Once upon a time, at the age of 24, I was a student at St. John's Medical College in Bangalore. I was a guest student during one month of a public health course. And that changed my mindset forever. The course was good, but it was not the course content in itself that changed the mindset. It was the brutal realization, the first morning, that the Indian students were better than me.
Ngày xửa ngày xưa, khi mới 24 tuổi, tôi đã trở thành một sinh viên của trường y St. John's ở Bangalore. Tôi lúc đó là một học sinh khách học khóa sức khỏe cộng đồng trong vòng một tháng. Và thời gian học ở đó đã làm thay đổi nhận thức của tôi vĩnh viễn. Khóa học được dạy tốt, nhưng điều đã làm thay đổi nhận thức của tôi không phải là nội dung của khóa học. Mà đó là một sự thật phũ phàng mà tôi nhận thấy vào buổi sáng đầu tiên rằng các sinh viên Ấn Độ giỏi hơn tôi.
(Laughter)
(Tiếng cười)
You see, I was a study nerd. I loved statistics from a young age. And I studied very much in Sweden. I used to be in the upper quarter of all courses I attended. But in St. John's, I was in the lower quarter. And the fact was that Indian students studied harder than we did in Sweden. They read the textbook twice, or three times or four times. In Sweden we read it once and then we went partying.
Các bạn thấy đấy, tôi lúc đó là một sinh viên ham học. Tôi rất yêu thích môn số liệu thống kê từ nhỏ. Và tôi đã học rất nhiều ở Thụy Điển. Tôi đã từng nằm trong phần tư ở trên của tất cả các môn tôi đã từng học. Nhưng ở St. John's, tôi lại nằm ở phần tư dưới. Và sự thật là các sinh viên Ấn Độ học chăm hơn chúng tôi ở Thụy Điển. Họ đọc sách hai, hoặc ba lần hoặc bốn lần. Ở Thụy Điển chúng tôi đọc một lần sau đó chúng tôi đi ăn chơi.
(Laugher)
(Tiếng cười)
And that, to me, that personal experience was the first time in my life that the mindset I grew up with was changed. And I realized that perhaps the Western world will not continue to dominate the world forever. And I think many of you have the same sort of personal experience. It's that realization of someone you meet that really made you change your ideas about the world. It's not the statistics, although I tried to make it funny.
Và điều đó đối với tôi, sự trải nghiệm ấy là lần đầu tiên trong đời khi nhận thức tôi được lớn lên cùng đã thay đổi. Và tôi đã nhận ra rằng có lẽ thế giới Phương Tây sẽ không tiếp tục thống lĩnh thế giới mãi mãi. Và tôi nghĩ rằng nhiều trong số các bạn cũng có những sự trải nghiệm cá nhân tương tự. Đó là sự nhận thức rõ về một ai đó mà bạn được gặp mà thật sự làm cho bạn thay đổi tư tưởng của bản thân về thế giới. Đó không phải chỉ là các số liệu thống kê, mặc dù tôi đã cố gắng làm cho nó trông khôi hài.
And I will now, here, onstage, try to predict when that will happen -- that Asia will regain its dominant position as the leading part of the world, as it used to be, over thousands of years. And I will do that by trying to predict precisely at what year the average income per person in India, in China, will reach that of the West. And I don't mean the whole economy, because to grow an economy of India to the size of U.K. -- that's a piece of cake, with one billion people. But I want to see when will the average pay, the money for each person, per month, in India and China, when will that have reached that of U.K. and the United States?
Và tôi sẽ làm cho nó trông khôi hài ngay bây giờ trên sân khấu, tôi sẽ thử đoán xem khi nào điều đó sẽ diễn ra, khi mà Châu Á sẽ lấy lại được cương vị thống trị của một khu vực đi đầu của thế giới, như (Châu Á) đã từng là trước đây trong hàng nghìn năm. Và tôi sẽ làm điều đó bằng cách cố gắng dự đoán một cách chính xác vào năm nào mức thu nhập bình quân trên đầu người ở Ấn Độ, ở Trung Quốc, sẽ vươn lên bằng các nước phương Tây. Và tôi không nói đến toàn bộ nền kinh tế, bởi vì để phát triển một nền kinh tế Ấn Độ lên tầm cỡ của Anh Quốc, đó là một việc quá dễ dàng, đối với một tỷ người dân. Nhưng tôi muốn xem xem khi nào lương trung bình, số tiền trả cho từng người trong từng tháng, ở Ấn Độ và Trung Quốc, khi nào con số đó sẽ đạt đến mức của Anh Quốc và Hoa Kỳ?
