Бих искала да ви разкажа за един правен казус, по който работих, който се отнася до един човек на име Стийв Тайтъс.
I'd like to tell you about a legal case that I worked on involving a man named Steve Titus.
Тайтъс беше управител на ресторант. Той беше на 31 години и живееше в Сиатъл, Вашингтон, беше сгоден за Гретхен, скоро щяха да се оженят, тя беше любовта на живота му. Една вечер, двойката излиза на романтична вечеря в ресторант. По пътя към дома им те са спрени от полицай. Колата на Тайтъс приличала на кола, която била карана по-рано същата вечер от мъж, който изнасилил една жена, пътуваща на автостоп и Тайтъс донякъде приличал на този изнасилвач. Така че полицията снимала Тайтъс, слагат я между други снимки, и по-късно когато я показали на жертвата, тя посочила снимката на Тайтъс. Тя казала: "Този прилича най-много." Полицията и прокуратурата повдигат обвинение, и когато Стийв Тайтъс е изправен пред съда за изнасилване, жертвата се изправя и казва: "Аз съм сигурна, че това е мъжът." И Тайтъс е осъден. Той твърди, че е невинен, семейството му крещи към журито, годеницата му припада на пода плачейки, а Тайтъс е отведен в затвора.
Titus was a restaurant manager. He was 31 years old, he lived in Seattle, Washington, he was engaged to Gretchen, about to be married, she was the love of his life. And one night, the couple went out for a romantic restaurant meal. They were on their way home, and they were pulled over by a police officer. You see, Titus' car sort of resembled a car that was driven earlier in the evening by a man who raped a female hitchhiker, and Titus kind of resembled that rapist. So the police took a picture of Titus, they put it in a photo lineup, they later showed it to the victim, and she pointed to Titus' photo. She said, "That one's the closest." The police and the prosecution proceeded with a trial, and when Steve Titus was put on trial for rape, the rape victim got on the stand and said, "I'm absolutely positive that's the man." And Titus was convicted. He proclaimed his innocence, his family screamed at the jury, his fiancée collapsed on the floor sobbing, and Titus is taken away to jail.
Какво бихте направили в този момент? Какво бихте направили? Тайтъс не загубва вяра в съдебната система, и има идея. Обажда се на местния вестник, привлича вниманието на един разследващ журналист, и този журналист намира истинския изнасилвач, мъж, който в крайна сметка признава за това изнасилване, мъж, за когото се смята, че е извършил 50 изнасилвания в този район, и когато тази информация е дадена на съдията, съдията освобождава Тайтъс.
So what would you do at this point? What would you do? Well, Titus lost complete faith in the legal system, and yet he got an idea. He called up the local newspaper, he got the interest of an investigative journalist, and that journalist actually found the real rapist, a man who ultimately confessed to this rape, a man who was thought to have committed 50 rapes in that area, and when this information was given to the judge, the judge set Titus free.
И тази история би могла да свърши тук. Би могла да е приключила. Тайтъс би могъл да си каже, че е имал кошмарна година, година на обвинение и съд, но все пак това е приключило.
And really, that's where this case should have ended. It should have been over. Titus should have thought of this as a horrible year, a year of accusation and trial, but over.
Но нещата не приключват така. Тайтъс е бил много огорчен. Изгубил е работата си. И не може да си я върне. Годеницата му го напуска. Тя не е могла да се справи с постоянният му гняв. Загубва всичките си спестявания, и тогава решава да заведе дело срещу полицията и останалите, за които смята, че са виновни за неговото страдание.
It didn't end that way. Titus was so bitter. He'd lost his job. He couldn't get it back. He lost his fiancée. She couldn't put up with his persistent anger. He lost his entire savings, and so he decided to file a lawsuit against the police and others whom he felt were responsible for his suffering.
И тогава аз започнах да работя по този случай, опитвайки се да разбера как тази жертва стига от "Този прилича най-много" до "Абсолютно съм сигурна, че това е мъжът".
