I'd like to take you on the epic quest of the Rosetta spacecraft. To escort and land the probe on a comet, this has been my passion for the past two years. In order to do that, I need to explain to you something about the origin of the solar system.
הייתי רוצה לקחת אתכם למסע אפי של החללית רוזטה. כדי ללוות ולהנחית גשושית על כוכב שביט, זו היתה התשוקה שלי במשך השנתיים האחרוונת. כדי להצליח בזה, אני צריך להסביר לכם משהו על המקור של מערכת השמש.
When we go back four and a half billion years, there was a cloud of gas and dust. In the center of this cloud, our sun formed and ignited. Along with that, what we now know as planets, comets and asteroids formed. What then happened, according to theory, is that when the Earth had cooled down a bit after its formation, comets massively impacted the Earth and delivered water to Earth. They probably also delivered complex organic material to Earth, and that may have bootstrapped the emergence of life. You can compare this to having to solve a 250-piece puzzle and not a 2,000-piece puzzle.
כשאנחנו חוזרים ארבע וחצי מליון שנים, היה ענן גז ואבק. במרכז הענן, השמש שלנו נוצרה והוצתה. יחד עם זה, מה שאנחנו מכירים עכשיו כפלנטות, שביטים ואסטרואידים נוצרו. מה שקרה אז, לפי התאוריה, זה שכשכדור הארץ התקרר מעט אחרי הווצרותו, שביטים פגעו מסיבית בכדור הארץ וסיפקו מים לכדור הארץ. הם גם כנראה סיפקו חומרים אורגניים מורכבים לכדור הארץ, וזה אולי התחיל את העליה של החיים. אתם יכולים להשוות את זה ללפתור פאזל של 250 חלקים ולא פאזל של 2,000 חלקים.
Afterwards, the big planets like Jupiter and Saturn, they were not in their place where they are now, and they interacted gravitationally, and they swept the whole interior of the solar system clean, and what we now know as comets ended up in something called the Kuiper Belt, which is a belt of objects beyond the orbit of Neptune. And sometimes these objects run into each other, and they gravitationally deflect, and then the gravity of Jupiter pulls them back into the solar system. And they then become the comets as we see them in the sky.
אחרי זה, הפלנטות הגדולות כמו צדק ושבתאי, הן לא היו במקום בו הן עכשיו, וכוחות הכבידה שלהן פעלו אחת על השניה, והן ניקו את כל פנים מערכת השמש, ומה שאנחנו מכירים עכשיו כשביטים הגיעו למשהו שנקרא עכשיו חגורת קויפר, שהיא חגורה של עצמים מעבר למסלול של נפטון. ולפעמים העצמים האלה מתנגשים אחד בשני, והם מוסטים גרוויטציונית, ואז הכבידה של צדק מושכת אותם חזרה למערכת השמש. ואז הם הופכים לשביטים כמו שאנחנו רואים אותם בשמיים.
The important thing here to note is that in the meantime, the four and a half billion years, these comets have been sitting on the outside of the solar system, and haven't changed -- deep, frozen versions of our solar system.
הדבר החשוב פה לשים לב אליו הוא שבינתיים , בארבע וחצי מיליארד שנים, השביטים האלו ישבו מחוץ למערכת השמש, ולא השתנו -- גרסאות קפואות לגמרי של מערכת השמש.
In the sky, they look like this. We know them for their tails. There are actually two tails. One is a dust tail, which is blown away by the solar wind. The other one is an ion tail, which is charged particles, and they follow the magnetic field in the solar system. There's the coma, and then there is the nucleus, which here is too small to see, and you have to remember that in the case of Rosetta, the spacecraft is in that center pixel. We are only 20, 30, 40 kilometers away from the comet.
בשמיים, הם נראים כך. אנחנו מזהים אותם לפי השובלים שלהם. יש למעשה שני שובלים. אחד הוא שובל אבק, שמועף על ידי הרוח הסולרית. השני הוא שובל יוני, שהוא חלקיקים טעונים, והם עוקבים אחרי השדה המגנטי במערכת השמש. יש את הקומה, ואז יש את הגלעין, שפה הוא קטן מדי כדי לראותו, ואתם צריכים לזכור שבמקרה של רוזטה, החללית היא בפיקסל המרכזי. אנחנו רק 20,30,40 קילומטר מהשביט.
