(Χειροκρότημα) Το AIDS ανακαλύφθηκε το 1981-- ο ιός, το 1983. Αυτές οι φυσαλίδες στο Gapminder σας δείχνουν τη διάδοση του ιού στον κόσμο το 1983, ή μάλλον πώς εκτιμούμε ότι ήταν η διάδοση. Αυτό που δείχνουμε εδώ-- σε αυτόν εδώ τον άξονα, δείχνω το ποσοστό των προσβεβλημένων ενηλίκων. Και σε αυτόν τον άξονα, δείχνω δολάρια κατ'άτομο σε εισόδημα. Και το μέγεθος αυτών των φυσαλίδων, το μέγεθος των φυσαλίδων εδώ, δείχνει πόσοι είχαν προσβληθεί σε κάθε χώρα, και το χρώμα είναι η ήπειρος.
(Applause) AIDS was discovered 1981; the virus, 1983. These Gapminder bubbles show you how the spread of the virus was in 1983 in the world, or how we estimate that it was. What we are showing here is -- on this axis here, I'm showing percent of infected adults. And on this axis, I'm showing dollars per person in income. And the size of these bubbles, the size of the bubbles here, that shows how many are infected in each country, and the color is the continent.
Τώρα, μπορείτε να δείτε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1983, είχαν ένα πολύ χαμηλό ποσοστό προσβεβλημένων, αλλά εξαιτίας του μεγάλου πληθυσμού, και πάλι η φυσαλίδα είναι ευμεγέθης. Υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι που είχαν προσβληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και, εκεί πάνω, βλέπετε την Ουγκάντα. Είχαν σχεδόν το πέντε τοις εκατό προσβεβλημένο, και μια αρκετή μεγάλη φυσαλίδα παρά το ότι ήταν μια μικρή χώρα, τότε. Και ήταν ίσως η πιο προσβεβλημένη χώρα στον κόσμο. Τι συνέβη; Έχετε καταλάβει το γράφημα, και τώρα, στα επόμενα 60 δευτερόλεπτα, θα αναπαραστήσουμε τη διάδοση της επιδημίας του HIV στον κόσμο.
Now, you can see United States, in 1983, had a very low percentage infected, but due to the big population, still a sizable bubble. There were quite many people infected in the United States. And, up there, you see Uganda. They had almost five percent infected, and quite a big bubble in spite of being a small country, then. And they were probably the most infected country in the world. Now, what has happened? Now you have understood the graph and now, in the next 60 seconds, we will play the HIV epidemic in the world.
Αλλά πρώτα, έχω μια νέα εφεύρεση εδώ. (Γέλια) Στερεοποίησα τη δέσμη του λεήζερ.
But first, I have a new invention here. (Laughter) I have solidified the beam of the laser pointer.
(Γέλια)
(Laughter)
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Λοιπόν, έτοιμοι, πάμε! Πρώτα, έχουμε την γρήγορη άνοδο στην Ουγκάντα και τη Ζιμπάμπουε. Ανέβηκαν έτσι. Στην Ασία, η πρώτη χώρα που προσεβλήθη σοβαρά ήταν η Ταϋλάνδη. Έφτασαν σε ποσοστό ένα με δύο τοις εκατό. Έπειτα, η Ουγκάντα, άρχισε να κατεβαίνει ενώ η Ζιμπάμπουε εκτινάχθηκε στα ύψη, και μερικά χρόνια αργότερα η Νότια Αφρική είχε μια τρομακτική άνοδο στη συχνότητα του HIV. Κοιτάξτε, στην Ινδία προσεβλήθησαν πολλοί, αλλά ήταν χαμηλό το ποσοστό. Και σχεδόν το ίδιο συμβαίνει εδώ. Βλέπετε, η Ουγκάντα κατεβαίνει, η Ζιμπάμπουε κατεβαίνει, η Ρωσία πήγε στο ένα τοις εκατό.
So, ready, steady, go! First, we have the fast rise in Uganda and Zimbabwe. They went upwards like this. In Asia, the first country to be heavily infected was Thailand -- they reached one to two percent. Then, Uganda started to turn back, whereas Zimbabwe skyrocketed, and some years later South Africa had a terrible rise of HIV frequency. Look, India got many infected, but had a low level. And almost the same happens here. See, Uganda coming down, Zimbabwe coming down, Russia went to one percent.
