Five years ago, I was on this stage to talk about the relationships between humans and machines. Today, I'm here to talk only about the relationships between humans.
Viisi vuotta sitten seisoin tällä lavalla puhumassa ihmisten ja koneiden välisistä suhteista. Nyt olen täällä puhumassa vain ihmisten välisistä suhteista.
I regularly say in my lectures on artificial intelligence that humans will always have a monopoly on evil. It's not a threat, just a reminder that people choose. We are not algorithms. We are not bound by code or commandments or laws or treaties. We have them. But we choose.
Pitäessäni luentoja tekoälystä sanon usein, että ihmisillä tulee aina olemaan yksinoikeus pahuuteen. Se ei ole uhkaus, vaan ainoastaan muistutus siitä, että ihmisillä on mahdollisuus valita. Emme ole algoritmeja. Meitä eivät sido koodi, käskyt, lait tai sopimukset. Meillä on niitä. Mutta me valitsemme.
So let us talk now about the choices we make. About things in black and white. About Russia's war on Ukraine. And about good and evil.
Puhutaanpa nyt valinnoista, joita teemme. Mustavalkoisista asioista. Venäjän sodasta Ukrainassa. Ja hyvästä ja pahasta.
My life experience prepared me to identify evil at an early age. Not my life as the chess player. Not even as the youngest world champion in history. No. My relevant experience is where I was born and raised, in what Ronald Reagan accurately called the “evil empire,” the USSR. As a young star in the chess-crazed Soviet Union in the ’70s and ’80s, I had many privileges my compatriots did not. I could travel to the West outside of the Iron Curtain, where it was obvious to me very quickly that they were the free world and we were not, despite what communist propaganda told us.
Elämänkokemukseni on jo nuoresta asti valmistanut minua tunnistamaan pahan. Ei kokemukseni elämästä shakinpelaajana. Ei edes kokemukseni elämästä historian nuorimpana maailmanmestarina. Ei. Tämä elämänkokemukseni liittyy siihen, missä olin syntynyt ja kasvanut. Siihen, mitä Ronald Reagan kutsui osuvasti “pahan valtakunnaksi” – Neuvostoliittoon. Nuorena tähtenä 70- ja 80-lukujen shakkihullussa Neuvostoliitossa minulla oli paljon etuoikeuksia, joita maanmiehilläni ei ollut. Saatoin matkustaa länteen rautaesiripun taakse, missä minulle kävi hyvin pian selväksi, että se oli osa vapaata maailmaa ja Neuvostoliitto ei ollut, kertoi kommunistipropaganda meille mitä tahansa.
I eventually got into trouble for sharing these views. What late American civil rights hero and Congressman John Lewis would have called “good trouble.” My criticism of the Soviet system and my praise for America was bad enough. But it was even worse because where it was published. [“Playboy” Interview: Garry Kasparov]
Jouduin lopulta vaikeuksiin mielipiteideni kertomisesta. Vaikeuksiin, joita amerikkalainen kansalaisoikeusaktivisti John Lewis olisi kutsunut “hyviksi vaikeuksiksi”. Neuvostojärjestelmään kohdistuva kritiikkini ja ylistykseni Amerikkaa kohtaan oli jo itsessään liikaa. Tilannetta pahensi entisestään se, missä mielipiteeni julkaistiin. [Playboyn haastattelu: Garri Kasparov]
(Laughter)
(Naurua)
My comments were almost as [much of] a scandal
Kommenttini olivat
as Soviet movie star Natalya Negoda’s nude photos in “Playboy” in the same year. I felt I had to speak out to use my fame to push the envelope of free speech in Gorbachev's collapsing empire. The next year, in October 1990, in my world championship match against Anatoly Karpov in New York City, I refused to play under Soviet hammer and sickle and demanded to play under Russian flag. The USSR staggered on for another year until it disintegrated on Christmas Day, 1991.
lähes yhtä suuri skandaali kuin neuvostoliittolaisen elokuvatähden Natalja Negodan alastonkuvat saman vuoden Playboyssa. Tunsin, että minun oli puhuttava suuni puhtaaksi ja hyödynnettävä kuuluisuuttani sananvapauden rajojen koettelemiseen Gorbatšovin luhistuvassa valtakunnassa. Seuraavana vuonna, lokakuussa 1990 New York Cityssä pidetyssä maailmanmestaruusottelussani Anatoli Karpovia vastaan kieltäydyin pelaamasta Neuvostoliiton sirpin ja vasaran alla ja vaadin saada pelata Venäjän lipun alla. Neuvostoliitto sinnitteli pystyssä vielä yhden vuoden, kunnes hajosi joulupäivänä 1991.
