Good morning. My name is Eric Li, and I was born here. But no, I wasn't born there. This was where I was born: Shanghai, at the height of the Cultural Revolution. My grandmother tells me that she heard the sound of gunfire along with my first cries. When I was growing up, I was told a story that explained all I ever needed to know about humanity. It went like this. All human societies develop in linear progression, beginning with primitive society, then slave society, feudalism, capitalism, socialism, and finally, guess where we end up? Communism! Sooner or later, all of humanity, regardless of culture, language, nationality, will arrive at this final stage of political and social development. The entire world's peoples will be unified in this paradise on Earth and live happily ever after. But before we get there, we're engaged in a struggle between good and evil, the good of socialism against the evil of capitalism, and the good shall triumph. That, of course, was the meta-narrative distilled from the theories of Karl Marx. And the Chinese bought it. We were taught that grand story day in and day out. It became part of us, and we believed in it. The story was a bestseller. About one third of the entire world's population lived under that meta-narrative. Then, the world changed overnight. As for me, disillusioned by the failed religion of my youth, I went to America and became a Berkeley hippie. (Laughter) Now, as I was coming of age, something else happened. As if one big story wasn't enough, I was told another one. This one was just as grand. It also claims that all human societies develop in a linear progression towards a singular end. This one went as follows: All societies, regardless of culture, be it Christian, Muslim, Confucian, must progress from traditional societies in which groups are the basic units to modern societies in which atomized individuals are the sovereign units, and all these individuals are, by definition, rational, and they all want one thing: the vote. Because they are all rational, once given the vote, they produce good government and live happily ever after. Paradise on Earth, again. Sooner or later, electoral democracy will be the only political system for all countries and all peoples, with a free market to make them all rich. But before we get there, we're engaged in a struggle between good and evil. (Laughter) The good belongs to those who are democracies and are charged with a mission of spreading it around the globe, sometimes by force, against the evil of those who do not hold elections. (Video) George H.W. Bush: A new world order... (Video) George W. Bush:... ending tyranny in our world... (Video) Barack Obama:... a single standard for all who would hold power. Eric X. Li: Now -- (Laughter) (Applause) This story also became a bestseller. According to Freedom House, the number of democracies went from 45 in 1970 to 115 in 2010. In the last 20 years, Western elites tirelessly trotted around the globe selling this prospectus: Multiple parties fight for political power and everyone voting on them is the only path to salvation to the long-suffering developing world. Those who buy the prospectus are destined for success. Those who do not are doomed to fail. But this time, the Chinese didn't buy it. Fool me once... (Laughter) The rest is history. In just 30 years, China went from one of the poorest agricultural countries in the world to its second-largest economy. Six hundred fifty million people were lifted out of poverty. Eighty percent of the entire world's poverty alleviation during that period happened in China. In other words, all the new and old democracies put together amounted to a mere fraction of what a single, one-party state did without voting. See, I grew up on this stuff: food stamps. Meat was rationed to a few hundred grams per person per month at one point. Needless to say, I ate all my grandmother's portions. So I asked myself, what's wrong with this picture? Here I am in my hometown, my business growing leaps and bounds. Entrepreneurs are starting companies every day. Middle class is expanding in speed and scale unprecedented in human history. Yet, according to the grand story, none of this should be happening. So I went and did the only thing I could. I studied it. Yes, China is a one-party state run by the Chinese Communist Party, the Party, and they don't hold elections. Three