Τα τελευταία δύο με τρία χρόνια, φτάσαμε σε μια σταθερή κατάσταση της επιδημίας του HIV στον κόσμο. Πήρε 25 χρόνια. Αλλά, σταθερή κατάσταση δε σημαίνει ότι τα πράγματα πάνε προς το καλύτερο, απλά σταμάτησαν να πηγαίνουν προς το χειρότερο. Και η σταθερή κατάσταση είναι, ότι, πάνω κάτω ένα τοις εκατό του ενήλικου παγκόσμιου πληθυσμού έχει προσβληθεί από HIV. Αυτό σημαίνει 30 με 40 εκατομμύρια άνθρωποι, ολόκληρη η Καλιφόρνια, κάθε άτομο, αυτό είναι πάνω κάτω η κατάσταση σήμερα στον κόσμο.
In the last two to three years, we have reached a steady state of HIV epidemic in the world. 25 years it took. But, steady state doesn't mean that things are getting better, it's just that they have stopped getting worse. And it has -- the steady state is, more or less, one percent of the adult world population is HIV-infected. It means 30 to 40 million people, the whole of California -- every person, that's more or less what we have today in the world.
Τώρα, θα "ξαναπαίξω" γρήγορα τη Μποτσουάνα. Η Μποτσουάνα-- χώρα της νότιας Αφρικής, με ανώτερο μέσο εισόδημα, με δημοκρατική κυβέρνηση, καλή οικονομία, και να τι συνέβη εκεί. Ξεκίνησαν χαμηλά, εκτινάχθηκαν στα ύψη, έφτασαν στην κορυφή το 2003, και τώρα κατεβαίνουν. Αλλά πέφτουν αργά, επειδή στη Μποτσουάνα, με την καλή οικονομία και διακυβέρνηση, καταφέρνουν να κουράρουν τους ανθρώπους. Και αν οι άνθρωποι που έχουν προσβληθεί τυγχάνουν φροντίδας, δεν πεθαίνουν από AIDS. Αυτά τα ποσοστά δε θα μειωθούν γιατί οι άνθρωποι επιβιώνουν για 10 με 20 χρόνια. Άρα υπάρχει κάποιο πρόβλημα με αυτές τις μετρήσεις τώρα. Αλλά στις φτωχότερες χώρες στην Αφρική, στις χώρες με χαμηλό εισόδημα, εδώ κάτω, εκεί, τα ποσοστά των προσβεβλημένων πέφτουν γρηγορότερα επειδή οι άνθρωποι ακόμη πεθαίνουν. Παρά το PEPFAR, το γενναιόδωρο PEPFAR, δε φτάνει σε όλους τους ανθρώπους η αγωγή, και από αυτούς που λαμβάνουν την αγωγή στις φτωχές χώρες, μόνο το 60 τοις εκατό συνεχίζει να λαμβάνει αγωγή μετά από δύο χρόνια. Δεν είναι ρεαλιστική η μακροχρόνια αγωγή για όλους στις φτωχότερες χώρες. Αλλά είναι πολύ καλό που γίνεται αυτό που γίνεται.
Now, let me make a fast replay of Botswana. Botswana -- upper middle-income country in southern Africa, democratic government, good economy, and this is what happened there. They started low, they skyrocketed, they peaked up there in 2003, and now they are down. But they are falling only slowly, because in Botswana, with good economy and governance, they can manage to treat people. And if people who are infected are treated, they don't die of AIDS. These percentages won't come down because people can survive 10 to 20 years. So there's some problem with these metrics now. But the poorer countries in Africa, the low-income countries down here, there the rates fall faster, of the percentage infected, because people still die. In spite of PEPFAR, the generous PEPFAR, all people are not reached by treatment, and of those who are reached by treatment in the poor countries, only 60 percent are left on treatment after two years. It's not realistic with lifelong treatment for everyone in the poorest countries. But it's very good that what is done is being done.
