Five years ago, I was on this stage to talk about the relationships between humans and machines. Today, I'm here to talk only about the relationships between humans.
Acum cinci ani, am venit pe această scenă pentru a vorbi despre relațiile dintre oameni și roboți. Azi sunt aici ca să vorbesc despre relațiile dintre oameni.
I regularly say in my lectures on artificial intelligence that humans will always have a monopoly on evil. It's not a threat, just a reminder that people choose. We are not algorithms. We are not bound by code or commandments or laws or treaties. We have them. But we choose.
Spun adesea în prelegerile mele despre inteligența artificială că omul va avea întotdeauna monopol asupra răului. Nu e o amenințare, ci doar o observație despre alegerile oamenilor. Nu suntem algoritmi. Nu suntem obligați de vreun cod, porunci, legi sau tratate. Le avem și pe ele. Dar noi alegem.
So let us talk now about the choices we make. About things in black and white. About Russia's war on Ukraine. And about good and evil.
Să vorbim acum despre alegerile pe care le facem. Să spunem lucrurilor pe nume. Să vorbim despre războiul Rusiei împotriva Ucrainei. Despre bine și rău.
My life experience prepared me to identify evil at an early age.
Experiența mea de viață m-a pregătit să deosebesc binele de rău
Not my life as the chess player. Not even as the youngest world champion in history. No. My relevant experience is where I was born and raised, in what Ronald Reagan accurately called the “evil empire,” the USSR. As a young star in the chess-crazed Soviet Union in the ’70s and ’80s, I had many privileges my compatriots did not. I could travel to the West outside of the Iron Curtain, where it was obvious to me very quickly that they were the free world and we were not, despite what communist propaganda told us.
de la o vârstă fragedă. Nu viața mea ca jucător de șah. Nici ca cel mai tânăr campion din istorie. Nu. Experiența care contează e unde m-am născut și am crescut, locul pe care Ronald Reagan l-a numit „imperiul răului”, URSS. Ca tânără stea a șahului în Uniunea Sovietică a anilor ’70-’80, am avut multe privilegii pe care compatrioții mei nu le aveau. Am putut călători în Vest, dincolo de Cortina de Fier, unde mi-am dat seama imediat că acolo era lumea liberă, nu la noi, în ciuda propagandei comuniste care ne spunea asta.
I eventually got into trouble for sharing these views. What late American civil rights hero and Congressman John Lewis would have called “good trouble.” My criticism of the Soviet system and my praise for America was bad enough. But it was even worse because where it was published. [“Playboy” Interview: Garry Kasparov]
Am avut și probleme pentru că împărtășeam aceste opinii. Cum ar fi spus senatorul John Lewis, eroul american al drepturilor civile, „probleme necesare”. Critica mea la adresa sistemului sovietic și aprecierea pentru America erau destul de grave. Dar a fost și mai rău când au fost publicate. [Interviu „Playboy”: Garry Kasparov]
(Laughter)
(Râsete)
My comments were almost as [much of] a scandal as Soviet movie star Natalya Negoda’s nude photos in “Playboy” in the same year. I felt I had to speak out to use my fame to push the envelope of free speech in Gorbachev's collapsing empire. The next year, in October 1990, in my world championship match against Anatoly Karpov in New York City, I refused to play under Soviet hammer and sickle and demanded to play under Russian flag. The USSR staggered on for another year until it disintegrated on Christmas Day, 1991.
Comentariile mele au fost aproape la fel de scandaloase ca fotografiile nud din „Playboy” ale actriței Natalya Negoda în același an. Am simțit că trebuie să vorbesc, să-mi folosesc celebritatea ca să atrag atenția asupra libertății de exprimare în imperiul lui Gorbaciov, aflat în pragul colapsului. Anul următor, în octombrie 1990, în meciul cu Anatoly Karpov, la campionatul mondial de la New York, am refuzat să joc sub steagul sovietic cu seceră și ciocan și am cerut să joc sub steagul Rusiei. URSS s-a mai clătinat timp de un an, până s-a dezintegrat în 1991, în ziua de Crăciun.
Oh, what a great moment in world history. How we celebrated, the evil empire had fallen, the future looked bright. And yet, eight years later, on December 31, 1999, a former lieutenant colonel of the KGB became the president of Russia. His name was Vladimir Putin. How this happened is a long, painful story. And in fact, I wrote a book about it in 2015 called "Winter is Coming." Not an original title, I have to admit.
