I'm speaking about compassion from an Islamic point of view, and perhaps my faith is not very well thought of as being one that is grounded in compassion. The truth of the matter is otherwise.
Jam duke folur per dhëmbshurinë nga një pikë pamje islamike, dhe ndoshta besimi im nuk është i menduar aq shumë si një që është i bazuar në dhëmbshuri. E vërteta e qështjes është ndryshe.
Our holy book, the Koran, consists of 114 chapters, and each chapter begins with what we call the basmala, the saying of "In the name of God, the all compassionate, the all merciful," or, as Sir Richard Burton -- not the Richard Burton who was married to Elizabeth Taylor, but the Sir Richard Burton who lived a century before that and who was a worldwide traveler and translator of many works of literature -- translates it. "In the name of God, the compassionating, the compassionate."
Libri ynë i shenjtë, Kurani, përmban 114 kapituj, dhe çdo kapitull fillon me atë që ne e quajmë "basmala", thënia në emër te Zotit, me të dhëmbshurit, më të mëshirëshmit, ose, siç Zotëri Richard Burton, jo Richard Burton-i që ishte i martuar me Eliyabeth Taylor, por Zotëri Richard Burton-i që jetoi një shekull me parë dhe që ishte një udhëtar që përshkoi tërë botën si dhe përkthyes i shumë veprave letrare, e ka përkthyer, "në emër të Zotit, mëshirëbërësit, mëshiruesit."
And in a saying of the Koran, which to Muslims is God speaking to humanity, God says to his prophet Muhammad -- whom we believe to be the last of a series of prophets, beginning with Adam, including Noah, including Moses, including Abraham, including Jesus Christ, and ending with Muhammad -- that, "We have not sent you, O Muhammad, except as a 'rahmah,' except as a source of compassion to humanity."
Në një thënie në Kuran, e cila për Muslimanet është fjala e Zotit ndaj njerëzimit, Zoti i thotë profetit te tij Muhammad, tek i cili ne besojmë te jetë i fundit në vazhdimësinë e profetëve, duke ja filluar me Adamin, përfshirë Noan, përfshirë Moisiun, përfshirë Abrahamin, përfshirë Jezus Krishtin e duke përfunduar me Muhammad-in tha, " Ne nuk të kemi dërguar ty, o Muhammad, përvec sikurse një "raham", përvec sikurse një burim i dhembshurisë ndaj njerëzimit."
For us human beings, and certainly for us as Muslims, whose mission, and whose purpose in following the path of the prophet is to make ourselves as much like the prophet. And the prophet, in one of his sayings, said, "Adorn yourselves with the attributes of God." And because God Himself said that the primary attribute of his is compassion -- in fact, the Koran says that "God decreed upon himself compassion," or, "reigned himself in by compassion" -- therefore, our objective and our mission must be to be sources of compassion, activators of compassion, actors of compassion and speakers of compassion and doers of compassion.
Dhe për ne si qënie njerëzore, e pa dyshim për ne Muslimanët, për të cilët misioni dhe qëllimi në ndjekjen e hapave të profetit është t'i ngjasojmë sa më shumë atij, profeti në një nga thëniet e tij tha: "Zbukurojeni vetveten me vetitë e Zotit." Dhe ngaqë Zoti vet ka thënë që një nga vetitë e tij primare është dhëmbshuria, ku me saktësisht Kurani thote se, " Zoti dekretoi në veten e tij dhembshurinë," ose " e madhështoi veten me dhembshurinë." Prandaj qëllimi dhe misioni jonë duhet të jetë të bëhemi burimet e dhembshurisë, aktivizuesit e dhembshurisë, aktorët e dhembshurisë, folësit e dhembshurisë, si dhe bërësit e dhembshurisë.
That is all well and good, but where do we go wrong, and what is the source of the lack of compassion in the world? For the answer to this, we turn to our spiritual path. In every religious tradition, there is the outer path and the inner path, or the exoteric path and the esoteric path. The esoteric path of Islam is more popularly known as Sufism, or "tasawwuf" in Arabic. And these doctors or these masters, these spiritual masters of the Sufi tradition, refer to teachings and examples of our prophet that teach us where the source of our problems lies.