assumptions are made by the dominant political theories of our time. Such a system is operationally rigid, politically closed, and morally illegitimate. Well, the assumptions are wrong. The opposites are true. Adaptability, meritocracy, and legitimacy are the three defining characteristics of China's one-party system. Now, most political scientists will tell us that a one-party system is inherently incapable of self-correction. It won't last long because it cannot adapt. Now here are the facts. In 64 years of running the largest country in the world, the range of the Party's policies has been wider than any other country in recent memory, from radical land collectivization to the Great Leap Forward, then privatization of farmland, then the Cultural Revolution, then Deng Xiaoping's market reform, then successor Jiang Zemin took the giant political step of opening up Party membership to private businesspeople, something unimaginable during Mao's rule. So the Party self-corrects in rather dramatic fashions. Institutionally, new rules get enacted to correct previous dysfunctions. For example, term limits. Political leaders used to retain their positions for life, and they used that to accumulate power and perpetuate their rules. Mao was the father of modern China, yet his prolonged rule led to disastrous mistakes. So the Party instituted term limits with mandatory retirement age of 68 to 70. One thing we often hear is, "Political reforms have lagged far behind economic reforms," and "China is in dire need of political reform." But this claim is a rhetorical trap hidden behind a political bias. See, some have decided a priori what kinds of changes they want to see, and only such changes can be called political reform. The truth is, political reforms have never stopped. Compared with 30 years ago, 20 years, even 10 years ago, every aspect of Chinese society, how the country is governed, from the most local level to the highest center, are unrecognizable today. Now such changes are simply not possible without political reforms of the most fundamental kind. Now I would venture to suggest the Party is the world's leading expert in political reform. The second assumption is that in a one-party state, power gets concentrated in the hands of the few, and bad governance and corruption follow. Indeed, corruption is a big problem, but let's first look at the larger context. Now, this may be counterintuitive to you. The Party happens to be one of the most meritocratic political institutions in the world today. China's highest ruling body, the Politburo, has 25 members. In the most recent one, only five of them came from a background of privilege, so-called princelings. The other 20, including the president and the premier, came from entirely ordinary backgrounds. In the larger central committee of 300 or more, the percentage of those who were born into power and wealth was even smaller. The vast majority of senior Chinese leaders worked and competed their way to the top. Compare that with the ruling elites in both developed and developing countries, I think you'll find the Party being near the top in upward mobility. The question then is, how could that be possible in a system run by one party? Now we come to a powerful political institution, little-known to Westerners: the Party's Organization Department. The department functions like a giant human resource engine that would be the envy of even some of the most successful corporations. It operates a rotating pyramid made up of three components: civil service, state-owned enterprises, and social organizations like a university or a community program. They form separate yet integrated career paths for Chinese officials. They recruit college grads into entry-level positions in all three tracks, and they start from the bottom, called "keyuan" [clerk]. Then they could get promoted through four increasingly elite ranks: fuke [deputy section manager], ke [section manager], fuchu [deputy division manager], and chu [division manger]. Now these are not moves from "Karate Kid," okay? It's serious business. The range of positions is wide, from running health care in a village to foreign investment in a city district to manager in a company. Once a year, the department reviews their performance. They interview their superiors, their peers, their subordinates. They vet their personal conduct. They