I was only four years old when I saw my mother load a washing machine for the very first time in her life. That was a great day for my mother. My mother and father had been saving money for years to be able to buy that machine, and the first day it was going to be used, even Grandma was invited to see the machine.
Miałem tylko cztery lata gdy zobaczyłem jak moja mama po raz pierwszy w jej życiu uruchamia pralkę. To był dla niej wielki dzień. Moi rodzice od lat oszczędzali, by móc ją kupić. Pierwszego dnia, na pierwsze uruchomienie pralki została zaproszona nawet babcia,
(Laughter)
aby mogła ją zobaczyć.
And Grandma was even more excited. Throughout her life, she had been heating water with firewood, and she had hand-washed laundry for seven children. And now, she was going to watch electricity do that work.
Babcia była najbardziej podekscytowana. Przez całe jej życie ogrzewała wodę nad paleniskiem i prała ręcznie dla siedmiu dzieci. i prała ręcznie dla siedmiu dzieci. A teraz miała oglądać jak elektronika robi to za nią.
My mother carefully opened the door, and she loaded the laundry into the machine, like this. And then, when she closed the door, Grandma said, "No, no, no, no! Let me! Let me push the button!"
Mama ostrożnie otworzyła drzwi pralki, włożyła brudne rzeczy do środka, właśnie tak. Potem zamknęła drzwi, babcia powiedziała, "Nie, nie, nie. Proszę, pozwól mi wcisnąć przycisk."
(Laughter)
Kiedy to zrobiła,
And Grandma pushed the button, and she said, "Oh, fantastic! I want to see this! Give me a chair! Give me a chair! I want to see it," and she sat down in front of the machine, and she watched the entire washing program.
powiedziała "Fantastycznie. Muszę to zobaczyć. Daj mi krzesło. Daj mi krzesło. Muszę to zobaczyć." Usiadła przed pralką i oglądała cały proces prania.
(Laughter)
Była zachwycona.
She was mesmerized. To my grandmother, the washing machine was a miracle.
Dla mojej babci, pralka była cudem.
Today, in Sweden and other rich countries, people are using so many different machines. Look -- the homes are full of machines. I can't even name them all. And they also, when they want to travel, they use flying machines that can take them to remote destinations. And yet, in the world, there are so many people who still heat the water on fire, and they cook their food on fire. Sometimes they don't even have enough food. And they live below the poverty line. There are two billion fellow human beings who live on less than two dollars a day. And the richest people over there -- there's one billion people, and they live above what I call the "air line" --
Dzisiaj, w Szwecji i innych bogatych krajach ludzie używają mnóstwo najróżniejszych urządzeń. Zobaczcie, mieszkania są nimi przepełnione. Nawet nie potrafię ich wszystkich nazwać. Oczywiście ludzie chcą też podróżować, używają do tego samolotów, które mogą ich zabrać na drugi koniec świata. Ale nadal na świecie jest pełno ludzi którzy wciąż grzeją wodę nad paleniskiem, i gotują na ogniu. Czasami nie mają nawet wystarczająco jedzenia. Żyją poniżej granicy ubóstwa. Ponad dwa miliardy ludzi żyją za mniej niż dwa dolary dziennie. A najbogatsi ludzie... jest ich miliard, żyją ponad granicą lotów, tak to ujmę,
(Laughter)
ponieważ żyją za ponad 80 dolarów dziennie.
because they spend more than 80 dollars a day on their consumption.
ponieważ żyją za ponad 80 dolarów dziennie. Ale mamy tutaj 3 miliardy ludzi,
But this is just one, two, three billion people, and obviously, there are seven billion people in the world, so there must be one, two, three, four billion people more who live in between the poverty and the air line. They have electricity, but the question is: How many have washing machines? I've done the scrutiny of market data, and I've found that, indeed, the washing machine has penetrated below the air line, and today, there's an additional one billion people out there who live above the "wash line."
a przecież na świecie żyje siedem miliardów, tak więc mamy jeden, dwa, trzy, cztery miliardy ludzi którzy żyją pomiędzy ubóstwem a luksusem. Mają dostęp do prądu, ale ile z nich ma pralki? Przeprowadziłem szczegółowe badania i odkryłem że pralka zeszła poniżej linii luksusu i mamy dodatkowy miliard który żyje powyżej granicy pralki. i mamy dodatkowy miliard który żyje powyżej granicy pralki.
(Laughter)
(Śmiech)
And they consume for more than 40 dollars per day. So two billion have access to washing machines.
Żyją za ponad 40 dolarów dziennie. Tak więc dwa miliardy ludzi korzysta z pralek.
And the remaining five billion -- how do they wash? Or, to be more precise, how do most of the women in the world wash? Because it remains the hard work for women to wash. They wash like this: by hand. It's hard, time-consuming labor, which they have to do for hours every week. And sometimes they also have to bring water from far away to do the laundry at home, or they have to bring the laundry away to a stream far off. And they want the washing machine. They don't want to spend such a large part of their life doing this hard work with so relatively low productivity. And there's nothing different in their wish than it was for my grandma. Look here, two generations ago in Sweden -- picking water from the stream, heating with firewood and washing like that. They want the washing machine in exactly the same way.