Kjo është gjë e mirë por ku po gabojmë, dhe cili është burimi i mungesës së dhëmshurisë në këtë botë? Për të gjetur përgjigje, i kthehemi shtegut tonë shpirtëror. Në çdo traditë fetare ekziston dicka që quhet shtegu i jashtëm si dhe ai i brendshëm, ose shtegu për një rreth të zgjeruar dhe shtegu personal. Shtegu personal në Islam është i njohur si Sufizëm, ose "tasawwuf" në Arabishte. Dhe këta doktor shkencash ose këta mjeshtër, këta mjeshtër shpirtëror të traditës Sufi, i referohen mësimeve dhe shembujve të profetit tonë, që na mësojnë se ku qëndron burimi i problemeve tona.
In one of the battles that the prophet waged, he told his followers, "We are returning from the lesser war to the greater war, to the greater battle."
Në një nga betejat të cilat profeti ndërmori, ai iu tregoi përkrahësve te tij, "Po kthehemi nga nje luftë më e vogël në një luftë më të madhe, në betejën e lavdishme."
And they said, "Messenger of God, we are battle-weary. How can we go to a greater battle?"
Dhe ata thanë, " O Lajmëtar i Zotit, ne jemi të dërmuar nga betejat. Si mundemi të shkojmë në një betejë më madhështore?"
He said, "That is the battle of the self, the battle of the ego." The sources of human problems have to do with egotism, "I."
Ai tha, " Ajo është beteja ndaj vetes, beteja e egos." Burimi i problemeve njerëzore ka të beje me egoizmin, UNË.
The famous Sufi master Rumi, who is very well known to most of you, has a story in which he talks of a man who goes to the house of a friend, and he knocks on the door, and a voice answers, "Who's there?"
Mjeshtëri i njohur sufi, Rumi, i cili është mirë i njohur për shumë nga ju, ka një tregim në të cilin flet për një njeri i cili shkon në shtëpi të një shoku dhe troket në derë. Një zë përgjigjet, "Kush është?"
"It's me," or, more grammatically correctly, "It is I," as we might say in English.
"Ështe unë," ose për të qenë më korrekt gramatikisht "Jam unë," ashtu siç thuhet në gjuhën angleze.
The voice says, "Go away."
Zëri i thote: "Largohu!"
After many years of training, of disciplining, of search and struggle, he comes back. With much greater humility, he knocks again on the door.
Mbas shume vitesh trajnimi, dicipline, kërkimi si dhe vështirësie, ai u kthye, dhe me më shumë përulësi, trokiti përsëri në derë.
The voice asks, "Who is there?"
Një zë pyet, "Kush është?"
He said, "It is you, O heartbreaker."
Ai tha, "Je ti, oh zemërthyes."
The door swings open, and the voice says, "Come in, for there is no room in this house for two I's," -- two capital I's, not these eyes -- "for two egos."
Dera luhatet në hapje, dhe zëri thotë: "Hyr brenda, se nuk ka vend për dy Unë në këtë shtëpi, Dy UNË, jo për dy sy, por për dy ego.
And Rumi's stories are metaphors for the spiritual path. In the presence of God, there is no room for more than one "I," and that is the "I" of divinity. In a teaching -- called a "hadith qudsi" in our tradition -- God says that, "My servant," or "My creature, my human creature, does not approach me by anything that is dearer to me than what I have asked them to do." And those of you who are employers know exactly what I mean. You want your employees to do what you ask them to do, and if they've done that, then they can do extra. But don't ignore what you've asked them to do.
Tregimet e Rumit janë metafora për shtegun shpirtëror. Në praninë e Zotit nuk ka vend për më shumë se një UNË , dhe e ashtuquajtura UNË është për hyjninë. Në një mësimdhenie, në traditën tonë e quajtur "hadith qudsi", Zoti thotë, "Shërbëtori im" ose "krijesa ime, krijesa ime njerezore, nuk më afrohet me asgjë tjetër me të shtrenjtë për mua sesa të bëjë atë që une ia kërkova ta bëj." Dhe ata qe jane punëdhënës e dinë me saktësi se ç'po them. Ju dëshironi që punonjësit tuaj të bëjnë atë që ju kërkoni të bëjnë, dhe nëse ata e përfundojne atë punë, ata mund te bëjnë diçka shtesë, por mos e shpërfillni atë që ju keni kërkuar nga ata që ta bëjnë.
"And," God says, "my servant continues to get nearer to me, by doing more of what I've asked them to do" -- extra credit, we might call it -- "until I love him or love her. And when I love my servant," God says, "I become the eyes by which he or she sees, the ears by which he or she listens, the hand by which he or she grasps, and the foot by which he or she walks, and the heart by which he or she understands." It is this merging of our self with divinity that is the lesson and purpose of our spiritual path and all of our faith traditions.
