On the plains of the Serengeti, a dung beetle rolls his perfectly sculpted ball of dung away from competitors.
A Serengeti síkságán egy trágyabogár egy tökéletesen megformált trágyagömböt gurít távol a versenytársaktól.
In this Canadian river, a beaver rushes to reinforce her dam as it threatens to burst.
Ebben a kanadai folyóban egy hód igyekszik megerősíteni a gátját, mielőtt átszakadna.
As the snowball thunders down the mountainside, gaining momentum, the arctic foxes run for cover—
Ahogy a hógörgeteg dübörög lefelé a hegyoldalon lendületet nyerve, a sarki rókák fedezékbe rohannak.
I can't stand these nature programs. Always the same story, and not a rational actor in sight. What else is on?
Ki nem állhatom ezeket a természetfilmeket. Mindig ugyanaz a történet, és egy rendes színész sincs a láthatáron. Mi van még műsoron?
It’s April 1954, and Vietnamese nationalists are on the verge of victory against French forces fighting for control of Vietnam. Their victory could lead to an independent Vietnam under communist leader Ho Chi Minh. The United States President, Dwight D. Eisenhower, is holding a press conference to comment on these developments.
1954 áprilisa van, és a vietnámi nacionalisták a győzelem küszöbén állnak a francia erőkkel folytatott harcban Vietnám irányításáért. Ha győznek, Vietnám elnyeri függetlenségét, vezetője pedig a kommunista Ho Si Minh lesz. Az Egyesült Államok elnöke, Dwight D. Eisenhower sajtótájékoztatót tart, hogy kommentálja a fejleményeket.
Well, if you really must.
Hát, ha nincs más.
Eisenhower claims that by virtue of what he calls the “falling domino principle,” communist control of Vietnam would be the “beginning of a disintegration” that would be certain to cause “incalculable loss.”
Eisenhower állítja, hogy az általa “dominóelvnek” nevezett jelenség miatt, Vietnám kommunista irányítása “a szétesés kezdete” lenne, és ez kétség kívül “kiszámíthatatlan veszteséget” okozna.
The beetles and beavers may be beyond my reach, but surely here's someone I can reason with.
Lehet, hogy a bogarak és a hódok elérhetetlenek számomra, de itt biztos van valaki, akit jobb belátásra bírhatok.
Now, Mr. President, let’s take a deep breath, shall we? It’s a big leap—or, one might say, a long slide— from communist governance of Vietnam to the global spread of authoritarian communist regimes. It’s as if we were to say you were clothed, now you’re in your underwear, so soon everyone in the world will be completely naked.
Nos, Elnök úr, vegyünk egy mély lélegzetet, rendben? Jó nagyot kell ugrani – vagy hosszút csúszni – Vietnám kommunista kormányzásától a tekintélyelvű kommunista rezsimek globális elterjedéséig. Mintha azt mondanánk, hogy fel volt öltözve, most pedig csak fehérneműben van, ezért hamarosan az egész világ mezítelen lesz.
Don’t worry, I may have that power, but I promise not to use it. Now, as I was saying, this kind of argument, where one step, let’s call it A, kicks off a string of events that inevitably culminates in an extreme scenario, let’s call it Z, is known as a slippery slope. Many such arguments focus on catastrophe, but the slope to an extreme positive outcome can be just as slippery. The trouble with this kind of argument is that, in presenting Z is the inevitable outcome of A, it almost always overstates the likelihood that Z will happen if A happens. Why? Allow me to trouble you with some math.
Ne aggódjon, lehet, hogy megvan ehhez a hatalmam, de megígérem, hogy nem fogom használni. Nos, ahogy mondtam, az ilyen érvelés, ahol egy lépés, nevezzük A-nak, eseménysorozatot indít el, ami elkerülhetetlenül egy extrém végkifejletben tetőzik, nevezzük ezt Z-nek. Ez az ún. csúszós lejtő érv. Sok ilyen érv a katasztrófára összpontosít, de a lejtő egy extrémen pozitív eredmény felé ugyanolyan csúszós lehet. Az a baj az ilyen érveléssel, hogy ha úgy állítjuk be, hogy Z elkerülhetetlen következménye A-nak, szinte mindig eltúlozzuk annak valószínűségét, hogy Z tényleg megtörténik, ha A megtörténik. Miért? Engedje meg, hogy némi matekkal fárasszam.
Let’s assume for the sake of argument that, taken individually, each step between A and Z is independent from the others and very likely— 99%. So the probability that A causes B, that B causes C, that C causes D, and so on, is each 99%. Even so, each additional step adds an opportunity to alter the outcome, and A is only 78% likely to lead to Z— far from an inevitability. If there’s a 95% likelihood of each step, the chance that A leads to Z plummets to about 28%. If there’s a 90% likelihood at each step— still very likely by most standards— the chance that A leads to Z is only 7%. And if 24 of the 25 steps between A and Z are 99% likely, and one is 50% likely, the chance that A leads to Z goes down from 78% to 39%.