conduct public opinion surveys. Then they promote the winners. Throughout their careers, these cadres can move through and out of all three tracks. Over time, the good ones move beyond the four base levels to the fuju [deputy bureau chief] and ju [bureau chief] levels. There, they enter high officialdom. By that point, a typical assignment will be to manage a district with a population in the millions or a company with hundreds of millions of dollars in revenue. Just to show you how competitive the system is, in 2012, there were 900,000 fuke and ke levels, 600,000 fuchu and chu levels, and only 40,000 fuju and ju levels. After the ju levels, the best few move further up several more ranks, and eventually make it to the Central Committee. The process takes two to three decades. Does patronage play a role? Yes, of course. But merit remains the fundamental driver. In essence, the Organization Department runs a modernized version of China's centuries-old mentoring system. China's new president, Xi Jinping, is the son of a former leader, which is very unusual, first of his kind to make the top job. Even for him, the career took 30 years. He started as a village manager, and by the time he entered the Politburo, he had managed areas with a total population of 150 million people and combined GDPs of 1.5 trillion U.S. dollars. Now, please don't get me wrong, okay? This is not a put-down of anyone. It's just a statement of fact. George W. Bush, remember him? This is not a put-down. (Laughter) Before becoming governor of Texas, or Barack Obama before running for president, could not make even a small county manager in China's system. Winston Churchill once said that democracy is a terrible system except for all the rest. Well, apparently he hadn't heard of the Organization Department. Now, Westerners always assume that multi-party election with universal suffrage is the only source of political legitimacy. I was asked once, "The Party wasn't voted in by election. Where is the source of legitimacy?" I said, "How about competency?" We all know the facts. In 1949, when the Party took power, China was mired in civil wars, dismembered by foreign aggression, average life expectancy at that time, 41 years old. Today, it's the second largest economy in the world, an industrial powerhouse, and its people live in increasing prosperity. Pew Research polls Chinese public attitudes, and here are the numbers in recent years. Satisfaction with the direction of the country: 85 percent. Those who think they're better off than five years ago: 70 percent. Those who expect the future to be better: a whopping 82 percent. Financial Times polls global youth attitudes, and these numbers, brand new, just came from last week. Ninety-three percent of China's Generation Y are optimistic about their country's future. Now, if this is not legitimacy, I'm not sure what is. In contrast, most electoral democracies around the world are suffering from dismal performance. I don't need to elaborate for this audience how dysfunctional it is, from Washington to European capitals. With a few exceptions, the vast number of developing countries that have adopted electoral regimes are still suffering from poverty and civil strife. Governments get elected, and then they fall below 50 percent approval in a few months and stay there and get worse until the next election. Democracy is becoming a perpetual cycle of elect and regret. At this rate, I'm afraid it is democracy, not China's one-party system, that is in danger of losing legitimacy. Now, I don't want to create the misimpression that China's hunky-dory, on the way to some kind of superpowerdom. The country faces enormous challenges. The social and economic problems that come with wrenching change like this are mind-boggling. Pollution is one. Food safety. Population issues. On the political front, the worst problem is corruption. Corruption is widespread and undermines the system and its moral legitimacy. But most analysts misdiagnose the disease. They say that corruption is the result of the one-party system, and therefore, in order to cure it, you have to do away with the entire system. But a more careful look would tell us otherwise. Transparency International ranks China between 70 and 80 in recent years among 170 countries, and it's been moving up. India, the largest democracy in the world, 94 and dropping. For the