Humans do not see trees. They walk by us every day. They sit and sleep, smoke and picnic and secretly kiss in our shade.
Con người không nhìn thấy cây cối. Họ đi ngang qua chúng tôi hàng ngày. Họ ngồi và ngủ, hút thuốc và cắm trại và lén hôn nhau dưới những tán cây.
They pluck our leaves and gorge on our fruits. They break our branches or carve their lover's name on our trunks with their blades and vow eternal love. They weave necklaces out of our needles and paint our flowers into art. They split us into logs to heat their homes, and sometimes they chop us down just because they think we obstruct their view.
Họ ngắt lá, ăn trái cây của chúng tôi Họ bẻ gãy cành của chúng tôi hoặc dùng dao khắc tên người yêu của mình lên thân cây và thề non hẹn biển. Họ đan vòng cổ từ lá kim vẽ và biến hoa của chúng tôi thành nghệ thuật Chẻ chúng tôi thành những khúc gỗ để sưởi ấm cho nhà họ, và có khi họ đốn hạ chúng tôi chỉ vì cho rằng đã chắn tầm nhìn của họ.
They make cradles, wine corks, chewing gum, rustic furniture and produce the most beautiful music out of us. And they turn us into books in which they bury themselves on cold winter nights. They use our wood to manufacture coffins in which they end their lives. And they even compose the most romantic poems for us, claiming we're the link between earth and sky. And yet, they do not see us.
Họ làm nôi, nút chai rượu, kẹo cao su, đồ nội thất dân dã và từ cây cối, họ tạo ra những giai điệu đẹp đẽ nhất Và họ biến chúng tôi thành sách rồi vùi đầu vào chúng vào những đêm đông lạnh giá. Họ dùng gỗ của ta để làm những cỗ quan tài khi họ lìa đời. Và thậm chí còn sáng tác áng thơ lãng mạn nhất cho chúng tôi, họ nói chúng tôi là cầu nối giữa đất và trời. Vậy mà, họ không nhìn thấy chúng tôi
So one of the many beauties of the art of storytelling is to imagine yourself inside someone else's voice. But as writers, as much as we love stories and words, I believe we must also be interested in silences: the things we cannot talk about easily in our societies, the marginalized, the disempowered.
Một trong rất nhiều cái hay của nghệ thuật kể chuyện là tưởng tượng mình đang hóa thân thành một ai đó. Nhưng là nhà văn, mặc dù rất yêu những câu chuyện và ngôn từ, tôi tin là chúng ta cũng phải quan tâm đến sự thinh lặng: điều ta không thể nói đến dễ dàng trong xã hội, những người bị gạt ra ngoài lề, hay thấp cổ bé họng.
In that sense, literature can, and hopefully does, bring the periphery to the center, make the invisible a bit more visible, make the unheard a bit more heard, and empathy and understanding speak louder than demagoguery and apathy. Stories bring us together. Untold stories and entrenched silences keep us apart.
Theo nghĩa đó, văn học có thể, và hy vọng là có thể, đưa cái ngoài lề vào trung tâm, biến những thứ vô hình thêm hữu hình, điều không được nghe thành được lắng nghe nhiều hơn, đồng cảm và thấu hiểu lấn át mị dân và lãnh đạm. Những câu chuyện xích ta lại gần nhau hơn. Những câu chuyện chưa kể và sự im lặng cố thủ khiến ta xa cách.
But how to tell the stories of humanity and nature at a time when our planet is burning and there is no precedent for what we're about to experience collectively whether it's political, social or ecological? But tell we must because if there's one thing that is destroying our world more than anything, it is numbness. When people become disconnected, desensitized, indifferent, when they stop listening, when they stop learning and when they stop caring about what's happening here, there and everywhere.
Nhưng làm sao kể chuyện về con người và thiên nhiên vào lúc trái đất chúng ta đang nguy cấp và không ai biết được ta sắp phải cùng nhau trải qua những gì về mặt chính trị, xã hội hay sinh thái? Nhưng chúng ta phải lên tiếng vì nếu có 1 điều đang phá hủy thế giới này hơn tất thảy thì đó chính là sự vô cảm. Khi người ta trở nên xa cách, bớt nhạy cảm, thờ ơ, khi họ thôi lắng nghe, thôi tìm hiểu và khi thôi quan tâm đến những gì đang diễn ra ở khắp nơi.
We measure time differently, trees and humans. Human time is linear -- a neat continuum stretching from a past that is deemed to be over and done with towards the future that is supposed to be pristine, untouched. Tree time is circular. Both the past and the future breathe within the present moment. And the present does not move in one direction. Instead it draws circles within circles, like the rings you would find when you cut us down.
Cây cối và loài người có cách tính thời gian khác nhau. Thời gian loài người theo đường thẳng, một sự liên tục theo thứ tự trải dài từ quá khứ được cho là đã diễn ra và kết thúc đến tương lai được cho là nguyên sơ, chưa diễn ra. Thời gian của cây cối thì xoay vòng. Cả quá khứ và tương lai mang hơi thở trong khoảnh khắc hiện tại. Hiện tại không di chuyển theo 1 hướng. mà tụ lại thành những đường tròn lồng vào nhau, là những vân gỗ bạn sẽ thấy khi đốn cây
Next time you walk by a tree, try to slow down and listen because each of us whispers in the wind. Look at us. We're older than you and your kind. Listen to what we have to tell, because hidden inside our story is the past and the future of humanity.
Lần tới nếu bạn đi ngang qua một cái cây, hãy cố chậm lại và lắng nghe vì mỗi chúng tôi đều thì thầm trong gió. Hãy nhìn chúng tôi. Chúng tôi già hơn bạn và đồng loại bạn. Hãy lắng nghe câu chuyện của chúng tôi, vì ẩn bên trong câu chuyện đó là quá khứ và tương lai của loài người.