Humanity takes center stage at TED, but I would like to add a voice for the animals, whose bodies and minds and spirits shaped us.
Nhân loại là trung tâm của các bài nói chuyện của TED, nhưng tôi muốn góp tiếng nói cho các loài động vật, những loài mà thân thể, suy nghĩ, và tinh thần tạo nên chúng ta.
Some years ago, it was my good fortune to meet a tribal elder on an island not far from Vancouver. His name is Jimmy Smith, and he shared a story with me that is told among his people, who call themselves the Kwikwasut'inuxw.
Vài năm trước, tôi may mắn được gặp một bô lão trên một hòn đảo không mấy xa Vancouver. Tên ông ấy là Jimmy Smith, và ông đã chia sẻ với tôi một câu chuyện mà người dân của ông vẫn truyền tai nhau, những người Kwikwasut'inuxw.
Once upon a time, he told me, all animals on Earth were one. Even though they look different on the outside, inside, they're all the same, and from time to time they would gather at a sacred cave deep inside the forest to celebrate their unity. When they arrived, they would all take off their skins. Raven shed his feathers, bear his fur, and salmon her scales, and then, they would dance. But one day, a human made it to the cave and laughed at what he saw because he did not understand. Embarrassed, the animals fled, and that was the last time they revealed themselves this way.
Ngày xửa ngày xưa, ông kể, tất cả động vật trên trái đất là một. Dù chúng trông khác nhau bề ngoài, bên trong, chúng đều giống nhau cả, theo thời gian chúng tụ hợp lại tại một cái hang thiêng trong rừng sâu để ăn mừng sự đoàn kết. Tới nơi, chúng sẽ cởi bỏ bộ da của mình. Quạ bỏ bộ lông, gấu bỏ bộ da, và cá hồi thì bỏ vảy, sau đó, chúng nhảy múa. Nhưng một ngày, con người đến hang và cười vào những gì mà anh ta nhìn thấy vì anh ta không hiểu. Xấu hổ, các loài động vật chạy trốn, và đấy là lần cuối cùng chúng bộc lộ bản thân theo cách này.
The ancient understanding that underneath their separate identities, all animals are one, has been a powerful inspiration to me. I like to get past the fur, the feathers and the scales. I want to get under the skin. No matter whether I'm facing a giant elephant or a tiny tree frog, my goal is to connect us with them, eye to eye.
Sự hiểu biết xa xưa ấy nói rằng bên trong bản sắc của tất cả các loài động vật là một, đã truyền cho tôi cảm hứng mạnh mẽ. Tôi thích được bỏ qua bộ da, bộ lông và bộ vảy cá và đi sâu vào lớp da. Không vấn đề gì khi phải đối mặt với một con voi khổng lồ hay một con ếch cây nhỏ xíu, mục đích của tôi là kết nối ta với chúng, đồng cảm với nhau. Bạn có thể tự hỏi, tôi đã bao giờ chụp ảnh con người?
You may wonder, do I ever photograph people? Sure. People are always present in my photos, no matter whether they appear to portray tortoises or cougars or lions. You just have to learn how to look past their disguise.
Chắc chắn rồi. Con người luôn hiện diện trong các bức hình của tôi, cho dù là xuất hiện để miêu tả những con rùa hổ báo hay sư tử. Bạn chỉ cần phải học cách nhìn thấu lớp vỏ nguỵ trang của họ. Là một nhiếp ảnh gia,
As a photographer, I try to reach beyond the differences in our genetic makeup to appreciate all we have in common with every other living thing. When I use my camera, I drop my skin like the animals at that cave so I can show who they really are.
tôi cố gắng vượt lên trên những khác biệt mang tính di truyền để trân trọng tất cả những điểm chung giữa người và những sinh vật sống khác. Khi dùng máy ảnh, tôi trút bỏ lớp da của mình như những động vật trong hang đó để tôi có thể chỉ ra chúng thực sự là ai. Nếu các loài động vật được ban cho
As animals blessed with the power of rational thought, we can marvel at the intricacies of life. As citizens of a planet in trouble, it is our moral responsibility to deal with the dramatic loss in diversity of life. But as humans with hearts, we can all rejoice in the unity of life, and perhaps we can change what once happened in that sacred cave.
với sức mạnh của suy nghĩ lý trí, chúng ta có thể sẽ ngạc nhiên trước những phức tạp của cuộc sống. Là công dân của một hành tinh đang gặp khó khăn, chúng ta có trách nhiệm đạo đức phải giải quyết những mất mát to lớn về sự đa dạng trong cuộc sống. Nhưng là một công dân với trái tim, tất cả chúng ta có thể vui mừng vì sự hiệp nhất của cuộc sống, và có lẽ ta có thể thay đổi những gì đã xảy ra nơi hang thiêng đó. Hãy cùng tìm ra cách để hoà cùng vào điệu nhảy.
Let's find a way to join the dance.
Xin cảm ơn.
Thank you.
(Vỗ tay)
(Applause)