hundred or so countries that are ranked below China, more than half of them are electoral democracies. So if election is the panacea for corruption, how come these countries can't fix it? Now, I'm a venture capitalist. I make bets. It wouldn't be fair to end this talk without putting myself on the line and making some predictions. So here they are. In the next 10 years, China will surpass the U.S. and become the largest economy in the world. Income per capita will be near the top of all developing countries. Corruption will be curbed, but not eliminated, and China will move up 10 to 20 notches to above 60 in T.I. ranking. Economic reform will accelerate, political reform will continue, and the one-party system will hold firm. We live in the dusk of an era. Meta-narratives that make universal claims failed us in the 20th century and are failing us in the 21st. Meta-narrative is the cancer that is killing democracy from the inside. Now, I want to clarify something. I'm not here to make an indictment of democracy. On the contrary, I think democracy contributed to the rise of the West and the creation of the modern world. It is the universal claim that many Western elites are making about their political system, the hubris, that is at the heart of the West's current ills. If they would spend just a little less time on trying to force their way onto others, and a little bit more on political reform at home, they might give their democracy a better chance. China's political model will never supplant electoral democracy, because unlike the latter, it doesn't pretend to be universal. It cannot be exported. But that is the point precisely. The significance of China's example is not that it provides an alternative, but the demonstration that alternatives exist. Let us draw to a close this era of meta-narratives. Communism and democracy may both be laudable ideals, but the era of their dogmatic universalism is over. Let us stop telling people and our children there's only one way to govern ourselves and a singular future towards which all societies must evolve. It is wrong. It is irresponsible. And worst of all, it is boring. Let universality make way for plurality. Perhaps a more interesting age is upon us. Are we brave enough to welcome it? Thank you. (Applause) Thank you. Thank you. Thank you. Thanks. Bruno Giussani: Eric, stay with me for a couple of minutes, because I want to ask you a couple of questions. I think many here, and in general in Western countries, would agree with your statement about analysis of democratic systems becoming dysfunctional, but at the same time, many would kind of find unsettling the thought that there is an unelected authority that, without any form of oversight or consultation, decides what the national interest is. What is the mechanism in the Chinese model that allows people to say, actually, the national interest as you defined it is wrong? EXL: You know, Frank Fukuyama, the political scientist, called the Chinese system "responsive authoritarianism." It's not exactly right, but I think it comes close. So I know the largest public opinion survey company in China, okay? Do you know who their biggest client is? The Chinese government. Not just from the central government, the city government, the provincial government, to the most local neighborhood districts. They conduct surveys all the time. Are you happy with the garbage collection? Are you happy with the general direction of the country? So there is, in China, there is a different kind of mechanism to be responsive to the demands and the thinking of the people. My point is, I think we should get unstuck from the thinking that there's only one political system -- election, election, election -- that could make it responsive. I'm not sure, actually, elections produce responsive government anymore in the world. (Applause) BG: Many seem to agree. One of the features of a democratic system is a space for civil society to express itself. And you have shown figures about the support that the government and the authorities have in China. But then you've just mentioned other elements like, you know, big challenges, and there are, of course, a lot of other data that go in a different direction: tens of thousands of unrests and protests and environmental protests, etc. So you seem to suggest the Chinese model doesn't have a space outside of the Party for civil society to express itself. EXL: There's a vibrant civil society in China, whether it's environment or what-have-you. But it's different. You wouldn't recognize it. Because, by Western definitions, a so-called civil society has to be separate or even in opposition to the political system, but that concept is alien for Chinese culture. For thousands of years, you have civil society, yet they are consistent and coherent and part of a political order, and I think it's a big cultural difference. BG: Eric, thank you for sharing this with TED. EXL: Thank you.