So what's important to remember? Comets contain the original material from which our solar system was formed, so they're ideal to study the components that were present at the time when Earth, and life, started. Comets are also suspected of having brought the elements which may have bootstrapped life. In 1983, ESA set up its long-term Horizon 2000 program, which contained one cornerstone, which would be a mission to a comet. In parallel, a small mission to a comet, what you see here, Giotto, was launched, and in 1986, flew by the comet of Halley with an armada of other spacecraft. From the results of that mission, it became immediately clear that comets were ideal bodies to study to understand our solar system. And thus, the Rosetta mission was approved in 1993, and originally it was supposed to be launched in 2003, but a problem arose with an Ariane rocket. However, our P.R. department, in its enthusiasm, had already made 1,000 Delft Blue plates with the name of the wrong comets. So I've never had to buy any china since. That's the positive part. (Laughter)
אז מה חשוב לזכור? שביטים מכילים את החומר המקורי ממנו מערכת השמש שלנו נוצרה, כך שהם אידיאלים לחקר המרכיבים שהיו נוכחים בזמן בו כדור הארץ, החיים, התחילו. שביטים נחשדים גם שהביאו את המרכיבים שאולי התחילו את החיים. ב 1983, ESA פתחה את תוכנית הורייזון 2000 לזמן ארוך, שהכילה אבן פינה אחת, שהיתה משימה לשביט. במקביל, משימה קטנה לשביט, מה שאתם רואים פה, ג'יוטו, שוגר, וב 1986, טס ליד השביט האלי עם ארמדה של חלליות אחרות. מהתוצאות של המשימה, זה נעשה ברור מיידית ששביטים היו גופים אידיאלים לחקר להבנה טובה יותר של מערכת השמש שלנו. ולכן, משימת רוזטה אושרה ב 1993, ובמקור היא היתה אמורה להיות משוגרת ב 2003, אבל בעיות עלו עם טיל האריאן. עם זאת, מחלקת יחסי הציבור שלנו, בהתלהבות שלה, כבר יצרה 1,000 צלחות דלפט כחולות עם השם של השביט הלא נכון. אז מאז לא הייתי צריך לקנות צלחות יותר. זה החלק החיובי. (צחוק)
Once the whole problem was solved, we left Earth in 2004 to the newly selected comet, Churyumov-Gerasimenko. This comet had to be specially selected because A, you have to be able to get to it, and B, it shouldn't have been in the solar system too long. This particular comet has been in the solar system since 1959. That's the first time when it was deflected by Jupiter, and it got close enough to the sun to start changing. So it's a very fresh comet.
ברגע שכל הבעיה נפתרה, עזבנו את כדור הארץ ב 2004 לשביט החדש שנחקר, צ'ורימוב-גרסימנקו. השביט הזה היה צריך להבחר במיוחד מפני שראשית, אתם חייבים להיות מסוגלים להגיע אליו. ושנית, הוא לא היה צריך להיות במערכת השמש זמן רב. השביט המסויים הזה היה במערכת השמש מאז 1959, זו הפעם הראשונה שהוא הוסט על ידי צדק, והתקרב מספיק לשמש כדי להתחיל להשתנות. אז זה שביט ממש טרי.
Rosetta made a few historic firsts. It's the first satellite to orbit a comet, and to escort it throughout its whole tour through the solar system -- closest approach to the sun, as we will see in August, and then away again to the exterior. It's the first ever landing on a comet. We actually orbit the comet using something which is not normally done with spacecraft. Normally, you look at the sky and you know where you point and where you are. In this case, that's not enough. We navigated by looking at landmarks on the comet. We recognized features -- boulders, craters -- and that's how we know where we are respective to the comet.
