I'd like to tell you about a legal case that I worked on involving a man named Steve Titus.
Хочу розповісти про судову справу, над якою я працювала, вона стосувалась чоловіка на ім'я Стів Тітус.
Titus was a restaurant manager. He was 31 years old, he lived in Seattle, Washington, he was engaged to Gretchen, about to be married, she was the love of his life. And one night, the couple went out for a romantic restaurant meal. They were on their way home, and they were pulled over by a police officer. You see, Titus' car sort of resembled a car that was driven earlier in the evening by a man who raped a female hitchhiker, and Titus kind of resembled that rapist. So the police took a picture of Titus, they put it in a photo lineup, they later showed it to the victim, and she pointed to Titus' photo. She said, "That one's the closest." The police and the prosecution proceeded with a trial, and when Steve Titus was put on trial for rape, the rape victim got on the stand and said, "I'm absolutely positive that's the man." And Titus was convicted. He proclaimed his innocence, his family screamed at the jury, his fiancée collapsed on the floor sobbing, and Titus is taken away to jail.
Тітус працював менеджером у ресторані. Йому був 31 рік, він мешкав у Сіетлі, штат Вашингтон, та був заручений з Гретхен, збирався одружитись, вона була коханням його життя. Одного вечора закохані пішли на романтичну вечерю до ресторану. Вони вже поверталися додому, коли їх зупинив офіцер поліції. Розумієте, автомобіль Тітуса був схожий на автомобіль, що проїжджав раніше ввечері, й належав чоловікові, який зґвалтував жінку-автостопницю, а Тітус нагадував ґвалтівника. Тому поліція його сфотографувала та розмістила його фото поряд з іншими, які пізніше були показані жертві, і вона вказала саме на фото Тітуса. Вона сказала: "Оцей нагадує його найбільше". Поліція та прокуратура порушили судову справу, і коли Стів Тітус був відданий під суд за зґвалтування, жертва зґвалтування вже не мала сумнівів та сказала: "Я абсолютно впевнена, що це саме той чоловік". Тітус був засуджений. Він стверджував, що невинний, його сім'я волала до присяжних, його наречена ридаючи впала на підлогу, але Тітуса відправили за ґрати.
So what would you do at this point? What would you do? Well, Titus lost complete faith in the legal system, and yet he got an idea. He called up the local newspaper, he got the interest of an investigative journalist, and that journalist actually found the real rapist, a man who ultimately confessed to this rape, a man who was thought to have committed 50 rapes in that area, and when this information was given to the judge, the judge set Titus free.
Отже, що б ви зробили на його місці? Що б ви зробили? Тітус повністю втратив віру в правову систему, та все ж він мав ідею. Він подзвонив до місцевої газети, зв'язався з журналістом, що займається розслідуваннями, і ось цей журналіст дійсно знайшов реального ґвалтівника, чоловіка, що врешті зізнався в зґвалтуванні, чоловіка, що, як вважалося, здійснив 50 зґвалтувань в цьому районі, і коли ця інформація була передана судді, суддя звільнив Тітуса з-під арешту.
And really, that's where this case should have ended. It should have been over. Titus should have thought of this as a horrible year, a year of accusation and trial, but over.
На цьому справа мала б бути завершеною. В ній поставили крапку. Тітус мав би вважати цей рік просто жахливим роком, роком обвинувачення та арешту, але роком, що скінчився.
It didn't end that way. Titus was so bitter. He'd lost his job. He couldn't get it back. He lost his fiancée. She couldn't put up with his persistent anger. He lost his entire savings, and so he decided to file a lawsuit against the police and others whom he felt were responsible for his suffering.
Однак це скінчилось інакше. Тітус був неймовірно розлючений. Він втратив роботу і не зміг її повернути. Втратив наречену. Вона не могла змиритись з його постійним гнівом. Він втратив всі свої заощадження, тому він вирішив подати позов проти поліції та інших, кого він вважав відповідальними за свої страждання.
And that's when I really started working on this case, trying to figure out how did that victim go from "That one's the closest" to "I'm absolutely positive that's the guy."
І ось саме з цього часу я почала працювати над цією справою, намагаючись з'ясувати, як жертва перейшла від початкової фрази "Оцей нагадує його найбільше". до твердження: "Я абсолютно впевнена, що це саме той чоловік".