A pozostałe pięć miliardów... jak oni piorą? Albo bardziej precyzyjnie, jak większość kobiet na świecie pierze? Ponieważ to głównie kobiety wykonują ten ciężki obowiązek. Piorą one właśnie tak: ręcznie. To ciężka, czasochłonna praca, która zabiera im całe godziny każdego tygodnia. Czasami muszą przynosić wodę z daleka aby zrobić pranie w domu. Albo muszą zabierać rzeczy i prać je w odległym strumieniu. One chcą pralki. Nie chcą marnować życia na tak ciężkiej pracy która nie przynosi żadnych zysków. Ich potrzeby nie różnią się od potrzeb mojej babci. Popatrzcie, dwa pokolenia wstecz w Szwecji: przynoszenie wody ze strumienia, ogrzewanie jej nad paleniskiem i pranie w ten sposób. One chcą pralek dokładnie tak samo.
But when I lecture to environmentally concerned students, they tell me, "No, everybody in the world cannot have cars and washing machines." How can we tell this woman that she isn't going to have a washing machine? And then I ask my students -- over the last two years, I've asked -- "How many of you don't use a car?" And some of them proudly raise their hand and say, "I don't use a car." And then I put the really tough question: "How many of you hand-wash your jeans and your bedsheets?" And no one raised their hand. Even the hardcore in the green movement use washing machines.
Kiedy pokazuję to moim "ekologicznym" studentom, mówią mi, "Nie, nie każdy może mieć samochód i pralkę." Jak mam powiedzieć tej kobiecie że nigdy nie będzie miała pralki? Wtedy spytałem studentów, przez ostatnie dwa lata zadaję im to pytanie: "Ilu z was nie ma samochodu?" Kilkoro studentów podnosi wtedy dumnie ręce i mówią "Nie używam samochodu." Później zadaję trudniejsze pytanie: "Ilu z was pierze ręcznie swoje ubrania?" Nikt nie podnosi wtedy ręki. Nawet najbardziej zagorzali ekolodzy korzystają z pralek.
(Laughter)
(Śmiech)
So how come [this is] something that everyone uses and they think others will not stop it? What is special with this? I had to do an analysis about the energy use in the world. Here we are. Look here. You see the seven billion people up there? The air people, the wash people, the bulb people and the fire people. One unit like this is an energy unit of fossil fuel -- oil, coal or gas. That's what most of the electricity and the energy in the world is. And it's 12 units used in the entire world, and the richest one billion, they use six of them. Half of the energy is used by one seventh of the world population. And these ones, who have washing machines but not a house full of other machines, they use two. This group uses three, one each. And they also have electricity. And over there, they don't even use one each. That makes 12 of them.
Jak to się stało, że pralka stała się urządzeniem powszechnego użytku i nikt nie może się od niej powstrzymać. Czy jest w tym coś niezwykłego? Musiałem dokonać analizy zużycia prądu na świecie. Oto ona. Popatrzcie, widzicie tu siedem milionów ludzi: latający ludzie, piorący ludzie, ludzie z żarówkami i z ogniem. Jeden taki kwadracik to jednostka energii z surowców kopalnianych: z ropy, węgla oraz gazu. To z nich tworzy się najwięcej prądu i energii. Na świecie zużywa się 12 takich jednostek, a najbogatszy miliard ludzi zużywa sześć. Połowa energii jest używana przez jedną siódmą ludzkości. Ci, którzy używają pralek, ale nie mają domu naszpikowanego gadżetami, zużywają dwie. Ta grupa zużywa trzy, po jednej na miliard. Oni też mają prąd, ale nie zużywają nawet jednej jednostki na miliard. Oni też mają prąd, ale nie zużywają nawet jednej jednostki na miliard. W sumie mamy ich 12.
But the main concern for the environmentally interested students -- and they are right -- is about the future. What are the trends? If we just prolong the trends, without any real advanced analysis, to 2050, there are two things that can increase the energy use: first, population growth; second, economic growth. Population growth will mainly occur among the poorest people here, because they have high child mortality and they have many children per woman. And that will get you two extra, but that won't change the energy use very much.
Ale to, co najbardziej interesuje studentów-ekologów -- i słusznie że się tym interesują -- to przyszłość. Jakie są prognozy? Jeśli wykorzystamy obecne tendencje, to bez żadnych specjalnych analiz wiemy, że do 2050 dwie rzeczy mogą zwiększyć zużycie prądu. Po pierwsze, wzrost liczby ludności. Po drugie, rozwój ekonomiczny. Wzrost populacji zaobserwujemy głównie wśród najuboższych, ponieważ jest wysoki wskaźnik umieralności dzieci, ale też dużą liczbę dzieci na kobietę. Dlatego też tutaj będą dodatkowe dwa miliardy, ale to nie wpłynie znacząco na zużycie prądu.
