Είσαι τόσο καλός όσο νομίζεις σε κάποια πράγματα; Πόσο καλός είσαι στη διαχείριση χρημάτων; Ή στο να διαβάζεις τα συναισθήματα των άλλων; Πόσο υγιής είσαι σε σύγκριση με ανθρώπους που γνωρίζεις; Είσαι καλύτερος από τον μέσο όρο στη γραμματική; Το να γνωρίζουμε πόσο ικανοί είμαστε και πώς οι ικανότητες μας στέκονται απέναντι των άλλων είναι κάτι παραπάνω από τόνωση αυτοεκτίμησης. Μας βοηθάει να καταλάβουμε πότε να προχωρήσουμε με τις αποφάσεις και τα ένστικτά μας και αντιθέτως πότε χρειάζεται να ζητήσουμε συμβουλές. Αλλά ψυχολογικές έρευνες δείχνουν ότι μάλλον δεν είμαστε πολύ καλοί στην ακριβή αξιολόγηση του εαυτού μας. Στην πραγματικότητα, συνήθως υπερεκτιμούμε τις ικανότητες μας. Αυτό οι ερευνητές το ονομάζουν φαινόμενο Ντάνινγκ-Κρούγκερ. Αυτό το φαινόμενο εξηγεί γιατί πάνω από 100 μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι επιδεικνύουν απατηλή ανωτερότητα. Κρίνουμε τον εαυτό μας σαν καλύτερο από τους άλλους σε βαθμό που παραβιάζει τους νόμους των μαθηματικών. Ζητήθηκε από τους μηχανικούς λογισμικού δύο εταιρειών να αξιολογήσουν την απόδοσή τους, το 32% στη μία εταιρεία και το 42% στην άλλη έβαλαν τον εαυτό τους στο κορυφαίο 5%. Μια άλλη έρευνα φανέρωσε ότι το 88% των Αμερικάνων οδηγών θεωρούν τις οδηγητικές τους ικανότητες σαν πάνω του μέσου όρου. Αυτά δεν είναι μεμονωμένα ευρήματα. Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι τείνουν να αυτοαξιολογούνται σαν καλύτεροι από τους υπόλοιπους σε τομείς όπως η υγεία, οι ηγετικές ικανότητες, η ηθική και ακόμα παραπέρα. Το πιο ενδιαφέρον είναι που οι λιγότερο ικανοί είναι συνήθως εκείνοι που υπερεκτιμούν τις ικανότητές τους στον μεγαλύτερο βαθμό. Άτομα που αποδεδειγμένα υστερούν στη λογική σκέψη, τη γραμματική, τις οικονομικές γνώσεις, τα μαθηματικά, τη συναισθηματική νοημοσύνη, τη διεξαγωγή ιατρικών τεστ σε εργαστήριο και το σκάκι, όλοι τείνουν να αξιολογούν τις γνώσεις τους σχεδόν τόσο ευνοϊκά όσο και οι πραγματικοί ειδικοί. Ποιος είναι, λοιπόν, πιο ευάλωτος σε αυτή την αυταπάτη; Δυστυχώς, όλοι μας, επειδή όλοι έχουμε κενά ανικανότητας που δεν αντιλαμβανόμαστε. Αλλά γιατί; Όταν οι ψυχολόγοι Ντάνινγκ και Κρούγκερ, πρώτοι περιέγραψαν το φαινόμενο το 1999, υποστήριξαν ότι τα άτομα που υστερούν σε γνώση και ικανότητα σε κάποιο θέμα υποφέρουν από μια διπλή «κατάρα». Πρώτον, κάνουν λάθη και παίρνουν λανθασμένες αποφάσεις. Και δεύτερον, ακριβώς αυτά τα γνωστικά κενά είναι που τους εμποδίζουν να εντοπίσουν τα λάθη τους. Δηλαδή, οι κακοί εκτελεστές δεν έχουν τις κατάλληλες γνώσεις που θα τους επέτρεπαν να καταλάβουν πόσο άσχημα τα πάνε. Όταν ερευνητές μελέτησαν τους μαθητές που συμμετείχαν σε κάποιο διαγωνισμό δημόσιας συζήτησης, το τελευταίο 25% των ομάδων στους προκαταρκτικούς γύρους έχασε σχεδόν τέσσερις στους πέντε αγώνες. Εκείνοι όμως νόμιζαν ότι είχαν κερδίσει 60% των αγώνων. Με την κακή αντίληψη που είχαν για τους κανόνες του τουρνουά, οι μαθητές απλά δεν μπορούσαν να αντιληφθούν πότε ή πόσο συχνά τα επιχειρήματά τους κατέρρεαν. Στο φαινόμενο Ντάνινγκ-Κρούγκερ δεν φταίει το Εγώ μας, που μας εμποδίζει να δούμε τις αδυναμίες μας. Οι άνθρωποι συνήθως παραδέχονται τις ελλείψεις τους όταν τις εντοπίσουν. Σε μια έρευνα, μαθητές που αρχικά τα είχαν πάει άσχημα σ’ ένα κουίζ λογικής, και μετά παρακολούθησαν ένα μικρό μάθημα λογικής, δεν δίστασαν να περιγράψουν τις αρχικές τους επιδόσεις ως κάκιστες. Ίσως γι' αυτό τα άτομα με μέτριο βαθμό εμπειρίας ή εξειδίκευσης συχνά έχουν λιγότερη αυτοπεποίθηση για τις ικανότητές τους. Ξέρουν αρκετά για να καταλάβουν ότι υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουν. Εντωμεταξύ, οι ειδικοί τείνουν να γνωρίζουν πόσο γνώστες είναι, αλλά συχνά κάνουν ένα διαφορετικό λάθος: υποθέτουν ότι και όλοι οι άλλοι είναι επίσης γνώστες. Σαν αποτέλεσμα, οι άνθρωποι, και οι ικανοί και οι μη ικανοί, συχνά παγιδεύονται σε μια φούσκα ανακριβούς αυτοαντίληψης. Όταν είναι ανειδίκευτοι, δεν βλέπουν τα λάθη τους, και όταν είναι εξαιρετικά ικανοί, δεν αντιλαμβάνονται πόσο ασυνήθιστες είναι οι ικανότητές τους. Αν το φαινόμενο Ντάνινγκ-Κρούγκερ είναι αόρατο σε αυτούς που το βιώνουν, πώς μπορείτε να διαπιστώσετε με ακρίβεια πόσο καλοί είστε σε κάτι; Πρώτον, ζητήστε από άλλους να σας κάνουν κριτική, και λάβετε την υπόψιν, όσο και αν σας είναι δύσκολο. Δεύτερον, και πιο σημαντικό, συνεχίστε να μαθαίνετε. Όσο πιο γνώστες γινόμαστε, τόσο ελαττώνονται οι πιθανότητες να έχουμε να αόρατα κενά στις ικανότητές μας. Ίσως να συνοψίζονται όλα σε αυτό το παλιό γνωμικό: «Όταν μαλώνεις με έναν ηλίθιο, σιγουρέψου πρώτα ότι ο άλλος δεν κάνει και αυτός το ίδιο πράγμα».