Dzień dobry. Nazywam się Eric Li i urodziłem się tutaj. Nie, nie tam. Oto gdzie się urodziłem: Szangaj, w szczytowym okresie Rewolucji Kulturalnej. Babcia opowiadała, że moim pierwszym krzykom wtórowały odgłosy strzelaniny. Gdy dorastałem, opowiedziano mi historię, która wyjaśniła mi wszystko, co powinienem wiedzieć o ludzkości. Brzmiała tak. Wszystkie społeczeństwa rozwijają się liniowo, począwszy od prymitywnego społeczeństwa, poprzez niewolnictwo, feudalizm, kapitalizm, socjalizm, aż do - zgadnijcie, dokąd to zmierza? Do komunizmu! Prędzej czy później cała ludzkość, niezależnie od kultury, języka, narodowości, dotrze do tej fazy końcowej politycznego i społecznego rozwoju. Ludzkość całego świata połączy się w tym raju na ziemi i będzie żyła długo i szczęśliwie. Zanim tam dotrzemy, jesteśmy uwikłani w walkę dobra ze złem, dobra socjalizmu przeciw złu kapitalizmu, a dobro zwycięży. To, oczywiście, była powiastka zaczerpnięta z teorii Karola Marksa. A Chińczycy to kupili. Uczono nas tej wspaniałej historii świątek i piątek. Stała się częścią nas i uwierzyliśmy w nią. Ta historyjka była bestsellerem. Jedna trzecia ludności całego świata żyła pod czarem tej powiastki. Potem świat się zmienił w ciągu jednej nocy. Rozczarowany upadkiem religii mojej młodości, pojechałem do Ameryki i zostałem hipisem z Berkeley. (Śmiech) Gdy dorastałem, zdarzyło się coś jeszcze. Jakby było mało jednej wspaniałej historii, opowiedziano mi kolejną. Równie wspaniałą. Ona też zakłada, że wszystkie społeczeństwa rozwijają się liniowo aż do wyjątkowego zakończenia. Ta historia głosiła: wszystkie społeczeństwa, niezależnie od kultury, chrześcijaństwo, islam, konfucjanizm, muszą rozwijać się od społeczności tradycyjnych, w których grupy to jednostka podstawowa, do współczesnych społeczeństw, gdzie poszczególni osobnicy są niezależnymi jednostkami. Wszystkie te osoby są z definicji rozsądne, i chcą jednej rzeczy: prawa głosu. Ponieważ są rozsądni, dzięki prawu głosu, wybierają dobry rząd i żyją długo i szczęśliwie. Raj na ziemi, ponownie. Prędzej czy później, demokracja wyborcza będzie jedynym systemem politycznym dla wszystkich krajów i narodów, z wolnym rynkiem, by mogli się bogacić. Zanim tam dotrzemy, jesteśmy uwikłani w walkę dobra ze złem. (Śmiech) Po stronie dobra są ci, którzy mają demokrację i mają poczucie misji szerzenia jej po całym świecie, czasem siłą, przeciwko złu tych, którzy nie przeprowadzają wyborów. (Wideo) George H. W. Bush: "Nowy porządek świata... (Wideo) George W. Bush: " "... kończący tyranię na świecie..." (Wideo) Barack Obama: "... jeden standard dla wszystkich dzierżących władzę". Eric X. Li: Teraz... (Śmiech) (Brawa) Ta historyjka też stała się bestsellerem. Według Freedom House, ilość krajów demokratycznych wzrosła z 45 w 1970 r. do 115 w 2010. Przez ostatnie 20 lat zachodnie elity niestrudzenie objeżdżały kulę ziemską sprzedając taki prospekt: szereg partii walczy o władzę polityczną i głosowanie na nich to jedyna droga do zbawienia dla od dawna cierpiących państw rozwijających się. Nabywcy prospektu są skazani na sukces. Ci, którzy nie kupią, są skazani na porażkę. Ale tym razem Chińczycy tego nie kupili. Mądry Polak po szkodzie. (Śmiech) Reszta to historia. W ciągu zaledwie 30 lat Chiny przeistoczyły się z najuboższego kraju rolniczego na świecie w drugą co do wielkości gospodarkę światową. 650 milionów ludzi zostało wydźwigniętych z ubóstwa. 