What will happen is economic growth. The best of here in the emerging economies -- I call them "the New East" -- they will jump the air line. "Wopp!" they will say. And they will start to use as much as the Old West are doing already.
Drugim czynnikiem jest rozwój ekonomiczny. Najlepiej wyjdą na tym wschodzące gospodarki -- nazywam je "Nowym Wschodem" -- przeskoczą do linii luksusów. "Hop!", o tak! Zaczną zużywać tyle energii ile teraz zużywa się na zachodzie.
(Laughter)
A ci ludzie, chcą pralek.
And these people, they want the washing machine. I told you. They'll go there. And they will double their energy use. And we hope that the poor people will get into the electric light. And they'll get a two-child family without a stop in population growth. But the total energy consumption will increase to 22 units. And these 22 units -- still, the richest people use most of them. So what needs to be done? Because the risk, the high probability of climate change is real. It's real. Of course, they must be more energy efficient. They must change their behavior in some way. They must also start to produce green energy, much more green energy. But until they have the same energy consumption per person, they shouldn't give advice to others -- what to do and what not to do.
Przejdą tutaj. Podwoją swoje zużycie prądu. I mam nadzieję że najbiedniejsi będą mieli już oświetlenie elektryczne. Zaczną planować rodziny z dwójką dzieci i powstrzymają rozrost populacji. Ale całkowite zużycie prądu wzrośnie do 22 jednostek. Z tych 22 jednostek najbogatsi wciąż będą zużywać najwięcej. Co więc trzeba zrobić? Musimy wziąć pod uwagę, ryzyko zmiany klimatu. To jest możliwe. Oczywiście urządzenia będą zużywały mniej prądu. Ludzie nieco zmienią swe przyzwyczajenia. Musimy też zacząć wytwarzać energię ze źródeł odnawialnych, o wiele więcej niż teraz. Dopóki oni mają to samo zużycie energii jak reszta, nie mogą innym mówić co mają robić a czego nie.
(Laughter)
(Brawa)
(Applause)
Możemy pozyskiwać więcej zielonej energii.
Here, we can get more green energy all over.
To jest coś na co liczymy.
This is what we hope might happen. It's a real challenge in the future. But I can assure you that this woman in the favela in Rio, she wants a washing machine. She's very happy about her minister of energy that provided electricity to everyone -- so happy that she even voted for her. And she became Dilma Rousseff, the president-elect of one of the biggest democracies in the world, moving from minister of energy to president. If you have democracy, people will vote for washing machines. They love them!
To prawdziwe wyzwanie na przyszłość. Mogę was zapewnić że ta kobieta ze slumsów w Rio potrzebuje pralki. Mogę was zapewnić że ta kobieta ze slumsów w Rio potrzebuje pralki. Jest zadowolona z jej minister energetyki, która zapewniła wszystkim prąd -- tak zadowolona, że nawet na nią głosowała. To jest Dilma Rousseff, prezydent jednego z największych państw demokratycznych na świecie... od ministra energetyki do prezydenta. Jeżeli tylko istnieje demokracja, ludzie głosują na pralki. Kochają je.
(Laughter)
And what's the magic with them? My mother explained the magic with this machine the very, very first day. She said, "Now, Hans. We have loaded the laundry. The machine will make the work. And now we can go to the library." Because this is the magic: you load the laundry, and what do you get out of the machine? You get books out of the machines, children's books. And mother got time to read for me. She loved this. I got the "ABC's" -- this is why I started my career as a professor, when my mother had time to read for me. And she also got books for herself. She managed to study English and learn that as a foreign language. And she read so many novels, so many different novels here. And we really, we really loved this machine.
Co w nich jest takiego niezwykłego? Moja mama pokazała mi tę magię pierwszego dnia. Powiedziała, "Hans, włożyliśmy pranie, a pralka zacznie prać. Teraz możemy iść do biblioteki." To była właśnie ta magia: włączałeś pralkę, a co z niej wyciągałeś? Wyciągałeś z niej książki, takie dla dzieci. Mama miała czas żeby mi poczytać. Uwielbiała to. Miała "Elementarz." Zacząłem karierę profesora wtedy, gdy mama miała czas żeby mi poczytać. Miała też książki dla siebie. Zaczęła się uczyć angielskiego i nauczyła się go jako języka obcego. Przeczytała tyle powieści, masę różnych książek. Naprawdę pokochaliśmy tą maszynę.
(Laughter)
I razem z mamą wołaliśmy:
And what we said, my mother and me, "Thank you, industrialization. Thank you, steel mill. Thank you, power station. And thank you, chemical processing industry that gave us time to read books."
"Dziękujemy rewolucji przemysłowej. Dziękujemy hutom stali. Dziękujemy elektrowniom, i dziękujemy przemysłowi chemicznemu za czas na czytanie książek."
Thank you very much.
Dziękuję bardzo.
(Laughter)
(Brawa)
(Applause)