Εστιάζουμε και πάλι τώρα στην πρόβλεψη. Μόνο με τη διακοπή της διάδοσης θα μπορούσε ο κόσμος να αντιμετωπίσει το HIV. Τα φάρμακα κοστίζουν πάρα πολύ--αν είχαμε το εμβόλιο, ή όταν θα έχουμε το εμβόλιο, αυτό είναι πιο αποτελεσματικό-- αλλά τα φάρμακα κοστίζουν πολύ για τους φτωχούς. Οχι το φάρμακο καθαυτό, αλλά η αγωγή και η φροντίδα που χρειάζεται γύρω από αυτή. Άρα, όταν κοιτάζουμε το σχήμα ένα πράγμα γίνεται σαφές: βλέπετε τις μπλε φυσαλίδες και οι άνθρωποι λένε ότι το HIV είναι πολύ υψηλό στην Αφρική. Εγώ θα έλεγα, ότι το HIV είναι πολύ διαφορετικό στην Αφρική. Θα βρείτε το υψηλότερο ποσοστό HIV στον κόσμο σε Αφρικανικές χώρες, αλλά θα βρείτε και τη Σενεγάλη, εδώ κάτω, με το ίδιο ποσοστό με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και θα βρείτε τη Μαδαγασκάρη, και θα βρείτε πολλές Αφρικανικές χώρες σχεδόν το ίδιο χαμηλά όσο ο υπόλοιπος κόσμος. Είναι αυτή η τρομακτική απλούστευση ότι υπάρχει μια Αφρική και ότι τα πράγματα γίνονται με έναν τρόπο στην Αφρική. Πρέπει να το σταματήσουμε αυτό. Δε δείχνει σεβασμό, και δεν είναι έξυπνο να σκεφτόμαστε με αυτόν τον τρόπο.
But focus now is back on prevention. It is only by stopping the transmission that the world will be able to deal with it. Drugs is too costly -- had we had the vaccine, or when we will get the vaccine, that's something more effective -- but the drugs are very costly for the poor. Not the drug in itself, but the treatment and the care which is needed around it. So, when we look at the pattern, one thing comes out very clearly: you see the blue bubbles and people say HIV is very high in Africa. I would say, HIV is very different in Africa. You'll find the highest HIV rate in the world in African countries, and yet you'll find Senegal, down here -- the same rate as United States. And you'll find Madagascar, and you'll find a lot of African countries about as low as the rest of the world. It's this terrible simplification that there's one Africa and things go on in one way in Africa. We have to stop that. It's not respectful, and it's not very clever to think that way.
(Χειροκρότημα)
(Applause)
Είχα την τύχη να ζήσω και να εργαστώ για ένα διάστημα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Διαπίστωσα ότι το Σολτ Λέικ Σίτυ και το Σαν Φρανσίσκο είχαν διαφορες. (Γέλια) Το ίδιο και στην Αφρική--υπάρχουν πολλές διαφορές. Αρα, γιατί είναι τόσο υψηλό [το ποσοστό του HIV]; Έχει να κάνει με τον πόλεμο; Οχι, δεν έχει να κάνει. Κοιτάξτε εδώ. Το διαλυμένο από τον πόλεμο Κονγκό είναι εκεί κάτω--δύο, τρία, τέσσερα τοις εκατό. Και η ειρηνική Ζάμπια, γειτονική χώρα--15 τοις εκατό. Και υπάρχουν καλές μελέτες για τους πρόσφυγες που φεύγουν από το Κονγκό-- είναι προσβεβλημένοι σε ποσοστό δύο, τρία τοις εκατό, ενώ η ειρηνική Ζάμπια-- πολύ περισσότερο. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν καθαρά ότι οι πόλεμοι είναι τρομεροί, οι βιασμοί είναι τρομεροί. Αλλά αυτό δεν είναι η κινητήριος δύναμη για τα υψηλά ποσοστά [του HIV] στην Αφρική.
I had the fortune to live and work for a time in the United States. I found out that Salt Lake City and San Francisco were different. (Laughter) And so it is in Africa -- it's a lot of difference. So, why is it so high? Is it war? No, it's not. Look here. War-torn Congo is down there -- two, three, four percent. And this is peaceful Zambia, neighboring country -- 15 percent. And there's good studies of the refugees coming out of Congo -- they have two, three percent infected, and peaceful Zambia -- much higher. There are now studies clearly showing that the wars are terrible, that rapes are terrible, but this is not the driving force for the high levels in Africa.
Άρα, είναι η φτώχεια; Αν κοιτάξετε μακροπρόθεσμα, φαίνεται ότι περισσότερα χρήματα σημαίνουν περισσότερο HIV. Αλλά αυτό είναι πολύ απλουστευτικό, γι'αυτό ας κοιτάξουμε την Τανζανία. Θα διαιρέσω την Τανζανία σε πέντε ομάδες εισοδήματος, από το υψηλότερο εισόδημα στο χαμηλότερο εισόδημα, ορίστε! Αυτοί με το υψηλότερο εισόδημα, οι πλουσιότεροι, δεν θα έλεγα πλούσιοι, έχουν υψηλότερο HIV. Η διαφορά κυμαίνεται από έντεκα τοις εκατό έως τέσσερα τοις εκατό, και η διαφορά είναι ακόμη μεγαλύτερη στις γυναίκες. Υπάρχουν πολλά πράγματα που σκεφτήκαμε, τα οποία, τώρα, καλές έρευνες από Αφρικανικούς θεσμούς και ερευνητές μαζί με διεθνείς ερευνητές, απέδειξαν ότι δεν ισχύουν. Αυτή είναι η διαφορά μέσα στην Τανζανία.