80% ogólnoświatowej walki z biedą w tamtych czasach odbyło się w Chinach. Dokonania wszystkich nowych i starych demokracji wzięte razem są małą częścią tego, co jeden monopartyjny kraj dokonał bez głosowania. Wychowałem się na kartkach żywnościowych. Mięso wydawano po kilkadziesiąt deko na osobę na miesiąc. Zjadałem całe mięso babci. Zastanawiałem się, co tu nie gra? Oto jestem w mieście rodzinnym, biznes rozwija się w gwałtownie. Przedsiębiorcy każdego dnia zakładają firmy. Klasa średnia rozwija się w skali i tempie niespotkanym wcześniej w historii ludzkości. Tyle że zgodnie z tą wspaniałą historią nic z tego nie powinno mieć miejsca. Zrobiłem więc jedyne, co mogłem. Zbadałem to. Tak, Chiny są państwem monopartyjnym, rządzonym przez Chińską Partię Komunistyczną, i nie przeprowadza się tam wyborów powszechnych. Trzy założenia dominujących dziś teorii politycznych mówią, że taki system jest sztywny w działaniu, politycznie zamknięty i moralnie bezprawny. Te założenia są błędne. Tak naprawdę jest na odwrót. Możliwość przystosowania, merytokracja i prawowitość to trzy główne cechy chińskiego systemu monopartyjnego. Większość politologów powie, że system monopartyjny jest z natury niezdolny do samo-naprawy. Nie przetrwa, bo nie może się przystosować. A teraz fakty. Przez 64 lata rządzenia największym państwem świata, zasięg rządów Partii był większy niż gdziekolwiek dotąd, od radykalnej kolektywizacji rolnictwa do wielkiego skoku naprzód, a potem prywatyzację roli, Rewolucję Kulturalną, reformę rynkową Denga Xiaopinga, i wielki krok polityczny jego następcy, Jianga Zemina który umożliwił członkostwo w Partii prywatnym biznesmenom, coś niewyobrażalnego za rządów Mao. Partia naprawia się sama w dość dramatycznym stylu. W sposób zinstytucjonalizowany ustanawia się nowe zasady, by naprawić poprzednie nieprawidłowości. Na przykład ograniczenia czasowe. Dawni liderzy polityczni trzymali posady dożywotnio, czego używali do kumulowania władzy i utrwalenia własnych rządów. Mao był ojcem współczesnych Chin, lecz jego przedłużone rządy doprowadziły do katastrofalnych błędów. Partia uchwaliła limity czasowe, z obowiązkową emeryturą w wieku 68-70 lat. Często słyszymy, że reformy polityczne "zostały daleko w tyle za reformami ekonomicznymi", i "Chiny rozpaczliwie potrzebują reformy politycznej". Ale jest to pułapka retoryczna, ukryta za uprzedzeniami politycznymi. Niektórzy zdecydowali a priori, jakich chcą zmian, i że tylko takie zmiany można nazwać reformą polityczną. Tak naprawdę reformy polityczne w Chinach nigdy nie ustały. W porównaniu z sytuacją sprzed 30, 20 a nawet 10 lat każdy aspekt Chińskiego społeczeństwa, zarządzanie krajem od poziomu lokalnego do centralnego, jest dziś nie do poznania. Takich zmian nie da się przeprowadzić bez gruntownych reform politycznych. Śmiem twierdzić, że Partia to największy w świecie ekspert w reformach politycznych. Drugie założenie przyjmuje, że w państwie monopartyjnym władza skupia się w rękach nielicznych, co prowadzi do złego zarządzania i korupcji. W istocie, korupcja to poważny problem, ale najpierw spójrzmy na szerszy kontekst. Być może was to zaskoczy. Partia to jedna z najbardziej merytokratycznych instytucji politycznych w dzisiejszym świecie. Najwyższy organ chińskiej władzy, Politbiuro, ma 25 członków. W obecnej wersji, tylko pięciu z nich pochodzi z warstwy uprzywilejowanej, tzw. książątek. Pozostałych 20, włączając prezydenta i premiera, pochodzi z całkiem zwyczajnych środowisk. W komitecie centralnym liczącym ponad 300 członków odsetek osób z rodzin wpływowych i bogatych jest jeszcze mniejszy. Przeważająca większość chińskich liderów wyższego szczebla zapracowała i wygrała rywalizację w drodze na szczyt. Porównajcie to z rządzącymi elitami zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się, chyba odkryjecie, że Partia jest w ścisłej czołówce pod względem możliwości awansu. Pytanie brzmi, jak to możliwe w systemie prowadzonym przez jedną partię? Mowa tu o wpływowej instytucji politycznej, mało znanej ludziom Zachodu: Departament Organizacyjny Partii. Ten departament działa jak wielka machina zarządzania zasobami ludzkimi, której pozazdrościłyby niektóre z najbardziej dochodowych korporacji. Departament obsługuje obracającą się piramidę, złożoną z trzech części składowych: administracji państwowej, spółek skarbu państwa i instytucji użyteczności publicznej, jak uniwersytety, czy ośrodki pomocy społecznej. Te składniki tworzą osobne, choć połączone ścieżki kariery dla chińskich urzędników. Rekrutują absolwentów na stanowiska najniższego szczebla we wszystkich trzech ścieżkach, a zaczyna się od najniższego stanowiska, nazwanego "keyuan" [referent]. Potem absolwenci mogą awansować przez cztery rosnące stopnie: fuke [wice-kierownik odcinka], ke [kierownik odcinka], fuchu [wice-kierownik oddziału] i chu [kierownik