And that's when I really started working on this case, trying to figure out how did that victim go from "That one's the closest" to "I'm absolutely positive that's the guy."
Тайтъс беше обсебен от неговия граждански иск. Той прекарваше всеки момент мислейки за него, и няколко дни преди да се състои делото, той се събужда една сутрин, обзет от болка и умира от сърдечен удар, причинен от стрес. Беше на 35 години.
Well, Titus was consumed with his civil case. He spent every waking moment thinking about it, and just days before he was to have his day in court, he woke up in the morning, doubled over in pain, and died of a stress-related heart attack. He was 35 years old.
Бях помолена да работя по неговия случай, защото съм учен-психолог. Изучавам паметта. Изучавам паметта от години. И ако срещна някого в самолет - това се случи по пътя към Шотландия - ако срещна някого в самолет и се попитаме един друг: "Как сте? Какво работите?", и аз кажа: "Изучавам паметта", обикновено ми казват как имат проблем да помнят имена или че имат роднина, който е болен от Алцхаймер или друг подобен проблем с паметта, но аз трябва да им обясня, че не изучавам как хората забравят. Изучавам обратното - как помнят, как помнят неща, които не са се случили или помнят неща, които са различни от това, което е било наистина. Аз изучавам лъжливи спомени.
So I was asked to work on Titus' case because I'm a psychological scientist. I study memory. I've studied memory for decades. And if I meet somebody on an airplane -- this happened on the way over to Scotland -- if I meet somebody on an airplane, and we ask each other, "What do you do? What do you do?" and I say "I study memory," they usually want to tell me how they have trouble remembering names, or they've got a relative who's got Alzheimer's or some kind of memory problem, but I have to tell them I don't study when people forget. I study the opposite: when they remember, when they remember things that didn't happen or remember things that were different from the way they really were. I study false memories.
За нещастие, Стийв Тайтъс не е единствения човек, който е осъден заради неистински спомени. В един проект в САЩ, беше събирана информация от 300 невинни човека, 300 ответници, които са осъдени за престъпления, които не са извършили. Те са прекарали 10, 20, 30 години в затвора за тези престъпления, и сега ДНК тестове потвърждават, че всъщност са невинни. И когато тези случаи са били анализирани, три четвърти от тях се дължат на погрешни спомени, на фалшиви свидетелски спомени.
Unhappily, Steve Titus is not the only person to be convicted based on somebody's false memory. In one project in the United States, information has been gathered on 300 innocent people, 300 defendants who were convicted of crimes they didn't do. They spent 10, 20, 30 years in prison for these crimes, and now DNA testing has proven that they are actually innocent. And when those cases have been analyzed, three quarters of them are due to faulty memory, faulty eyewitness memory.
Добре, но защо? Както журито, което осъжда тези невинни хора и хората в журито, което осъжда Тайтъс, много хора вярват, че паметта работи като записващо устройство. Просто записвате информацията, повиквате я и я възпроизвеждате, когато искате да разпознаете определени изображения. Но десетките години работа в психологията показва, че това просто не е истина. Нашите спомени са изградени. Те могат да се доизграждат. Паметта работи малко като страница в "Уикипедия" Можете да я промените, но това могат да направят и другите. Започнах да изучавам този процес на изграждане на спомените през 70-те. Правех моите експерименти, които включваха да показвам на хората измислени престъпления и произшествия, и им задавах въпроси за това какво си спомнят. В един случай показахме на хората едно измислено произшествие и попитахме хората колко бързо са се движили колите когато са се сблъскали една в друга. Попитахме и други хора колко бързо са се движили колите когато са се разбили една в друга. И когато първо сме попитали въпросът с "разбили" свидетелите ни казваха, че колите са вървяли по-бързо и още повече, този въпрос с "разбили" караше кората да бъдат склонни да ни кажат, че са видяли счупени стъкла на мястото на инцидента, при условие, че нямаше никакви счупени стъкла. В друг случай показвахме измислена катастрофа, в която кола е преминала кръстовище със знак СТОП, и ако зададем въпрос, който подсказва, че е имало знак за предимство много свидетели ни казваха, че помнят, че са виждали този знак на кръстовището, а не знакът за стоп.