A fost un moment minunat în istoria lumii. Am sărbătorit, imperiul răului căzuse, viitorul arăta luminos. Cu toate astea, opt ani mai târziu, pe 31 decembrie 1999, un fost locotenent colonel din KGB a devenit președintele Rusiei. Numele lui era Vladimir Putin. Cum s-a întâmplat acest lucru e o poveste lungă și dureroasă. Am scris o carte despre asta, cu titlul „Vine iarna”. Nu e un titlu foarte original, trebuie să recunosc.
(Laughter)
(Râsete)
But I'm a fan of "Game of Thrones."
Îmi place mult „Urzeala Tronurilor”.
(Laughter)
(Râsete)
And also I felt it was appropriate because it was a warning. The subtitle was more important: "Why Vladimir Putin and the Enemies of the Free World Must Be Stopped." The publisher, by the way, didn't like it. "Enemies." It's too harsh. Sounded like Cold War.
Am simțit că se potrivește, pentru că era un semnal de alarmă. Subtitlul era și mai important: „De ce trebuie opriți Vladimir Putin și dușmanii lumii libere.” Editorului nu i-a plăcut. „Dușmanii.” E prea dur. Sună ca Războiul Rece.
"Absolutely," I said. "Cold War because winter is coming."
„Bineînțeles!” am spus. „Război Rece pentru că vine iarna.”
(Laughter)
(Râsete)
Well, here we are, seven years later. And if I wrote a sequel, it would be called “Winter Is Here.” And the subtitle would be "I Bleeping Told You So."
Și iată-ne acum, 17 ani mai târziu. Iar dacă aș scrie o continuare, s-ar numi „A venit iarna.” Iar subtitlul ar fi „V-am spus eu.”
(Laughter)
(Râsete)
Actually, my first article of warning was published in “The Wall Street Journal” on January 4, 2001. I saw evil because I heard evil. Putin was telling us what he was. All we had to do was listen. When Putin said that there was no such thing as a former KGB agent, I knew Russia's fragile democracy was in danger. When Putin said that the collapse of the Soviet Union was the greatest geopolitical catastrophe of the 20th century, I knew Russia’s newly independent neighbors were at risk. And when Putin talked at the Munich Security Conference in 2007 about a return to spheres of influence, I knew he was ready to launch his plan. It was the language from the Molotov-Ribbentrop Pact, 1939. The language Hitler and Stalin used to divide Europe. And a year later, in 2008, Putin invaded the Republic of Georgia. 2014, Ukraine.
De fapt, primul meu articol de avertizare a fost publicat în The Wall Street Journal, pe 4 ianuarie 2001. Am văzut răul pentru că îl cunoșteam. Putin ne spunea ce este. Tot ce trebuia să facem era să ascultăm. Când Putin a spus că nu există foști agenți KGB, am știut că democrația fragilă a Rusiei se află în pericol. Când Putin a spus că prăbușirea Uniunii Sovietice a fost catastrofa geopolitică a secolului XX, am știut că noii vecini independenți ai Rusiei sunt în pericol. Și în 2007, când Putin a luat cuvântul la Conferința de Securitate de la Munchen și a vorbit despre revenirea la sferele de influență, am știut că e gata să-și pună planul în aplicare. Era limbajul folosit în 1939, la Pactul Molotov-Ribbentrop. Limbajul folosit de Hitler și Stalin pentru a diviza Europa. Un an mai târziu, în 2008, Putin a invadat Republica Georgia. 2014, Ucraina.
It's a paradox, isn't it? Dictators lie about everything they have done, but often they tell us exactly what they're going to do. Just listen. Anyone who is surprised at Putin's war crimes in Ukraine must not be aware about his long record, beginning with the Second Chechen War in Grozny more than two decades ago. Vladimir Putin has been a war criminal from the start.
E un paradox, nu-i așa? Dictatorii mint despre orice au făcut, dar ne spun exact ce vor face. Doar să ascultăm. Oricine e surprins de crimele de război ale lui Putin în Ucraina cred că nu știe palmaresul lui, începând cu Războiul din Cecenia, Grozny, acum mai bine de două decenii. Vladimir Putin a fost de la început un criminal de război.
So in 2005, still being ranked number one, I retired from professional chess to form a pro-democracy, anti-Putin movement in Russia. As you could see, it didn't go so well. But it was not about winning or losing. I knew it was my moral duty in keeping with the slogan of Soviet dissidents: "Do what you must and so be it." Ah, my friends and critics both kept telling me, "Gary, you are a chess player, you're not a politician. This is not chess. You see everything in black and white. Politics are gray. You have to compromise." Really? Those who peacefully marched with me for free Russia are either in exile, like me. Or in jail, like Alexei Navalny. Or even murdered like Boris Nemtsov.
