On a daily basis, you spend between a third and half your waking hours daydreaming. That may sound like a huge waste of time, but scientists think it must have some purpose, or humans wouldn’t have evolved to do so much of it. So to figure out what's going on here, let’s take a closer look at the mind-wanderer in chief: the bored teenager.
Dnevno provedete između trećine i polovice vaših budnih sati sanjareći. To možda zvuči kao veliki gubitak vremena ali znanstvenici misle da to mora imati neku svrhu ili ljudi nebi evoluirali da to toliko često rade. Pa kako bismo otkrili o čemu je riječ pogledajmo pobliže glavnog lutalicu misli: tinejdžera kojemu je dosadno.
Wouldn’t it be cool to discover something, anything. Like even this plant. Just to be one of those explorers who sails around drawing stuff for years on end and everyone thinks they’re a genius. But does anyone even do that anymore? Is there anything left to discover? And would I be tough enough to deal with the dysentery or scurvy or piranhas or whatever? I barely have the endurance to make it through track practice... but I will. Any day now, I’ll have the discipline to show up before sunrise and practice. I’ll win all my races. Winning will become so easy, I’ll pick up other events just for fun. And once I'm in the Olympics, they’ll have no choice but to crown me team captain, which I will graciously accept. And will I be nasty to the teammate who yelled at me? No. I’ll just calmly say, “hope you’re in a better mood.”
Ne bi li bilo kul otkriti nešto, bilo što? Naprimjer, čak i ovu biljku. Samo biti jedan od onih istraživača koji plove okolo crtajući godinama zaredom i svi misle da su genijalci. Ali, da li itko to radi više? Da li je ostalo išta za otkriti? I da li bih se mogao/la nositi s dizenterijom ili skorbutom ili s piranama ili čim već? Jedva imam kondicije da izdržim trening trčanja po stazi... ali budem. Uskoro ću biti discipliniran da ustanem prije zore i vježbam. Pobjedit ću na svim svojim utrkama. Pobjeđivanje će postati tako lako da ću birati nova natjecanja samo iz zabave. I jednom kada postanem Olimpijac neće imati drugog izbora nego me proglasiti kapetanom tima što ću ljubazno prihvatiti. I da li ću odbrusiti suigraču koji je viknuo na mene? Ne. Samo ću smireno reći: “Nadam se da si bolje raspoložen.”
Okay. Yours and other people's daydreams might sound or feel something like that. Let's see what was going on. To see what parts of the brain are active when you’re doing a task, or thinking, or daydreaming, scientists use brain imaging techniques that show increased blood flow and energy expenditure in those areas.
U redu. Vaša i sanjarenja drugih ljudi mogla bi zvučati poput ovoga. Da vidimo što se događa. Da bi vidjeli koji dio mozga je aktivan kada obavljate zadatak, razmišljate ili sanjarite znanstvenici koriste tehnike snimanja koje pokazuju povećanu cirkulaciju te trošenje energije u tom području.
These brain areas are active, working together and communicating with each other. Taken together, they're called the executive network. When your mind starts to wander, a different set of brain areas becomes active. These areas make up the default mode network. The name default mode makes it sound like nothing is going on. And in fact, for many years, scientists associated this pattern of activity with rest. But a closer look reveals that these are the brain areas involved when we revisit a memory, when we think about our plans and hopes, and yes, when our minds are wandering off on a wild daydream. The mind can wander to unproductive or distressing places and brood over negative past events, like an argument. It can also wander to neutral, everyday matters, like planning out the rest of one's afternoon. But where mind-wandering really gets interesting is when it crosses into the realm of free-moving associative thought that you aren’t consciously directing. This kind of mind-wandering is associated with increases in both ideas and positive emotions, and the evidence suggests that daydreaming can help people envision ways to reach their goals and navigate relationships and social situations.
Ti dijelovi mozga su aktivni radeći zajedno te komunicirajući međusobno. Nazivaju se izvršna mreža. Kada vam misli odlutaju različiti dijelovi mozga postaju aktivni. Ti dijelovi čine mrežu zadanog načina rada. Zadani način rada zvuči kao da se ništa ne događa. Ustvari, mnogo godina znanstvenici su povezivali taj obrazac aktivnosti s odmorom. Međutim, ako se pobliže pogleda, to su dijelovi mozga koji su aktivni kada se prisjećamo, kada razmišljamo o našim planovima i nadama. te da, kada naši umovi odlutaju u divlje sanjarenje. Um može odlutati na neproduktivna ili uznemirujuća mjesta te razmišljati o lošim prošlim događajima poput svađe. Također, može odlutati na neutralna svakidašnja mjesta poput planiranja ostatka popodneva. Ali, sanjarenje postaje vrlo zanimljivo kada postaje slobodna asocijativna misao kojom se ne upravlja direktno. Takav oblik sanjarenja povezan je sa porastom i ideja i pozitivnih emocija te dokazi upućuju da sanjarenje može pomoći ljudima pri viziji načina za ostvarenje ciljeva i održavanje veza i društenih situacija.
Scientists think there may be two essential parts to this process: a generative phase of free-flowing ideas and spontaneous thoughts, courtesy of the default mode network, followed by a process of selecting, developing, and pursuing the best ideas from that generative burst, driven by logical thinking thanks to the executive network. A host of imaging studies suggest that these two networks working in sync is a crucial condition for creative thinking. Taken together, the evidence clearly suggests the logical realm of the executive network and the imaginative realm of the default mode network are closely related. And as you can see, the executive network is still playing a role when the default mode network is doing its thing during daydreaming.
Znanstvenici misle da bi se taj proces mogao sastojati od dva bitna dijela: generativna faza slobodnih ideja te spontanih misli za što je zaslužna zadana mreža koju slijedi proces selekcije, razvitka te traženja najboljih ideja iz te generativne faze i to logičkim razmišljanjem, za što je zaslužna izvršna mreža. Provoditelj snimaka mozga smatra da je sinkronizirani rad te dvije mreže presudan uvjet za kreativno razmišljanje. Zajedno, dokazi jasno govore da su logičko područje izvršne mreže te imaginarno područje mreže zadanog načina rada blisko povezani. Kao što možete vidjeti, izvršna mreža još uvijek radi svoj posao dok mreža zadanog načina rada radi svoj posao za vrijeme sanjarenja.
In teenagers, the prefrontal cortex and other areas involved in executive function are still developing, but teens are perfectly capable of thinking through their problems and goals, especially when given space to do so on their own.
Kod tinejđera prefrontalni korteks te druga područja koja sudjeluju u izvršnim funkcijama još uvijek se razvijaju. Međutim, tinejđeri su sasvim sposobni razmišljati o svojim problemima i cijevima,