Oh, what a great moment in world history. How we celebrated, the evil empire had fallen, the future looked bright. And yet, eight years later, on December 31, 1999, a former lieutenant colonel of the KGB became the president of Russia. His name was Vladimir Putin. How this happened is a long, painful story. And in fact, I wrote a book about it in 2015 called "Winter is Coming." Not an original title, I have to admit.
Oi, mikä suuri hetki maailmanhistoriassa. Kuinka me juhlimmekaan. Pahan valtakunta oli sortunut ja tulevaisuus näytti valoisalta. Silti kahdeksan vuotta myöhemmin, 31. joulukuuta 1999, entisestä KGB:n everstiluutnantista tuli Venäjän presidentti. Hänen nimensä oli Vladimir Putin. Se, kuinka tämä tapahtui, on pitkä ja kivulias tarina. Itse asiassa kirjoitin siitä vuonna 2015 kirjan nimeltä Talvi lähestyy. Myönnän, ettei nimi ollut kovin omaperäinen.
(Laughter)
(Naurua)
But I'm a fan of "Game of Thrones."
Mutta pidän Game of Thronesista.
(Laughter)
(Naurua)
And also I felt it was appropriate because it was a warning. The subtitle was more important: "Why Vladimir Putin and the Enemies of the Free World Must Be Stopped." The publisher, by the way, didn't like it. "Enemies." It's too harsh. Sounded like Cold War.
Lisäksi nimi tuntui sopivalta, koska se oli varoitus. Tärkeämpi oli kirjan alanimi: “Vladimir Putin ja vapaan maailman viholliset on pysäytettävä”. Kustantaja ei muuten pitänyt siitä. “Viholliset”. Se oli liian rankka sana, toi mieleen kylmän sodan. “Todellakin”, sanoin.
"Absolutely," I said. "Cold War because winter is coming."
“Kylmän sodan, koska talvi lähestyy”.
(Laughter)
(Naurua)
Well, here we are, seven years later. And if I wrote a sequel, it would be called “Winter Is Here.” And the subtitle would be "I Bleeping Told You So."
No, tässä sitä ollaan seitsemän vuotta myöhemmin. Jos kirjoittaisin jatko-osan, sen nimeksi tulisi Talvi on täällä. Alanimeksi taas tulisi Mitäs minä *piip* sanoin.
(Laughter)
(Naurua)
Actually, my first article of warning was published in “The Wall Street Journal” on January 4, 2001. I saw evil because I heard evil. Putin was telling us what he was. All we had to do was listen. When Putin said that there was no such thing as a former KGB agent, I knew Russia's fragile democracy was in danger. When Putin said that the collapse of the Soviet Union was the greatest geopolitical catastrophe of the 20th century, I knew Russia’s newly independent neighbors were at risk. And when Putin talked at the Munich Security Conference in 2007 about a return to spheres of influence, I knew he was ready to launch his plan. It was the language from the Molotov-Ribbentrop Pact, 1939. The language Hitler and Stalin used to divide Europe. And a year later, in 2008, Putin invaded the Republic of Georgia. 2014, Ukraine.
Itse asiassa ensimmäinen varoittava lehtijuttuni julkaistiin Wall Street Journalissa 4. tammikuuta 2001. Tunnistin pahuuden, koska kuulin sen. Putin kertoi meille, mikä hän oli. Meidän tarvitsi vain kuunnella. Kun Putin sanoi, ettei ole olemassa entisiä KGB-agentteja, tiesin Venäjän hauraan demokratian olevan vaarassa. Kun Putin sanoi, että Neuvostoliiton romahtaminen oli 1900-luvun suurin geopoliittinen katastrofi, tiesin Venäjän vastaitsenäistyneiden naapurien olevan vaarassa. Ja kun Putin puhui vuonna 2007 Münchenin turvallisuuskonferenssissa vaikutusvallan palauttamisesta Venäjälle, tiesin hänen olevan valmis toteuttamaan suunnitelmansa. Se oli vuoden 1939 Molotov–Ribbentrop-sopimuksen kieltä. Kieltä, jota Hitler ja Stalin käyttivät jakaessaan Eurooppaa. Vuosi konferenssin jälkeen, vuonna 2008, Putin hyökkäsi Georgiaan. Ja vuonna 2014 Ukrainaan.
