On a daily basis, you spend between a third and half your waking hours daydreaming. That may sound like a huge waste of time, but scientists think it must have some purpose, or humans wouldn’t have evolved to do so much of it. So to figure out what's going on here, let’s take a closer look at the mind-wanderer in chief: the bored teenager.
Mỗi ngày, bạn dành ra một phần ba hoặc một nửa thời gian khi thức để mơ mộng giữa ban ngày. Nghe thật lãng phí thời gian, nhưng các nhà khoa học cho rằng phải có mục đích nào đó, nếu không con người chẳng tiến hoá để mơ mộng nhiều như vậy. Để tìm hiểu chuyện gì đang xảy ra, hãy xem xét kỹ hơn đối tượng chuyên thơ thẩn nhất: một thiếu niên buồn chán.
Wouldn’t it be cool to discover something, anything. Like even this plant. Just to be one of those explorers who sails around drawing stuff for years on end and everyone thinks they’re a genius. But does anyone even do that anymore? Is there anything left to discover? And would I be tough enough to deal with the dysentery or scurvy or piranhas or whatever? I barely have the endurance to make it through track practice... but I will. Any day now, I’ll have the discipline to show up before sunrise and practice. I’ll win all my races. Winning will become so easy, I’ll pick up other events just for fun. And once I'm in the Olympics, they’ll have no choice but to crown me team captain, which I will graciously accept. And will I be nasty to the teammate who yelled at me? No. I’ll just calmly say, “hope you’re in a better mood.”
Chẳng phải thật tuyệt khi khám phá ra một thứ, bất kể là gì hay sao? Thậm chí ngay cả cái cây này. Chỉ cần là người thám hiểm rong ruổi khắp nơi để vẽ mọi thứ suốt nhiều năm liền và ai cũng nghĩ họ là thiên tài. Nhưng còn ai vẫn làm điều đó không? Còn điều gì để khám phá không? Và liệu mình có đủ cứng rắn để đối phó với bệnh kiết lị, bệnh còi xương hay cá piranha hay bất kể điều gì khác? Mình hầu như chẳng còn sức lực để vượt qua tập luyện điền kinh... nhưng mình vẫn sẽ làm thế. Mỗi ngày mới, mình tuân theo kỷ luật thức dậy trước bình minh và luyện tập. Mình sẽ chiến thắng mọi cuộc đua. Chiến thắng trở nên thật dễ dàng, nên mình dự các sự kiện khác cho vui. Và một khi mình tham gia Thế vận hội, họ chỉ có thể trao vương miện cho người đội trưởng là mình đây, và mình sẽ vui vẻ đón nhận. Và liệu mình sẽ khó chịu với đồng đội đã mắng mình chứ? Không. Mình sẽ chỉ bình tĩnh nói, “hy vọng tâm trạng của bạn đã tốt hơn.”
Okay. Yours and other people's daydreams might sound or feel something like that. Let's see what was going on. To see what parts of the brain are active when you’re doing a task, or thinking, or daydreaming, scientists use brain imaging techniques that show increased blood flow and energy expenditure in those areas.
Được rồi. Những mơ tưởng của bạn và người khác có thể nghe giống như trên. Cùng xem chuyện gì đang xảy ra. Để xem phần nào của não đang hoạt động khi bạn đang làm nhiệm vụ, đang suy nghĩ, hay mơ mộng, các nhà khoa học sử dụng kỹ thuật chụp não cho thấy lưu lượng máu tăng lên và tiêu hao năng lượng ở các khu vực đó.
These brain areas are active, working together and communicating with each other. Taken together, they're called the executive network. When your mind starts to wander, a different set of brain areas becomes active. These areas make up the default mode network. The name default mode makes it sound like nothing is going on. And in fact, for many years, scientists associated this pattern of activity with rest. But a closer look reveals that these are the brain areas involved when we revisit a memory, when we think about our plans and hopes, and yes, when our minds are wandering off on a wild daydream. The mind can wander to unproductive or distressing places and brood over negative past events, like an argument. It can also wander to neutral, everyday matters, like planning out the rest of one's afternoon. But where mind-wandering really gets interesting is when it crosses into the realm of free-moving associative thought that you aren’t consciously directing. This kind of mind-wandering is associated with increases in both ideas and positive emotions, and the evidence suggests that daydreaming can help people envision ways to reach their goals and navigate relationships and social situations.