So, is it poverty? Well if you look at the macro level, it seems more money, more HIV. But that's very simplistic, so let's go down and look at Tanzania. I will split Tanzania in five income groups, from the highest income to the lowest income, and here we go. The ones with the highest income, the better off -- I wouldn't say rich -- they have higher HIV. The difference goes from 11 percent down to four percent, and it is even bigger among women. There's a lot of things that we thought, that now, good research, done by African institutions and researchers together with the international researchers, show that that's not the case. So, this is the difference within Tanzania.
Και δεν μπορώ παρά να δείξω την Κένυα. Κοιτάξτε εδώ την Κένυα. Διαίρεσα την Κένυα στις επαρχίες της. Ορίστε! Δείτε τη διαφορά μέσα σε μία Αφρικανική χώρα-- από πολύ χαμήλά ποσοστά, σε πολύ υψηλά ποσοστά, ενώ οι περισσότερες από τις επαρχίες της Κένυας είναι στη μέση.
And, I can't avoid showing Kenya. Look here at Kenya. I've split Kenya in its provinces. Here it goes. See the difference within one African country -- it goes from very low level to very high level, and most of the provinces in Kenya is quite modest.
Άρα, ποιος είναι ο λόγος; Γιατί βλέπουμε αυτά τα εξαιρετικά υψηλά ποσοστά σε μερικές χώρες; Είναι όντως πιο συνηθισμένο το να έχουν πολλαπλούς συντρόφους, υπάρχει λιγότερη χρήση προφυλακτικού, και υπάρχει σεξ ανάμεσα σε ανθρώπους με μεγάλη διαφορά ηλικίας-- δηλαδή, μεγαλύτεροι σε ηλικία άνδρες τείνουν να κάνουν σεξ με νεότερες γυναίκες. Βλέπουμε υψηλότερα ποσοστά σε νεότερες γυναίκες απ' ότι σε νεότερους άνδρες σε πολλές από αυτές τις χώρες με υψηλά ποσοστά μόλυνσης.
So, what is it then? Why do we see this extremely high levels in some countries? Well, it is more common with multiple partners, there is less condom use, and there is age-disparate sex -- that is, older men tend to have sex with younger women. We see higher rates in younger women than younger men in many of these highly affected countries.
Αλλά που βρίσκονται [αυτές οι χώρες]; Θα μεταφέρω τις φυσαλίδες σε ένα χάρτη. Κοιτάξτε, ο πληθυσμός των χωρών με το υψηλότερο ποσοστό προσβεβλημένων αντιστοιχεί στο τέσσερα τοις εκατό όλου του πληθυσμού και [αυτές οι χώρες] έχουν το πενήντα τοις εκατό των προσβεβλημένων με HIV. Το HIV υπάρχει σε όλον τον κόσμο. Κοιτάξτε υπάρχουν φυσαλίδες σε όλον τον κόσμο. Η Βραζιλία έχει πολλούς προσβεβλημένους με HIV. Οι Αραβικές χώρες όχι τόσους πολλούς, αλλά το Ιράν είναι αρκετά ψηλά. Εχουν ηρωινομανείς και πορνεία στο Ιράν. Η Ινδία έχει πολλούς γιατί έχει μεγάλο πληθυσμό. Η Νοτιοανατολική Ασία, και ούτω καθεξής. Αλλά, υπάρχει ένα μέρος της Αφρικής [με τα υψηλότερα ποσοστά]-- και το δύσκολο είναι, ταυτόχρονα, το να μην κάνουμε μια ενιαία διαπίστωση για την Αφρική, να μην καταλήξουμε σε απλές ιδέες ως προς το γιατί είναι έτσι, από τη μια μεριά.
But where are they situated? I will swap the bubbles to a map. Look, the highly infected are four percent of all population and they hold 50 percent of the HIV-infected. HIV exists all over the world. Look, you have bubbles all over the world here. Brazil has many HIV-infected. Arab countries not so much, but Iran is quite high. They have heroin addiction and also prostitution in Iran. India has many because they are many. Southeast Asia, and so on. But, there is one part of Africa -- and the difficult thing is, at the same time, not to make a uniform statement about Africa, not to come to simple ideas of why it is like this, on one hand.
