Baking apple pie? Discount orange warehouse has you covered! A fruit’s a fruit, right?
Nướng bánh táo? Đã có nhà kho cam giảm giá! Loại quả nào chả giống nhau, phải không?
It’s 1988, and scientist James Hansen has just testified to the United States Congress that global warming trends are caused by human activity, and will pose an increasing threat to humanity in the future.
Đây là năm 1988 và nhà khoa học James Hansen đã xác nhận với Quốc Hội Hoa Kỳ rằng các xu hướng ấm lên toàn cầu đã bị gây ra bởi hoạt động của con người, và sẽ làm tăng thêm nhiều mối đe dọa với nhân loại trong tương lai.
Well, well. That’s unusually prescient for a human.
Chà, chà. Đó là một lời tiên đoán khác thường đến từ một con người.
Looking for a wedding dress? Try a new take on a timeless classic. It’s sleek, flattering and modest— just like the traditional dress.
Bạn đang tìm một chiếc váy cưới? Hãy thử phiên bản mới của một mẫu váy kinh điển. Nó bóng bẩy, tôn dáng và giản dị— y như những mẫu váy truyền thống.
Commercials. Could anything be more insufferable?
Quảng cáo. Có thứ gì có thể khó chịu hơn không?
It’s 1997, and the United States Senate has called a hearing about global warming. Some expert witnesses point out that past periods in Earth’s history were warmer than the 20th century. Because such variations existed long before humans, the witnesses claim the current warming trend is also the result of natural variation.
Năm 1997, Thượng Viện Hoa Kỳ đã triệu tập buổi điều trần về vấn đề ấm lên toàn cầu. Một số nhân chứng chuyên môn nói rằng các thời kỳ quá khứ của lịch sử Trái Đất thậm chí còn ấm hơn thế kỷ 20. Bởi vì những sự biến đổi đó xảy ra rất lâu trước sự tồn tại của con người, những nhân chứng đó khẳng định xu hướng ấm lên này cũng là kết quả của sự biến đổi tự nhiên.
Ah, there is something more insufferable than a commercial. Luckily for the humans, there’s one more expert witness.
À, vậy là còn có thứ khó chịu hơn cả quảng cáo. May thay cho loài người, còn có một nhân chứng chuyên môn nữa.
What are you looking at? We’re all dressed. At least we are by the logic you just used. It’s as if you were to say apples and oranges are both fruits, therefore they taste the same. Or that underwear, wedding dresses, and suits are all clothes, therefore, they’re all equally appropriate attire for a Senate hearing.
Anh đang nhìn gì vậy? Chúng ta đều mặc đồ mà. Ít nhất là nếu chúng ta hiểu theo logic anh vừa sử dụng. Giống như việc anh nói rằng táo và cam đều là hoa quả, vậy nên vị của chúng giống nhau. Hay chiếc quần lót, váy cưới và bộ Âu phục đều là quần áo, vậy nên, chúng đều là trang phục phù hợp cho một buổi điều trần của Thượng Viện.
The European wars of the 19th century and World War I were all wars, right?
Các cuộc chiến ở châu Âu thế kỷ 19 và Thế Chiến 1 đều là chiến tranh phải không?
So World War I couldn’t be any more devastating than those other wars, could it?
Nên Thế Chiến thứ nhất không thể tàn phá hơn các cuộc chiến kia, phải không?
Let’s say two people have a fever. They must have the same disease that’s causing that fever, right?
Ví dụ như hai người bị sốt. Chắc chắn họ phải bị cùng một bệnh khiến họ bị sốt, phải không?
Of course not. One fever could be caused by chicken pox, the other by influenza, or any number of other infections. Like your claim about rising global temperatures, these claims make a false analogy. You're assuming that because two phenomena share a characteristic, in this case warming, they are analogous in other ways, like the cause of that warming.
Tất nhiên là không. Một người có thể bị sốt do bệnh thủy đậu, còn người còn lại do bị cúm, hoặc do bất cứ sự nhiễm trùng nào khác. Giống như khẳng định của anh về việc nhiệt độ toàn cầu tăng lên, những nhận định này là một phép loại suy sai lệch. Anh cho rằng bởi vì hai hiện tượng có cùng một đặc tính, trong trường hợp này đó là sự ấm lên, nên chúng giống nhau về cả các mặt khác, như là nguyên nhân của sự ấm lên đó.
But there’s no evidence that that’s the case. Yes, there have been other warm periods in Earth’s history— no one’s disputing that the climate fluctuates. But let's take a closer look at some of those older examples of global warming, shall we?
