Θα μιλήσω για την ευσπλαχνία από την οπτική του Ισλάμ, και μπορεί η πίστη μου να μην έχει δώσει την εντύπωση ότι βασίζεται στην φιλευσπλαχνία. Αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική.
I'm speaking about compassion from an Islamic point of view, and perhaps my faith is not very well thought of as being one that is grounded in compassion. The truth of the matter is otherwise.
Το ιερό μας βιβλίο, το Κοράνιο, αποτελείται από 114 κεφάλαια, και κάθε κεφάλαιο αρχίζει με αυτό που ονομάζουμε μπασμάλα, την έκφραση "εις το όνομα του Θεού, του φιλεύσπλαχνου και παντελεήμονος", ή, όπως είπε ο Σερ Ρίτσαρντ Μπάρτον, όχι ο Ρίτσαρντ Μπάρτον που παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ Τέϊλορ, αλλά ο Σερ Ρίτσαρντ Μπάρτον που έζησε ένα αιώνα πριν από αυτόν και ταξίδευσε σε όλη την οικουμένη μεταφράζοντας πολλά λογοτεχνικά έργα , το μεταφράζει "εις το όνομα του Θεού, του σπλαχνικού, του ελεήμονα."
Our holy book, the Koran, consists of 114 chapters, and each chapter begins with what we call the basmala, the saying of "In the name of God, the all compassionate, the all merciful," or, as Sir Richard Burton -- not the Richard Burton who was married to Elizabeth Taylor, but the Sir Richard Burton who lived a century before that and who was a worldwide traveler and translator of many works of literature -- translates it. "In the name of God, the compassionating, the compassionate."
Και σε μία ρήση του Κορανίου, που για τους Μουσουλμάνους είναι ο Θεός που απευθύνεται στην ανθρωπότητα, ο Θεός απευθύνεται στον προφήτη του Μωάμεθ, που πιστεύουμε ότι ήταν ο τελευταίος της γενιάς των προφητών, που άρχισε από τον Αδάμ, συνεχίστηκε με τον Νώε, τον Μωυσή, τον Αβραάμ, συνεχίστηκε με τον Ιησού Χριστό και τελείωσε με τον Μωάμεθ λέγοντας "Εμείς Μωάμεθ σε στείλαμε, μόνο ως έναν Ραχάμ, μόνο ως πηγή φιλευσπλαχνίας προς την ανθρωπότητα".
And in a saying of the Koran, which to Muslims is God speaking to humanity, God says to his prophet Muhammad -- whom we believe to be the last of a series of prophets, beginning with Adam, including Noah, including Moses, including Abraham, including Jesus Christ, and ending with Muhammad -- that, "We have not sent you, O Muhammad, except as a 'rahmah,' except as a source of compassion to humanity."
Και για εμάς τους ανθρώπους, και ασφαλώς για εμάς τους Μουσουλμάνους, που σκοπός και αποστολή μας είναι να ακολουθούμε τα βήματα του προφήτη, προσπαθώντας να μοιάσουμε κατά το δυνατόν στον προφήτη, και ο προφήτης είναι αυτός που είπε, "Στολίστε τον εαυτό σας με τις ιδιότητες του Θεού." Κι επειδή ο ίδιος ο Θεός είπε ότι η πρωταρχική ιδιότητά του είναι η φιλευσπλαχνία, στην πραγματικότητα το Κοράνι λέει ότι, "Ο Θεός θέσπισε για τον εαυτό του την φιλευσπλαχνία," ή ότι "κυρίευσε τον εαυτό του με φιλευσπλαχνία." Συνεπώς και η δική μας αποστολή και στόχος πρέπει να είναι η φιλευσπλαχνία, να εμπνέουμε την ευσπλαχνία, να κάνουμε έργα συμπόνιας, να μιλάμε ευσπλαχνικά και να ενεργούμε με συμπόνια.
For us human beings, and certainly for us as Muslims, whose mission, and whose purpose in following the path of the prophet is to make ourselves as much like the prophet. And the prophet, in one of his sayings, said, "Adorn yourselves with the attributes of God." And because God Himself said that the primary attribute of his is compassion -- in fact, the Koran says that "God decreed upon himself compassion," or, "reigned himself in by compassion" -- therefore, our objective and our mission must be to be sources of compassion, activators of compassion, actors of compassion and speakers of compassion and doers of compassion.