רוזטה עשתה כמה דברים הסטורים ראשונים. זה הלווין הראשון שמקיף שביט, ומלווה אותו בכל מסללו במערכת השמש -- הגישה הכי קרובה לשמש, כמו שנראה באוגוסט, ואז הרחק שוב החוצה. זו הנחיתה הראשונה אי פעם על שביט. אנחנו למעשה במסלול מסביב לשביט בשימוש במשהו שלא נעשה באופן נורמלי עם חללית. באופן רגיל אתם מביטים בשמיים ויודעים לאן אתם פונים והיכן אתם. במקרה הזה, זה לא מספיק. אנחנו מנווטים על ידי הסתכלות על נקודות ציון על השביט. אנחנו מזהים פני שטח -- סלעים, מכתשים -- וכך אנחנו יודעים איפה אנחנו יחסית לשביט.
And, of course, it's the first satellite to go beyond the orbit of Jupiter on solar cells. Now, this sounds more heroic than it actually is, because the technology to use radio isotope thermal generators wasn't available in Europe at that time, so there was no choice. But these solar arrays are big. This is one wing, and these are not specially selected small people. They're just like you and me. (Laughter) We have two of these wings, 65 square meters. Now later on, of course, when we got to the comet, you find out that 65 square meters of sail close to a body which is outgassing is not always a very handy choice.
וכמובן, זה הלווין הראשון שעבר את המסלול של צדק על תאים סולריים. עכשיו, זה נשמע יותר הרואי משזה באמת, מפני שהטכנולוגיה לשימוש בגנרטורים תרמיים של רדיו איזוטופים לא היתה זמינה באירופה באותו זמן, אז לא היתה לנו ברירה. אבל המערכים הסולריים האלה גדולים. זו כנף אחת, ואלה לא אנשים שנבחרו קטנים במיוחד. הם כמוני וכמוכם. (צחוק) יש לנו שתי כנפיים כאלה, 65 מטר מרובעים. עכשיו מאוחר יותר, כמובן, כשהגענו לשביט, אתם מגלים ש 65 מטר של מפרשים קרוב לגוף שפולט זה לא תמיד בחירה מועילה.
Now, how did we get to the comet? Because we had to go there for the Rosetta scientific objectives very far away -- four times the distance of the Earth to the sun -- and also at a much higher velocity than we could achieve with fuel, because we'd have to take six times as much fuel as the whole spacecraft weighed. So what do you do? You use gravitational flybys, slingshots, where you pass by a planet at very low altitude, a few thousand kilometers, and then you get the velocity of that planet around the sun for free. We did that a few times. We did Earth, we did Mars, we did twice Earth again, and we also flew by two asteroids, Lutetia and Steins. Then in 2011, we got so far from the sun that if the spacecraft got into trouble, we couldn't actually save the spacecraft anymore, so we went into hibernation. Everything was switched off except for one clock. Here you see in white the trajectory, and the way this works. You see that from the circle where we started, the white line, actually you get more and more and more elliptical, and then finally we approached the comet in May 2014, and we had to start doing the rendezvous maneuvers.
עכשיו, איך הגענו לשביט הזה? מפני שהיינו צריכים להגיע לשם למטרה המדעית של רוזטה מאוד רחוק -- פי ארבע מהמרחק של כדור הארץ מהשמש -- וגם במהירות גבוהה בהרבה משיכולנו להשיג עם דלק, מפני שהיינו צריכים לקחת פי שש דלק ממשקל כל החללית. אז מה עשינו? אתם משתמשים במעופים כבידתיים, קלע, בו אתם חולפים ליד פלנטה בגובה מאוד נמוך, כמה אלפי קילומטר, ואז אתם מקבלים את המהירות של הפלנטה ההיא סביב השמש בחינם. עשינו את זה כמה פעמים. עשינו את כדור הארץ, את מאדים, את כדור הארץ שוב פעמיים, וגם חלפנו ליד שני אסטרואידים לוטטיה וסטיינס. אז ב 2011, הגענו כל כך רחוק מהשמש שאם החללית היתה בצרות, לא היינו יכולים למעשה להציל יותר את החללית, אז היינו בתרדמת. הכל כובה חוץ משעון אחד. פה אתם רואים בלבן את המסלול, והדרך בה זה עובד. אתם רואים שמהעיגול בו התחלנו, הקו הלבן, למעשה אתם מקבלים יותר ויותר ויותר אליפסה, ואז לבסוף אנחנו מתקרבים לשביט במאי 2014, והיינו צריכים להתחיל לעשות תמרוני התקרבות.