Dhe Zoti thotë, "Shërbëtori im vazhdon të më afrohet, duke bërë më tepër nga ajo që ju kam kërkuar të bëjnë," mundeni ta quani punë shtesë gjersa unë e dua atë. Dhe kur unë e dua shërbëtorin tim", thotë Zoti, "Unë bëhem sytë me të cilët ai ose ajo shikon, veshët me të cilët ai ose ajo dëgjon, duart me të cilat ai ose ajo mbërthen dhe këmbët me të cilat ai ose ajo ec. si dhe zemra me te cilen ai ose ajo kupton". Është kjo shkrirja jonë me hyjninë është ky mësim dhe qëllim i shtegut tonë shpirtëror dhe i të gjitha traditave tona fetare.
Muslims regard Jesus as the master of Sufism, the greatest prophet and messenger who came to emphasize the spiritual path. When he says, "I am the spirit, and I am the way," and when the prophet Muhammad said, "Whoever has seen me has seen God," it is because they became so much an instrument of God, they became part of God's team -- so that God's will was manifest through them, and they were not acting from their own selves and their own egos. Compassion on earth is given, it is in us. All we have to do is to get our egos out of the way, get our egotism out of the way.
Muslimanët e njohin Jezusin si një mjeshtër të Sufizmit, Profeti dhe lajmëtari më madhështor i cili erdhi për t'i dhënë rëndësi shtegut shpirtëror. Kur ai tha, "Une jam shpirti dhe rruga e drejtë", edhe atëherë kur Muhammad-i tha, "Kushdo qe më ka parë mua ka parë edhe Zotin", është thëne sepse ata u shndërruan në instrumente të Zotit, ata u bene pjesë e energjisë së Zotit, keshtuqë dëshira e Zotit ishte shfaqur përmes tyre e jo nga vetvetja e tyre apo egot e tyre. Dhëmbshuria në botë është e dhuruar, është brenda nesh. Gjithë ajo çka ne duhet të bëjmë është t'i flakim egot tona, ta lajrgojmë egoizmin nga rruga.
I'm sure, probably all of you here, or certainly the very vast majority of you, have had what you might call a spiritual experience, a moment in your lives when, for a few seconds, a minute perhaps, the boundaries of your ego dissolved. And at that minute, you felt at one with the universe -- one with that jug of water, one with every human being, one with the Creator -- and you felt you were in the presence of power, of awe, of the deepest love, the deepest sense of compassion and mercy that you have ever experienced in your lives.
Jam i sigurtë që ndoshta secili nga ju, ose sigurisht shumica nga ju keni pasur diçka që mund ta emërtoni si përvojë shpirtërore, një moment në jetën tuaj kur për disa sekonda, ndoshta për një minutë, kufinjtë e egos tuaj u tretën. Në atë minutë, ju u ndiet i/e barabartë me universin, i/e barabartë me atë poç me ujë, një me çdo qënie njerëzore, i/e barabartë me krijuesin, dhe u ndiet në praninë e forcës, të frikës, të një dashurie të thellë, të një dhëmbshurie e mëshire shumë të thellë që keni përjetuar ndonjëherë në jetërat tuaja.
That is a moment which is a gift of God to us -- a gift when, for a moment, he lifts that boundary which makes us insist on "I, I, I, me, me, me," and instead, like the person in Rumi's story, we say, "Oh, this is all you. This is all you. And this is all us. And us, and I, and us are all part of you. O, Creator! O, the Objective! The source of our being and the end of our journey, you are also the breaker of our hearts. You are the one whom we should all be towards, for whose purpose we live, and for whose purpose we shall die, and for whose purpose we shall be resurrected again to account to God to what extent we have been compassionate beings."
Ky është një moment i cili është një dhuratë e Zotit për ne, nje dhuratë kur për një moment Zoti e ngre lartë kufirin që na bën të këmbëngulim në UNË, UNË, UNË, mua, mua, mua, dhe si personi në tregimin e Rumit, ne themi, "Oh, e gjithë kjo vjen nga ti". Ti je e gjithë kjo. E gjithë kjo jemi ne. Dhe ne, dhe Unë, prapë ne të gjithë jemi pjesë e juaj. I gjithe krijuesi, e gjithë objektiva, burimi i qënies sonë, dhe fundi i udhëtimit tonë. Ti gjithashtu je zemërthyesi i zemrave tona. Ti je i ai i cili të gjithë ne duhet të të drejtohemi, qëllimi përse jetojmë ne, si dhe qellimi për të cilin duhet të vdesim, dhe qëllimi për të cilin ne duhet të ringjallemi përsëri t'i japim llogari Zotit se në ç'masë kemi qenë qënie të dhëmbshura.