Well, why? Like the jurors who convicted those innocent people and the jurors who convicted Titus, many people believe that memory works like a recording device. You just record the information, then you call it up and play it back when you want to answer questions or identify images. But decades of work in psychology has shown that this just isn't true. Our memories are constructive. They're reconstructive. Memory works a little bit more like a Wikipedia page: You can go in there and change it, but so can other people. I first started studying this constructive memory process in the 1970s. I did my experiments that involved showing people simulated crimes and accidents and asking them questions about what they remember. In one study, we showed people a simulated accident and we asked people, how fast were the cars going when they hit each other? And we asked other people, how fast were the cars going when they smashed into each other? And if we asked the leading "smashed" question, the witnesses told us the cars were going faster, and moreover, that leading "smashed" question caused people to be more likely to tell us that they saw broken glass in the accident scene when there wasn't any broken glass at all. In another study, we showed a simulated accident where a car went through an intersection with a stop sign, and if we asked a question that insinuated it was a yield sign, many witnesses told us they remember seeing a yield sign at the intersection, not a stop sign.
И вие може би си мислите, че това са измислени случаи, не са така стресиращи. Биха ли се случили същите грешки при едно наистина стресиращо събитие? В едно изследване, което публикувахме преди няколко месеца, имаме отговор на този въпрос, защото необикновеното на това изследване беше, че ние организирахме хората да имат наистина стресираща ситуация. Субектите на изследването бяха членове на американската армия, които преминаваха през мъчителни тренировки, за да научат какво би било усещането ако са военнопленници. И като част от тренировките, тези войници са разпитвани по много агресивен, враждебен, физически насилствен начин за 30 минути, и по-късно те трябва да разпознаят човекът, който е провел разпита. Когато им предоставим предполагаема информация, която предполага различен човек, много от тях разпознават погрешно техният разпитващ, често разпознават някой, който няма нищо общо с истинския разпитващ.
And you might be thinking, well, you know, these are filmed events, they are not particularly stressful. Would the same kind of mistakes be made with a really stressful event? In a study we published just a few months ago, we have an answer to this question, because what was unusual about this study is we arranged for people to have a very stressful experience. The subjects in this study were members of the U.S. military who were undergoing a harrowing training exercise to teach them what it's going to be like for them if they are ever captured as prisoners of war. And as part of this training exercise, these soldiers are interrogated in an aggressive, hostile, physically abusive fashion for 30 minutes and later on they have to try to identify the person who conducted that interrogation. And when we feed them suggestive information that insinuates it's a different person, many of them misidentify their interrogator, often identifying someone who doesn't even remotely resemble the real interrogator.
Това, което тези проучвания показват е, че когато дадете погрешна информация за някакво преживяване, което може би са имали, можете да изкривите, замърсите или промените тяхната памет.
And so what these studies are showing is that when you feed people misinformation about some experience that they may have had, you can distort or contaminate or change their memory.
А пък там в истинския свят, невярната информация е навсякъде. Имаме погрешна информация не само ако ни разпитват по заблуждаващ начин, но и ако говорим с други свидетели, които може съзнателно или несъзнателно да ни дадат повече грешна информация, или ако видим медийно отразяване на някакво събитие, на което сме били, всичко това ни дава възможността от този вид замърсяване на нашата памет.
Well out there in the real world, misinformation is everywhere. We get misinformation not only if we're questioned in a leading way, but if we talk to other witnesses who might consciously or inadvertently feed us some erroneous information, or if we see media coverage about some event we might have experienced, all of these provide the opportunity for this kind of contamination of our memory.