On the way there, we flew by Earth and we took a few pictures to test our cameras. This is the moon rising over Earth, and this is what we now call a selfie, which at that time, by the way, that word didn't exist. (Laughter) It's at Mars. It was taken by the CIVA camera. That's one of the cameras on the lander, and it just looks under the solar arrays, and you see the planet Mars and the solar array in the distance.
בדרך לשם, חלפנו ליד כדור הארץ וצילמנו כמה תמונות כדי לבדוק את המצלמות שלנו. זה הירח עולה מעל כדור הארץ, וזה מה שאנחנו קוראים לו עכשיו סלפי, שבאותו זמן, דרך אגב, המילה הזו לא היתה קיימת. (צחוק) זה במאדים, זה נלקח על ידי מצלמת CIVA. זו אחת המצלמות על הנחתת, והיא מסתכלת ממש מתחת למערכים הסולריים. ואתם רואים את הפלנטה מאדים והמערך הסולרי במרחק.
Now, when we got out of hibernation in January 2014, we started arriving at a distance of two million kilometers from the comet in May. However, the velocity the spacecraft had was much too fast. We were going 2,800 kilometers an hour faster than the comet, so we had to brake. We had to do eight maneuvers, and you see here, some of them were really big. We had to brake the first one by a few hundred kilometers per hour, and actually, the duration of that was seven hours, and it used 218 kilos of fuel, and those were seven nerve-wracking hours, because in 2007, there was a leak in the system of the propulsion of Rosetta, and we had to close off a branch, so the system was actually operating at a pressure which it was never designed or qualified for.
עכשיו, כשיצאנו מתרדמת בינואר 2014, התחלנו להגיע במרחק של שני מליון קילומטר מהשביט במאי. עם זאת, המהירות שהיתה לחללית היתה מהירה מדי. טסנו 2,800 קילומטר בשעה יותר מהר מהשביט, אז היינו צריכים לבלום. היינו צריכים לעשות שמונה תמרונים, ואתם רואים פה, כמה מהם היו ממש גדולים. היינו צריכים לבלום את הראשון כמה מאות קילומטר בשעה, ולמעשה, משך התהליך היה שבע שעות, וזה דרש 218 קילו של דלק, ואלה היו שבע שעות מורטות עצבים, מפני שב 2007, היתה דליפה במערכת הדחף של רוזטה, והיינו צריכים לסגור ענף, כך שהמערכת למעשה פעלה בלחץ שהיא מעולם לא תוכננה או אושרה אליו.
Then we got in the vicinity of the comet, and these were the first pictures we saw. The true comet rotation period is 12 and a half hours, so this is accelerated, but you will understand that our flight dynamics engineers thought, this is not going to be an easy thing to land on. We had hoped for some kind of spud-like thing where you could easily land. But we had one hope: maybe it was smooth. No. That didn't work either. (Laughter)
אז הגענו לקרבת השביט, אלה היו התמונות הראשונות שראינו. תקופת הסיבוב האמיתית של השביט היא 12 שעות, אז זה מואץ, אבל אתם תבינו שמהנדסי דינמיקת הטיסה שלנו חשבו, שזה לא הולך להיות משהו שקל לנחות עליו. קיווינו לסוג של צורה של תפוח אדמה עליו תוכלו לנחות בקלות. אבל היתה לנו תקוה אחת: אולי הוא היה חלק. לא, גם זה לא עבד.(צחוק)
So at that point in time, it was clearly unavoidable: we had to map this body in all the detail you could get, because we had to find an area which is 500 meters in diameter and flat. Why 500 meters? That's the error we have on landing the probe. So we went through this process, and we mapped the comet. We used a technique called photoclinometry. You use shadows thrown by the sun. What you see here is a rock sitting on the surface of the comet, and the sun shines from above. From the shadow, we, with our brain, can immediately determine roughly what the shape of that rock is. You can program that in a computer, you then cover the whole comet, and you can map the comet. For that, we flew special trajectories starting in August. First, a triangle of 100 kilometers on a side at 100 kilometers' distance, and we repeated the whole thing at 50 kilometers. At that time, we had seen the comet at all kinds of angles, and we could use this technique to map the whole thing.