În 2005, când eram încă pe primul loc, m-am retras din șahul profesionist ca să pun bazele unei mișcări pro-democrație, anti-Putin în Rusia. După cum vedeți, n-a prea avut succes. Dar nu era despre a câștiga sau a pierde. Am simțit că e datoria mea morală, în conformitate cu sloganul dizidenților sovietici: „Fă ce trebuie și asta e!” Prietenii și criticii mei îmi spuneau: „Gary, tu ești jucător de șah, nu politician. Ăsta nu e șah. Vezi totul în alb și negru. Politica e gri. Trebuie să faci compromisuri.” Serios? Cei care au mărșăluit cu mine pentru o Rusie liberă sunt fie în exil, ca mine, fie în închisoare, ca Alexei Navalny, fie omorâți, ca Boris Nemtsov.
Compromise? Not black and white? Are you sure? Compromise with this? You cannot look at the images from Ukraine in recent weeks and say there is no pure evil. Mariupol destroyed, Bucha slaughtered, Kramatorsk train station massacred. And worse is yet to come.
Să fac compromisuri? Nu e alb și negru? Sunteți siguri? Să fac compromisuri cu asta? Nu poți privi imaginile din Ucraina din ultimele săptămâni și să spui că răul nu există. Mariupol a fost distrus, Bucha masacrată, gara din Kramatorsk sfârtecată. Și ce e mai rău abia urmează.
And these horrors are not from Poland in 1945. Not from Rwanda in 1994. Not Aleppo 2016. This is Europe this week. How could this happen? How did we forget what evil can do? We have lost the generation that saw World War II firsthand. Otherwise we reserve absolute evil for fiction.
Aceste orori nu se întâmplă în Polonia anului 1945. Nici în Rwanda anului 1994. Nici în Aleppo în 2016. E Europa în această săptămână. Cum s-a ajuns aici? Cum am putut uita ce poate face răul? Am pierdut generația care a fost martoră la al Doilea Război Mondial. Altfel am crede că răul există doar în povești.
In fables, they believe in true evil. Good is harder to define. There is no pure good. If anyone says they know what pure good is, it's probably evil.
În basme întâlnim răul adevărat. Binele e mai greu de conturat. Nu există bine absolut. Dacă cineva spune că știe cum arată binele, cel mai probabil e răul.
(Laughter)
(Râsete)
In fantasy tales of hobbits and elves and dwarves, there was an idea that good comes in different forms and shapes, often in conflict. But they had to be united when facing absolute evil. Good will disagree. Evil says, "No more disagreements ever." That was life in real Mordor, the Soviet Union. That's what Putin wants for Russia and the world.
În basmele cu hobiți, elfi și pitici, există ideea că binele vine în toate formele și mărimile, adesea în conflict. Dar trebuie să fim uniți în fața răului absolut. Binele se contrazice. Răul spune: „Niciodată nu vor mai fi conflicte.” Așa era viața în adevăratul Mordor, Uniunea Sovietică. Asta vrea Putin pentru Rusia și pentru lume.
We celebrated the end of the Cold War, but for too long, we forgot that evil doesn’t die. It can be buried for a while under the rubble of the Berlin Wall, but it grows back through the cracks of our apathy.
Am sărbătorit sfârșitul Războiului Rece, dar pentru prea multă vreme am uitat că răul nu moare. Poate fi îngropat pentru un timp sub dărâmăturile Zidului Berlinului, dar va crește din nou prin crăpăturile indiferenței noastre.
We called it diplomacy when Putin was embraced by the leaders of the free world as equal despite his crimes. We called it engagement when we bought trillions of dollars in Russian oil and gas, money that built Putin's police state and his war machine. Let us call these things what they are: it was appeasement, it was collaboration.
Am spus că e diplomație când Putin a fost îmbrățișat de liderii din lumea liberă ca fiind egal cu ei, în ciuda crimelor comise. Am spus că e implicare când am adus trilioane de dolari din petrol și gaz rusesc, bani care au construit statul polițienesc al lui Putin și mașina de război. Să numim aceste lucruri ceea ce sunt: a fost conciliere, a fost colaborare.
These days, we prefer to focus on domestic issues. We argue about the past, we fantasize about the future while ignoring the present.
În zilele noastre, preferăm să ne concentrăm pe probleme interne. Discutăm despre trecut, visăm la viitor, dar ignorăm prezentul.
