εγώ έμεινα μ'αυτούς τους ανθρώπους, και προσπαθούσα να κάνω κάτι -- ό,τι μικρό πράγμα μπορούσα να κάνω. Πέτυχα στο χώρο μου. Τώρα ο χώρος μου είναι 90.000 άνθρωποι που σέβονται ο ένας τον άλλο, που δεν πολεμούν. Αλλά προσπαθούμε να σταθούμε στα πόδια μας, για να κάνουμε κάτι, μικρά πράγματα, που μπορούμε για τους ανθρώπους μας. Και είμαι ευγνώμων για τις κόρες μου. Όταν έρχονται σ'εμένα, με βοηθούν να περιθάλψω τον κόσμο, να βοηθήσω. Κάνουν τα πάντα μόνες τους. Έχουν κάνει αυτό που επιθυμούσα να κάνουν. ΠM: Ποιό είναι το καλύτερο μέρος στο να εργάζεσαι με τη μητέρα σου, και ποιά η μεγαλύτερη πρόκληση για σένα; ΝM: Είναι πολύ σκληρή, αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση. Πάντα περιμένει από μας να κάνουμε περισσότερα. Και όταν πραγματικά πιστεύεις πως δεν μπορείς να το κάνεις, θα σε πιέσει και θα τα καταφέρεις. Αυτό είναι το καλύτερο μέρος. Μας δείχνει, μας εκπαιδεύει πως να κάνουμε και πως να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι και πως να περνούμε πολλές ώρες στο χειρουργείο -- 300 ασθενείις τη μέρα, 10, 20 εγχειρήσεις, και πρέπει ακόμα να διαχειρίζεσαι τον καταυλισμό -- έτσι μας εκπαιδεύει. Δεν είναι όπως τα όμορφα γραφεία εδώ, 20 ασθενείς, κουράστηκες. Βλέπεις 300 ασθενείς, 20 εγχειρήσεις και 90.000 άτομα να διαχειριστείς. ΠM: Αλλά το κάνετε για καλό σκοπό. (Χειροκρότημα) Περιμένετε. Περιμένετε. ΧA: Σας ευχαριστούμε. ΝM: Ευχαριστούμε. (Χειροκρότημα) ΧA: Ευχαριστούμε πολύ. ΝM: Ευχαριστούμε πολύ.
Hawa Abdi: Many people -- 20 years for Somalia -- [were] fighting. So there was no job, no food. Children, most of them, became very malnourished, like this. Deqo Mohamed: So as you know, always in a civil war, the ones affected most [are] the women and children. So our patients are women and children. And they are in our backyard. It's our home. We welcome them. That's the camp that we have in now 90,000 people, where 75 percent of them are women and children. Pat Mitchell: And this is your hospital. This is the inside. HA: We are doing C-sections and different operations because people need some help. There is no government to protect them. DM: Every morning we have about 400 patients, maybe more or less. But sometimes we are only five doctors and 16 nurses, and we are physically getting exhausted to see all of them. But we take the severe ones, and we reschedule the other ones the next day. It is very tough. And as you can see, it's the women who are carrying the children; it's the women who come into the hospitals; it's the women [are] building the houses. That's their house. And we have a school. This is our bright -- we opened [in the] last two years [an] elementary school where we have 850 children, and the majority are women and girls. (Applause) PM: And the doctors have some very big rules about who can get treated at the clinic. Would you explain the rules for admission? HA: The people who are coming to us, we are welcoming. We are sharing with them whatever we have. But there are only two rules. First rule: there is no clan distinguished and political division in Somali society. [Whomever] makes those things we throw out. The second: no man can beat his wife. If he beat, we will put [him] in jail, and we will call the eldest people. Until they identify this case, we'll never release him. That's our two rules. (Applause) The other thing that I have realized, that the woman is the most strong person all over the world. Because the last 20 years, the Somali woman has stood up. They were the leaders, and we are the leaders of our community and the hope of our future generations. We are not just the helpless and the victims of the civil war. We can reconcile. We can do everything. (Applause) DM: As my mother said, we are the future hope, and the men are only killing in Somalia. So we came up with these two rules. In a camp with 90,000 people, you have to come up with some rules or there is going to be some fights. So there is no clan division, and no man can beat his wife. And we have a little storage room where we converted a jail. So if you beat your wife, you're going to be there. (Applause) So empowering the women and giving the opportunity -- we are there for them. They are not alone for this. PM: You're running a medical clinic. It brought much, much needed medical care to people who wouldn't get it. You're also running a civil society. You've created your own rules, in which women and children are getting a different sense of security. Talk to me about your decision, Dr. Abdi, and your decision, Dr. Mohamed, to work together -- for you to become a doctor and to work with your mother in these circumstances. HA: My age -- because I was born in 1947 -- we were having, at that time, government, law and order. But one day, I went to the hospital -- my mother was sick -- and I saw the hospital, how they [were] treating the doctors, how they [are] committed to help the sick people. I admired them, and I decided to become a doctor. My mother died, unfortunately, when I was 12 years [old]. Then my father allowed me to proceed [with] my hope. My mother died in [a] gynecology complication, so I decided to become a gynecology specialist. That's why I became a doctor. So Dr. Deqo has to explain. DM: For me, my mother was preparing [me] when I was a child to become a doctor, but I really didn't want to. Maybe I should become an historian, or maybe a reporter. I loved it, but it didn't work. When the war broke out -- civil war -- I saw how my mother was helping and how she really needed the help, and how the care is essential to the woman to be a woman doctor in Somalia and help the women and children. And I thought, maybe I can be a reporter and doctor gynecologist. (Laughter) So I went to Russia, and my mother also, [during the] time of [the] Soviet Union. So some of our character, maybe we will come with a strong Soviet background of training. So that's how I decided [to do] the same. My sister was different. She's here. She's also a doctor. She graduated in Russia also. (Applause) And to go back and to work with our mother is just what we saw in the civil war -- when I was 16, and my sister was 11, when the civil war broke out. So it was the need and the people we saw in the early '90s -- that's what made us go back and work for them. PM: So what is the biggest challenge working, mother and daughter, in such dangerous and sometimes scary situations? HA: Yes, I was working in a tough situation, very dangerous. And when I saw the people who needed me, I was staying with them to help, because I [could] do something for them. Most people fled abroad. But I remained with those people, and I was trying to do something -- [any] little thing I [could] do. I succeeded in my place. Now my place is 90,000 people who are respecting each other, who are not fighting. But we try to stand on our feet, to do something, little things, we can for our people. And I'm thankful for my daughters. When they come to me, they help me to treat the people, to help. They do everything for them. They have done what I desire to do for them. PM: What's the best part of working with your mother, and the most challenging part for you? DM: She's very tough; it's most challenging. She always expects us to do more. And really when you think [you] cannot do it, she will push you, and I can do it. That's the best part. She shows us, trains us how to do and how to be better [people] and how to do long hours in surgery -- 300 patients per day, 10, 20 surgeries, and still you have to manage the camp -- that's how she trains us. It is not like beautiful offices here, 20 patients, you're tired. You see 300 patients, 20 surgeries and 90,000 people to manage. PM: But you do it for good reasons. (Applause) Wait. Wait. HA: Thank you. DM: Thank you. (Applause) HA: Thank you very much. DM: Thank you very much.