Όλα καλά κι ωραία λοιπόν, αλλά που πήγαμε στραβά, και ποιά είναι η αιτία της έλλειψης ευσπλαχνίας στον κόσμο; Για να απαντήσουμε σε αυτό, πρέπει να στραφούμε στο πνευματικό μας μονοπάτι. Σε κάθε θρησκευτικό δόγμα, υπάρχει αυτό που ονομάζουμε εμφανές, κι αυτό που δεν φαίνεται, δηλαδή ο εξωτερικός δρόμος και ο εσωτερικός δρόμος. Ο εσωτερικός δρόμος του Ισλάμ είναι γνωστός ως Σουφισμός, ή γιά τους Άραβες τασαουάφ. Αυτοί οι θεραπευτές ή δάσκαλοι, οι πνευματικοί δάσκαλοι της παράδοσης των Σούφι, αναφέρονται σε διδασκαλίες και παραδείγματα του προφήτη μας, που μας διδάσκουν που βρίσκεται η ρίζα των προβλημάτων μας.
That is all well and good, but where do we go wrong, and what is the source of the lack of compassion in the world? For the answer to this, we turn to our spiritual path. In every religious tradition, there is the outer path and the inner path, or the exoteric path and the esoteric path. The esoteric path of Islam is more popularly known as Sufism, or "tasawwuf" in Arabic. And these doctors or these masters, these spiritual masters of the Sufi tradition, refer to teachings and examples of our prophet that teach us where the source of our problems lies.
Σε μία μάχη που έδωσε ο προφήτης, είπε στους συμπολεμιστές του, "Τώρα επιστρέφουμε από τον μικρότερο πόλεμο στον μεγαλύτερο πόλεμο, και στην υψηλότερη μάχη."
In one of the battles that the prophet waged, he told his followers, "We are returning from the lesser war to the greater war, to the greater battle."
Κι αυτοί είπαν "Απόστολε του Θεού, εμάς μας κούρασαν οι μάχες. Πως γίνεται να πάμε σε πιο σπουδαία μάχη;"
And they said, "Messenger of God, we are battle-weary. How can we go to a greater battle?"
Κι αυτός απάντησε "Μιλάω για τη μάχη με τον εαυτό μας, τη μάχη με τον εγωισμό." Η ρίζα των προβλημάτων του ανθρώπου, έχει να κάνει με τον εγωισμό, με το εγώ.
He said, "That is the battle of the self, the battle of the ego." The sources of human problems have to do with egotism, "I."
Ο μεγάλος δάσκαλος των Σούφι ο Ρουμί, γνωστός σε πολλούς από εσάς, διηγείται μία ιστορία που μιλάει για κάποιον που πήγε στο σπίτι ενός φίλου και χτύπησε την πόρτα, και μιά φωνή απάντησε λέγοντας, "Ποιος είναι;"
The famous Sufi master Rumi, who is very well known to most of you, has a story in which he talks of a man who goes to the house of a friend, and he knocks on the door, and a voice answers, "Who's there?"
"Εγώ είμαι" ή πιο σωστά γραμματικά "Για μένα πρόκειται," όπως θα λέγαμε στα Αγγλικά.
"It's me," or, more grammatically correctly, "It is I," as we might say in English.
Και η φωνή του απαντάει, "Φύγε."
The voice says, "Go away."
Μετά από πολλά χρόνια άσκησης και μαθητείας, έρευνας και αγωνίας, εκείνος επιστρέφει, και με μεγαλύτερη συντριβή και ταπεινότητα χτυπάει ξανά την πόρτα.
After many years of training, of disciplining, of search and struggle, he comes back. With much greater humility, he knocks again on the door.
Η φωνή ρωτάει, "Ποιος είναι;"
The voice asks, "Who is there?"
Κι αυτός απαντάει "Εσύ είσαι, που μου ράγισες την καρδιά."
He said, "It is you, O heartbreaker."
Η πόρτα ανοίγει διάπλατα, και η φωνή λέει, "Έλα, πέρασε γιατί εδώ δεν υπάρχει χώρος για δύο Εγώ, για δύο κεφαλαία εγώ, όχι γι' αυτά τα μάτια, αλλά για δύο εγωισμούς. (ομόηχο στα αγγλικά)
The door swings open, and the voice says, "Come in, for there is no room in this house for two I's," -- two capital I's, not these eyes -- "for two egos."