Our message today, and our purpose today, and those of you who are here today, and the purpose of this charter of compassion, is to remind. For the Koran always urges us to remember, to remind each other, because the knowledge of truth is within every human being.
Mesazhi ynë sot, si dhe qëllimi ynë i sotshëm, edhe i atyre që nuk janë këtu me ne sot, dhe qëllimi i këtij ligjërimi për dhëmbshuri është të sjellim gjithçka ndër mend. Kurani gjithmonë na shtynë të mbajmë në mend, të rikujtojmë njëri tjetrin, sepse dituria e së vërtetës është përbrenda çdo qënie njerëzore.
We know it all. We have access to it all. Jung may have called it "the subconscious." Through our subconscious, in your dreams -- the Koran calls our state of sleep "the lesser death," "the temporary death" -- in our state of sleep we have dreams, we have visions, we travel even outside of our bodies, for many of us, and we see wonderful things. We travel beyond the limitations of space as we know it, and beyond the limitations of time as we know it. But all this is for us to glorify the name of the creator whose primary name is the compassionating, the compassionate.
Ne e dimë të tërën. Ne të gjithë kemi qasje në të. Jung e ka titulluar atë si ndërvetëdije. Përmes ndërvetëdijes sonë, në ëndërrat tona të cilat Kurani i quan, gjendja jonë e përgjumur, vdekje inferiore, vdekja e përkohëshme. Gjate gjumit ne ëndërrojmë, kemi vizione, ne madje shtegtojmë edhe përtej trupave tonë për shumë nga ne, dhe shohim gjëra te mrekullueshme. Dhe siç e dimë ne udhëtojmë përtej përkufizimit hapësinor, dhe ashtu siç e dijmë, edhe përtej kufizimit kohor. Por për ne e gjithë kjo është që të lartësojmë emrin e krijuesit emri primar i te cilit është, i mëshirshmi, mëshiruesi.
God, Bokh, whatever name you want to call him with, Allah, Ram, Om, whatever the name might be through which you name or access the presence of divinity, it is the locus of absolute being, absolute love and mercy and compassion, and absolute knowledge and wisdom, what Hindus call "satchidananda." The language differs, but the objective is the same.
Zoti, Bokh, cfarëdo emri që dëshironi ta quani, Allah, Ram, Om, cilido që te jetë ky emërtim ose hyrja në prezencën hyjnore, është epiqendra e qënies absolute, dashurisë absolute, mëshirës dhe dhëmbshurisë, e diturisë absolute dhe mençurisë, të cilat besimtarët e fesë Hindu i quajnë "satchidananda". Gjuha ka dallime, por qëllimi është i njejtë.
Rumi has another story about three men, a Turk, an Arab and -- and I forget the third person, but for my sake, it could be a Malay. One is asking for angur -- one is, say, an Englishman -- one is asking for eneb, and one is asking for grapes. And they have a fight and an argument because -- "I want grapes." "I want eneb. "I want angur." -- not knowing that the word that they're using refers to the same reality in different languages.
Rumi ka një tregim tjetër për këta të tre, një turk, një arab dhe e harrova për personin e tretë, por për hir timin mund të ishte një malajas. Njëri kërkon "angour", njëri le të themi që ishte anglez, njëri kërkon "eneb", si dhe tjetri kërkon rrush. Ata përleshen dhe grinden sepse thonë, Unë dua rrush, Unë dua "eneb", Unë dua "angour", duke mos i ditur fjalët të cilat po i përdornin i referoheshin të njëjtit realitet por në gjuhë të ndryshme.
There's only one absolute reality by definition, one absolute being by definition, because absolute is, by definition, single, and absolute and singular. There's this absolute concentration of being, the absolute concentration of consciousness, awareness, an absolute locus of compassion and love that defines the primary attributes of divinity.
Sipas definimit ekziton vetëm një realitet absolut, vetëm një qënie absolute sipas definimit, sepse absolutizmi definohet si i vetëm, absolut dhe njëjës. Ka një koncentrim absolut të qënies, koncentrimi absolut i ndërgjegjjes, vetëdijes, një epiqendre të dhembshurisë dhe dashurisë të cilat i definojnë tiparet themellore të hyjnisë.
And these should also be the primary attributes of what it means to be human. For what defines humanity, perhaps biologically, is our physiology, but God defines humanity by our spirituality, by our nature.