It's a paradox, isn't it? Dictators lie about everything they have done, but often they tell us exactly what they're going to do. Just listen. Anyone who is surprised at Putin's war crimes in Ukraine must not be aware about his long record, beginning with the Second Chechen War in Grozny more than two decades ago. Vladimir Putin has been a war criminal from the start.
Eikö olekin paradoksaalista? Diktaattorit valehtelevat kaikesta, mitä ovat tehneet, mutta usein he kertovat meille tarkalleen, mihin ovat ryhtymässä. On vain kuunneltava. Jos joku on yllättynyt Putinin sotarikoksista Ukrainassa, hän ei varmastikaan ole kuullut tämän pitkästä historiasta, joka alkoi jo yli 20 vuotta sitten Groznyissa, toisessa Tšetšenian sodassa. Vladimir Putin on ollut sotarikollinen alusta asti.
So in 2005, still being ranked number one, I retired from professional chess to form a pro-democracy, anti-Putin movement in Russia. As you could see, it didn't go so well. But it was not about winning or losing. I knew it was my moral duty in keeping with the slogan of Soviet dissidents: "Do what you must and so be it." Ah, my friends and critics both kept telling me, "Gary, you are a chess player, you're not a politician. This is not chess. You see everything in black and white. Politics are gray. You have to compromise." Really? Those who peacefully marched with me for free Russia are either in exile, like me. Or in jail, like Alexei Navalny. Or even murdered like Boris Nemtsov.
Vuonna 2005, yhä rankingin ykkösenä, jäin shakinpeluusta eläkkeelle perustaakseni Venäjälle Putinia vastustavan demokratialiikkeen. Kuten näette, se ei sujunut kovin hyvin. Mutta siinä ei ollut kyse voitosta tai häviöstä. Se oli moraalinen velvollisuuteni. Neuvostotoisinajattelijoiden mottoa mukaillen: “Tee mitä täytyy, ja se riittäköön”. Sekä ystäväni että arvostelijani hokivat minulle: “Garri, sinä olet shakinpelaaja, etkä poliitikko. Tämä ei ole shakkia. Näet kaiken mustavalkoisena. Politiikka taas on harmaata. Sinun on tehtävä kompromisseja”. Todellako? Ne, jotka marssivat kanssani rauhanomaisesti vapaan Venäjän puolesta, ovat nyt joko maanpaossa niin kuin minä tai vankilassa niin kuin Aleksei Navalnyi. Tai jopa murhattuja niin kuin Boris Nemtsov.
Compromise? Not black and white? Are you sure? Compromise with this? You cannot look at the images from Ukraine in recent weeks and say there is no pure evil. Mariupol destroyed, Bucha slaughtered, Kramatorsk train station massacred. And worse is yet to come.
Kompromisseja? Ei mustavalkoista? Oletteko varmoja? Miten tässä voi tehdä kompromisseja? Ei voi katsoa viime viikkojen kuvia Ukrainasta ja väittää, ettei puhdasta pahuutta ole olemassa. Mariupol on tuhottu, Butšassa on tapahtunut joukkomurha ja Kramatorskin juna-asemalla verilöyly. Pahin on vielä edessä.
And these horrors are not from Poland in 1945. Not from Rwanda in 1994. Not Aleppo 2016. This is Europe this week. How could this happen? How did we forget what evil can do? We have lost the generation that saw World War II firsthand. Otherwise we reserve absolute evil for fiction.