Tegyük fel az érvelés kedvéért, hogy egyesével megvizsgálunk minden lépés A és Z között, melyek egymástól függetlenek és nagyon valószínűek – esélyük 99%. Tehát annak valószínűsége, hogy A okozza B-t, hogy B okozza C-t, és hogy C okozza D-t, és így tovább, egyenként 99%. Ennek ellenére minden további lépés megváltoztathatja az eredményt, ezért csak 78% a valószínűsége, hogy A Z-hez vezet, ami messze van az elkerülhetetlenségtől. Ha minden lépés valószínűsége 95%, annak az esélye, hogy A Z-hez vezet körülbelül 28%-ra csökken. Ha minden lépés valószínűsége 90% – ami a legtöbb szabvány szerint még mindig nagyon valószínű –, annak az esélye, hogy A Z-hez vezet csak 7%. És ha az A és Z közötti 25 lépésből 24-nek 99% a valószínűsége, míg egynek 50%, akkor annak az esélye, hogy A Z-hez vezet, 78%-ról 39%-ra csökken.
Back to your situation. I won’t deny you have reason to be concerned. You’re warily watching as powerful authoritarian communist regimes in the Soviet Union and China try to spread their form of governance. But let’s take a look at the chain of events you suggest: You say that the countries surrounding Vietnam would all soon fall under communist rule; that this would result in a loss of essential trade with these countries for others; that with no non-communist nations left to trade with, Japan would be pressured towards communism and that this, in turn, would threaten Australia and New Zealand. Your ultimate fear, if I may presume, is that this will in turn threaten the United States. Is this a possibility? Sure. Where I take issue is with your comparison to dominos. These complex real-world events are not, in fact, like dominoes, where when the first one falls, it becomes a certainty that the last will fall. For any one of these events, a number of possible outcomes could result, each affecting the other events in different ways. The possibilities are not a chain, they’re a web.
De nézzük a konkrét helyzetet. Nem tagadom, hogy van oka az aggodalomra. Elnök úr, Ön gondterhelten nézi, ahogy az erőteljes, tekintélyelvű kommunista rendszerek a Szovjetunióban és Kínában próbálják elterjeszteni kormányzási formájukat. De nézzük meg az Ön által felvázolt események láncolatát: Azt mondja, hogy a Vietnámot körülvevő országok hamarosan mind kommunista fennhatóság alá kerülnek. Emiatt a létfontosságú kereskedelem megszűnne eme országok és a többi között, és mivel nem maradna nem kommunista állam, amivel kereskedhetne, Japán a kommunizmus felé kényszerülne. Ez viszont veszélybe sodorná Ausztráliát és Új-Zélandot. Legnagyobb félelme, ha mondhatok ilyet, hogy ez fenyegetést jelent majd az Egyesült Államokra. Ez egy lehetőség? Persze. Amit vitatok, az a dominókkal való összehasonlítás. Ezek az összetett valós események nem olyanok mint a dominók, ahol amikor az első eldől, bizonyos, hogy az utolsó is el fog dőlni. Ezen események bármelyikének több lehetséges kimenetele lehet, és mindegyik különböző módon befolyásolhatja a többi eseményt. A lehetőségek nem láncot, hanem hálót alkotnak.
It’s 1975, and after 20 years of conflict, and several million lives lost, North Vietnamese forces have taken control of the capital of South Vietnam. The war is over, and all of Vietnam is under communist control. Communist regimes have come to power in neighboring Laos and Cambodia, where the regime will be responsible for the deaths of an estimated quarter of all Cambodians.
1975 van, és 20 év konfliktus, valamint több millió halott után, az észak-vietnámi erők átvették az irányítást Dél-Vietnám fővárosa felett. A háborúnak vége, és egész Vietnám kommunista irányítás alatt áll. Kommunista rezsimek kerültek hatalomra a szomszédos Laoszban és Kambodzsában, ahol a rezsim lesz a felelős az összes kambodzsai negyedének haláláért.
Wait, there's more.
Várjunk, van még több is.
That first step you were trying to avoid happened, but the end result you predicted did not. As for the steps between, a few happened; many did not. Decades afterward, your fellow humans are still debating why events unfolded the way they did.
Az első lépés, amit megpróbált megakadályozni, megtörtént, de az általa megjósolt végeredmény nem. Ami a köztes lépéseket illeti, néhány megtörtént; sok viszont nem. Évtizedekkel később, embertársai még mindig vitatkoznak arról, hogy miért alakultak az események úgy, ahogy.
And this is the trouble with slippery slope arguments. They focus exclusively on extreme outcomes, assigning those outcomes a degree of certainty or inevitability that rarely corresponds to reality. They divert attention from other, more likely possibilities, foreclosing discussions that might be more productive. And that’s when they’re made in good faith. Slippery slope arguments can also be intentionally structured to take advantage of people’s fears— whatever your position on an issue, it’s easy to come up with an extreme outcome that suits your aims. Best to avoid them entirely, eh?
És ez a baj a csúszós lejtő érvekkel. Kizárólag a szélsőséges eredményekre összpontosítanak, ezen eredményekhez pedig egy bizonyos fokú elkerülhetetlenséget társítanak, ami ritkán felel meg a valóságnak. Elterelik a figyelmet más, valószínűbb lehetőségekről, kizárva érveket, amelyek lehet, hogy produktívabbak lennének. Persze abban az esetben, ha a szándékok tisztességesek. Csúszós lejtésű érveket szándékosan is fel lehet építeni, hogy kihasználják az emberek félelmét. Bármilyen álláspontunk van egy kérdésben, könnyű szélsőséges eredményt találni, ami megfelel a céljainknak. Jobb elkerülni őket, nem?