So when I decided to create an art piece in Manshiyat Naser, the neighborhood of the Cairo garbage collectors in Egypt, I never thought this project would be the most amazing human experience that I would ever live. As an artist, I had this humanist intention of beautifying a poor and neglected neighborhood by bringing art to it and hopefully shining light on this isolated community.
Toen ik besloot een kunstwerk te maken in Manshiyat Naser, de wijk van de vuilnismannen in Caïro, Egypte, had ik nooit verwacht dat dit project de meest fantastische ervaring zou zijn die ik ooit zou beleven. Als kunstenaar koesterde ik het idee om een arme en verwaarloosde buurt op te leuken door er kunst naartoe te brengen en zo een licht te doen schijnen op deze geïsoleerde gemeenschap.
The first time I heard about this Christian Coptic community was in 2009 when the Egyptian authorities under the regime of Hosni Mubarak decided to slaughter 300,000 pigs using the pretext of H1N1 virus. Originally, they are pig breeders. Their pigs and other animals are fed with the organic waste that they collect on a daily basis. This event killed their livelihood. The first time I entered Manshiyat Naser, it felt like a maze. I was looking for the St. Simon Monastery on the top of the Muqattam Mountain. So you go right, then straight, then right again, then left to reach all the way to the top. But to reach there, you must dodge between the trucks overpacked with garbage and slalom between the tuk-tuks, the fastest vehicle to move around in the neighborhood. The smell of the garbage unloaded from those trucks was intense, and the noise of the traffic was loud and overbearing. Add to it the din created by the crushers in those warehouses along the way. From outside it looks chaotic, but everything is perfectly organized.
De eerste keer dat ik over deze Koptisch-christelijke gemeenschap hoorde was in 2009, toen de Egyptische autoriteiten onder regime van Hosni Mubarak besloten tot slachting van 300.000 varkens onder voorwendselen van het H1N1-virus. Van oorsprong zijn ze varkenshouders. Hun varkens en ander vee worden gevoed met het organisch afval dat zij dagelijks verzamelen. Deze gebeurtenis betekende het einde van hun inkomstenbron. Mijn eerste keer in Manshiyat Naser voelde als een doolhof. Ik zocht naar het klooster van St. Simeon, op de top van de Mokattamberg. Eerst moet je naar rechts, dan rechtdoor, weer naar rechts, dan links, om zo de top van de berg te bereiken. Om daar te komen moet je je een weg tussen de overvolle afvalwagens banen, en om de tuk-tuks heen slalommen, het snelste voertuig om de wijk te doorkruisen. De geur van het geloosde afval van de wagens was intens en het geluid van het verkeer was luid en opdringerig. Daarbij kwam nog het lawaai van afvalverwerkingsmachines. Van buiten lijkt het chaotisch, maar alles is perfect georganiseerd.
The Zaraeeb, that’s how they call themselves, which means the pig breeders, have been collecting the garbage of Cairo and sorting it in their own neighborhood for decades. They have developed one of the most efficient and highly profitable systems on a global level. Still, the place is perceived as dirty, marginalized and segregated because of their association with the trash. So my initial idea was to create an anamorphic piece, a piece that you can only see from one vantage point. I wanted to challenge myself artistically by painting over several buildings and having it only fully visible from one point on the Muqattam Mountain. The Muqattam Mountain is the pride of the community. This is where they built the St. Simon Monastery, a 10,000-seat cave church that they carved into the mountain itself.
De 'Zaraeeb', zoals ze zichzelf noemen, wat 'de varkenshouders' betekent, verzamelen en sorteren al tientallen jaren het afval van Caïro in hun wijk. Ze hebben een van de meest efficiënte en lucratieve systemen bedacht op wereldwijd niveau. Ondanks dat, wordt de wijk gezien als vies, achtergesteld en afgezonderd, vanwege de associatie met het afval. Aanvankelijk wilde ik een anamorfisch kunstwerk creëren dat alleen te zien zou zijn vanaf één uitkijkpunt. Ik wilde mezelf een creatieve uitdaging geven door op verschillende gebouwen te schilderen en het geheel vanaf één punt op de Mokattamberg zichtbaar te maken. De Mokattamberg is de trots van de gemeenschap. Het is waar zij het klooster van St. Simon hebben gebouwd, een kerk die plaats biedt aan 10.000 mensen,
in een grot die zij zelf uit de berg hebben gehakt.