Well, Titus was consumed with his civil case. He spent every waking moment thinking about it, and just days before he was to have his day in court, he woke up in the morning, doubled over in pain, and died of a stress-related heart attack. He was 35 years old.
Отже, Тітус був поглинений своїм цивільним позовом. Кожну вільну хвилину він розмірковував над цим, та всього за один день до розгляду його справи на суді він прокинувся вранці, зігнувшись від болю, та помер від серцевого нападу, пов'язаного зі стресом. Йому було 35 років.
So I was asked to work on Titus' case because I'm a psychological scientist. I study memory. I've studied memory for decades. And if I meet somebody on an airplane -- this happened on the way over to Scotland -- if I meet somebody on an airplane, and we ask each other, "What do you do? What do you do?" and I say "I study memory," they usually want to tell me how they have trouble remembering names, or they've got a relative who's got Alzheimer's or some kind of memory problem, but I have to tell them I don't study when people forget. I study the opposite: when they remember, when they remember things that didn't happen or remember things that were different from the way they really were. I study false memories.
І тоді мене попросили працювати над справою Тітуса, бо я - дослідниця у галузі психології. Я досліджую пам'ять. Я досліджувала її протягом десятиліть. І якщо я зустрічаю кого-небудь в літаку -- це відбулося на шляху до Шотландії -- якщо я зустрічаю кого-небудь в літаку і ми запитуємо один одного "Чим ви займаєтесь?", то я відповідаю "Я вивчаю пам'ять", і тоді мені зазвичай розповідають про свої проблеми із запам'ятовуванням імен, чи про те, що вони мають родича з хворобою Альцгеймера, чи про іншу проблему, пов'язану з пам'яттю, але я вимушена відповісти їм: я не вивчаю забування. Я вивчаю протилежне: коли люди пам'ятають, коли вони пам'ятають те, чого не відбувалося, або коли їхні спогади відрізняються від того, що було насправді. Я вивчаю хибні спогади.
Unhappily, Steve Titus is not the only person to be convicted based on somebody's false memory. In one project in the United States, information has been gathered on 300 innocent people, 300 defendants who were convicted of crimes they didn't do. They spent 10, 20, 30 years in prison for these crimes, and now DNA testing has proven that they are actually innocent. And when those cases have been analyzed, three quarters of them are due to faulty memory, faulty eyewitness memory.
На жаль, Стів Тітус не єдиний, кого було засуждено на основі чиїхось хибних спогадів. В одному проекті в Сполучених Штатах було зібрано інформацію про 300 помилково засуджених людей, 300 обвинувачених, засуджених за злочини, яких вони ніколи не здійснювали. Вони провели 10, 20, 30 років за ґратами за ці злочини, а згодом тести ДНК підтвердили, що вони насправді невинні. І коли ці справи було проаналізовано, то виявилось, що три чверті з них спричинені хибними спогадами, хибними спогадами свідків.
Well, why? Like the jurors who convicted those innocent people and the jurors who convicted Titus, many people believe that memory works like a recording device. You just record the information, then you call it up and play it back when you want to answer questions or identify images. But decades of work in psychology has shown that this just isn't true. Our memories are constructive. They're reconstructive. Memory works a little bit more like a Wikipedia page: You can go in there and change it, but so can other people. I first started studying this constructive memory process in the 1970s. I did my experiments that involved showing people simulated crimes and accidents and asking them questions about what they remember. In one study, we showed people a simulated accident and we asked people, how fast were the cars going when they hit each other? And we asked other people, how fast were the cars going when they smashed into each other? And if we asked the leading "smashed" question, the witnesses told us the cars were going faster, and moreover, that leading "smashed" question caused people to be more likely to tell us that they saw broken glass in the accident scene when there wasn't any broken glass at all. In another study, we showed a simulated accident where a car went through an intersection with a stop sign, and if we asked a question that insinuated it was a yield sign, many witnesses told us they remember seeing a yield sign at the intersection, not a stop sign.