But I will start with a historical background. And you can see my map if I get it up here. You know? I will start at 1858. 1858 was a year of great technological advancement in the West. That was the year when Queen Victoria was able, for the first time, to communicate with President Buchanan, through the Transatlantic Telegraphic Cable. And they were the first to "Twitter" transatlantically. (Laughter) (Applause) And I've been able, through this wonderful Google and Internet, to find the text of the telegram sent back from President Buchanan to Queen Victoria. And it ends like this: "This telegraph is a fantastic instrument to diffuse religion, civilization, liberty and law throughout the world."
Nhưng tôi sẽ bắt đầu với một hậu cảnh về lịch sử. Và các bạn có thể thấy tấm bản đồ của tôi nếu tôi cho nó lên đây. Không ư? Tôi sẽ bắt đầu từ năm 1858. Năm 1858 là một năm của sự thăng tiến công nghệ ở các nước Phương Tây. Đó là năm mà Nữ Hoàng Victoria đã lần đầu tiên có thể liên lạc với tổng thống Buchanan bằng Cáp Điện Báo Vượt Đại Tây Dương. Và họ đã là những người đầu tiên "Twitter" vượt Đại Tây Dương. (Tiếng cười) (Tiếng vỗ tay) Và tôi đã có thể, thông qua Google và Internet, tìm thấy nguyên văn của bức điện báo được gửi bởi tổng thống Buchanan trả lời cho Nữ Hoàng Victoria. Và bức điện báo được kết thúc như thế này: "Bức điện báo này là một công cụ tuyệt vời để truyền bá tôn giáo, nền văn minh, quyền tự do và luật pháp khắp nơi trên thế giới."
Those are nice words. But I got sort of curious of what he meant with liberty, and liberty for whom. And we will think about that when we look at the wider picture of the world in 1858. Because 1858 was also watershed year in the history of Asia. 1858 was the year when the courageous uprising against the foreign occupation of India was defeated by the British forces. And India was up to 89 years more of foreign domination.
Đó là những lời nói hay. Nhưng tôi cảm thấy tò mò về những gì ông ấy muốn bày tỏ khi nói về quyền tự do, và đó là quyền tự do cho ai. Và chúng ta sẽ suy nghĩ về điều đó khi chúng ta nhìn vào bức tranh của thế giới vào năm 1858. Bởi vì năm 1858 là một năm đánh dấu sự thay đổi lớn trong lịch sử Châu Á. Năm 1858 là năm mà cuộc khởi nghĩa anh hùng ở Ấn Độ chống lại sự chiếm đóng của nước ngoài đã bị lực lượng quân sự Anh dập tắt. Và Ấn Độ đã phải gánh chịu thêm 89 năm đô hộ.
1858 in China was the victory in the Opium War by the British forces. And that meant that foreigners, as it said in the treaty, were allowed to trade freely in China. It meant paying with opium for Chinese goods.
Vào năm 1858 ở Trung Quốc, lực lượng quân sự Anh cũng đã giành chiến thắng trong cuộc chiến Ănglo-Trung Quốc. Và điều này đã có nghĩa rằng những người nước ngoài, như được ghi trong hiệp ước, được phép buôn bán một cách tự do ở Trung Quốc. Điều đó đã có nghĩa rằng trả thuốc phiện để lấy các mặt hàng Trung Quốc.
And 1858 in Japan was the year when Japan had to sign the Harris Treaty and accept trade on favorable condition for the U.S. And they were threatened by those black ships there, that had been in Tokyo harbor over the last year. But, Japan, in contrast to India and China, maintained its national sovereignty.