Các khu vực não này được kích hoạt, cùng làm việc và trao đổi với nhau. Tựu chung lại, chúng được gọi là mạng điều hành. Khi tâm trí bạn bắt đầu lạc trôi, một nhóm vùng não khác được kích hoạt. Những khu vực này tạo nên mạng chế độ mặc định. Tên gọi “chế độ mặc định” nghe giống như chẳng có gì xảy ra. Trên thực tế, nhiều năm qua, các nhà khoa học liên kết mô hình hoạt động này với nghỉ ngơi. Nhưng nếu phân tích kỹ hơn, ta nhận thấy chúng là những vùng não có liên quan khi ta hồi tưởng quá khứ hay nghĩ tới tương lai và hy vọng và dĩ nhiên, khi tâm trí đang lang thang trong một giấc mơ hoang đường. Tâm trí có thể chu du đến những miền thiếu hiệu quả hoặc đau khổ và nghiền ngẫm các sự kiện tiêu cực trong quá khứ, chẳng hạn như cãi vã. Nó cũng có thể tìm đến những vấn đề thường nhật, trung lập, như lên kế hoạch cho phần còn lại của buổi chiều. Nhưng thời khắc tâm trí lang thang thực sự trở nên thú vị chính là lúc nó rơi vào trạng thái suy nghĩ liên hệ không gò bó mà ý thức của bạn không thể kiểm soát. Điều này liên quan đến sự gia tăng những ý tưởng và cả cảm xúc tích cực, và bằng chứng cho thấy rằng việc mộng mơ giúp ta hình dung cách chạm tới mục tiêu và định vị mối quan hệ, hoàn cảnh xã hội.
Scientists think there may be two essential parts to this process: a generative phase of free-flowing ideas and spontaneous thoughts, courtesy of the default mode network, followed by a process of selecting, developing, and pursuing the best ideas from that generative burst, driven by logical thinking thanks to the executive network. A host of imaging studies suggest that these two networks working in sync is a crucial condition for creative thinking. Taken together, the evidence clearly suggests the logical realm of the executive network and the imaginative realm of the default mode network are closely related. And as you can see, the executive network is still playing a role when the default mode network is doing its thing during daydreaming.
Các nhà khoa học cho rằng có thể có hai phần thiết yếu trong quá trình này: giai đoạn khởi nguồn những ý tưởng tự do và suy nghĩ tự phát, nhờ có mạng chế độ mặc định, tiếp theo là quá trình chọn lọc, phát triển và duy trì những ý tưởng hay nhất bắt nguồn từ bùng nổ sáng tạo, được thúc đẩy bởi tư duy logic nhờ vào mạng điều hành. Một loạt nghiên cứu hình ảnh chỉ ra rằng sự hoà trộn hai loại mạng lưới này là điều kiện quan trọng cho tư duy sáng tạo. Tổng hợp những bằng chứng, có thể rõ ràng nhận thấy khuôn khổ logic của mạng điều hành và khuôn khổ tưởng tượng của mạng chế độ mặc định có liên quan mật thiết với nhau. Như bạn có thể thấy, mạng điều hành vẫn hoạt động khi mạng chế độ mặc định làm nhiệm vụ trong những lúc mộng mơ.
In teenagers, the prefrontal cortex and other areas involved in executive function are still developing, but teens are perfectly capable of thinking through their problems and goals, especially when given space to do so on their own.
Ở thanh thiếu niên, vỏ não trước trán và các khu vực khác tham gia vào chức năng điều hành vẫn đang phát triển, nhưng thiếu niên hoàn toàn có khả năng suy nghĩ các vấn đề và mục tiêu của mình, đặc biệt là khi có không gian riêng để tự mình thực hiện điều này.