Але чому? Так само, як присяжні, що засудили тих невинних людей, як присяжні, що засудили Тітуса, багато хто вірить, що пам'ять працює, ніби записувач. Ви просто записуєте інформацію, потім ви робите запит і програєте її, коли треба відповісти на питання або впізнати зображення. Але десятки років досліджень у психології довели, що це просто неправда. Наші спогади конструюються. І вони реконструюються. Робота пам'яті дещо схожа на сторінку у Вікіпедії: ви можете зайти і змінити її, але те саме можуть зробити й інші. Вперше я почала досліджувати процес конструювання спогадів у 1970-х. Я проводила експерименти, під час яких показувала людям змодельовані злочини та аварії, а потім опитувала, що вони запам'ятали. В одному дослідженні ми показали модель аварії і запитали в учасників, з якою швидкістю їхали автівки, коли зіткнулися одна з одною? А в інших учасників запитали, з якою швидкістю їхали автівки, коли розтрощили одна одну? І якщо ключовим було питання з "розтрощили", учасники казали нам, що автівки рухалися швидше, та більше того, учасники, якими задавали питання з "розтрощили", частіше говорили нам, що вони бачили бите скло на місці аварії, хоча там не було битого скла взагалі. В іншому дослідженні ми показали змодельовану аварію, де машина перетинала перехрестя зі знаком "стоп", і якщо ми ставили питання, в якому був натяк на знак "поступися дорогою", багато учасників казали, що пам'ятають, що на цьому перехресті бачили знак "поступися дорогою", а не знак "стоп".
And you might be thinking, well, you know, these are filmed events, they are not particularly stressful. Would the same kind of mistakes be made with a really stressful event? In a study we published just a few months ago, we have an answer to this question, because what was unusual about this study is we arranged for people to have a very stressful experience. The subjects in this study were members of the U.S. military who were undergoing a harrowing training exercise to teach them what it's going to be like for them if they are ever captured as prisoners of war. And as part of this training exercise, these soldiers are interrogated in an aggressive, hostile, physically abusive fashion for 30 minutes and later on they have to try to identify the person who conducted that interrogation. And when we feed them suggestive information that insinuates it's a different person, many of them misidentify their interrogator, often identifying someone who doesn't even remotely resemble the real interrogator.
Ви можете подумати: гаразд, але це ж відеозаписи, вони не викликають справжній стрес. Чи проявлятимуться спостережені помилки у справді стресових ситуаціях? В дослідженні, опублікованому кілька місяців тому, ми знайшли відповідь на це питання, адже особливістю цього дослідження було те, що ми досліджували людей, які пережили дуже стресовий досвід. Учасниками цього дослідження були військовослужбовці, які відпрацьовували під час тренування болісну ситуацію - як би вони поводились, якби потрапили в полон. Серед іншого, в процесі тренування солдати проходили через 30-хвилинний агресивний допит із застосуванням фізичної сили, а трохи згодом їм дали завдання розпізнати того, хто вів допит. І коли ми їм підсунули інформацію, яка навіювала враження, ніби допит вела інша особа, багато з них вказували не на того, хто справді їх допитував, а на іншу людину, яка й приблизно не нагадувала того, хто вів допит насправді.
And so what these studies are showing is that when you feed people misinformation about some experience that they may have had, you can distort or contaminate or change their memory.
Ці дослідження продемонстрували, що якщо людям підсунути дезінформацію щодо певного досвіду, який вони могли пережити, це може викривити, спотворити чи змінити їхню пам'ять.
Well out there in the real world, misinformation is everywhere. We get misinformation not only if we're questioned in a leading way, but if we talk to other witnesses who might consciously or inadvertently feed us some erroneous information, or if we see media coverage about some event we might have experienced, all of these provide the opportunity for this kind of contamination of our memory.
Якщо подивитись на реальний світ, то дезінформація трапляється всюди. Ми можемо підхопити викривлену інформацію не лише, коли нас наполегливо допитують, а й під час розмови з іншими свідками, які можуть навмисно чи ненавмисно підкинути нам якусь помилкову інформацію, чи якщо ми дивимось у ЗМІ висвітлення якоїсь події, яку ми могли спостерігати, все це створює можливість для викривлення нашої пам'яті.
