Το 1956, κατά τη διάρκεια ενός διπλωματικού συνεδρίου στη Μόσχα, ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ είπε στους πρεσβευτές του Δυτικού Μπλοκ, «Mι βας παχαρόνιμ!» Ο διερμηνέας του το απέδωσε στην αγγλική: «Θα σας θάψουμε!» Αυτή η δήλωση σόκαρε τον Δυτικό κόσμο, αυξάνοντας την ένταση ανάμεσα στη Σοβιετική Ένωση και στις ΗΠΑ, που ήταν καταμεσής του Ψυχρού Πολέμου. Αυτό το συμβάν πήγε τις σχέσεις Ανατολής-Δύσης μια δεκαετία πίσω. Κατόπιν αποδείχθηκε ότι δυστυχώς το σχόλιο του Χρουστσόφ μεταφράστηκε κατά λέξη. Σύμφωνα με τα συμφραζόμενα, αυτή η φράση θα έπρεπε να αποδοθεί ως: «Θα ζήσουμε να σας δούμε θαμμένους», που σημαίνει ότι ο κομμουνισμός θα επικρατήσει του καπιταλισμού, ένα λιγότερο απειλητικό σχόλιο. Παρόλο που τελικά το αρχικό μήνυμα ξεκαθαρίστηκε, οι αρχικές συνέπειες των προφανών λέξεων του Χρουστσόφ θα μπορούσαν να είχαν προξενήσει πυρηνικό Αρμαγεδδώνα. Οπότε τώρα, δεδομένου της περιπλοκότητας της γλωσσικής και πολιτισμικής εναλλαγής, πώς γίνεται και δεν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά διαρκώς; Η απάντηση βρίσκεται στην ικανότητα και την εκπαίδευση των διερμηνέων να ξεπερνούν τους γλωσσικούς περιορισμούς. Παλαιότερα, η διερμηνεία γινόταν διαδοχικά, οι ομιλητές και οι διερμηνείς έκαναν παύσεις και εναλλάσσονταν στην ομιλία. Αλλά με τον ερχομό της τεχνολογίας του ραδιοφώνου, ένα νέο σύστημα παράλληλης διερμηνείας εφευρέθηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά την ταυτόχρονη διερμηνεία οι διερμηνείς μεταφράζουν άμεσα τα λόγια του ομιλητή σε ένα μικρόφωνο ενώ αυτός μιλάει. Χωρίς παύσεις, το κοινό μπορεί να διαλέξει τη γλώσσα που θέλει να ακούσει. Εξ όψεως, φαίνεται αδιάλειπτη,
In 1956, during a diplomatic reception in Moscow, Soviet leader Nikita Khrushchev told Western Bloc ambassadors, "My vas pokhoronim!" His interpreter rendered that into English as, "We will bury you!" This statement sent shockwaves through the Western world, heightening the tension between the Soviet Union and the US who were in the thick of the Cold War. Some believe this incident alone set East/West relations back a decade. As it turns out, Khrushchev's remark was translated a bit too literally. Given the context, his words should have been rendered as, "We will live to see you buried," meaning that Communism would outlast Capitalism, a less threatening comment. Though the intended meaning was eventually clarified, the initial impact of Khrushchev's apparent words put the world on a path that could have led to nuclear armageddon. So now, given the complexities of language and cultural exchange, how does this sort of thing not happen all the time? Much of the answer lies with the skill and training of interpreters to overcome language barriers. For most of history, interpretation was mainly done consecutively, with speakers and interpreters making pauses to allow each other to speak. But after the advent of radio technology, a new simultaneous interpretations system was developed in the wake of World War II. In the simultaneous mode interpreters instantaneously translate a speaker's words into a microphone while he speaks. Without pauses, those in the audience can choose the language in which they want to follow. On the surface, it all looks seamless,
αλλά στο παρασκήνιο διερμηνείς δουλεύουν ασταμάτητα, ώστε να εξασφαλίσουν πως κάθε μήνυμα διαβιβάζεται σύμφωνα με τις προθέσεις. Και αυτό είναι κάτι πολύ δύσκολο. Απαιτείται σχεδόν δίχρονη εκπαίδευση σε ήδη επαρκείς δίγλωσσους επαγγελματίες για να αναπτύξουν το λεξιλόγιο τους και να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να γίνουν διερμηνείς συνεδρίων. Για να συνηθίσουν την αφύσικη διαδικασία να μιλούν ενώ ακούν, οι σπουδαστές παρακολουθούν ομιλητές και επαναλαμβάνουν την κάθε λέξη ακριβώς όπως την ακούν στην ίδια γλώσσα. Με τον καιρό, ξεκινούν να παραφράζουν ό,τι ακούν, προσαρμόζοντας υφολογικά στοιχεία κατά τη διάρκεια. Κάποια στιγμή, μια δεύτερη γλώσσα εισάγεται. Αυτή η εξάσκηση δημιουργεί νέους σχηματισμούς νευρώνων στον εγκέφαλο, και η συνεχής προσπάθεια για αναδιατύπωση σταδιακά γίνεται δεύτερη φύση. Με τον καιρό και με πολλή και σκληρή δουλειά, ο διερμηνέας τελειοποιεί