Năm 1858 ở Nhật Bản, là năm mà Nhật Bản đã phải ký Hiệp Ước Harris và chấp nhận buôn bán trên những điều kiện lợi về phía Hoa Kỳ. Và họ đã bị hăm dọa bởi những chiếc tàu đen kia mà đã ở bến cảng Tokyo từ năm trước đó. Nhưng Nhật Bản, ngược lại với Ấn Độ và Trung Quốc đã duy trì được chủ quyền đất nước.
And let's see how much difference that can make. And I will do that by bringing these bubbles back to a Gapminder graph here, where you can see each bubble is a country. The size of the bubble here is the population. On this axis, as I used to have income per person in comparable dollar. And on that axis I have life expectancy, the health of people. And I also bring an innovation here. I have transformed the laser beam into an ecological, recyclable version here, in green India.
Và chúng ta hãy xem thử điều đó sẽ dẫn đến một sự khác biệt như thế nào. Và tôi sẽ thực hiện đó bằng cách đưa những quả bong bóng này quay lại biểu đồ Gapminder này, các bạn có thể thấy rằng mỗi quả bóng là một quốc gia. Kích cỡ của một quả bóng thể hiện độ lớn của dân số. Trên trục này, tôi có thu nhập đô la bình quân trên đầu người. Và trên trục kia tôi có tuổi thọ trung bình, sức khỏe của người dân. Và tôi cũng đem theo một phát minh đến đây. Tôi đã biến cây bút laser thành một phiên bản thân thiện với tự nhiên và có thể tái tạo ở một Ấn Độ xanh đây.
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)
And we will see, you know. Look here, 1858, India was here, China was here, Japan was there, United States and United Kingdom was richer over there. And I will start the world like this. India was not always like this level. Actually if we go back into the historical record, there was a time hundreds of years ago when the income per person in India and China was even above that of Europe. But 1850 had already been many, many years of foreign domination, and India had been de-industrialized. And you can see that the countries who were growing their economy was United States and United Kingdom. And they were also, by the end of the century, getting healthy, and Japan was starting to catch up. India was trying down here. Can you see how it starts to move there? But really, really natural sovereignty was good for Japan. And Japan is trying to move up there.
Và chúng ta sẽ thấy, các bạn biết đấy. Các bạn hãy nhìn đây, vào năm 1858, Ấn Độ đã ở đây, Trung Quốc ở đây, Nhật Bản ở chỗ kia, Hoa Kỳ và Anh Quốc thì giàu hơn nên ở đằng kia lận. Và tôi sẽ khởi động thế giới bằng cách này. Ấn Độ không phải lúc nào cũng ở vị trí này. Thật ra, nếu chúng ta quay trở lại vào các hồ sơ lịch sử, đã có một thời gian vào hàng trăm năm trước khi thu nhập bình quân trên đầu người ở Ấn Độ và Trung Quốc đã thậm chí cao hơn ở Châu Âu. Nhưng đến năm 1850 cũng đã là nhiều năm dưới ách thống trị nước ngoài, và Ấn Độ đã bị giảm công nghiệp hóa. Và các bạn có thể thấy là các nước đã phát triển nền kinh tế của mình là Hoa Kỳ và Anh Quốc. Và hai nước này vào cuối thế kỷ cũng đã trở có sức khỏe con người tốt hơn và Nhật Bản cũng bắt đầu bắt kịp hai nước này. Ấn Độ cũng đang cố gắng ở phía dưới. Các bạn có thể thấy Ấn Độ bắt đầu di chuyển không? Nhưng đúng, thật đúng là chủ quyền lãnh thổ đã là điều tốt mà Nhật Bản đã có. Và Nhật Bản đã cố gắng để di chuyển lên kia.