In the 1990s, we began to see an even more extreme kind of memory problem. Some patients were going into therapy with one problem -- maybe they had depression, an eating disorder -- and they were coming out of therapy with a different problem. Extreme memories for horrific brutalizations, sometimes in satanic rituals, sometimes involving really bizarre and unusual elements. One woman came out of psychotherapy believing that she'd endured years of ritualistic abuse, where she was forced into a pregnancy and that the baby was cut from her belly. But there were no physical scars or any kind of physical evidence that could have supported her story. And when I began looking into these cases, I was wondering, where do these bizarre memories come from? And what I found is that most of these situations involved some particular form of psychotherapy. And so I asked, were some of the things going on in this psychotherapy -- like the imagination exercises or dream interpretation, or in some cases hypnosis, or in some cases exposure to false information -- were these leading these patients to develop these very bizarre, unlikely memories? And I designed some experiments to try to study the processes that were being used in this psychotherapy so I could study the development of these very rich false memories.
У 1990-х ми почали спостерігати ще серйозніший різновид проблем із пам'яттю. Декотрі пацієнти звертались до терапевта у зв'язку з певною проблемою - наприклад, депресією чи розладами харчування, а наприкінці курсу терапії у них була інша проблема. Страшні спогади про жахливі знущання, іноді про сатанинські ритуали, у яких інколи траплялись дуже дивні і незвичайні обряди. Одна жінка після курсу психотерапії вважала, що вона роками зазнавала ритуального насильства, внаслідок якого завагітніла, а дитину вирізали із її утроби. Однак на її тілі не було ніяких слідів чи якихось інших доказів, які б могли підтвердити правдивість її розповіді. І коли я почала вивчати ці випадки, мені стало цікаво, звідки беруться ці дивні спогади? Я з'ясувала, що переважна більшість таких випадків траплялась після проходження певного типу психотерапії. Тож у мене виникло питання: чи не могли декотрі засоби психотерапевтичного впливу - наприклад, вправи щодо уяви, або інтерпретації снів і фантазій, чи, у декотрих випадках, гіпноз або те, що в декотрих випадках пацієнти чули хибну інформацію - чи не могло це підштовхнути пацієнтів до цих дуже дивних, неправдоподібних спогадів? Я розробила декотрі експерименти, намагаючись дослідити процеси, які застосовувались у даній психотерапії - чи не проллють вони світло на розвиток цих дуже детальних хибних спогадів?
In one of the first studies we did, we used suggestion, a method inspired by the psychotherapy we saw in these cases, we used this kind of suggestion and planted a false memory that when you were a kid, five or six years old, you were lost in a shopping mall. You were frightened. You were crying. You were ultimately rescued by an elderly person and reunited with the family. And we succeeded in planting this memory in the minds of about a quarter of our subjects. And you might be thinking, well, that's not particularly stressful. But we and other investigators have planted rich false memories of things that were much more unusual and much more stressful. So in a study done in Tennessee, researchers planted the false memory that when you were a kid, you nearly drowned and had to be rescued by a life guard. And in a study done in Canada, researchers planted the false memory that when you were a kid, something as awful as being attacked by a vicious animal happened to you, succeeding with about half of their subjects. And in a study done in Italy, researchers planted the false memory, when you were a kid, you witnessed demonic possession.
В одному з перших експериментів використовувалось навіювання метод, подібний до того, який застосовувався у згаданій психотерапії ми, застосовуючи навіювання, прищепили учасникам хибний спогад: в дитинстві, коли вам було п'ять чи шість років, ви загубились у торговому центрі, ви злякались і розплакались, і зрештою якась людина похилого віку відвела вас до батьків. І нам вдалось досягти того, що приблизно чверть учасників вважали, ніби цей спогад справжній. Ви, можливо, подумали: але ж ця ситуація не дуже стресова. Однак ми, як і декотрі інші дослідники, успішно навіювали і яскраві хибні спогади про ситуації, які були значно незвичніші і значно більш стресові. Так, у дослідженні, проведеному в Теннесі, учасникам навіяли хибні спогади, що вони у дитинстві якось ледь не втопились, і їх витягли з води рятувальники. А в дослідженні, проведеному в Канаді, учасникам навіяли хибні спогади, ніби в дитинстві на них напала хижа тварина, і близько половини учасників сприймали цей спогад як справжній. А в іншому дослідженні, здійсненому в Італії, учасникам навіяли хибні спогади, ніби в дитинстві вони були свідками демонічної одержимості.