oddziału]. To nie są chwyty z "Karate Kid". To poważna sprawa. Zakres stanowisk jest szeroki, od prowadzenia opieki zdrowotnej na wsi, przez inwestycje obcego kapitału w okręgu miejskim, do dyrektora w przedsiębiorstwie. Raz na rok wydział sprawdza ich osiągnięcia. Rozmawiają z ich przełożonymi, kolegami, podwładnymi. Sprawdzają ich zachowanie. Ankietują opinię publiczną. Potem awansują najlepszych. W trakcie kariery kadry mogą przechodzić przez wszystkie 3 gałęzie. Najlepsi przebijają się ponad 4 podstawowe poziomy do stanowiska poziomów fuju [wice-szef biura] i ju [szef biura]. To już wysoki poziom aparatu urzędniczego. Tutaj do zadań należy zwykle zarządzanie rejonem z 5 milionami mieszkańców lub przedsiębiorstwem z setkami milionów dolarów dochodu. Ten system zmusza do rywalizacji. W 2012 r. było 900 tys. poziomów fuke i ke, 600 tys. poziomów fuchu i chu i tylko 40 tys. poziomów fuju i ju. Po poziomie ju kilku najlepszych awansuje o parę stopni i ostatecznie trafiają do Komitetu Centralnego. Taki proces zajmuje 20 do 30 lat. Czy protekcja odgrywa tu rolę? Owszem. Jednak podstawę stanowią zasługi. Departament Organizacyjny prowadzi unowocześnioną wersję starego chińskiego systemu mentorskiego. Nowy prezydent Chin, Xi Jinping, jest synem byłego przywódcy, co jest bardzo niezwykłe, to pierwsza taka osoba, której udało się zdobyć szczyt władzy. Nawet jemu kariera zajęła 30 lat. Zaczął jako zarządca wioski, po pewnym czasie wszedł do Politbiura, zarządzał terenami o populacji 150 milionów ludzi i łącznym PKB 1,5 bln USD. Nie zrozumcie mnie źle. Nie robię kpin, tylko stwierdzam fakty. George W. Bush, pamiętacie go? Nie naśmiewam się. (Śmiech) Zanim został gubernatorem Teksasu, albo Barack Obama zanim kandydował na prezydenta, nie mogliby zostać nawet zarządcami małej prowincji w chińskim systemie. Winston Churchill powiedział kiedyś, że demokracja to najgorszy system, ale nie wymyślono nic lepszego. Najwyraźniej nie słyszał o Departamencie Organizacyjnym. Ludzie Zachodu zawsze przyjmują, że wielopartyjne wybory z powszechnym prawem wyborczym to jedyne źródło politycznej prawowitości. Na pytanie: "Partia nie wybrano w wyborach, więc co ją prawnie uzasadnia?", odpowiedziałem: "Kompetencje". Wszyscy znamy fakty. W 1949, kiedy Partia przejęła władzę, Chiny trawiła wojna domowa, agresja obcych państw, przeciętna długość życia wynosiła w tym czasie 41 lat. Dzisiaj, Chiny są druga największą gospodarką światową, przemysłowym inkubatorem, a naród żyje w rosnącym dobrobycie. Pew Research bada opinię publiczną w Chinach, i oto wyniki z ostatnich lat. Zadowolenia z kierunku zmian w kraju: 85%. Odsetek osób, którym żyje się lepiej niż 5 lat temu: 70%. Kto spodziewa się lepszej przyszłości: imponujący wynik 82%. Financial Times bada opinię publiczną wśród młodzieży całego świata i te dane pochodzą z zeszłego tygodnia. 93% chińskiego pokolenia Y ma optymistyczne nastawienie do przyszłości kraju. Jeśli to nie daje władzy prawowitości, to nie wiem, co daje. Większość demokracji wyborczych na świecie cierpi przez żałosne zarządzanie. Nie muszę tu opowiadać o usterkach od Waszyngtonu po europejskie stolice. Poza paroma wyjątkami, ogromna liczba krajów rozwijających się, które przejęły system wyborczy, wciąż zmagają się z ubóstwem i wojnami domowymi. Rządy są wybierane, a potem ich poparcie spada poniżej 50% w ciągu kilku miesięcy, po czym pogarsza się do następnych wyborów. Demokracja staje się ciągłym cyklem wyboru i żałowania tego wyboru. Jeśli nic się nie zmieni, obawiam się, że to demokracja, a nie chiński system monopartyjny, jest zagrożona utratą prawnego uzasadnienia. Nie chcę tworzyć błędnego wrażenia, że Chiny są idealne i na drodze do bycia supermocarstwem. Ten kraj zmaga się z wielkimi wyzwaniami. Wszystkie problemy społeczne i gospodarcze, które wiążą się z ogromnymi zmianami, nie mieszczą się w głowie. Zanieczyszczenie środowiska to jeden. Bezpieczeństwo żywności. Problemy demograficzne. W polityce największym problemem jest korupcja. Korupcja jest powszechna i podkopuje system i jego uzasadnienie moralne. Ale większość analityków źle rozpoznaje chorobę. Mówią, że korupcja jest wynikiem systemu monopartyjnego, i dlatego, by ją wyleczyć, należy pozbyć się całego systemu. Bardziej wnikliwe spojrzenie prowadzi do odwrotnych wniosków. Transparency International klasyfikuje teraz Chiny między 70 a 80 pozycją na 170 państw, i widać