През 90-те започнахме да виждаме още по-крайни примери за проблеми с паметта. Някои пациенти идваха на терапия с един проблем - може би депресия или проблем с храненето, а си тръгвахаа от терапията с друг проблем. Екстремни спомени за ужасни бруталности, понякога сатанични ритуали, понякога включвайки наистина странни и необикновени елементи. Една жена дойде на терапия, вярвайки че с години е участвала в ритуални насилвания, където е била принудена да забременее и че бебето е било изрязано от корема ѝ. Но нямаше физически белези или каквото и да е физическо доказателство, което да подкрепи нейната история. И когато започнах да изследвам тези случаи, аз се чудех, откъде идват тези странни спомени? И това, което открих е, че повечето от тези ситуации включват определен вид психотерапия. И тогава се запитах дали някои от тези неща в психотерапията, като упражнения за въображението или интерпретация на сънищата, или хипноза в някои случаи, или в някои случаи излагане на грешна информация, водеха ли тези пациенти към развитието на тези много странни, невероятни спомени? И аз измислих експерименти, с които да изучавам процесите, използвани в психотерапията, за да изуча развитието на тези много богати фалшиви спомени.
In the 1990s, we began to see an even more extreme kind of memory problem. Some patients were going into therapy with one problem -- maybe they had depression, an eating disorder -- and they were coming out of therapy with a different problem. Extreme memories for horrific brutalizations, sometimes in satanic rituals, sometimes involving really bizarre and unusual elements. One woman came out of psychotherapy believing that she'd endured years of ritualistic abuse, where she was forced into a pregnancy and that the baby was cut from her belly. But there were no physical scars or any kind of physical evidence that could have supported her story. And when I began looking into these cases, I was wondering, where do these bizarre memories come from? And what I found is that most of these situations involved some particular form of psychotherapy. And so I asked, were some of the things going on in this psychotherapy -- like the imagination exercises or dream interpretation, or in some cases hypnosis, or in some cases exposure to false information -- were these leading these patients to develop these very bizarre, unlikely memories? And I designed some experiments to try to study the processes that were being used in this psychotherapy so I could study the development of these very rich false memories.
В едно от първите проучвания, които проведохме, използвахме предположения, метод, вдъхновен от психотерапията, провеждана при тези случаи, използвахме предположенията, за да посеем такива фалшиви спомени, като когато сте били дете, пет или шестгодишно, сте се загубили в мола. Били сте уплашени. Плакали сте. В крайна сметка се били спасен от възрастен човек и сте се върнали при семейството ви. И успявахме да внедрим тези спомени в съзнанието на около една четвърт от нашите субекти. И може би си казвате - ами, това не е особено стресиращо. Но заедно с други разследващи ние поставяхме богати фалшиви спомени за неща, които са били много необичайни и много стресиращи. В едно проучване, проведено в Тенеси изследователите внушават фалшиви спомени за времето, което сте били деца почти сте се удавили и е трябвало да бъдете спасен от спасител. А в едно проучване в Канада, изследователите внушават фалшиви спомени че по времето, в което сте били деца нещо ужасно като атака от много опасно животно се е случило на вас, като успели да го внушат на половината от субектите. А в проучване в Италия, изследователите внушават фалшиви спомени, че когато сте били дете, сте били свидетел на демонично обсебване.
In one of the first studies we did, we used suggestion, a method inspired by the psychotherapy we saw in these cases, we used this kind of suggestion and planted a false memory that when you were a kid, five or six years old, you were lost in a shopping mall. You were frightened. You were crying. You were ultimately rescued by an elderly person and reunited with the family. And we succeeded in planting this memory in the minds of about a quarter of our subjects. And you might be thinking, well, that's not particularly stressful. But we and other investigators have planted rich false memories of things that were much more unusual and much more stressful. So in a study done in Tennessee, researchers planted the false memory that when you were a kid, you nearly drowned and had to be rescued by a life guard. And in a study done in Canada, researchers planted the false memory that when you were a kid, something as awful as being attacked by a vicious animal happened to you, succeeding with about half of their subjects. And in a study done in Italy, researchers planted the false memory, when you were a kid, you witnessed demonic possession.