I do want to add that it might seem like we are traumatizing these experimental subjects in the name of science, but our studies have gone through thorough evaluation by research ethics boards that have made the decision that the temporary discomfort that some of these subjects might experience in these studies is outweighed by the importance of this problem for understanding memory processes and the abuse of memory that is going on in some places in the world.
Я хочу додати, що хоча може видатись, ніби ми заради наукового пізнання травмували учасників дослідження, але наші експерименти пройшли ретельне оцінювання етичної комісії, яка дійшла висновку, що тимчасовий дискомфорт, який можуть відчувати декотрі учасники в ході досліджень, важить менше, ніж значимість досліджень, присвячених проблемі, яка допоможе зрозуміти процеси, що відбуваються в пам'яті, а також вивчити викривлення пам'яті, які нерідко трапляються в різних життєвих ситуаціях.
Well, to my surprise, when I published this work and began to speak out against this particular brand of psychotherapy, it created some pretty bad problems for me: hostilities, primarily from the repressed memory therapists, who felt under attack, and by the patients whom they had influenced. I had sometimes armed guards at speeches that I was invited to give, people trying to drum up letter-writing campaigns to get me fired. But probably the worst was I suspected that a woman was innocent of abuse that was being claimed by her grown daughter. She accused her mother of sexual abuse based on a repressed memory. And this accusing daughter had actually allowed her story to be filmed and presented in public places. I was suspicious of this story, and so I started to investigate, and eventually found information that convinced me that this mother was innocent. I published an exposé on the case, and a little while later, the accusing daughter filed a lawsuit. Even though I'd never mentioned her name, she sued me for defamation and invasion of privacy. And I went through nearly five years of dealing with this messy, unpleasant litigation, but finally, finally, it was over and I could really get back to my work. In the process, however, I became part of a disturbing trend in America where scientists are being sued for simply speaking out on matters of great public controversy.
І, на мій подив, коли я опублікувала ці дослідження і почала виступати проти згаданого типу психотерапії, це мені створило декотрі серйозні проблеми: ворожість передусім з боку терапевтів, що займаються відновленням витіснених спогадів, адже ці терапевти відчули загрозу, а також з боку пацієнтів, на яких вплинули терапевти. Іноді навіть доводилось забезпечувати охорону, коли мене запрошували виступити, моєму керівництву надсилали листи із вимогою звільнити мене з роботи. Але, мабуть, найгірше було, коли я запідозрила, що жінка, яку звинувачувала в сексуальному насиллі її донька, насправді не винна. Доросла донька, спираючись на витіснені спогади, звинувачувала матір у сексуальному насильстві. Донька погодилась, щоб на основі її історії зняли кінофільм, який згодом був показаний публіці. Мені ця історія видалась підозрілою, тож я почала розслідування, і зрештою знайшла інформацію, яка переконливо свідчила, що ця мати була невинною. Я опублікувала викриття, і трохи згодом донька тієї жінки подала на мене позов. Хоча я ніде не згадувала її ім'я, вона звинувачувала мене в наклепі і втручанні у приватне життя. І мені довелось впродовж п'яти років бути втягненою в цей брудний, неприємний судовий процес, але зрештою він завершився, і я змогла нарешті знову повернутись до своєї роботи. Цей процес, однак, став частиною тривожного тренду в Америці, коли на вчених подають до суду лише за те, що вони висловлюються щодо питань, які викликають у суспільстві гострі суперечки.
When I got back to my work, I asked this question: if I plant a false memory in your mind, does it have repercussions? Does it affect your later thoughts, your later behaviors? Our first study planted a false memory that you got sick as a child eating certain foods: hard-boiled eggs, dill pickles, strawberry ice cream. And we found that once we planted this false memory, people didn't want to eat the foods as much at an outdoor picnic. The false memories aren't necessarily bad or unpleasant. If we planted a warm, fuzzy memory involving a healthy food like asparagus, we could get people to want to eat asparagus more. And so what these studies are showing is that you can plant false memories and they have repercussions that affect behavior long after the memories take hold.