Eivätkä nämä kauheudet tapahtuneet Puolassa vuonna 1945. Eivät Ruandassa vuonna 1994. Eivätkä Aleppossa vuonna 2016. Vaan Euroopassa tällä viikolla. Kuinka näin saattoi käydä? Kuinka unohdimme, mitä pahuus voi saada aikaan? Toisen maailmansodan omin silmin nähnyt sukupolvi on poissa. Muuten absoluuttinen pahuus on mielissämme varattu fiktiolle.
In fables, they believe in true evil. Good is harder to define. There is no pure good. If anyone says they know what pure good is, it's probably evil.
Saduissa uskotaan oikeaan pahuuteen. Hyvyys taas on vaikeampi määritellä. Ei ole puhdasta hyvyyttä. Jos joku väittää tietävänsä, mitä on puhdas hyvyys, se on luultavasti pahuutta.
(Laughter)
(Naurua)
In fantasy tales of hobbits and elves and dwarves, there was an idea that good comes in different forms and shapes, often in conflict. But they had to be united when facing absolute evil. Good will disagree. Evil says, "No more disagreements ever." That was life in real Mordor, the Soviet Union. That's what Putin wants for Russia and the world.
Hobiteista, haltioista ja kääpiöistä kertovissa fantasiatarinoissa ajatellaan, että hyvyys ilmenee monissa eri muodoissa, jotka ovat usein ristiriidassa keskenään. Kohdatessaan absoluuttisen pahuuden niiden on yhdistettävä voimansa. Hyvyys sallii erimielisyyden. Pahuus puolestaan sanoo: “Ei koskaan enää erimielisyyksiä“. Sellaista oli tosielämän Mordorissa, Neuvostoliitossa. Sitä Putin haluaa Venäjälle ja maailmalle.
We celebrated the end of the Cold War, but for too long, we forgot that evil doesn’t die. It can be buried for a while under the rubble of the Berlin Wall, but it grows back through the cracks of our apathy.
Juhlimme kylmän sodan loppua, mutta unohdimme liian pitkäksi aikaa, että pahuus ei kuole. Se voi hautautua hetkeksi Berliinin muurin raunioihin, mutta se kasvaa takaisin välinpitämättömyytemme halkeamista.
We called it diplomacy when Putin was embraced by the leaders of the free world as equal despite his crimes. We called it engagement when we bought trillions of dollars in Russian oil and gas, money that built Putin's police state and his war machine. Let us call these things what they are: it was appeasement, it was collaboration.
Kutsuimme diplomatiaksi sitä, kun vapaan maailman johtajat hyväksyivät Putinin joukkoonsa tasa-arvoisena, tämän rikoksista huolimatta. Kutsuimme sitoutumiseksi sitä, kun ostimme biljoonien dollarien arvosta Venäjän öljyä ja kaasua ja rahoitimme Putinin poliisivaltiota ja sotakoneistoa. Kutsukaamme asioita niiden oikeilla nimillä: kyse oli myönnytyspolitiikasta ja yhteistyöstä.
These days, we prefer to focus on domestic issues. We argue about the past, we fantasize about the future while ignoring the present.
Nykyään keskitymme mieluummin kotimaan asioihin. Väittelemme menneistä, haaveilemme tulevasta ja jätämme samalla huomiotta nykyisyyden.
Once the move is made you cannot change it. Acknowledge the wrongdoings of the past, but do not pretend it can be fixed. It's the present that must be fixed. The heroes of the past were far from perfect. But the world we live in is better because of them. We too cannot be perfect. But we must always try to be better.
Kun siirto on tehty, sitä ei enää voi muuttaa. Menneisyyden vääryydet on tunnustettava, mutta ei pidä teeskennellä, että ne voitaisiin korjata. Nykyisyys on se, joka on korjattava. Menneet sankarit olivat kaukana täydellisyydestä, mutta heidän ansiostaan maailma on nyt parempi. Mekään emme kykene täydellisyyteen, mutta silti meidän on aina pyrittävä parempaan.
As a chess player, I know that strategy is the future impact of present decisions. However grand our plans are for two, five, even ten moves ahead, it's the move that we make now that determines that future.
Shakinpelaajana tiedän, että strategia koostuu tämän hetken päätöksistä ja niiden tulevista seurauksista. Huolimatta suurista suunnitelmistamme kahden, viiden tai kymmenen siirron päähän tulevaisuus riippuu siitä, millaisen siirron teemme nyt.