So, the first time I stood on top of the mountain and I looked at the neighborhood, I asked myself, how on earth will I convince all those owners to let me paint on their buildings? And then Magd came. Magd is a guide from the Church. He told me the only person I needed to convince was Father Samaan, who is the leader of the community. But to convince Father Samaan, I needed to convince Mario, who is a Polish artist who moved to Cairo 20 years ago and who created all the artwork of the Cave Church. I am really grateful to Mario. He was the key of the project. He managed to get me a meeting with Father Samaan, and surprisingly, he loved the idea. He asked me about where I painted before and how I will make it happen. And he was mainly concerned by what I was going to write.
De eerste keer dat ik op de top van de berg stond en naar de wijk keek, vroeg ik mezelf af hoe ik in hemelsnaam de bewoners zover zou krijgen dat ik op hun huis mocht schilderen. Maar toen kwam Magd. Magd is een gids van de kerk. Hij vertelde me dat ik alleen maar Vader Samaan moest zien over te halen: de leider van de gemeenschap. Maar om hem over te halen, moest ik eerst Mario overhalen, een Poolse kunstenaar die 20 jaar geleden naar Cairo is verhuisd en alle kunst in de grottenkerk heeft gemaakt. Ik ben Mario zeer dankbaar. Hij was de sleutel van mijn project. Hij regelde een ontmoeting tussen mij en Vader Samaan, en hij vond het een geweldig idee. Hij vroeg me waar ik voorheen geschilderd had en hoe ik dit project wilde aanpakken. En hij wilde met name eerst weten wat ik dan wilde gaan schrijven.
In every work that I create, I write messages with my style of Arabic calligraphy. I make sure those messages are relevant to the place where I am painting but have this universal dimension, so anybody around the world can relate to it.
In mijn kunstwerken stop ik altijd een boodschap, in Arabische kalligrafie. Ik zorg ervoor dat die boodschappen relevant zijn voor die plaats, maar tegelijkertijd een breder element bevatten, zodat iedereen, waar dan ook, zich er in kan vinden.
So for Manshiyat Naser, I decided to write in Arabic the words of St. Athanasius of Alexandria, a Coptic bishop from the third century, who said: (Arabic), which means in English, "Anyone who wants to see the sunlight clearly needs to wipe his eyes first."
Dus voor Mashiyat Naser besloot ik in het Arabisch de woorden van Sint-Athanasius van Alexandrië te schrijven, een Koptisch bisschop uit de derde eeuw n.C., die zei: (Arabisch) wat zoveel betekent als: 'Iedereen die het zonlicht duidelijk wil zien, zal zich eerst in de ogen moeten wrijven.'
It was really important for me that the community felt connected to the words. And for me this quote was perfectly reflecting the spirit of the project.
Het was erg belangrijk voor mij dat de gemeenschap zich verbonden zou voelen met deze woorden. Deze quote weerspiegelde precies de geest van het project.
So Father Samaan blessed the project, and his approval brought all the residents on board. Hundreds of liters of paint, a dozen blue manual lifts, several trips back and forth to Cairo, a strong and solid team from France, North Africa, Middle East and the US, and after a year of planning and logistics, there we are, my team and some members from the local community creating a piece that will spread over 50 buildings, some filling up the space of the calligraphy that I trace with colors. Here some blue, there some yellow, there some orange. Some others carrying some sand bags and putting them on the top of the buildings to hold those manual lifts, and some others assembling and disassembling those same lifts and moving them around the different buildings.