Искам да добавя, че може да изглежда, че травматизираме някои от хората в експериментите в името на науката, но нашите проучвания са минали през много внимателна оценка на комисиите за изследователска етика, които са стигнали до решението, че временният дискомфорт, който някои от тези субекти изпитват по време на проучванията е надминато от важността на проблема да разберем процесите на запаметяване и злоупотребата с паметта, която се случва в някои части на света.
I do want to add that it might seem like we are traumatizing these experimental subjects in the name of science, but our studies have gone through thorough evaluation by research ethics boards that have made the decision that the temporary discomfort that some of these subjects might experience in these studies is outweighed by the importance of this problem for understanding memory processes and the abuse of memory that is going on in some places in the world.
За моя изненада когато публикувах изследването и започнах да говоря точно срещу този тип психотерапия, това ми създаде доста сериозни проблеми - враждебност, особено от терапевтите на потиснати спомени, които се почувстваха атакувани, и от пациентите, на които те са повлияли. Понякога бях охранявана от въоръжена охрана на речи, на които бях канена да проведа, хората организираха кампании за моето отстраняване. Но може би най-лошото беше, че подозирах, че една жена беше невинна по обвинение за насилие, която беше отправена от нейната порастнала дъщеря. Тя обвиняваше майка си в сексуално насилие, което беше базирано на потиснати спомени. И тази обвиняваща дъщеря беше позволила нейната история да бъде заснета и представяна на публични места. Бях много подозрителна за тази история, така че започнах да разследвам, и в крайна сметка открих информация, която ме убеди, че тази майка е невинна. Публикувах кратко експозе по случая и малко по-късно обвиняващата дъщеря заведе дело срещу мен. Въпреки че не съм споменавала нейното име, тя ме съдеше за клевета и нарушаване на личното пространство. И изживях близо пет години, справяйки се с този неорганизиран, неприятен съдебен процес, но накрая... накрая това свърши и аз наистина можех да се върна към работата си. В този процес обаче, аз станах част от една много тревожна тенденция в Америка, в която учените са съдени просто защото говорят по теми с големи обществени противоречия.
Well, to my surprise, when I published this work and began to speak out against this particular brand of psychotherapy, it created some pretty bad problems for me: hostilities, primarily from the repressed memory therapists, who felt under attack, and by the patients whom they had influenced. I had sometimes armed guards at speeches that I was invited to give, people trying to drum up letter-writing campaigns to get me fired. But probably the worst was I suspected that a woman was innocent of abuse that was being claimed by her grown daughter. She accused her mother of sexual abuse based on a repressed memory. And this accusing daughter had actually allowed her story to be filmed and presented in public places. I was suspicious of this story, and so I started to investigate, and eventually found information that convinced me that this mother was innocent. I published an exposé on the case, and a little while later, the accusing daughter filed a lawsuit. Even though I'd never mentioned her name, she sued me for defamation and invasion of privacy. And I went through nearly five years of dealing with this messy, unpleasant litigation, but finally, finally, it was over and I could really get back to my work. In the process, however, I became part of a disturbing trend in America where scientists are being sued for simply speaking out on matters of great public controversy.
Когато се върнах към работата си зададох следния въпрос: Ако внуша фалшив спомен в съзнанието ви, има ли някакви последствия? Дали това повлиява мислите ви на по-късен етап или по-нататъшното ви поведение? Нашето първо проучване внуши фалшиви спомени, че като дете сте се разболяли и сте яли определени храни - твърдо сварени яйца, кисели краставички с копър, ягодов сладолед. И установихме, че когато тези фалшиви спомени са внушени, хората не искат да ядат храните толкова на пикник навън. Фалшивите спомени не са задължително лоши или неприятни. Ако внушим топъл и неясен спомен, включващ здравословна храна като аспержите, можем да накараме хората да ядат повече аспержи. И така, това което показват тези проучвания е, че можете да внушите фалшиви спомени и те имат отражение, което засяга поведението дълго след като споменът е запаметен.