And it's the new century now. Health is getting better, United Kingdom, United States. But careful now -- we are approaching the First World War. And the First World War, you know, we'll see a lot of deaths and economical problems here. United Kingdom is going down. And now comes the Spanish flu also. And then after the First World War, they continue up. Still under foreign domination, and without sovereignty, India and China are down in the corner. Not much has happened. They have grown their population but not much more. In the 1930's now, you can see that Japan is going to a period of war, with lower life expectancy. And the Second World War was really a terrible event, also economically for Japan. But they did recover quite fast afterwards. And we are moving into the new world. In 1947 India finally gained its independence. And they could raise the Indian flag and become a sovereign nation, but in very big difficulties down there.
Và đã sang thế kỷ mới. Sức khỏe con người đang trở nên tốt hơn, Anh Quốc, Hoa Kỳ. Nhưng hãy cẩn thận -- chúng ta đang tiến gần đến Thế Chiến Thứ Nhất. Và vào Thế Chiến Thứ Nhất, các bạn biết đấy, chúng ta sẽ chứng kiến rất nhiều chết chóc và các vấn đề về kinh tế. Anh Quốc đang đi xuống. Và dịch cúm Tây Ban Nha cũng đang đến. Và sau Thế Chiến Thứ Nhất, các nước này lại tiếp tục đi lên. Vẫn còn dưới sự chiếm đóng của nước ngoài, và không có chủ quyền, Ấn Độ và Trung Quốc đã bị bỏ rơi ở một góc. Đã không có nhiều thứ diễn ra. Ấn Độ và Trung Quốc đã chỉ phát triển dân số của mình và không nhiều thứ gì khác. Vào năm 1930, như các bạn có thể thấy Nhật Bản đang đi vào giao đoạn chiến tranh, với tuổi thọ trung bình thấp hơn. Và một sự kiện thật sự tồi tệ khác nữa là Thế Chiến Thứ Hai, đặc biệt không tốt cho kinh tế Nhật Bản. Nhưng Nhật Bản đã khôi phục khá nhanh sau đó. Và chúng ta đang tiến đến một thế giới mới. Vào năm 1947, Ấn Độ cuối cùng đã giành được độc lập. Và họ đã có thể nâng cao lá cờ của mình và trở thành một quốc gia tự chủ, nhưng cùng với rất nhiều khó khăn ở dưới kia.
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)
In 1949 we saw the emergence of the modern China in a way which surprised the world. And what happened? What happens in the after independence? You can see that the health started to improve. Children started to go to school. Health services were provided. This is the Great Leap Forward, when China fell down. It was central planning by Mao Tse Tung. China recovered. Then they said, "Nevermore, stupid central planning." But they went up here, and India was trying to follow. And they were catching up indeed. And both countries had the better health, but still a very low economy.
Vào năm 1949, chúng ta đã chứng kiến sự xuất hiện của một đất nước Trung Quốc cách tân theo một đường lối mà đã làm cho cả thế giới phải ngạc nhiên. Và điều gì đã xảy ra? Điều gì đã xảy ra sau khi các nước này giành được độc lập? Các bạn có thể thấy là sức khỏe con người đã bắt đầu được cải tiến. Trẻ em đã được cho đến trường lớp. Các dịch vụ ý tế được cung cấp. Đây là sự kiện Đại Nhảy Vọt lúc Trung Quốc đang đi xuống. Được thực hiện bởi Mao Thạch Đông. Trung Quốc đã hồi phục. Sau đó họ lại nói "Không bao giờ nữa, cái quy hoạch trung tâm ngớ ngẩn." Nhưng rồi Trung Quốc đã đi lên phía trên kia, và Ấn Độ cố gắng theo sau. Và Ấn Độ đã bắt kịp thật. Và cả hai nước đã có sức khỏe con người tốt hơn, nhưng nền kinh tế thì vẫn còn thấp.
And we came to 1978, and Mao Tse Tung died, and a new guy turned up from the left. And it was Deng Xiaoping coming out here. And he said, "Doesn't matter if a cat is white or black, as long as it catches mice." Because catching mice is what the two cats wanted to do. And you can see the two cats being here, China and India, wanting to catch the mices over there, you know. And they decided to go not only for health and education, but also starting to grow their economy. And the market reformer was successful there. In '92 India follows with a market reform. And they go quite closely together, and you can see that the similarity with India and China, in many ways, are greater than the differences with them.