μια μεγάλη γκάμα από κόλπα ώστε να συγχρονίζεται με τον ομιλητή, να αντιμετωπίζει δύσκολη ορολογία, και να διαχειρίζεται πλήθος από ξένες προφορές. Ίσως καταφύγουν σε ακρωνύμια για να συντομεύσουν μεγάλα ονόματα, και σε γενικούς όρους έναντι ειδικών. Ή να παραπέμψουν σε διαφάνειες ή άλλα οπτικά βοηθήματα. Μπορεί ακόμα να αφήσουν έναν όρο στην γλώσσα πηγή, ενώ ψάχνουν τον ακριβή αντίστοιχο. Οι διερμηνείς ξέρουν να διατηρούν ψυχραιμία σε χαοτικές καταστάσεις. Έχετε υπόψη, δεν έχουν κανέναν έλεγχο στο ποιος θα πει τι, ή στο πόσο σαφής θα είναι ο ομιλητής. Κάτι ασαφές και διφορούμενο μπορεί να ειπωθεί ανά πάσα στιγμή. Επίσης, το κοινό τους αποτελείται από χιλιάδες ανθρώπους και σε πολύ απαιτητικούς χώρους, όπως η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Για να διατηρήσουν τον έλεγχό τους, προετοιμάζονται επιμελώς για κάθε δουλειά, φτιάχνοντας γλωσσάρια εκ των προτέρων, διαβάζοντας μανιωδώς για το αντικείμενο του θέματος, και επανεξετάζοντας προηγούμενες ομιλίες για το θέμα. Τέλος, οι διερμηνείς δουλεύουν ανά δύο. Ενώ ο ένας μεταφράζει την ομιλία σε πραγματικό χρόνο, ο άλλος βοηθάει βρίσκοντας αρχεία, ψάχνοντας ορισμούς λέξεων, και εντοπίζοντας σχετικές πληροφορίες. Επειδή η ταυτόχρονη μετάφραση απαιτεί έντονη προσήλωση, κάθε μισή ώρα, το ζευγάρι αλλάζει ρόλους. Η επιτυχία εξαρτάται άμεσα από την επιδέξια συνεργασία. Οι γλώσσα είναι περίπλοκη, και όταν αφηρημένες ή λεπτές έννοιες χάνονται στην μετάφραση, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές. Όπως είπε και η Μάργκαρετ Άτγουντ, «Ο πόλεμος γεννάται όταν αποτυγχάνει η γλώσσα». Οι διερμηνείς των συνεδριών το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από όλους και δουλεύουν επιμελώς στα παρασκήνια για να εξασφαλίσουν πως δεν θα αποτύχει.
but behind the scenes, human interpreters work incessantly to ensure every idea gets across as intended. And that is no easy task. It takes about two years of training for already fluent bilingual professionals to expand their vocabulary and master the skills necessary to become a conference interpreter. To get used to the unnatural task of speaking while they listen, students shadow speakers and repeat their every word exactly as heard in the same language. In time, they begin to paraphrase what is said, making stylistic adjustments as they go. At some point, a second language is introduced. Practicing in this way creates new neural pathways in the interpreter's brain, and the constant effort of reformulation gradually becomes second nature. Over time and through much hard work, the interpreter masters a vast array of tricks to keep up with speed, deal with challenging terminology, and handle a multitude of foreign accents. They may resort to acronyms to shorten long names, choose generic terms over specific, or refer to slides and other visual aides. They can even leave a term in the original language, while they search for the most accurate equivalent. Interpreters are also skilled at keeping aplomb in the face of chaos. Remember, they have no control over who is going to say what, or how articulate the speaker will sound. A curveball can be thrown at any time. Also, they often perform to thousands of people and in very intimidating settings, like the UN General Assembly. To keep their emotions in check, they carefully prepare for an assignment, building glossaries in advance, reading voraciously about the subject matter, and reviewing previous talks on the topic. Finally, interpreters work in pairs. While one colleague is busy translating incoming speeches in real time, the other gives support by locating documents, looking up words, and tracking down pertinent information. Because simultaneous interpretation requires intense concentration, every 30 minutes, the pair switches roles. Success is heavily dependent on skillful collaboration. Language is complex, and when abstract or nuanced concepts get lost in translation, the consequences may be catastrophic. As Margaret Atwood famously noted, "War is what happens when language fails." Conference interpreters of all people are aware of that and work diligently behind the scenes to make sure it never does.