When I got back to my work, I asked this question: if I plant a false memory in your mind, does it have repercussions? Does it affect your later thoughts, your later behaviors? Our first study planted a false memory that you got sick as a child eating certain foods: hard-boiled eggs, dill pickles, strawberry ice cream. And we found that once we planted this false memory, people didn't want to eat the foods as much at an outdoor picnic. The false memories aren't necessarily bad or unpleasant. If we planted a warm, fuzzy memory involving a healthy food like asparagus, we could get people to want to eat asparagus more. And so what these studies are showing is that you can plant false memories and they have repercussions that affect behavior long after the memories take hold.
Но заедно с тази възможност за внушение и контрол на поведението очевидно изникват важни етични проблеми, като кога би трябвало да използваме тази технология? И изобщо не трябва ли да забраним нейното използване? Етиката не позволява на терапевтите да внушат фалшиви спомени в съзнанието на техните пациенти дори и ако това би помогнало на пациента, но нищо не спира родителите да опитат това върху техния затлъстял тийнейджър. И когато обявих това публично, отново имаше протест. "Ето я. Тя твърди, че родителите трябва да лъжат децата си."
Well, along with this ability to plant memories and control behavior obviously come some important ethical issues, like, when should we use this mind technology? And should we ever ban its use? Therapists can't ethically plant false memories in the mind of their patients even if it would help the patient, but there's nothing to stop a parent from trying this out on their overweight or obese teenager. And when I suggested this publicly, it created an outcry again. "There she goes. She's advocating that parents lie to their children."
Здравей, дядо Коледа! :)
Hello, Santa Claus. (Laughter)
Можете да мислите за това по друг начин, кое бихте предпочели да имате - затлъстяло дете, с диабет, съкратен живот, всички други неща, които съпътстват това състояние, или дете с малко повече фалшиви спомени? Знам какво бих избрала за моето дете.
I mean, another way to think about this is, which would you rather have, a kid with obesity, diabetes, shortened lifespan, all the things that go with it, or a kid with one little extra bit of false memory? I know what I would choose for a kid of mine.
Но може би моята работа ме е направила различна от повечето хора. Повечето хора уважават спомените си, вярват, че те представляват тяхната идентичност, кои са те, откъде са дошли. И аз уважавам това. Аз се чувствам по същия начин. Но от моята работа знам колко измислици има в съзнанието ни вече. Ако съм научила нещо от десетките години работа по този проблем, е това: само защото някой ви казва неща и го казва с увереност, само защото го казва с много детайли, само защото изразява емоция, когато го казва, не значи, че се е случило наистина. Ние не можем да разграничаваме добре истинските от фалшивите спомени. Имаме нужда от независимо потвърждение. Подобно откритие ме направи по-толерантна към всекидневните грешки на паметта, които моите приятели и семейство правят. Подобно откритие би могло да спаси Стийв Тайтъс, мъжът, чието бъдеще бе отнето от фалшив спомен.
But maybe my work has made me different from most people. Most people cherish their memories, know that they represent their identity, who they are, where they came from. And I appreciate that. I feel that way too. But I know from my work how much fiction is already in there. If I've learned anything from these decades of working on these problems, it's this: just because somebody tells you something and they say it with confidence, just because they say it with lots of detail, just because they express emotion when they say it, it doesn't mean that it really happened. We can't reliably distinguish true memories from false memories. We need independent corroboration. Such a discovery has made me more tolerant of the everyday memory mistakes that my friends and family members make. Such a discovery might have saved Steve Titus, the man whose whole future was snatched away by a false memory.
Междувременно е добре да помним, ще се постараем да запомните добре, че паметта точно като свободата е крехко нещо. Благодаря ви. Благодаря. Благодаря ви. Много благодаря.
But meanwhile, we should all keep in mind, we'd do well to, that memory, like liberty, is a fragile thing. Thank you. Thank you. Thank you. (Applause) Thanks very much. (Applause)