Và chúng ta đã đến năm 1978, và Mao Thạch Đông đã từ trần, và một anh chàng mới xuất hiện từ phía bên trái. Và đó là Đặng Tiểu Bình xuất hiện ngay ở đây đây, Và ông ấy nói, "Không quan trọng nếu còn mèo là trắng hay đen, chỉ cần nó bắt được chuột là được." Bởi vì bắt chuột là điều mà hai con mèo muốn làm. Và như các bạn có thể thấy hai con mèo ở đây, Trung Quốc và Ấn Độ, đang muốn bắt những con chuột ở đằng kia, các bạn biết đấy. Và họ quyết định phát triển không chỉ ngành y tế và giáo dục, mà cả bắt đầu phát triển kinh tế. Và cuộc cải cách thị trường đã thành công. Vào năm 1992, Ấn Độ cũng tiến hành cuộc cải cách thị trường. Và họ đi cùng nhau khá gần, và các bạn có thể thấy rằng sự tương đồng giữa Ấn Độ và Trung Quốc, trên nhiều khía cạnh, lớn hơn sự khác biệt giữa hai nước này.
And here they march on. And will they catch up?
Và từ đây họ tiếp tục bước tiến. Và liệu họ sẽ bắt kịp được (Anh Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản) hay không?
This is the big question today. There they are today.
Đó chính là câu hỏi lớn cho ngày hôm nay. Ấn Độ và Trung Quốc đang ở vị trí này vào ngày hôm nay.
Now what does it mean that the -- (Applause) the averages there -- this is the average of China. If I would split China, look here, Shanghai has already catched up. Shanghai is already there. And it's healthier than the United States. But on the other hand, Guizhou, one of the poorest inland provinces of China, is there. And if I split Guizhou into urban and rural, the rural part of Guizhou goes down there. You see this enormous inequity in China, in the midst of fast economic growth.
Bây giờ điều đó có nghĩa là -- (Tiếng vỗ tay) các bình quân -- đây là bình quân của Trung Quốc. Nếu tôi chia Trung Quốc ra, các bạn hãy xem đây, Thượng Hải đã bắt kịp được rồi. Thượng Hải đã ở đây rồi. Và Thượng Hải còn có sức khỏe con người tốt hơn Hoa Kỳ. Nhưng mặt khác, Quý Châu, một trong những tỉnh nghèo nhất trên đại lục Trung Quốc, hiện đang ở đây. Và nếu tôi chia Quý Châu ra thành hai vùng thành thị và nông thôn, khu vực nông thôn của Quý Châu chạy xuống tận dưới này. Các bạn có thể thấy được sự bất đồng to lớn này ở Trung Quốc, trong sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế.
And if I would also look at India, you have another type of inequity, actually, in India. The geographical, macro-geographical difference is not so big. Uttar Pradesh, the biggest of the states here, is poorer and has a lower health than the rest of India. Kerala is flying on top there, matching United States in health, but not in economy. And here, Maharashtra, with Mumbai, is forging forward. Now in India, the big inequities are within the state, rather than between the states. And that is not a bad thing, in itself. If you have a lot inequity, macro-geographical inequities can be more difficult in the long term to deal with, than if it is in the same area where you have a growth center relatively close to where poor people are living.
Và nếu tôi chọn Ấn Độ, các bạn sẽ có được một loại bất đồng khác ở Ấn Độ. Sự khác biết về các yếu tô địa lý không lớn lắm. Uttar Pradesh, bang lớn nhất trong các bang, là bang nghèo hơn và có sức khỏe con người kém hơn phần còn lại của Ấn Độ. Kerala thì đang bay tít ở trên kia, bằng Hoa Kỳ về mặt sức khỏe và y tế, nhưng không bằng về mặt kinh tế. Và đây, Maharashtra, cùng với Mumbai, đang tiến lên phía trước. Bây giờ ở Ấn Độ, những sự bất đồng chủ yếu là ở bên trong các bang, thay vì giữa các bang. Và đó không phải là một điều không tốt về bản chất. Nếu các bạn có nhiều sự bất đồng, những sự bất đồng về địa lý vĩ mô có thể gây ra nhiều khó khăn hơn trong tương lai xa, trong việc xử lý, so với nếu sự bất đồng này nằm trong cùng một khu vực nơi mà các bạn có một trung tâm phát triển khá gần với nơi mà những người nghèo đang sinh sống.