poprawę. Indie, największa demokracja świata, to pozycja 94 i spada. Z setki państw sklasyfikowanych niżej niż Chiny, ponad połowa to demokracje wyborcze. Jeśli wybory są cudownym środkiem przeciwko korupcji, czemu te państwa nie mogą się jej pozbyć? Jestem ryzykantem. Zakładam się. Byłoby nie fair skończyć wystąpienie bez podjęcia ryzyka przedstawienia prognozy. Oto ona. Przez następne 10 lat Chiny pobiją USA i zostaną największą gospodarką światową. Dochód na osobę będzie na szczycie wszystkich krajów rozwijających się. Korupcja zostanie ograniczona, ale nie wyeliminowana całkowicie, a Chiny podniosą się o 10 do 20 stopni, na ponad 60, w rankingu T.I. Reformy gospodarcze przyspieszą, reformy polityczne nie ustaną, a system monopartyjny będzie miał się dobrze. Żyjemy na początku nowej ery. Powiastki, które niosą uniwersalne przesłanie, zawiodły nas w XX wieku i zawodzą nas w XXI. Powiastka to rak, który zabija demokrację od środka. Chcę coś wyjaśnić. Nie jestem tu, by oskarżać demokrację. Przeciwnie, uważam, że demokracja wiele wniosła do rozwoju Zachodu i powstania współczesnego świata. To te uniwersalne przesłanie, które wiele elit Zachodu wyciąga z systemu politycznego, ta pycha, to jest sedno aktualnej choroby Zachodu. Gdyby te elity traciły nieco mniej czasu na narzucaniu innym własnego sposobu rządzenia, a więcej czasu poświęciły reformie politycznej u siebie, mogłyby dać swojej demokracji szansę na lepsze jutro. Modelu politycznego Chin nigdy nie wyprze demokracja wyborcza, bo w odróżnieniu od niej, chiński model nie usiłuje być uniwersalny. Nie da się wyeksportować. W tym tkwi sedno. Znaczenie chińskiego przykładu to nie dostarczenie alternatywy, ale pokazanie, że alternatywy istnieją. Niech skończy się epoka przypowiastek. Komunizm i demokracja to może i godne pochwały ideały, ale epoka ich bezkrytycznego uniwersalizmu jest skończona. Przestańmy wmawiać ludziom i dzieciom, że jest tylko jeden sposób na rządzenie i jedna droga w przyszłość, do której zmierzają wszystkie społeczeństwa. To nieprawda. To nieodpowiedzialne. A co najgorsze, to nudne. Niech uniwersalizm ustąpi miejsca pluralizmowi. Może nadejdzie ciekawsza era. Czy mamy dość odwagi by ją powitać? Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję. Bruno Giussani: Zostań ze mną chwilę, bo chcę ci zadać parę pytań. Chyba wielu widzów i w ogóle kraje Zachodu zgodziłyby się z twoim podsumowaniem niewydolności systemów demokratycznych, ale jednocześnie trudno się pogodzić, że macie niewybieralną władzę, która, bez żadnego nadzoru czy konsultacji, odgórnie decyduje, czym jest interes narodowy. Co w chińskim modelu pozwala ludziom powiedzieć, że interes narodowy, jak go przedstawiłeś, jest zły? EXL: Frank Fukuyama, politolog, nazwał chiński system "wrażliwą tyranią". Nie jest to do końca prawdziwe, ale bliskie prawdy. Znam największy ośrodek badania opinii publicznej w Chinach. Kto jest największym zleceniodawcą? Chiński rząd. Nie tylko władza centralna, władza miejska, władza prowincjonalna, aż do najbardziej lokalnych okręgów. Cały czas przeprowadzają ankiety. Czy podoba ci się wywóz śmieci? Czy podoba ci się ogólny kierunek zmian w kraju? Zatem w Chinach jest inny mechanizm wyczulenia na potrzeby i myślenie ludności. Uważam, że powinniśmy porzucić myśl, że jest tylko jeden system polityczny, wybory, wybory, wybory, który umożliwia wrażliwość na potrzeby ludności. Właściwie wcale nie jestem pewien, czy wybory dają jeszcze władzę wrażliwą na potrzeby ogółu. (Brawa) BG: Wielu się zgadza. Jedna z cech systemu demokratycznego zakłada miejsce dla głosu ruchów społecznych. A ty pokazałeś dane o poparciu, jakie mają chiński rząd i władze. Ale wspomniałeś też o innych elementach, jak wielkie wyzwania, i są też pewnie inne dane, które pokażą coś innego: dziesiątki tysięcy protestów i niepokoi i protestów ekologów, itd. Zatem sugerujesz, że chiński model nie dopuszcza ruchów społecznych spoza Partii do wyrażenia się. EXL: Ruch społeczny jest prężny, czy jest to ruch ekologów czy inny Ale jest inny. Nie rozpoznałbyś go. Według zachodnich standardów tak zwane ruchy społeczne muszą być w oddzieleniu a nawet w opozycji do systemu politycznego, ale ten pogląd jest obcy chińskiej kulturze. Przez tysiące lat społeczeństwo obywatelskie było zgodne i spójne z politycznym porządkiem. Na tym polega ogromna różnica kulturowa. BG: Dziękuję, że się tym podzieliłeś. EXL: Dziękuję.