Once the move is made you cannot change it. Acknowledge the wrongdoings of the past, but do not pretend it can be fixed. It's the present that must be fixed. The heroes of the past were far from perfect. But the world we live in is better because of them. We too cannot be perfect. But we must always try to be better.
Odată ce mutarea a fost făcută, nu o mai poți schimba. Recunoaște greșelile din trecut, dar nu te preface că pot fi reparate. Prezentul trebuie reparat. Eroii din trecut sunt departe de a fi perfecți. Dar lumea în care trăim e mai bună datorită lor. Nici noi nu suntem perfecți. Dar trebuie să încercăm mereu să fim mai buni.
As a chess player, I know that strategy is the future impact of present decisions. However grand our plans are for two, five, even ten moves ahead, it's the move that we make now that determines that future.
Ca jucător de șah, știu că strategia e impactul în viitor al deciziilor pe care le luăm acum. Oricât de mărețe ar fi planurile noastre pentru două, cinci, zece mutări înainte, mutarea pe care o facem acum va defini acel viitor.
Ukraine is now on the front line of the war, global war of freedom against tyranny. The war the free world didn't want to admit existed. It cannot be ignored any longer.
Ucraina e acum în prima linie a războiului, războiul mondial al libertății împotriva tiraniei. Războiul pe care lumea liberă nu l-a recunoscut. Dar acum nu mai poate fi ignorat.
Brave Ukrainians are fighting like hell and dying right now to remind us not to take liberty for granted. Putin, like every dictator before him, underestimated the free will of free people. They deserve every weapon, every resource to win this war. Because they're fighting for us. Not only for the whole and free Ukraine.
Ucraineni curajoși luptă din răsputeri și mor chiar acum, ca să ne reamintească să nu considerăm libertatea un dat. Putin, ca toți dictatorii înaintea lui, subestimează dorința de libertate a oamenilor liberi. Aceștia merită toate armele, toate resursele pentru a câștiga acest război. Pentru că luptă pentru noi. Nu doar pentru o Ucraina liberă.
Everyone who told me a decade ago I was wrong, now is telling I'm right. Unfortunately. But we're still repeating the same mistakes of thinking that we can muddle through without taking risks, without taking a stand. The price of stopping a dictator always goes up with every delay, every hesitation. Meeting evil halfway, it's still a victory for evil.
Toți cei care mi-au spus acum zece ani că mă înșel acum îmi dau dreptate. Din nefericire. Dar continuăm să repetăm aceleași greșeli de a crede că o putem rezolva fără să ne asumăm riscuri, fără să luăm atitudine. Prețul opririi unui dictator crește cu fiecare întârziere, cu fiecare ezitare. Să faci un compromis cu răul e tot o victorie a răului.
Evil tempts us with our weakness, with our desire for comfort, being comfortable, cautious, rational, civilized. What kind of civilization [are we] fighting for, if we allow war crimes and genocide again? What kind of world are we leaving for our children and grandchildren if we only talk of the past and the future while ignoring murder and misery in the present?
Răul ne ispitește cu slăbiciunile noastre, cu dorința noastră de confort, de a fi comozi, precauți, raționali, civilizați. Pentru ce lume luptăm, dacă încă mai permitem crime de război și genocid? Ce lume lăsăm copiilor și nepoților noștri dacă vorbim doar de trecut și de viitor, în timp ce ignorăm crimele și nenorocirile prezentului?
This is not chess. This is not a battle between opposite colors, but of opposite values. Freedom, life and love versus tyranny, death and hatred.
Acesta nu e un joc de șah. Nu e o bătălie între culori opuse, ci între principii diferite. Libertate, viață și dragoste versus tiranie, moarte și ură.
This is not chess. But sometimes things are black and white. Sometimes you have to fight for what you believe. Or you lose it.
Acesta nu e un joc de șah. Dar câteodată lucrurile sunt alb-negru. Câteodată trebuie să lupți pentru ceea ce crezi. Altfel vei pierde.
This is not chess. There are no draws, no compromises in our battle with true evil. It's win or lose. And so we must fight. And so we must win. (Ukrainian) Slava Ukraini! Glory to Ukraine. Glory to freedom.
Acesta nu e un joc de șah. Nu există remize, nici compromisuri în lupta noastră cu răul absolut. Câștigi sau pierzi. Așa că trebuie să luptăm. Ca să putem câștiga. Slava Ucraina! Trăiască Ucraina! Trăiască libertatea!
Thank you.
Vă mulțumesc!
(Applause)
(Aplauze)