Από την άλλη μεριά, να παραδεχτούμε ότι είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση, γιατί υπάρχει συναίνεση των επιστημόνων για αυτό το σχήμα τώρα. Το UNAIDS διέθεσε επιτέλους, κάποια καλά δεδομένα, για τη διάδοση του HIV. Θα μπορούσε να είναι συγχρονισμός. Θα μπορούσε να είναι κάποιοι τύποι ιών. Θα μπορούσαν να είναι άλλοι παράγοντες που προκαλούν διάδοση με μεγαλύτερη συχνότητα. Εξ άλλου, αν είστε εντελώς υγιείς και έχετε ετεροφυλόφυλο σεξ, ο κίνδυνος προσβολής ανά συνουσία είναι ένα τοις χιλίοις. Μην προτρέχετε σε συμπεράσματα να είστε φρόνιμοι απόψε! (Γέλια) Αλλά--αν βρίσκεστε σε δυσμενή κατάσταση, όπου υπάρχουν περισσότερα σεξουαλικά διαδιδόμενα νοσήματα, μπορεί να είναι ένα τοις εκατό.
On the other hand, try to say that this is not the case, because there is a scientific consensus about this pattern now. UNAIDS have done good data available, finally, about the spread of HIV. It could be concurrency. It could be some virus types. It could be that there is other things which makes transmission occur in a higher frequency. After all, if you are completely healthy and you have heterosexual sex, the risk of infection in one intercourse is one in 1,000. Don't jump to conclusions now on how to behave tonight and so on. (Laughter) But -- and if you are in an unfavorable situation, more sexually transmitted diseases, it can be one in 100.
Νομίζουμε ότι μπορεί να είναι συγχρονισμός. Και τι είναι συγχρονισμός; Στη Σουηδία, δεν έχουμε συγχρονισμός. Έχουμε διαδοχική μονογαμία. Βότκα, παραμονή Πρωτοχρονιάς-- καινούργιος σύντροφος για την άνοιξη. Βότκα, παραμονή του θερινού ηλιοστάσιου--καινούργιος σύντροφος για το φθινόπωρο. Βότκα--και συνεχίζει έτσι, καταλαβαίνετε; Και συλλέγεις ένα μεγάλο αριθμό πρώην! Και έχουμε μια τρομερή επιδημία χλαμυδίων-- τρομερή επιδημία χλαμυδίων που επιμένει εδώ και χρόνια. Το HIV είναι σε έξαρση τρεις με έξι εβδομάδες μετά την προσβολή και γι'αυτό, το να έχουμε περισσότερους από έναν συντρόφους μέσα στον ίδιο μήνα είναι πιο επικίνδυνο για τη διάδοση του HIV απ΄ ότι για άλλες μολύνσεις. Πιθανόν, είναι ένας συνδυασμός από αυτές τις αιτίες.
But what we think is that it could be concurrency. And what is concurrency? In Sweden, we have no concurrency. We have serial monogamy. Vodka, New Year's Eve -- new partner for the spring. Vodka, Midsummer's Eve -- new partner for the fall. Vodka -- and it goes on like this, you know? And you collect a big number of exes. And we have a terrible chlamydia epidemic -- terrible chlamydia epidemic which sticks around for many years. HIV has a peak three to six weeks after infection and therefore, having more than one partner in the same month is much more dangerous for HIV than others. Probably, it's a combination of this.
Αυτό που με κάνει πολύ χαρούμενο είναι ότι τώρα, όταν εξετάζουμε τέτοιου είδους γραφήματα, προχωρούμε με συγκεκριμένα στοιχεία. Μπορούμε να βρούμε αυτό το γράφημα, δωρεάν. Ανεβάσαμε όλα τα δεδομένα του UNAIDS στο Gapminder.org. Και ελπίζουμε ότι όταν θα αναλαμβάνουμε δράση για παγκόσμια προβλήματα στο μέλλον δε θα δρούμε μόνο με την καρδιά, δε θα δρούμε μόνο με τα χρήματα, αλλά θα χρησιμοποιούμε και το μυαλό.
And what makes me so happy is that we are moving now towards fact when we look at this. You can get this chart, free. We have uploaded UNAIDS data on the Gapminder site. And we hope that when we act on global problems in the future we will not only have the heart, we will not only have the money, but we will also use the brain.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Thank you very much.
(Χειροκρότημα)
(Applause)