Οι ιστορίες του Ρουμί είναι αλληγορίες γιά την πνευματική πορεία. Ενώπιον του Θεού, δεν υπάρχει χώρος για περισσότερα του ενός "Εγώ", κι αυτό είναι το Εγώ της θεότητας. Η δική μας παράδοση έχει μία διδασκαλία που λέγεται χαντίθ καντσί, κι ο Θεός λέει, "Δούλε μου" ή "πλάσμα μου, ανθρώπινο δημιούργημά μου, μην με πλησιάζεις παρά μόνο με ό,τι είναι πιο αρεστό σε μένα παρά μόνο όταν έχεις κάνει αυτό που ζήτησα να κάνεις." Όσοι από εσάς είναι εργοδότες ξέρουν καλά τι εννοώ. Θέλετε οι εργαζόμενοι σας να κάνουν αυτό που τους ζητήσατε να κάνουν, κι όταν το κάνουν, μπορούν να κάνουν και κάτι παραπάνω, αλλά χωρίς να αγνοήσουν αυτό που τους ζητήσατε να κάνουν.
And Rumi's stories are metaphors for the spiritual path. In the presence of God, there is no room for more than one "I," and that is the "I" of divinity. In a teaching -- called a "hadith qudsi" in our tradition -- God says that, "My servant," or "My creature, my human creature, does not approach me by anything that is dearer to me than what I have asked them to do." And those of you who are employers know exactly what I mean. You want your employees to do what you ask them to do, and if they've done that, then they can do extra. But don't ignore what you've asked them to do.
Λέει ο Θεός, "Ο δούλος μου έρχεται κοντύτερα σε μένα, κάνοντας πιο πολλά απ' όσα του ζήτησα να κάνει," αυτό που λέμε έξτρα μπόνους, "έως ότου τον/την αγαπήσω. Κι όταν εγώ αγαπώ τον δούλο μου" λέει ο Θεός, τότε γίνομαι τα μάτια με τα οποία βλέπει, τα αυτιά με τα οποία ακούει, τα χέρια με τα οποία εργάζεται, και τα πόδια με τα οποία βαδίζει, και η καρδιά με την οποία συναισθάνεται." Είναι αυτή η ένωση του εαυτού μας με το θείον, που είναι το μάθημα κι ο σκοπός της πνευματικής μας πορείας και κάθε παράδοσής μας.
"And," God says, "my servant continues to get nearer to me, by doing more of what I've asked them to do" -- extra credit, we might call it -- "until I love him or love her. And when I love my servant," God says, "I become the eyes by which he or she sees, the ears by which he or she listens, the hand by which he or she grasps, and the foot by which he or she walks, and the heart by which he or she understands." It is this merging of our self with divinity that is the lesson and purpose of our spiritual path and all of our faith traditions.
Οι Μουσουλμάνοι θεωρούν τον Ιησού δάσκαλο των Σούφι, τον μέγιστο προφήτη και απόστολο που ήρθε για να τονίσει την πνευματική οδό. Όταν λέει, "Εγώ είμαι το πνεύμα, εγώ είμαι η οδός", όταν ο προφήτης Μωάμεθ λέει, "Όποιος είδε εμένα, έχει δει τον Θεό," είναι επειδή έχουν γίνει όργανα του Θεού, έγιναν μέρος της άχνας του Θεού, έτσι ώστε το θέλημα του Θεού εκδηλώθηκε μέσα από αυτούς και δεν ενεργούν αφ'εαυτού τους, κι από το δικό τους εγώ. Η φιλευσπλαχνία έχει δοθεί στον κόσμο, και βρίσκεται μέσα μας. Το μόνο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να παραμερίσουμε το εγώ μας, και να βγάλουμε τον εγωισμό από τη μέση.
Muslims regard Jesus as the master of Sufism, the greatest prophet and messenger who came to emphasize the spiritual path. When he says, "I am the spirit, and I am the way," and when the prophet Muhammad said, "Whoever has seen me has seen God," it is because they became so much an instrument of God, they became part of God's team -- so that God's will was manifest through them, and they were not acting from their own selves and their own egos. Compassion on earth is given, it is in us. All we have to do is to get our egos out of the way, get our egotism out of the way.
Είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι, σίγουρα οι πιο πολλοί από εσάς, έχουν αυτό που αποκαλούμε πνευματική εμπειρία, μία στιγμή στη ζωή σας, που για λίγα δευτερόλεπτα, ίσως για ένα λεπτό, τα όρια του εαυτού σας διαλύονται. Και σ’ αυτό το λεπτό, νιώσατε να γίνεστε ένα με το σύμπαν, ένα με την στάμνα του νερού, ένα με τον κάθε άνθρωπο, ένα με τον δημιουργό, νιώσατε την παρουσία της δύναμης, του δέους, της βαθύτερης αγάπης, της βαθύτερης αίσθησης συμπόνιας και ελέους, που είχατε βιώσει ποτέ στη ζωή σας.
I'm sure, probably all of you here, or certainly the very vast majority of you, have had what you might call a spiritual experience, a moment in your lives when, for a few seconds, a minute perhaps, the boundaries of your ego dissolved. And at that minute, you felt at one with the universe -- one with that jug of water, one with every human being, one with the Creator -- and you felt you were in the presence of power, of awe, of the deepest love, the deepest sense of compassion and mercy that you have ever experienced in your lives.
Αυτή η στιγμή είναι το δώρο του Θεού σε εμάς, δώρο, που για ένα λεπτό, εξαφανίζει τα όρια που μας κάνουν να επιμένουμε στο Εγώ, Εγώ, Εγώ, εμένα, εμένα, εμένα, κι αντί αυτού, όπως ο άνθρωπος στην ιστορία του Ρουμί, αναφωνούμε, "Ω, μα όλα είσαι εσύ." Όλα είσαι εσύ. Κι όλα είμαστε εμείς. Εμείς, εγώ και όλοι μας είμαστε μέρος δικό σου. Όλα είναι ο δημιουργός, όλα είναι ο σκοπός, η πηγή της ύπαρξής μας και το τέλος του ταξιδιού μας. Εσύ είσαι αυτός που ραγίζει τις καρδιές μας. Εσύ είσαι ο προορισμός μας κι ο σκοπός για τον οποίο ζούμε, και για τον οποίο είμαστε πρόθυμοι να πεθάνουμε, και για τον οποίο θα αναστηθούμε ξανά για να δώσουμε απολογία στον Θεό, σε ποιόν βαθμό υπήρξαμε φιλεύσπλαχνες υπάρξεις.
That is a moment which is a gift of God to us -- a gift when, for a moment, he lifts that boundary which makes us insist on "I, I, I, me, me, me," and instead, like the person in Rumi's story, we say, "Oh, this is all you. This is all you. And this is all us. And us, and I, and us are all part of you. O, Creator! O, the Objective! The source of our being and the end of our journey, you are also the breaker of our hearts. You are the one whom we should all be towards, for whose purpose we live, and for whose purpose we shall die, and for whose purpose we shall be resurrected again to account to God to what extent we have been compassionate beings."
Το μήνυμα σήμερα, και ο σκοπός μας σήμερα, και όλων εσάς που παραβρίσκεστε σήμερα εδώ, και σκοπός της Χάρτας της Φιλευσπλαχνίας, είναι να μας υπενθυμίσει. Γιατί το Κοράνι, πάντα μας παροτρύνει να θυμηθούμε και να υπενθυμίσουμε ο ένας στον άλλον, γιατί η γνώση της αλήθειας βρίσκεται μέσα σε κάθε ανθρώπινο ον.
Our message today, and our purpose today, and those of you who are here today, and the purpose of this charter of compassion, is to remind. For the Koran always urges us to remember, to remind each other, because the knowledge of truth is within every human being.
Γνωρίζουμε τα πάντα. Έχουμε πρόσβαση σε όλα. Ο Γιούγκ το είπε υποσυνείδητο. Μέσω του υποσυνειδήτου μας, στον ύπνο μας, που το Κοράνι αποκαλεί, μικρό θάνατο, προσωρινό θάνατο. Στην κατάσταση του ύπνου, ονειρευόμαστε, βλέπουμε οράματα, ταξιδεύουμε έξω από το σώμα μας, πολλοί από εμάς, και βλέπουμε αξιοθαύμαστα πράγματα. Ταξιδεύουμε έξω από το φράγμα του χώρου όπως τον γνωρίζουμε, και πέρα από το φράγμα του χρόνου όπως τον ξέρουμε. Κι όλα αυτά γίνονται για να δοξάσουμε το όνομα του δημιουργού το αληθινό όνομα του οποίου είναι ο συμπονετικός, ο συμπάσχων.