No, there is one more inequity. Look there, United States. (Laughter) Oh, they broke my frame. Washington, D.C. went out here. My friends at Gapminder wanted me to show this because there is a new leader in Washington who is really concerned about the health system. And I can understand him, because Washington, D.C. is so rich over there but they are not as healthy as Kerala. It's quite interesting, isn't it? (Applause) I can see a business opportunity for Kerala, helping fix the health system in the United States.
Không, vẫn còn một sự bất tương đồng nữa. Các bạn hãy nhìn đây, Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ. (Tiếng cười) Ồ, Hoa Kỳ đã làm bể mất cái khung của tôi. Washington, D.C. đã vượt ra tận đây. Các bạn của tôi tại Gapminder đã muốn tôi trình bày sự việc này bởi vì hiện đang có một người lãnh đạo mới ở Washington rất lo lắng về hệ thống y tế sức khỏe. Và tôi có thể hiểu được ông ấy, bởi vì Washington, D.C. rất giàu có ở phía đằng kia nhưng họ không có được sức khỏe con người bằng Kerala. Quả là khá thú vị phải không các bạn? (Tiếng vỗ tay) Tôi thấy được một mối làm ăn cho Kerala, giúp đỡ Hoa Kỳ sửa chữa lại hế thống y tế của mình.
(Laughter)
(Tiếng cười)
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)
Now here we have the whole world. You have the legend down there. And when you see the two giant cats here, pushing forward, you see that in between them and ahead of them, is the whole emerging economies of the world, which Thomas Friedman so correctly called the "flat world." You can see that in health and education, a large part of the world population is putting forward, but in Africa, and other parts, as in rural Guizhou in China, there is still people with low health and very low economy. We have an enormous disparity in the world. But most of the world in the middle are pushing forwards very fast.
Bây giờ chúng ta có toàn bộ thế giới. Các bạn có bản chú thích ở dưới kia. Và khi các bạn thấy hai còn mèo khổng lồ ở trên này, đẩy tới, các bạn thấy rằng ở giữa và đằng trước chúng, là một loạt các nền kinh tế mới xuất hiện trên thế giới, mà Thomas Friedman đã gọi một cách rất đúng đắn là "thế giới bằng phẳng." Các bạn có thể thấy rằng trong y tế và giáo dục một phần lớn trong dân số thế giới đang đi về phía trước, nhưng Châu Phi, và các khu vực khác, như vùng ngoại ô Quý Châu ở Trung Quốc, vẫn còn người số trong tình trạng y tế sức khỏe thấp và kinh tế rất thấp kém. Chúng ta có một sự bất bình đẳng rất lớn trên thế giới. Nhưng hầu hết các tầng lớp ở giữa trên thế giới đang đẩy về phía trước với tốc độ rất nhanh.
Now, back to my projections. When will it catch up? I have to go back to very conventional graph. I will show income per person on this axis instead, poor down here, rich up there. And then time here, from 1858 I start the world. And we shall see what will happen with these countries. You see, China under foreign domination actually lowered their income and came down to the Indian level here. Whereas U.K. and United States is getting richer and richer. And after Second World War, United States is richer than U.K. But independence is coming here. Growth is starting, economic reform. Growth is faster, and with projection from IMF you can see where you expect them to be in 2014.