אז בנקודת זמן זו, זה היה לגמרי בלתי נמנע: היינו חייבים למפות את כל הגוף הזה בכל הפרטים שנוכל להשיג, מפני שהיינו חייבים למצוא אזור שטוח בקוטר 500 מטר. למה 500 מטר? זו השגיאה שיש לנו בהנחתת הגשושית. אז עברנו את התהליך, ומיפינו את השביט. השתמשנו בטכניקה שנקראת פוטו קלינומטריה. אתם משתמשים בצללים שמוטלים על ידי השמש. מה שאתם רואים פה זה סלע שיושב על פני השביט, והשמש מאירה מלמעלה. מהצל, אנחנו, עם המוח שלנו, יכולים לקבוע מייד בגסות מה הצורה של הסלע. אתם יכולים לתכנת את זה לתוך מחשב, אז אתם מכסים את כל השביט, ויכולים למפות את השביט. לזה, טסנו במסלולים מיוחדים החל מאוגוסט. ראשית, במשולש בעל צלע של 100 קילומטר במרחק של 100 קילומטר, ואז חזרנו על כל התהליך במרחק 50 קילומטר. באותו זמן, ראינו את השביט מכל מיני זוויות, ויכולנו להשתמש בשיטה למיפוי כל השביט.
Now, this led to a selection of landing sites. This whole process we had to do, to go from the mapping of the comet to actually finding the final landing site, was 60 days. We didn't have more. To give you an idea, the average Mars mission takes hundreds of scientists for years to meet about where shall we go? We had 60 days, and that was it.
עכשיו, זה הוביל לבחירה של אתרי נחיתה. כל התהליך הזה שהיינו צריכים לעשות, לעבור ממפוי השביט למציאת אתר הנחיתה הסופי, היה 60 יום. לא היה לנו יותר. כדי לתת לכם מושג, משימת מאדים ממוצעת דורשת תכנון של מאות מדענים במשך שנים כדי להסכים על היכן ננחת? היו לנו 60 יום, וזהו.
We finally selected the final landing site and the commands were prepared for Rosetta to launch Philae. The way this works is that Rosetta has to be at the right point in space, and aiming towards the comet, because the lander is passive. The lander is then pushed out and moves towards the comet. Rosetta had to turn around to get its cameras to actually look at Philae while it was departing and to be able to communicate with it.
לבסוף בחרנו את אתר הנחיתה הסופי והפקודות הוכנו לרוזטה לשגר את פילאה. הדרך בה זה עובד היא שרוזטה צריכה להיות במקום המתאים בחלל, ומכוונת כלפי השביט, מפני שהנחתת היא פסיבית. הנחתת נדחפת אז החוצה ונעה כלפי השביט. רוזטה היתה צריכה להסתובב כדי שהמצלמה שלה תביט למעשה על פילאה בעודה עוזבת ולהיות מסוגלת לתקשר איתה.
Now, the landing duration of the whole trajectory was seven hours. Now do a simple calculation: if the velocity of Rosetta is off by one centimeter per second, seven hours is 25,000 seconds. That means 252 meters wrong on the comet. So we had to know the velocity of Rosetta much better than one centimeter per second, and its location in space better than 100 meters at 500 million kilometers from Earth. That's no mean feat.
עכשיו, תהליך הנחיתה של כל המסלול אורך שבע שעות. עכשיו תעשו חישוב פשוט: אם המהירות של רוזטה סוטה בסנטימטר בשניה, שבע שעות זה 25,000 שניות. זה אומר 252 מטר טעות על השביט. אז היינו חייבים לדעת את המהירות של רוזטה הרבה יותר טוב מסנטימטר לשניה, והמיקום שלה בחלל טוב יותר מ 100 מטר במרחק של 500 מליון קילומטר מכדור הארץ. זה לא דבר פשוט.
Let me quickly take you through some of the science and the instruments. I won't bore you with all the details of all the instruments, but it's got everything. We can sniff gas, we can measure dust particles, the shape of them, the composition, there are magnetometers, everything. This is one of the results from an instrument which measures gas density at the position of Rosetta, so it's gas which has left the comet. The bottom graph is September of last year. There is a long-term variation, which in itself is not surprising, but you see the sharp peaks. This is a comet day. You can see the effect of the sun on the evaporation of gas and the fact that the comet is rotating. So there is one spot, apparently, where there is a lot of stuff coming from, it gets heated in the Sun, and then cools down on the back side. And we can see the density variations of this.