Dhe ato poashtu duhet te jenë vetitë themelore të asaj me çka kuptojmë të jemi qënie njerëzore. Me çka e definojmë njerëzimin, ndoshta biologjikisht, është fiziologjia jonë, por Zoti e përkufizon njerëzimin nga natyra dhe natyra jonë shpirtërore.
And the Koran says, He speaks to the angels and says, "When I have finished the formation of Adam from clay, and breathed into him of my spirit, then, fall in prostration to him." The angels prostrate, not before the human body, but before the human soul. Why? Because the soul, the human soul, embodies a piece of the divine breath, a piece of the divine soul.
Dhe Kurani thotë, ai flet me engjujt dhe ju thotë, "Kur unë kam përfunduar formimin e Adamit nga balta, dhe frymëzuar në të shpirtin tim, pastaj i jam gjunjezuar atij." Engjujt u gjunjëzuan, jo para trupit njerëzor por para shpirtit njerëzor. Përse? Sepse shpirti, shpirti i njeriut, personifikon nje pjesë të frymës hyjnore, një pjesë të shpirtit hyjnor.
This is also expressed in biblical vocabulary when we are taught that we were created in the divine image. What is the imagery of God? The imagery of God is absolute being, absolute awareness and knowledge and wisdom and absolute compassion and love.
Gjithashtu kjo ështe shprehur edhe në leksikun biblik kur na kanë treguar se ne jemi të krijuar në imazhin hyjnor. Cili është imazhi i Zotit? Imazhi i Zotin është i një qënie absolute, vetëdije, dituri dhe zgjuarsi absolute si dhe dhëmbshuri e dashuri absolute.
And therefore, for us to be human -- in the greatest sense of what it means to be human, in the most joyful sense of what it means to be human -- means that we too have to be proper stewards of the breath of divinity within us, and seek to perfect within ourselves the attribute of being, of being alive, of beingness; the attribute of wisdom, of consciousness, of awareness; and the attribute of being compassionate and loving beings.
Prandaj, për të qenë njerëz në kuptimin me të madhë të asaj me cka nënkuptohet të jesh njeri, në kuptimin më gazmor të asaj me cka nënkuptohet të jesh njeri, nënkupton që ne gjithashtu duhet te jemi shoqëruesit e duhur të frymës hyjnore përbrenda nesh, dhe të kërkojmë përfeksionimin brenda vetvetes të tipareve qenjësore, e të qenurit gjallë, e të qenurit qënie, tiparet e diturisë, të ndërgjegjjes, të qenurit i informuar, si dhe tipareve e të qenurit zemërdhembsur dhe qënie të dashura.
This is what I understand from my faith tradition, and this is what I understand from my studies of other faith traditions, and this is the common platform on which we must all stand, and when we stand on this platform as such, I am convinced that we can make a wonderful world.
Kjo ështe ajo çka kuptoj unë nga tradita e besimit tim, dhe kjo është ajo çka unë kuptoj nga studimet e mia ndaj traditave të besimeve tjera, dhe kjo është një platformë e përbashkët ku ne të gjithë duhet të qëndrojmë, sepse duke qëndruar në të jam i bindur që mundemi të krijojmë një botë të mrekullueshme.
And I believe, personally, that we're on the verge and that, with the presence and help of people like you here, we can bring about the prophecy of Isaiah. For he foretold of a period when people shall transform their swords into plowshares and will not learn war or make war anymore.
Dhe unë personalisht besoj që ne jemi në prag, dhe me pranine dhe ndihmën e njerëzve si ju këtu, ne mundemi të sjellim profetësinë e Isaut. Për atë qe ai profetizoi një periudhë kur njerezit do t'i shndërrojnë shpatat e tyre në statuja punuese dhe nuk do të mësojnë për luftën dhe nuk do të luftojnë më.
We have reached a stage in human history that we have no option: we must, we must lower our egos, control our egos -- whether it is individual ego, personal ego, family ego, national ego -- and let all be for the glorification of the one.
Në historinë e njerëzimit kemi arritur në një fazë ku nuk kemi më alternativa. Ne duhet, ne duhet t'i ulim egot tona, të kontrollojmë unin tonë, pa marrë parasysh se a është un individual, personal, familjar, apo un kombëtar, dhe le ta bejmë për hir të lavdërimit të të madhit.
Thank you, and God bless you. (Applause)
Ju faleminderit dhe Zoti ju bekofte. (Duartrokitje)