Bây giờ, quay lại với những dự đoán của tôi. Khi nào Ấn Độ và Trung Quốc sẽ bắt kịp được các nước phát triển. Tôi phải quay lại với biểu đồ thông thường nhất. Tôi sẽ biểu thị thu nhập bình quân đầu người trên trục này, người nghèo ở dưới này, người giàu ở trên kia. Và thời gian là ở đây, tôi khởi động thế giới kể từ năm 1858. Và chúng ta sẽ thấy được những gì sẽ xảy ra với những quốc gia này. Các bạn có thể thấy, Trung Quốc dưới sự chiếm đóng của nước ngoài thật ra đã có thu nhập giảm sút và đi xuống cùng vị trí với Ấn Độ ở đây. Trong khi Anh Quốc và Hoa Kỳ đang càng ngày càng giàu lên. Và sau Thế Chiến Thứ Hai, Hoa Kỳ đã trở nên giàu hơn Anh Quốc. Nhưng độc lập đang tiến đến gần đây. Bắt đầu tăng trưởng, cải cách kinh tế. Tăng trưởng với tốc độ nhanh hơn, và với dự đoán của IMF (Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế) các bạn có thể thấy hai nước này được ước đoán sẽ ở vị trí nào vào năm 2014.
Now, the question is, "When will the catch up take place?" Look at, look at the United States. Can you see the bubble? The bubbles, not my bubbles, but the financial bubbles. That's the dot com bubble. This is the Lehman Brothers doorstep there. You see it came down there. And it seems this is another rock coming down there, you know. So they doesn't seem to go this way, these countries. They seem to go in a more humble growth way, you know. And people interested in growth are turning their eyes towards Asia.
Bây giờ, câu hỏi là "Khi nào thì hai nước này sẽ bắt kịp?" Các bạn hãy nhìn lấy Hoa Kỳ. Các bạn có thấy quả bóng kia không? Những quả bóng nói chung, không phải những quả bóng của tôi, mà là những quả bóng tài chính. Đó là quả bong bóng dot com. Và đây là ngưỡng cửa Lehman Brothers. Các bạn có thể thấy rằng Hoa Kỳ đã rớt xuống dưới này. Và dường như rằng có một hòn đá đang lăn xuống dưới này luôn, các bạn biết đấy. Vì vậy những nước này có vẻ như không đi theo chiều hướng này. Những nước này có vẻ như đang tăng trưởng với một tốc độ khiêm tốn hơn. Và những người thích tăng trưởng đang đổi tầm nhìn về phía Châu Á.
I can compare to Japan. This is Japan coming up. You see, Japan did it like that. We add Japan to it. And there is no doubt that fast catch up can take place. Can you see here what Japan did? Japan did it like this, until full catch up, and then they follow with the other high-income economies. But the real projections for those ones, I would like to give it like this. Can be worse, can be better. It's always difficult to predict, especially about the future. Now, a historian tells me it's even more difficult to predict about the past.
Tôi có thể so sánh với Nhật Bản. Nhật Bản đang đi lên. Các thấy Nhật Bản đã đi lên như thế nào rồi đấy. Chúng ta thêm Nhật Bản vào danh sách. Và không có nghi ngờ gì về việc một nước có thể bắt kịp được một nước khác. Các bạn có thấy Nhật Bản đã thực hiện điều đó như thế nào không? Nhật Bản đã đi lên như thế này, cho đến khi hoàn toàn bắt kịp Hoa Kỳ và Anh Quốc, và rồi Nhật Bản đi cùng với những nền kinh tế thu nhập cao này. Nhưng tôi muốn phỏng đoán tương lai của những nước này bằng cách này. Có thể sẽ thấp hơn, có thể sẽ cao hơn. Rất khó để đoán được một cách chính xác, nhất là khi đoán về tương lai. Đã có một người sử gia từng nói với tôi là đoán về quá khứ còn khó hơn nữa.
(Laughter)
(Tiếng cười)
I think I'm in a difficult position here. Inequalities in China and India I consider really the big obstacle because to bring the entire population into growth and prosperity is what will create a domestic market, what will avoid social instability, and which will make use of the entire capacity of the population. So, social investments in health, education and infrastructure, and electricity is really what is needed in India and China.