Tuy nhiên không có bằng chứng nào chứng minh điều này. Đúng, đã có nhiều thời kỳ ấm hơn trong lịch sử Trái Đất— không ai phủ nhận rằng khí hậu Trái Đất luôn biến động. Nhưng hãy cùng nhìn kỹ hơn vào một số ví dụ về các thời kỳ ấm lên toàn cầu đó, nhé?
The Cretaceous Hot Greenhouse, 92 million years ago, was so warm, forests covered Antarctica. Volcanic activity was likely responsible for boosting atmospheric carbon dioxide and creating a greenhouse effect.
Sự kiện “Nhà kính nóng Kỷ Creta” 92 triệu năm trước, khiến khí hậu nóng đến mức, các khu rừng đã bao phủ Châu Nam Cực. Hoạt động núi lửa có lẽ đã gây ra sự tăng mạnh của lượng CO2 trong khí quyển và tạo ra hiệu ứng nhà kính.
The Paleocene-Eocene Thermal Maximum, 55 million years ago, was so warm, crocodiles swam the waters of the Arctic Circle. This warming may have been caused by the drying of inland seas and release of methane, a potent greenhouse gas, from ocean sediments.
Sự kiện “Đỉnh Nhiệt của Thế Eocen Kỷ Paleogen”, 55 triệu năm trước, đã rất ấm, đến mức cá sấu đã bơi lội ở vùng biển Vòng Bắc Cực. Những sự ấm lên này có lẽ là do sự cạn đi của những vùng biển trong lục địa và giải phóng khí methan, một loại khí nhà kính rất mạnh, từ trầm tích của đại dương.
Even among these other warm periods, you’re making a false analogy. Yes, they had natural causes. But each had a different cause, and involved a different amount and duration of warming. They’re as dissimilar as they are similar. Taking them together, all we can reasonably conclude is that the Earth’s climate seems to change in response to conditions on the planet.
Kể cả trong những thời kỳ ấm lên này, anh cũng đang dùng phép loại suy sai lệch. Đúng, chúng do tự nhiên gây ra. Nhưng mỗi lần lại có nguyên do khác nhau, và gây ra một lượng và một khoảng thời gian ấm lên khác nhau. Chúng vừa không giống nhau và vừa giống nhau. Gộp chung chúng lại, chúng ta chỉ có thể kết luận một cách hợp lý là khí hậu Trái Đất sẽ thay đổi phản ứng lại với các tình trạng trên Trái Đất.
Today, human activity is a dominant force shaping conditions on your planet, so the possibility that it’s driving global warming can’t be dismissed out of hand. I’ll grant that the more complicated something is, the easier it is to make a mistaken analogy. That’s especially true because there are many different types of false analogy: that similar symptoms must share a cause, that similar actions must lead to similar consequences, and countless others. Most false analogies you’ll come across are far less obvious than those comparing apples to oranges, and climate is notoriously complex. It requires careful, rigorous study and evidence collection— and making a false analogy like this only impedes that process.
Ngày nay, hoạt động của con người là lực tác động chi phối các tình trạng Trái đất, nên khả năng các hoạt động đó đang gây ra sự ấm lên toàn cầu không thể ngay lập tức bị bác bỏ. Tôi sẽ thừa nhận rằng một vấn đề càng phức tạp thì, sẽ càng dễ đưa ra một phép loại suy sai lệch. Điều này đặc biệt đúng vì có rất nhiều kiểu phép loại suy sai lệch: Các triệu chứng giống nhau sẽ có cùng một nguyên nhân, Các hành động giống nhau sẽ dẫn đến các kết quả giống nhau, và vô số thứ khác. Hầu hết những phép loại suy sai lệch anh bắt gặp sẽ không hề dễ nhận biết như việc so sánh táo và cam, và khí hậu là một vấn đề hiển nhiên rất phức tạp. Điều này yêu cầu sự nghiên cứu cẩn thận, chặt chẽ và thu thập bằng chứng— và những kiểu loại suy sai lệch thế này chỉ cản trở quá trình đó mà thôi.
It’s 2013, and the United Nations Intergovernmental Panel on Climate Change has found, aggregating decades of research, that there is more than a 95% chance the global warming trend since the mid-20th century has been driven by human activity, namely the burning of fossil fuels.
Đây là năm 2013, và Ủy ban Liên chính phủ của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu đã tìm ra, sau tập hợp nhiều thập kỷ nguyên cứu, Rằng hơn 95% nguyên nhân của xu hướng ấm lên toàn cầu kể từ giữa thế kỷ 20 đã được gây ra bởi hoạt động của con người, ví dụ như việc đốt nhiên liệu hóa thạch.
You’re both pets, and he likes living in water, so you should, too.
Bọn mày đều là vật nuôi, và nó thích sống trong nước. nên mày cũng nên vậy.