תנו לי לקחת אתכם במהירות דרך חלק מהמדע והמכשירים. אני לא אשעמם אתכם עם כל הפרטים על כך המכשירים, אבל יש לה הכל. אנחנו יכולים להריח גז, אנחנו יכולים למדוד חלקיקי גז, הצורה שלהם, ההרכב, יש מגנטומטרים, הכל, זו אחת התוצאות מהמכשירים שמודדים דחיסות גז במיקומה של רוזטה, אז זה גז שעזב את השביט. הגרף התחתי הוא ספטמבר שנה שעברה. יש שינוי בטווח ארוך, שבעצמו לא מפתיע, אבל אתם רואים את הפיקים החדים. זהו יום של השביט. אתם יכולים לראות את ההשפעה של השמש על אידוי הגז והעובדה שהשביט מסתובב. אז ישנה נקודה אחת, מסתבר, בה יש הרבה חומר שיוצא, הוא מתחמם בשמש, ואז מתקרר בצד האחורי. ואנחנו יכולים לראות את שינוי הדחיסות של זה.
These are the gases and the organic compounds that we already have measured. You will see it's an impressive list, and there is much, much, much more to come, because there are more measurements. Actually, there is a conference going on in Houston at the moment where many of these results are presented.
אלה גזים ומרכיבים אורגניים שאנחנו כבר מדדנו. אתם תראו שזו רשימה מרשימה, ויש עוד הרבה הרבה שמגיע. מפני שיש עוד מדידות. למעשה, יש ועידה שמתרחשת כרגע ביוסטון בה הרבה מהתוצאות האלו מוצגות.
Also, we measured dust particles. Now, for you, this will not look very impressive, but the scientists were thrilled when they saw this. Two dust particles: the right one they call Boris, and they shot it with tantalum in order to be able to analyze it. Now, we found sodium and magnesium. What this tells you is this is the concentration of these two materials at the time the solar system was formed, so we learned things about which materials were there when the planet was made.
כמו כן, מדדנו את החלקיקי האבק. עכשיו, בשבילכם, זה לא יראה מאוד מרשים, אבל המדענים התרגשו כשהם ראו את זה. שני חלקיקי אבק: הימני קוראים לו בוריס, והם ירו בו עם טנטלום כדי להיות מסוגלים לנתח אותו. עכשיו, גילינו סידן ומגנזיום. מה שזה אומר לכם זה את הריכוז של שני החומרים האלה בזמן הווצרות מערכת השמש, אז למדנו דברים על איזה חומרים היו שם כשהפלנטה נוצרה.
Of course, one of the important elements is the imaging. This is one of the cameras of Rosetta, the OSIRIS camera, and this actually was the cover of Science magazine on January 23 of this year. Nobody had expected this body to look like this. Boulders, rocks -- if anything, it looks more like the Half Dome in Yosemite than anything else. We also saw things like this: dunes, and what look to be, on the righthand side, wind-blown shadows. Now we know these from Mars, but this comet doesn't have an atmosphere, so it's a bit difficult to create a wind-blown shadow. It may be local outgassing, stuff which goes up and comes back. We don't know, so there is a lot to investigate. Here, you see the same image twice. On the left-hand side, you see in the middle a pit. On the right-hand side, if you carefully look, there are three jets coming out of the bottom of that pit. So this is the activity of the comet. Apparently, at the bottom of these pits is where the active regions are, and where the material evaporates into space. There is a very intriguing crack in the neck of the comet. You see it on the right-hand side. It's a kilometer long, and it's two and a half meters wide. Some people suggest that actually, when we get close to the sun, the comet may split in two, and then we'll have to choose, which comet do we go for? The lander -- again, lots of instruments, mostly comparable except for the things which hammer in the ground and drill, etc. But much the same as Rosetta, and that is because you want to compare what you find in space with what you find on the comet. These are called ground truth measurements.