Ukraine is now on the front line of the war, global war of freedom against tyranny. The war the free world didn't want to admit existed. It cannot be ignored any longer.
Ukraina on nyt sodan etulinjassa, globaalin sodan, jossa vapaus taistelee tyranniaa vastaan. Sodan, jonka olemassaoloa vapaa maailma ei tahtonut myöntää. Enää siltä ei voi ummistaa silmiä.
Brave Ukrainians are fighting like hell and dying right now to remind us not to take liberty for granted. Putin, like every dictator before him, underestimated the free will of free people. They deserve every weapon, every resource to win this war. Because they're fighting for us. Not only for the whole and free Ukraine.
Urheat ukrainalaiset taistelevat hurjasti, ja heitä kuolee tälläkin hetkellä, jotta muistaisimme olla pitämättä vapautta itsestäänselvyytenä. Putin, kuten kaikki diktaattorit häntä ennen, aliarvioi vapaiden ihmisten vapaan tahdon. Ukrainalaiset ansaitsevat jokaisen aseen ja kaikki resurssit voittaakseen tämän sodan. He taistelevat meidän puolestamme. Eivät vain yhtenäisen ja vapaan Ukrainan puolesta.
Everyone who told me a decade ago I was wrong, now is telling I'm right. Unfortunately. But we're still repeating the same mistakes of thinking that we can muddle through without taking risks, without taking a stand. The price of stopping a dictator always goes up with every delay, every hesitation. Meeting evil halfway, it's still a victory for evil.
Kaikki, jotka vuosikymmen sitten sanoivat minun olevan väärässä, sanovat nyt, että olen oikeassa. Valitettavasti. Silti toistamme yhä samoja virheitä ja ajattelemme, että pystymme selviytymään ottamatta riskejä, ottamatta kantaa. Diktaattorin pysäyttämisen hinta nousee jokaisen viivästyksen myötä, jokaisen epäröinnin myötä. Se, että pahaa tulee vastaan puoliväliin, merkitsee yhä pahuuden voittoa.
Evil tempts us with our weakness, with our desire for comfort, being comfortable, cautious, rational, civilized. What kind of civilization [are we] fighting for, if we allow war crimes and genocide again? What kind of world are we leaving for our children and grandchildren if we only talk of the past and the future while ignoring murder and misery in the present?
Pahuus houkuttaa meitä, koska olemme heikkoja ja mukavuudenhaluisia ja haluamme toimia varovaisesti, järkevästi ja sivistyneesti. Millaisen sivilisaation puolesta taistelemme, jos sallimme jälleen sotarikokset ja kansanmurhan? Millaisen maailman jätämme lapsillemme ja lastenlapsillemme, jos puhumme vain menneisyydestä ja tulevaisuudesta ja sivuutamme tämänhetkisen tappamisen ja kärsimyksen?
This is not chess. This is not a battle between opposite colors, but of opposite values. Freedom, life and love versus tyranny, death and hatred.
Tämä ei ole shakkia. Tämä taistelu ei tapahdu vastakkaisten värien välillä, vaan vastakkaisten arvojen. Vapaus, elämä ja rakkaus tyranniaa, kuolemaa ja vihaa vastaan.
This is not chess. But sometimes things are black and white. Sometimes you have to fight for what you believe. Or you lose it.
Tämä ei ole shakkia. Mutta joskus asiat ovat mustavalkoisia. Joskus on taisteltava sen puolesta, mihin uskoo. Muuten sen menettää.
This is not chess. There are no draws, no compromises in our battle with true evil. It's win or lose. And so we must fight. And so we must win. (Ukrainian) Slava Ukraini! Glory to Ukraine. Glory to freedom.
Tämä ei ole shakkia. Taistelussamme todellista pahuutta vastaan ei ole tasapelejä eikä kompromisseja. On vain voitto tai häviö. Meidän on siis taisteltava. Ja meidän on voitettava. (Ukrainaa) Slava Ukrajini! Kunnia Ukrainalle. Kunnia vapaudelle.
Thank you.
Kiitos.
(Applause)
(Aplodeja)