Vader Samaan gaf het project zijn zegen, wat ervoor zorgde dat alle bewoners meededen aan het project. Honderden liters verf, een dozijn blauwe verfliften, meerdere trips op en neer naar Caïro, een sterk en hecht team uit Frankrijk, Noord-Afrika, het Midden-Oosten en de VS, en na een jaar plannen en logistieke operaties, stonden we er eindelijk: mijn team en een aantal leden van de lokale gemeenschap, om een kunstwerk te bouwen, verspreid over 50 gebouwen, waarvan sommige dienden als plek voor de kalligrafie die ik met gekleurde omlijningen benadruk. Hier wat blauw, daar wat geel, daar wat oranje. Anderen brachten zandzakken naar boven om die verfliften te verankeren. Anderen monteerden diezelfde liften en haalden ze weer uit elkaar, om ze naar andere gebouwen te brengen.
At the beginning of the project, I numbered all those buildings on my sketch, and there was no real interaction with the community. People didn’t get the point of all this. But fast enough, those building numbers became family names.
Aan het begin van het project gaf ik alle gebouwen op mijn schets een nummer en was er geen echt samenspel met de gemeenschap. De mensen zagen het nut van het project niet. Maar al snel genoeg werden de nummers van de gebouwen familienamen.
The first building was the house of Uncle Ibrahim. Uncle Ibrahim is such an enthusiastic person. He was always singing and making jokes, and his daughters and sons saved me from his bull who wanted to attack me on the fourth floor.
Het eerste gebouw was het huis van Oom Ibrahim. Oom Ibrahim is een geweldig enthousiast mens. Hij zong continu en maakte altijd grapjes, en zijn dochters en zonen hebben me gered van zijn stier, die me op de derde verdieping wilde aanvallen.
(Laughter)
(Gelach)
Actually, the bull saw me from the window and came out on the balcony.
Die stier zag me vanuit het raam en kwam toen naar het balkon.
(Laughter)
(Gelach)
Yeah.
Tja.
Uncle Ibrahim was always hanging out on the balcony and talking to me while I was painting. I remember him saying that he didn’t go to the mountain for 10 years, and that he never takes a day off. He said that if he stopped working, who will stop the garbage? But surprisingly, at the end of the project, he came all the way to the mountain to look at the piece. He was really proud to see his house painted, and he said that this project was a project of peace and -- sorry --
Oom Ibrahim was altijd te vinden op het balkon en praatte met me terwijl ik schilderde. Ik herinner me dat hij me vertelde dat hij in geen 10 jaar bij de berg was geweest en dat hij nooit een dag vrij neemt. Wie ruimt immers het afval op als hij zou stoppen met werken? Maar verrassend genoeg is hij aan het einde van het project naar de berg gekomen om naar het kunstwerk te kijken. Hij was apetrots op zijn geschilderde huis en zei dat dit een project was van vrede en -- Pardon..
(Applause)
(Applaus)
Thank you.
Bedankt.
He said that it was a project of peace and unity and that it brought people together.
Hij zei dat dit een project was van vrede en eenheid, en dat het mensen samenbracht.
So his perception towards the project changed, and my perception towards the community changed also, and towards what they do. All the garbage that everybody is disgusted by is not theirs. They just work out of it. Actually, they don’t live in the garbage. They live from the garbage. So I started doubting myself and wondering what was the real purpose of this whole project? It was not about beautifying a place by bringing art to it. It was about switching perception and opening a dialogue on the connection that we have with communities that we don’t know. So day after day, the calligraphy circle was taking shape, and we were always excited to go back on the mountain to look at the piece. And standing exactly at this point every day made my realize the symbolism behind this anamorphic piece. If you want to see the real image of somebody, maybe you should change your angle.
Op deze manier veranderden zijn gedachten over het project en evenzo veranderden mijn gedachten over de gemeenschap en over wat zij doen. De afval die iedereen verafschuwt is eigenlijk niet van hun. Zij leven er slechts in. Eigenlijk leven ze niet in het afval. Ze leven ervan. Dus ik begon te twijfelen en vroeg me af wat nu het werkelijke doel van het project was? Het ging er niet om om een plek op te leuken door er kunst naartoe te brengen. Het ging om het veranderen van gedachten en het gesprek aanknopen over de band die we hebben met onbekende gemeenschappen. Stukje bij beetje kreeg de kalligrafie meer vorm, en waren we opgewonden om het werk vanaf de berg te bekijken. Iedere dag op dit punt staan, deed me realiseren wat de symboliek achter dit anamorfisch kunstwerk is. Als je het werkelijke beeld van iemand wil zien, moet je misschien je standpunt veranderen.
