A new drug reduces the risk of heart attacks by 40%. Shark attacks are up by a factor of two. Drinking a liter of soda per day doubles your chance of developing cancer.
Novi lijek smanjuje rizik od srčanog udara za 40 %. Napadi morskih pasa su iznad za broj ili dva. Konzumacija litre soka svaki dan udvostručuje vjerojatnost da razvijete rak.
These are all examples of relative risk, a common way risk is presented in news articles. Risk evaluation is a complicated tangle of statistical thinking and personal preference. One common stumbling block is the difference between relative risks like these and what are called absolute risks.
Sve su ovo primjeri relativnog rizika, uobičajenog načina na koji se rizik predstavlja u novinskim člancima. Evaluacija rizika složena je petlja statističkog razmišljanja i osobne preferencije. Jedan učestali kamen spoticanja je razlika između relativnih rizika poput ovih i onoga što nazivamo apsolutni rizici.
Risk is the likelihood that an event will occur. It can be expressed as either a percentage— for example, that heart attacks occur in 11% of men between the ages of 60 and 79— or as a rate— that one in two million divers along Australia’s western coast will suffer a fatal shark bite each year. These numbers express the absolute risk of heart attacks and shark attacks in these groups. Changes in risk can be expressed in relative or absolute terms. For example, a review in 2009 found that mammography screenings reduced the number of breast cancer deaths from five women in one thousand to four. The absolute risk reduction was about .1%. But the relative risk reduction from 5 cases of cancer mortality to four is 20%. Based on reports of this higher number, people overestimated the impact of screening.
Rizik je vjerojatnost da će se događaj odviti. Može biti izražen bilo kao postotak - primjerice, srčani udar pogađa 11 % muškaraca između 60 i 79 godina - ili kao udio - jedan od dva milijuna ronioca na zapadnoj obali Australije pretrpit će fatalni ugriz morskog psa svake godine. Ovi brojevi izražavaju apsolutni rizik od srčanog udara i napada morskih pasa u ovim grupama. Promjene u riziku mogu se izraziti u relativnim i apsolutnim terminima. Primjerice, pregled iz 2009. otkrio je da mamografski pregledi smanjuju broj smrti od raka dojke s pet žena u tisuću na četiri. Apsolutni rizik smanjenja bio je oko .1%. Ali relativni rizik smanjenja s pet slučaja smrtnosti od raka na četiri jest 20 %. Na temelju izvještaja ovog većeg broja, ljudi su precijenili utjecaj pregleda.
To see why the difference between the two ways of expressing risk matters, let’s consider the hypothetical example of a drug that reduces heart attack risk by 40%. Imagine that out of a group of 1,000 people who didn’t take the new drug, 10 would have heart attacks. The absolute risk is 10 out of 1,000, or 1%. If a similar group of 1,000 people did take the drug, the number of heart attacks would be six. In other words, the drug could prevent four out of ten heart attacks— a relative risk reduction of 40%. Meanwhile, the absolute risk only dropped from 1% to 0.6%— but the 40% relative risk decrease sounds a lot more significant.
Kako bismo vidjeli zašto je razlika između dva načina izražavanja rizika važna, razmotrimo hipotetski primjer lijeka koji smanjuje rizik od srčanog udara za 40 %. Zamislite da iz grupe od tisuću ljudi koji nisu uzimali novi lijek deset dobije srčani udar. Apsolutni rizik je 10 od 1000, ili 1 %. Ako u sličnoj grupi od tisuću ljudi oni jesu uzimali lijek, broj srčanih udara bio bi šest. Drugim riječima, lijek bi prevenirao 4 od 10 srčanih udara - relativno bi smanjenje rizika bilo 40 %. U međuvremenu, apsolutni rizik smanjio se tek s 1 % na 0,6 % - ali smanjenje relativnog rizika od 40 % zvuči puno značajnije.
Surely preventing even a handful of heart attacks, or any other negative outcome, is worthwhile— isn’t it? Not necessarily. The problem is that choices that reduce some risks can put you in the path of others. Suppose the heart-attack drug caused cancer in one half of 1% of patients. In our group of 1,000 people, four heart attacks would be prevented by taking the drug, but there would be five new cases of cancer. The relative reduction in heart attack risk sounds substantial and the absolute risk of cancer sounds small, but they work out to about the same number of cases.
Zasigurno, preveniranje čak i šačice srčanih udara ili bilo kakvih negativnih ishoda vrijedno je truda - nije li? Ne nužno. Problem je što vas odluke koje reduciraju neke rizike mogu dovesti na put drugih. Uzmimo da je lijek srčanog udara uzrokovao rak kod jedne polovice od 1 % bolesnika. U grupi od tisuću ljudi, četiri srčana udara bila bi prevenirana spomenutim lijekom, ali postojalo bi pet novih slučajeva raka. Relativno smanjenje rizika srčanog udara zvuči značajno i apsolutni rizik od raka zvučni malo, ali oni zapravo predstavljaju jednak broj slučajeva.
In real life, everyone’s individual evaluation of risk will vary depending on their personal circumstances. If you know you have a family history of heart disease you might be more strongly motivated to take a medication that would lower your heart-attack risk, even knowing it provided only a small reduction in absolute risk. Sometimes, we have to decide between exposing ourselves to risks that aren’t directly comparable. If, for example, the heart attack drug carried a higher risk of a debilitating, but not life-threatening, side effect like migraines rather than cancer, our evaluation of whether that risk is worth taking might change. And sometimes there isn’t necessarily a correct choice: some might say even a minuscule risk of shark attack is worth avoiding, because all you’d miss out on is an ocean swim, while others wouldn’t even consider skipping a swim to avoid an objectively tiny risk of shark attack. For all these reasons, risk evaluation is tricky at baseline, and reporting on risk can be misleading, especially when it shares some numbers in absolute terms and others in relative terms. Understanding how these measures work will help you cut through some of the confusion and better evaluate risk.
U stvarnom životu, svačija individualna procjena rizika varira ovisno o osobnim okolnostima. Ako znate da imate obiteljsku povijest srčanih bolesti, mogli biste biti snažno motivirani uzeti lijek koji bi smanjio vaš rizik od srčanog udara, čak i ako znate da predstavlja samo malo smanjenje apsolutnog rizika. Ponekad moramo odlučiti između izlaganja rizicima koji nisu međusobno usporedivi. Ako, primjerice, lijek protiv srčanog udara nosi viši rizik slabosti, ali nije životno ugrožavajuć, nuspojave poput migrena naspram raka, naša procjena vrijedi li pristati na taj rizik može se promijeniti. I ponekad nema nužno točnog odgovora; neki bi mogli reći da je i najmanji rizik od napada morskog psa vrijedan izbjegavanja jer je jedino što ćete propustiti plivanje u oceanu, dok drugi ne bi ni razmotrili propuštanje plivanja kako bi izbjegli objektivno mali rizik napada morskog psa. Zbog svih ovih razloga, procjena rizika je varljiva u početku i izvještaji o riziku mogu dovesti do zabluda, pogotovo kad govore o nekim brojevima u apsolutnim terminima, a drugima u relativnim terminima. Razumijevanje kako ove mjere funkcioniraju pomoći će vam da probijete neke od nedoumica i bolje procijenite rizik.