Повернувшись до своєї роботи, я замислилась над питанням: якщо я навію вам хибні спогади, чи матиме це наслідки? Чи впливатиме це на ваші подальші думки, на вашу подальшу поведінку? У одному дослідженні ми спершу навіювали хибний спогад про отруєння в дитинстві певною їжею: круто звареними яйцями, солоними огірками, полуничним морозивом І ми виявили, що після навіювання цих хибних спогадів люди не хотіли вживати цю їжу під час наступного пікніка на природі. Хибні спогади не обов'язково погані чи неприємні. Коли ми навіювали нечіткі приємні спогади, які містили згадки про здорову їжу, наприклад, спаржу, то у людей виникало бажання частіше їсти спаржу. Ці дослідження показують те, що можна навіяти хибні спогади, і ці спогади потім впливають на поведінку ще довго після того, як спогади були навіяні.
Well, along with this ability to plant memories and control behavior obviously come some important ethical issues, like, when should we use this mind technology? And should we ever ban its use? Therapists can't ethically plant false memories in the mind of their patients even if it would help the patient, but there's nothing to stop a parent from trying this out on their overweight or obese teenager. And when I suggested this publicly, it created an outcry again. "There she goes. She's advocating that parents lie to their children."
Що ж, у зв'язку із цією здатністю навіювати спогади і впливати на поведінку очевидно постають декотрі важливі етичні питання, наприклад, у яких випадках слід використовувати цю психотехніку? Можливо, її варто взагалі заборонити? З боку терапевта буде неетично вкорінювати хибні спогади в пам'яті пацієнтів, навіть якщо це могло б допомогти пацієнтам, але це не завадить батькам вдатись до цієї психотехніки, щоб змінити звички своїх дітей, які мають зайву вагу. І коли я це озвучила публічно, це знову викликало різку реакцію. "Ось, до чого це веде! Вона виправдовує батьків, які брешуть дітям"
Hello, Santa Claus. (Laughter)
Привіт, Санта Клаус (Сміх)
I mean, another way to think about this is, which would you rather have, a kid with obesity, diabetes, shortened lifespan, all the things that go with it, or a kid with one little extra bit of false memory? I know what I would choose for a kid of mine.
Однак на цю проблему можна поглянути по-іншому, можливо, це вже вам спало на думку: дитина з ожирінням, а також із супутніми проблемами - діабетом, меншою тривалістю життя - чи дитина з одним додатковим хибним спогадом? Я знаю, що б я вибрала, якби йшлось про мою дитину.
But maybe my work has made me different from most people. Most people cherish their memories, know that they represent their identity, who they are, where they came from. And I appreciate that. I feel that way too. But I know from my work how much fiction is already in there. If I've learned anything from these decades of working on these problems, it's this: just because somebody tells you something and they say it with confidence, just because they say it with lots of detail, just because they express emotion when they say it, it doesn't mean that it really happened. We can't reliably distinguish true memories from false memories. We need independent corroboration. Such a discovery has made me more tolerant of the everyday memory mistakes that my friends and family members make. Such a discovery might have saved Steve Titus, the man whose whole future was snatched away by a false memory.
Та може, моя робота вплинула на моє сприйняття, і воно не таке, як у більшості. Більшість людей дуже цінують свої спогади, знаючи, що вони виражають їхню ідентичність, хто вони, звідки походять. І я це ціную. Я з ними погоджуюсь. Але зі своїх досліджень мені відомо, скільки в спогадах міститься неточностей і вигадок. Отож із моєї роботи впродовж десятиліть над цими проблемами я винесла передусім такий урок: якщо хтось вам щось розповідає, і розповідає цілком впевнено, розповідає із численними деталями, якщо хтось, розповідаючи про щось, виражає емоції - все це ще не означає, що розповідь відповідає дійсності. Немає надійного засобу відрізнити справжні спогади від хибних, для цього потрібні незалежні підтвердження. Таке відкриття змусило мене більш терпимо ставитись до щоденних помилок пам'яті, які роблять мої друзі і близькі. Це відкриття могло б врятувати Стіва Тітуса, людину, чиє майбутнє було зруйноване через хибні спогади.
But meanwhile, we should all keep in mind, we'd do well to, that memory, like liberty, is a fragile thing. Thank you. Thank you. Thank you. (Applause) Thanks very much. (Applause)
Отож, нам усім слід було б мати на увазі, що пам'ять, як і свобода, є крихкою. Дякую. Дякую. Дякую. (Оплески) Дуже дякую. (Оплески)