There was doubts and difficulties, like fears and stress. It wasn't simple to work in such environments, sometimes having pigs under you while you paint or climbing a stack of garbage to reach a lift. But we all got over the fear of the heights, the swinging lifts, the strength of the smell and also the stress of not finishing on time.
Er waren twijfels en moeilijkheden, zoals angst en stress. De omgeving was niet makkelijk om in te werken, soms tussen de varkens in moeten schilderen of een stapel afval beklimmen om een verflift te bereiken. Maar uiteindelijk overwonnen we toch onze angst voor de hoogtes en de bungelende liften, de penetrante geuren en zelfs de stress van de tijdsdruk.
But the kindness of all those people made us forget everything. The building number 3 was the house of Uncle Bakheet and Aunty Fareeda. In Egyptian, they have this expression that says, "Ahsen Nas," which means "the best people." They were the best people. We used to take our break in front of their houses, and all the kids of the neighborhood used to join us. I was impressed and amazed by the kids of Manshiyat Naser. For the first few days, they were always refusing anything we were offering them, even a snack or a drink. So I asked Aunty Fareeda, "Why is that?" And she told me they teach their kids to refuse anything from somebody that they don't know because maybe this person needs it more than they do.
De vriendelijkheid van alle mensen deed onze zorgen verdwijnen. Gebouw nummer 3 was het huis van Oom Bakheet en Tante Fareeda. In het Egyptisch bestaat er een uitdrukking die luidt: 'Ahsen Nas', wat 'de beste mensen' betekent. Zij waren de beste mensen. We hielden onze pauzes vaak voor hun huizen en alle kinderen uit de buurt kwamen dan bij ons zitten. Ik was onder de indruk van de kinderen uit Manshiyat Naser. De eerste dagen weigerden ze alles wat we hen probeerden te geven, zelfs een snack of een blikje frisdrank. Dus ik vroeg Tante Fareeda: "Waarom doen ze dat?" Zij vertelde me dat ze hun kinderen leren alles te weigeren van iemand die ze niet kennen, want misschien heeft deze persoon het harder nodig dan zij zelf.
So at this exact point I realized actually the Zaraeeb community was the ideal context to raise the topic of perception. We need to question our level of misconception and judgment we can have as a society upon communities based on their differences. I remember how we got delayed on Uncle Ibrahim's house when his pigs that are bred on the rooftop were eating the sand bags that hold the lifts.
Op dit moment besefte ik dat de Zaraeebgemeenschap de ideale context was voor het onderwerp 'perceptie'. We moeten vraagtekens zetten bij het aantal verkeerde opvattingen en vooroordelen dat wij als maatschappij over andere gemeenschappen hebben op grond van hoe anders ze zijn. Ik herinner me hoe we vertraging opliepen bij Oom Ibrahim, toen de varkens die hij op het dak fokt de zandzakken begonnen te eten die de verfliften omhoog hielden.
(Laughter)
(Gelach)
The house of Uncle Bakheet and Aunty Fareeda was this kind of meeting point. Everybody used to gather there. I think this is what Uncle Ibrahim meant when he said that was a project of peace and unity, because I really felt that people were coming together. Everyone was greeting us with a smile, offering us a drink or inviting us into their own house for lunch. Sometime, you are at the first level of a building, and somebody opens his window and offers you some tea. And then the same thing happens on the second floor. And you keep going all the way to the top.
Het huis van Oom Bakheet en Tante Fareeda deed dienst als ontmoetingspunt. Iedereen verzamelde zich daar. Ik denk dat Oom Ibrahim dat bedoelde met 'een project van vrede en eenheid', want het voelde echt alsof mensen dichterbij elkaar kwamen. Iedereen groette ons met een lach, bood ons wat te drinken aan of nodigde ons bij hen thuis uit voor de lunch. Soms was je op de begane grond van een gebouw aan het werk en opende iemand het raam om een kopje thee aan te bieden. Hetzelfde gebeurde op de eerste verdieping. En zo ging dat door, helemaal naar boven.