כמובן, אחד האלמנטים החשובים הוא תמונות. זו אחת המצלמות על רוזטה, מצלמת OSIRIS, וזה למעשה היה השער של מגזין סיינס ב 23 בינואר של השנה. אף אחד לא ציפה שהגוף יראה כך. בולדרים, סלעים -- אם בכלל, זה נראה יותר כמו חצי הכיפה ביוסמיטי מאשר משהו אחר. ראינו גם דברים כמו זה: דיונות, ומה שנראה כמו, בצד ימין, צללים של דברים שנשאו ברוח. עכשיו אנחנו מכירים את אלה ממאדים, אבל לשביט אין אטמוספירה, אז זה מעט קשה ליצור צללים של רוח. זה אולי גזים נפלטים, חומר שעולה ואז יורד למטה. אנחנו לא יודעים, אז יש הרבה דברים לחקור. פה, אתם רואים את אותה תמונה פעמיים. מצד שמאל, אתם רואים באמצע בור. מצד ימין, אם תביטו בקפידה, יש שלושה סילונים שיוצאים מתחתית הבור. אז זו הפעילות של השביט. מסתבר, בתחתית הבורות האלה נמצאים האזורים הפעילים, והמקום בו מתאדה החומר לחלל. יש סדק מאוד מעניין בצוואר השביט. אתם רואים אותו מצד ימין. הוא באורך קילומטר, וברוחב שניים וחצי מטר. כמה אנשים מציעים שלמעשה, כשאנחנו מתקרבים לשמש, השביט אולי יתפצל לשתיים, ואז נהייה צריכים לבחור, לאיזה שביט אנחנו הולכים? הנחתת -- שוב, הרבה מכשור, בעיקר דומה חוץ מהדברים שדופקים לתוך האדמה וקודחים, וכו. אבל בדומה לרוזטה, וזה בגלל שאתם רוצים להשוות מה שאתם מוצאים בחלל למה שאתם מוצאים על השביט. אלה נקראים מדידות נאמנות לקרקע.
These are the landing descent images that were taken by the OSIRIS camera. You see the lander getting further and further away from Rosetta. On the top right, you see an image taken at 60 meters by the lander, 60 meters above the surface of the comet. The boulder there is some 10 meters. So this is one of the last images we took before we landed on the comet. Here, you see the whole sequence again, but from a different perspective, and you see three blown-ups from the bottom-left to the middle of the lander traveling over the surface of the comet. Then, at the top, there is a before and an after image of the landing. The only problem with the after image is, there is no lander. But if you carefully look at the right-hand side of this image, we saw the lander still there, but it had bounced. It had departed again.
אלה התמונות של ההתקרבות לקרקע שנלקחו על ידי מצלמת OSIRIS . אתם רואים את הנחתת מתרחקת יותר ויותר מרוזטה. מימין למעלה, אתם רואים תמונה שנלקחה ממרחק 60 מטר על ידי הנחתת, 60 מטר מעל פני השטח של השביט. הסלע שם הוא בגודל של 10 מטר. א זו אחת התמונות האחרונות שצילמנו לפני שנחתנו על השביט. פה, אתם רואים את כל התהליך שוב, אבל מנקודת מבט שונה, ואתם רואים שלוש הגדלות משמאל למטה למרכז של הנחתת שנעה מעל פני השביט. אז, למעלה, יש תמונות של לפני ואחרי של הנחיתה. הבעיה היחידה עם התמונה של אחרי היא, אין נחתת. אבל אם אתם מביטים בזהירות בצד ימין של התמונה, אנחנו ראינו את הנחתת עדיין שם, אבל היא קפצה. היא עזבה שוב.
Now, on a bit of a comical note here is that originally Rosetta was designed to have a lander which would bounce. That was discarded because it was way too expensive. Now, we forgot, but the lander knew. (Laughter) During the first bounce, in the magnetometers, you see here the data from them, from the three axes, x, y and z. Halfway through, you see a red line. At that red line, there is a change. What happened, apparently, is during the first bounce, somewhere, we hit the edge of a crater with one of the legs of the lander, and the rotation velocity of the lander changed. So we've been rather lucky that we are where we are.