We know it all. We have access to it all. Jung may have called it "the subconscious." Through our subconscious, in your dreams -- the Koran calls our state of sleep "the lesser death," "the temporary death" -- in our state of sleep we have dreams, we have visions, we travel even outside of our bodies, for many of us, and we see wonderful things. We travel beyond the limitations of space as we know it, and beyond the limitations of time as we know it. But all this is for us to glorify the name of the creator whose primary name is the compassionating, the compassionate.
Θεός, Μπόκ, όποιο όνομα κι αν του δώσεις, Αλλάχ, Ράμ, Ομ, με όποιο όνομα κι αν τον αποκαλέσεις ή όπως κι αν προσεγγίσεις την παρουσία της θεότητας, είναι η εστία του απολύτου όντος, της απόλυτης αγάπης και ελέους και ευσπλαχνίας, και της απόλυτης γνώσης και σοφίας, αυτό που οι Ινδουιστές λένε σατσιτανάντα. Η γλώσσα μπορεί να διαφέρει, αλλά η έννοια και το αντικείμενο είναι ίδια.
God, Bokh, whatever name you want to call him with, Allah, Ram, Om, whatever the name might be through which you name or access the presence of divinity, it is the locus of absolute being, absolute love and mercy and compassion, and absolute knowledge and wisdom, what Hindus call "satchidananda." The language differs, but the objective is the same.
Ο Ρουμί έχει άλλη μια ιστορία για τρεις ανθρώπους, ένα Τούρκο, έναν Άραβα, και δεν θυμάμαι τον τρίτο, για χάρη μου θα μπορούσε να είναι Μαλαίσιος, Ο ένας ζητάει ανγκούρ, ο άλλος ας πούμε Άγγλος, ζητάει ενέμπ, κι ο άλλος ζητάει σταφύλια. Διαπληκτίζονται και τσακώνονται επειδή, εγώ θέλω σταφύλια, εγώ θέλω ενέμπ, εγώ θέλω ανγκούρ, χωρίς να γνωρίζουν ότι η λέξη που χρησιμοποιούν αναφέρεται στην ίδια πραγματικότητα αλλά σε άλλη γλώσσα.
Rumi has another story about three men, a Turk, an Arab and -- and I forget the third person, but for my sake, it could be a Malay. One is asking for angur -- one is, say, an Englishman -- one is asking for eneb, and one is asking for grapes. And they have a fight and an argument because -- "I want grapes." "I want eneb. "I want angur." -- not knowing that the word that they're using refers to the same reality in different languages.
Εξ ορισμού υπάρχει μόνο μία απόλυτη πραγματικότητα, εξ ορισμού υπάρχει ένα απόλυτο ον, γιατί εξ ορισμού το απόλυτο είναι ένα, και απόλυτο και μοναδικό. Υπάρχει αυτή η απόλυτη συγκέντρωση της ύπαρξης, η απόλυτη συγκέντρωση συνειδητότητας, επίγνωσης, η απόλυτη εστία της φιλευσπλαχνίας και της αγάπης που καθορίζει την πρωταρχική ιδιότητα του θείου.
There's only one absolute reality by definition, one absolute being by definition, because absolute is, by definition, single, and absolute and singular. There's this absolute concentration of being, the absolute concentration of consciousness, awareness, an absolute locus of compassion and love that defines the primary attributes of divinity.
Αυτή επίσης πρέπει να είναι η πρωταρχική ιδιότητα της έννοιας του ανθρώπου. Αυτό που ίσως ορίζει τον άνθρωπο βιολογικά, είναι η φυσιολογία μας, ο Θεός όμως καθορίζει την έννοια του ανθρώπου από την πνευματικότητα της φύσης μας.
And these should also be the primary attributes of what it means to be human. For what defines humanity, perhaps biologically, is our physiology, but God defines humanity by our spirituality, by our nature.