Tôi nghĩ rằng tôi đang ở một cương vị rất khó khăn đây. Tôi cho rằng những sự bất bình đẳng, bất đồng ở Trung Quốc và Ấn Độ là những cản trở rất lớn bởi vì đưa toàn bộ dân số đến với tăng trưởng và sự thịnh vượng là việc cần phải làm để tạo ra một thị trường trong nước, điều mà sẽ giúp tránh khỏi sự bất cân bằng xã hội, và điều mà sẽ sử dụng triệt để khả năng của toàn bộ dân số. Vì vậy, sự đầu tư vào xã hội vào các mảng y tế, giáo dục và cơ sở hạ tầng, và điện lực là điều thật sự cần thiết ở Ấn Độ và Trung Quốc.
You know the climate. We have great international experts within India telling us that the climate is changing, and actions has to be taken, otherwise China and India would be the countries most to suffer from climate change. And I consider India and China the best partners in the world in a good global climate policy. But they ain't going to pay for what others, who have more money, have largely created, and I can agree on that.
Các bạn biết về khí hậu bây giờ rồi đấy. Chúng ta có những chuyên gia quốc tế Ấn Độ nói với chúng ta rằng khí hậu đang thay đổi, và chúng ta phải hành động sớm, nếu không, Trung Quốc và Ấn độ sẽ là những nước chịu thiệt hại nhất từ sự thay đổi môi trường và khí hậu. Và tôi xem Ấn Độ và Trung Quốc là hai người cộng sự tốt nhất trên thế giới trong một chính sách tốt về môi trường toàn cầu. Nhưng họ sẽ không trả giá cho những gì những nước khác đã gây ra, những nước có nhiều tiền hơn, đã tạo dựng nhiều, và tôi có thể đồng ý với điều đó.
But what I'm really worried about is war. Will the former rich countries really accept a completely changed world economy, and a shift of power away from where it has been the last 50 to 100 to 150 years, back to Asia? And will Asia be able to handle that new position of being in charge of being the most mighty, and the governors of the world? So, always avoid war, because that always pushes human beings backward. Now if these inequalities, climate and war can be avoided, get ready for a world in equity, because this is what seems to be happening.
Nhưng những gì tôi thật sự lo lắng về là chiến tranh. Liệu những giàu sẽ thật sự chấp thuận một nền kinh tế hoàn toàn mới, và một sự xê dịch trong quyền lực khỏi vị trí mà nó đã từng nằm trong vòng 50, 100 đến 150 năm nay, quay trở lại Châu Á? Và liệu Châu Á sẽ có đủ khả năng để gánh vác cương vị lãnh đạo mới một cương vị hùng cường, và là những người thủ hiến của thế giới? Vì vậy, hãy luôn tránh chiến tranh, bởi vì chiến tranh luôn đẩy lùi bước tiến của con người. Bây giờ nếu những bất đồng, khí hậu và chiến tranh có thể được tránh khỏi, hãy chuẩn bị cho một thế giới bình đẳng. Bởi vì đây là những gì đang diễn ra.
And that vision that I got as a young student, 1972, that Indians can be much better than Swedes, is just about to happen. And it will happen precisely the year 2048 in the later part of the summer, in July, more precisely, the 27th of July. (Applause) The 27th of July, 2048 is my 100th birthday. (Laughter) And I expect to speak in the first session of the 39th TED India. Get your bookings in time. Thank you very much.
Và tôi đã có tầm nhìn này từ lúc tôi còn là một sinh viên trẻ tuổi, vào năm 1972, rằng những người Ấn Độ có thể giỏi hơn những người Thụy Điển rất nhiều, và điều này sắp trở thành hiện thực. Và sẽ diễn ra chính xác vào năm 2048 vào cuối mùa hè, vào tháng 7, chính xác hơn là vào ngày 27 tháng 7. (Tiếng vỗ tay) Ngày 27 tháng 7 năm 2048 là sinh nhật thứ 100 của tôi. (Tiếng cười) Và tôi mong đợi sẽ được phát biểu vào phiên đầu tiên của TED lần thứ 39 ở Ấn Độ. Hãy đặt chỗ ngồi sớm nhé. Các ơn các bạn nhiều.
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)