עכשיו, בנימה מעט קומית פה רוזטה במקור היתה מתוכננת שתהייה לה נחתת שתקפץ. זה בוטל בגלל שזה היה יקר מדי. עכשיו, שכחנו, אבל הנחתת ידעה. (צחוק) במהלך הקפיצה הראשונה, במגנטומטרים, אתם רואים פה את המידע מהם, משלושת הצירים, x, y ו z. בחצי הדרך, אתם רואים קו אדום. ובקו האדום הזה, יש שינוי. מה שקרה, מסתבר, זה שבמהלך הקפיצה, במקום כלשהו, פגענו בקצה של מכתש עם אחת הרגליים של הנחתת, ומהירות הסיבוב של הנחתת השתנתה. אז היה לנו הרבה מזל שאנחנו במקום שאנחנו.
This is one of the iconic images of Rosetta. It's a man-made object, a leg of the lander, standing on a comet. This, for me, is one of the very best images of space science I have ever seen.
זו אחת התמונות האיקוניות של רוזטה. זה עצם מעשה ידי אדם, רגל של נחתת, עומד על שביט. זו, בשבילי, היא אחת התמונות הטובות ביותר של חקר החלל אי פעם.
(Applause)
(מחיאות כפיים)
One of the things we still have to do is to actually find the lander. The blue area here is where we know it must be. We haven't been able to find it yet, but the search is continuing, as are our efforts to start getting the lander to work again. We listen every day, and we hope that between now and somewhere in April, the lander will wake up again.
אחד הדברים שעדיין אנחנו צריכים לעשות זה למעשה למצוא את הנחתת. האזור הכחול פה הוא המקום בו אנחנו יודעים שהיא חייבת להיות. לא היינו מסוגלים למצוא אותה עדיין, אבל החיפוש ממשיך, כמו גם המאמצים שלנו להתחיל לגרום לנחתת לעבוד שוב. אנחנו מקשיבים כל יום, ואנחנו מקווים שבין עכשיו ומתי שהוא באפריל, הנחתת תתעורר שוב.
The findings of what we found on the comet: This thing would float in water. It's half the density of water. So it looks like a very big rock, but it's not. The activity increase we saw in June, July, August last year was a four-fold activity increase. By the time we will be at the sun, there will be 100 kilos a second leaving this comet: gas, dust, whatever. That's 100 million kilos a day.
הממצאים של מה שמצאנו על השביט: הדבר הזה יצוף על מים. הדחיסות שלו היא חצי מהדחיסות של מים. אז זה נראה כמו סלע מאוד גדול, אבל זה לא. עליית הפעילות שראינו ביוני, יולי ואוגוסט שנה שעברה היתה עליה של פי ארבע בפעילות. עד הזמן שנגיע לשמש, יעזבו את השביט 100 קילו בשניה: גז, אבק, מה שלא יהיה. זה 100 מיליון קילו ביום.
Then, finally, the landing day. I will never forget -- absolute madness, 250 TV crews in Germany. The BBC was interviewing me, and another TV crew who was following me all day were filming me being interviewed, and it went on like that for the whole day. The Discovery Channel crew actually caught me when leaving the control room, and they asked the right question, and man, I got into tears, and I still feel this. For a month and a half, I couldn't think about landing day without crying, and I still have the emotion in me.
אז, לבסוף, יום הנחיתה. אני לעולם לא אשכח -- שיגעון טוטלי 250 צוותי טלוויזיה בגרמניה. ה BBC ראיינו אותי, וצוות אחר שעקב אחרי כל היום צילם אותי מרואיין, וזה המשיך כך כל היום. הצוות של ערוץ דיסקברי למעשה תפס אותי כשעזבנו את חדר הבקרה, והם שאלו את השאלה הנכונה, ובחיי, התחלתי להעלות דמעות, ואני עדיין מרגיש את זה. במשך חודש וחצי, לא יכולתי לחשוב על יום הנחיתה בלי לבכות, ועדיין יש בי רגשות.
With this image of the comet, I would like to leave you.
עם התמונה הזו של השביט, היתי רוצה להשאיר איתכם.
Thank you.
תודה לכם.
(Applause)
(מחיאות כפיים)