Και το Κοράνι λέει, απευθύνεται στους αγγέλους λέγοντας, "Όταν θα έχω τελειώσει την δημιουργία του Αδάμ από τον πηλό, και του εμφυσήσω το πνεύμα μου, τότε να πέσετε και να τον προσκυνήσετε." Οι άγγελοι προσκυνούν, όχι το ανθρώπινο σώμα, αλλά την ανθρώπινη ψυχή. Γιατί; Επειδή η ψυχή, η ανθρώπινη ψυχή, εμπεριέχει ένα μέρος της θείας πνοής, ένα μέρος της θείας ψυχής.
And the Koran says, He speaks to the angels and says, "When I have finished the formation of Adam from clay, and breathed into him of my spirit, then, fall in prostration to him." The angels prostrate, not before the human body, but before the human soul. Why? Because the soul, the human soul, embodies a piece of the divine breath, a piece of the divine soul.
Αυτό εκφράζεται και στην ορολογία της Βίβλου όταν διδασκόμαστε ότι δημιουργηθήκαμε κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση. Ποιά είναι η εικόνα του Θεού; Η εικόνα του Θεού είναι η απόλυτη ύπαρξη, η απόλυτη επίγνωση, η γνώση και η σοφία η απόλυτη φιλευσπλαχνία και αγάπη.
This is also expressed in biblical vocabulary when we are taught that we were created in the divine image. What is the imagery of God? The imagery of God is absolute being, absolute awareness and knowledge and wisdom and absolute compassion and love.
Για να είμαστε λοιπόν άνθρωποι, με την ύψιστη έννοια του ανθρώπου, με την ύψιστη αίσθηση αγαλλίασης της έννοιας του ανθρώπου, οφείλουμε κι εμείς να είμαστε σωστοί οικοδεσπότες της θείας πνοής που εμφυσήθηκε μέσα μας, και να επιζητούμε την τελείωση των ιδιοτήτων της ύπαρξης, της ζωής, του να υπάρχεις, την ιδιότητα της σοφίας, της συνείδησης, της επίγνωσης, και την ιδιότητα της φιλευσπλαχνίας και της αγάπης.
And therefore, for us to be human -- in the greatest sense of what it means to be human, in the most joyful sense of what it means to be human -- means that we too have to be proper stewards of the breath of divinity within us, and seek to perfect within ourselves the attribute of being, of being alive, of beingness; the attribute of wisdom, of consciousness, of awareness; and the attribute of being compassionate and loving beings.
Αυτά αντιλαμβάνομαι εγώ από την παράδοση της πίστης μου, κι αυτά αντιλαμβάνομαι από τις σπουδές μου σε άλλες παραδόσεις πίστεως, κι αυτό είναι το κοινό έδαφος όπου θα πρέπει όλοι να πατήσουμε κι όταν βρεθούμε όλοι σ' αυτό το κοινό έδαφος, είμαι πεπεισμένος ότι θα δημιουργήσουμε έναν υπέροχο κόσμο.
This is what I understand from my faith tradition, and this is what I understand from my studies of other faith traditions, and this is the common platform on which we must all stand, and when we stand on this platform as such, I am convinced that we can make a wonderful world.
Προσωπικά πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε μία καμπή, κι ότι με την παρουσία και την βοήθεια ανθρώπων σαν κι εσάς εδώ, μπορούμε να κάνουμε πραγματικότητα την προφητεία του Ησαΐα. Εκείνος είχε προφητεύσει για την εποχή που οι άνθρωποι θα έφτιαχναν με τα σπαθιά τους άροτρα και δεν θα μάθαιναν να κάνουν πόλεμο με κανέναν πια.
And I believe, personally, that we're on the verge and that, with the presence and help of people like you here, we can bring about the prophecy of Isaiah. For he foretold of a period when people shall transform their swords into plowshares and will not learn war or make war anymore.
Έχουμε φθάσει σε ένα σημείο της ανθρώπινης ιστορίας, όπου δεν έχουμε άλλη επιλογή. Οφείλουμε να κατεβάσουμε τα εγώ μας, να πειθαρχήσουμε το εγώ, είτε είναι ατομικό εγώ, προσωπικό εγώ, οικογενειακό εγώ, εθνικό εγώ, κι όλα να γίνουν προς δόξαν του ενός.
We have reached a stage in human history that we have no option: we must, we must lower our egos, control our egos -- whether it is individual ego, personal ego, family ego, national ego -- and let all be for the glorification of the one.
Ευχαριστώ κι ο Θεός να σας ευλογεί. (Χειροκρότημα)
Thank you, and God bless you. (Applause)