So, imagine you're standing on a street anywhere in America and a Japanese man comes up to you and says,
Mendoni se jeni në një rrugë diku në Amerikë dhe një japonez ju afrohet dhe ju thotë
"Excuse me, what is the name of this block?"
"Më fal, si e ka emrin ky bllok"?
And you say, "I'm sorry, well, this is Oak Street, that's Elm Street. This is 26th, that's 27th."
Dhe ju i thoni, "Më vjen keq. Kjo është rruga Oak dhe kjo tjetra Elm. Kjo është e 26-ta, tjetra e 27-ta."
He says, "OK, but what is the name of that block?"
Ai thotë, "Në rregull kjo, por si e ka emrin ky bllok?"
You say, "Well, blocks don't have names. Streets have names; blocks are just the unnamed spaces in between streets."
Ju thoni, "Epo, blloqet nuk kanë emra. Rrugët janë ato që kanë emra, blloqet janë thjesht hapësira të paemërta midis rrugëve."
He leaves, a little confused and disappointed.
Ai largohet, pak konfuz dhe i zhgënjyer.
So, now imagine you're standing on a street, anywhere in Japan, you turn to a person next to you and say,
Tani imagjinoni se jeni në një rrugë diku në Japoni, ktheheni dhe pyesni dikë pranë jush,
"Excuse me, what is the name of this street?"
"Më falni, si e ka emrin kjo rrugë?"
They say, "Oh, well that's Block 17 and this is Block 16."
Ju thonë, "Oh, epo ky është blloku 17 dhe tjetri 16-a.""
And you say, "OK, but what is the name of this street?"
Dhe ju thoni, "Në rregull, por cili është emri i kësaj rruge?"
And they say, "Well, streets don't have names. Blocks have names. Just look at Google Maps here. There's Block 14, 15, 16, 17, 18, 19. All of these blocks have names, and the streets are just the unnamed spaces in between the blocks.
Dhe ata ju thonë, "Epo rrugët nuk kanë emra, blloqet kanë. Mjafton të shikoni Google Maps këtu. Ja ku është blloku 14, 15, 16, 17, 18, 19. Të gjitha këto blloqe kanë emra. Rrugët janë vetëm hapësira të paemërta midis blloqeve.
And you say then, "OK, then how do you know your home address?"
Atëherë ju lind pyetja, "Në rregull, por si e dini adresën e shtëpisë suaj"
He said, "Well, easy, this is District Eight. There's Block 17, house number one."
Ai thotë, "Epo, thjeshtë, kjo është Lagjja 8. Atje është blloku nr. 17, shtëpia nr. 1."
You say, "OK, but walking around the neighborhood, I noticed that the house numbers don't go in order."
Ju thoni, "Në rregull. Por, duke shëtitur nëpër lagje, " vura re se numrat e shtëpive nuk janë sipas radhës."
He says, "Of course they do. They go in the order in which they were built. The first house ever built on a block is house number one. The second house ever built is house number two. Third is house number three. It's easy. It's obvious."
Ai thotë, "Sigurisht që janë. Janë sipas radhës që janë ndërtuar. Shtëpia e parë e ndërtuar në këtë bllok ka numrin një. Shtëpia e dytë e ndërtuar ka numrin dy. Kjo është shtëpia numër tre. Është kaq e thjeshtë dhe e qartë."
So, I love that sometimes we need to go to the opposite side of the world to realize assumptions we didn't even know we had, and realize that the opposite of them may also be true.
Më pëlqen shumë që ndonjëherë na duhet të shkojmë në anën tjetër të botës për të kuptuar supozimet që as i dinim t'i kishim, dhe të kuptojmë që edhe e kundërta e tyre është e vërtetë.
So, for example, there are doctors in China who believe that it's their job to keep you healthy. So, any month you are healthy you pay them, and when you're sick you don't have to pay them because they failed at their job. They get rich when you're healthy, not sick. (Applause)
Për shembull, në Kinë ka doktorë që besojnë se puna e tyre është t'ju mbajnë të shëndetshëm. Kështu, ju i paguani ata çdo muaj që jeni të shëndetshëm, dhe kur sëmureni ju nuk keni pse t'i paguani sepse ata dështuan në punën e tyre. Ata pasurohen kur ju jeni mirë, jo kur sëmureni. (Duartrokitje)
In most music, we think of the "one" as the downbeat, the beginning of the musical phrase: one, two, three, four. But in West African music, the "one" is thought of as the end of the phrase, like the period at the end of a sentence. So, you can hear it not just in the phrasing, but the way they count off their music: two, three, four, one.
Në muzikë ne e shohim "njëshin" si fillimin e numërimit për një frazë muzikore. Një, dy, tre, katër. Por, në Afrikën perëndimore, "njëshi" shihet si fundi i numërimit përpara muzike, është si pika në fundin e një fjalie. Kështu, ju mund t'a dëgjoni jo vetëm përpara fillimit, por edhe se si ata e ndajnë në grupe muzikën e tyre. Dy, tre, katër, një.
And this map is also accurate. (Laughter)
Dhe kjo hartë është e saktë. (Të qeshura)
There's a saying that whatever true thing you can say about India, the opposite is also true. So, let's never forget, whether at TED, or anywhere else, that whatever brilliant ideas you have or hear, that the opposite may also be true. Domo arigato gozaimashita.
Thonë se çfarëdo të vërtete që thoni për Indinë, e kundërta e saj është po e vërtetë. Kështu, të mos e harrojmë, qoftë këtu në TED, apo gjetkë, se çfarëdo ideje të shkëlqyer që ju keni apo keni dëgjuar, e kundërta e saj mund të jetë po e vërtetë. Faleminderit (Japonisht).