(Laughter)
(Gelach)
(Applause)
(Applaus)
I think I never drink as much tea as I did in Egypt.
Ik geloof dat ik nog nooit zoveel thee heb gedronken als toen.
(Laughter)
(Gelach)
And to be honest with you, we could have finished earlier, but I think it took us three weeks because of all those tea breaks.
We hadden eigenlijk best sneller klaar kunnen zijn, maar door die theepauzes kostte het ons drie weken.
(Laughter)
(Gelach)
In Egypt, they have another expression, which is "Nawartouna," which means, "You brought light to us." In Manshiyat Naser they were always telling us this. The calligraphy, actually -- I used a white glow-in-the-dark paint for the calligraphy so at the end of the project, we rented some black light projectors and lit up the whole neighborhood, surprising everybody around. We wanted to tell them that they are the ones who brought light to us.
In Egypte bestaat er nog een andere uitdrukking: 'Nawartouna', wat 'jij bracht ons licht' betekent. In Manshiyat Naser bleven ze dit tegen ons zeggen. De kalligrafie, eigenlijk -- heb ik witte glow-in-the-dark verf voor de kalligrafie gebruikt, dus aan het einde van het project huurden we een paar blacklightprojectors en belichtten we als een verassing de hele wijk. We wilden ze zeggen dat zij degenen zijn die ons licht hebben gebracht.
(Applause)
(Applaus)
The Zaraeeb community are strong, honest, hard workers, and they know their value. The people of Cairo call them "the Zabaleen," which means "the people of the garbage," but ironically, the people of Manshiyat Naser call the people of Cairo the Zabaleen. They say, they are the ones who produce the garbage, not them.
De Zaraeebgemeenschap zijn sterke, eerlijke, harde werkers, en zij kennen hun waarde. De inwoners van Caïro noemen ze de 'Zabaleen'; 'de mensen van het afval'. Ironisch genoeg, noemen de bewoners van Manshiyat Naser, de bewoners van Caïro de Zabaleen. Daar wordt tenslotte het afval geproduceerd en niet bij ons, zeggen ze.
(Laughter)
(Gelach)
(Applause)
(Applaus)
The goal was to leave something to this community, but I feel that they are the ones who left something in our lives. You know, the art project was just a pretext for this amazing human experience. The art piece at some point will disappear, vanish, and actually there is somebody who is building a second floor in front of Uncle Ibrahim's house, so it's covering part of the painting, so I might need to go back and paint over it.
Ons doel was om daar iets achter te laten maar het voelt alsof zij ons iets hebben achtergelaten. Weet je, eigenlijk was dit project een smoes voor deze geweldige menselijke ervaring. Het kunstwerk zal ooit verdwijnen, vervagen -- op dit moment bouwt de buurman van Oom Ibrahim een tweede verdieping waardoor het schilderwerk deels wordt bedekt, dus misschien moet ik nog terug, om eroverheen te schilderen.
(Laughter)
It was about the experience, about the story, about the moment.
Het ging om de ervaring, om het verhaal, om het moment.
From the streets of the neighborhood, the painting appears in fragments, isolated from one another, standing alone. But connected with the sign of calligraphy that today reveals the powerful message that we should all think about before we want to judge somebody.
Vanuit de straten van de wijk zie je het kunstwerk slechts in delen, afgezonderd van elkaar, op zichzelf staand. Maar door de kalligrafie is ze verbonden die vandaag de krachtige boodschap overbrengt waar we over na moeten denken voordat we over iemand oordelen.
Anyone who wants to see the sunlight clearly needs to wipe his eyes first.
Iedereen die het zonlicht duidelijk wil zien, zal zich eerst in de ogen moeten wrijven.
Thank you.
Bedankt.
(Applause)
(Applaus)