Are you as good at things as you think you are? How good are you at managing money? What about reading people's emotions? How healthy are you compared to other people you know? Are you better than average at grammar? Knowing how competent we are and how are skill stack up against other people's is more than a self-esteem boost. It helps us figure out when we can forge ahead on our own decisions and instincts and when we need, instead, to seek out advice. But psychological research suggests that we're not very good at evaluating ourselves accurately. In fact, we frequently overestimate our own abilities. Researchers have a name for this phenomena, the Dunning-Kruger effect. This effect explains why more than 100 studies have shown that people display illusory superiority. We judge ourselves as better than others to a degree that violates the laws of math. When software engineers at two companies were asked to rate their performance, 32% of the engineers at one company and 42% at the other put themselves in the top 5%. In another study, 88% of American drivers described themselves as having above average driving skills. These aren't isolated findings. On average, people tend to rate themselves better than most in disciplines ranging from health, leadership skills, ethics, and beyond. What's particularly interesting is that those with the least ability are often the most likely to overrate their skills to the greatest extent. People measurably poor at logical reasoning, grammar, financial knowledge, math, emotional intelligence, running medical lab tests, and chess all tend to rate their expertise almost as favorably as actual experts do. So who's most vulnerable to this delusion? Sadly, all of us because we all have pockets of incompetence we don't recognize. But why? When psychologists Dunning and Kruger first described the effect in 1999, they argued that people lacking knowledge and skill in particular areas suffer a double curse. First, they make mistakes and reach poor decisions. But second, those same knowledge gaps also prevent them from catching their errors. In other words, poor performers lack the very expertise needed to recognize how badly they're doing. For example, when the researchers studied participants in a college debate tournament, the bottom 25% of teams in preliminary rounds lost nearly four out of every five matches. But they thought they were winning almost 60%. WIthout a strong grasp of the rules of debate, the students simply couldn't recognize when or how often their arguments broke down. The Dunning-Kruger effect isn't a question of ego blinding us to our weaknesses. People usually do admit their deficits once they can spot them. In one study, students who had initially done badly on a logic quiz and then took a mini course on logic were quite willing to label their original performances as awful. That may be why people with a moderate amount of experience or expertise often have less confidence in their abilities. They know enough to know that there's a lot they don't know. Meanwhile, experts tend to be aware of just how knowledgeable they are. But they often make a different mistake: they assume that everyone else is knowledgeable, too. The result is that people, whether they're inept or highly skilled, are often caught in a bubble of inaccurate self-perception. When they're unskilled, they can't see their own faults. When they're exceptionally competent, they don't perceive how unusual their abilities are. So if the Dunning-Kruger effect is invisible to those experiencing it, what can you do to find out how good you actually are at various things? First, ask for feedback from other people, and consider it, even if it's hard to hear. Second, and more important, keep learning. The more knowledgeable we become, the less likely we are to have invisible holes in our competence. Perhaps it all boils down to that old proverb: When arguing with a fool, first make sure the other person isn't doing the same thing.