Πρώτα, ας δούμε ένα βίντεο. Ναι, είναι μια ομελέτα. Αλλά όπως την παρατηρείτε, ελπίζω να αρχίσετε να αισθάνεστε ελαφρώς άβολα. Επειδή μπορεί να παρατηρήσετε ότι αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι πως η ομελέτα απο-ανακατεύεται. Και τώρα θα δείτε τον κρόκο και το ασπράδι να διαχωρίζονται. Και τώρα θα πάνε να μπουν πίσω, μέσα στο αυγό. Και όλοι μας γνωρίζουμε ενστικτωδώς ότι δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το σύμπαν. Μια ομελέτα είναι χυλός, νόστιμος χυλός, αλλά είναι χυλός. Το αυγό είναι ένα όμορφο, εξελιγμένο αντικείμενο που μπορεί να δημιουργήσει ακόμη πιο εξελιγμένα αντικείμενα, όπως τα κοτόπουλα. Και γνωρίζουμε ενστικτωδώς ότι το σύμπαν δεν προχωράει από τον χυλό στην πολυπλοκότητα. Στην πραγματικότητα, αυτή η διαίσθηση αντικατοπτρίζεται σε έναν από τους πιο θεμελιώδεις νόμους της Φυσικής, το δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο ή νόμο της εντροπίας. Αυτό που λέει στην ουσία είναι ότι η γενική τάση του σύμπαντος είναι η μετάβαση από την τάξη και τη δομή στην έλλειψη τάξης, έλλειψη δομής -- στην πραγματικότητα, στο χυλό. Και αυτός είναι ο λόγος που αυτό το βίντεο μοιάζει λίγο περίεργο.
First, a video. Yes, it is a scrambled egg. But as you look at it, I hope you'll begin to feel just slightly uneasy. Because you may notice that what's actually happening is that the egg is unscrambling itself. And you'll now see the yolk and the white have separated. And now they're going to be poured back into the egg. And we all know in our heart of hearts that this is not the way the universe works. A scrambled egg is mush -- tasty mush -- but it's mush. An egg is a beautiful, sophisticated thing that can create even more sophisticated things, such as chickens. And we know in our heart of hearts that the universe does not travel from mush to complexity. In fact, this gut instinct is reflected in one of the most fundamental laws of physics, the second law of thermodynamics, or the law of entropy. What that says basically is that the general tendency of the universe is to move from order and structure to lack of order, lack of structure -- in fact, to mush. And that's why that video feels a bit strange.
Και όμως, κοιτάξτε γύρω μας. Αυτό που βλέπουμε γύρω μας είναι συγκλονιστικά πολύπλοκο. Ο Έρικ Μπαϊνχόκερ εκτιμά ότι στην πόλη της Νέας Υόρκης και μόνο διακινούνται περίπου 10 δισεκατομμύρια SKU, ή διαφορετικά βασικά εμπορεύματα. Αυτά είναι εκατοντάδες φορές περισσότερα από τα είδη που υπάρχουν στη Γη. Και διακινούνται από ένα είδος με σχεδόν επτά δισεκατομμύρια άτομα που συνδέονται με το εμπόριο, τα ταξίδια και το διαδίκτυο σε ένα παγκόσμιο σύστημα τεράστιας πολυπλοκότητας.
And yet, look around us. What we see around us is staggering complexity. Eric Beinhocker estimates that in New York City alone, there are some 10 billion SKUs, or distinct commodities, being traded. That's hundreds of times as many species as there are on Earth. And they're being traded by a species of almost seven billion individuals, who are linked by trade, travel, and the Internet into a global system of stupendous complexity.
Εδώ υπάρχει ένας μεγάλος γρίφος: σε ένα σύμπαν όπου κυριαρχεί ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής, πώς είναι δυνατόν να δημιουργηθεί αυτού του είδους η πολυπλοκότητα που περιέγραψα, το είδος της πολυπλοκότητας που εκπροσωπούμε εσείς και εγώ και το συνεδριακό κέντρο; Λοιπόν, η απάντηση φαίνεται να είναι, πως το σύμπαν μπορεί ν α δημιουργήσει πολυπλοκότητα, αλλά με μεγάλη δυσκολία. Σε θύλακες, εμφανίζεται αυτό που ο συνάδελφός μου, Φρεντ Σπίερ ονομάζει «συνθήκες Χρυσομαλλούσας» -- ούτε πολύ ζέστη, ούτε πολύ κρύο, απλά όσο χρειάζεται για τη δημιουργία της πολυπλοκότητας. Και ελαφρώς πιο περίπλοκα πράγματα εμφανίζονται. Και όπου έχετε ελαφρώς πιο περίπλοκα πράγματα, μπορείτε να πάρετε λίγο πιο σύνθετα πράγματα. Και με αυτό τον τρόπο, η πολυπλοκότητα χτίζεται βήμα προς βήμα. Κάθε στάδιο είναι μαγευτικό, επειδή δημιουργεί την εντύπωση πως κάτι εντελώς νέο εμφανίζεται σχεδόν από το πουθενά στο σύμπαν. Στη μεγάλη αφήγηση αυτές οι στιγμές αναφέρονται ως κατώφλια. Και σε κάθε κατώφλι, η συνέχεια γίνεται πιο δύσκολη. Τα πολύπλοκα πράγματα γίνονται πιο εύθραυστα, πιο ευάλωτα, οι συνθήκες Χρυσομαλλούσας γίνονται πιο αυστηρές και είναι πιο δύσκολο να δημιουργηθεί πολυπλοκότητα.
So here's a great puzzle: in a universe ruled by the second law of thermodynamics, how is it possible to generate the sort of complexity I've described, the sort of complexity represented by you and me and the convention center? Well, the answer seems to be, the universe can create complexity, but with great difficulty. In pockets, there appear what my colleague, Fred Spier, calls "Goldilocks conditions" -- not too hot, not too cold, just right for the creation of complexity. And slightly more complex things appear. And where you have slightly more complex things, you can get slightly more complex things. And in this way, complexity builds stage by stage. Each stage is magical because it creates the impression of something utterly new appearing almost out of nowhere in the universe. We refer in big history to these moments as threshold moments. And at each threshold, the going gets tougher. The complex things get more fragile, more vulnerable; the Goldilocks conditions get more stringent, and it's more difficult to create complexity.
Τώρα εμείς, ως εξαιρετικά πολύπλοκα πλάσματα έχουμε απεγνωσμένη ανάγκη να μάθουμε αυτή την ιστορία για το πώς το σύμπαν δημιουργεί πολυπλοκότητα, παρά το δεύτερο νόμο, και γιατί η πολυπλοκότητα σημαίνει ευπάθεια και ευθραυστότητα. Και αυτό πραγματεύεται η Μεγάλη Αφήγηση. Αλλά για να πετύχει, πρέπει να κάνεις κάτι που μπορεί, εκ πρώτης όψεως, να φαίνεται εντελώς αδύνατο. Πρέπει να μελετήσεις όλη την ιστορία του σύμπαντος. Ας το κάνουμε, λοιπόν.
Now, we, as extremely complex creatures, desperately need to know this story of how the universe creates complexity despite the second law, and why complexity means vulnerability and fragility. And that's the story that we tell in big history. But to do it, you have do something that may, at first sight, seem completely impossible. You have to survey the whole history of the universe. So let's do it.
(Γέλια)
(Laughter)
Ας ξεκινήσουμε γυρνώντας το χρόνο πίσω 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια στην αρχή του χρόνου.
Let's begin by winding the timeline back 13.7 billion years, to the beginning of time.
Γύρω μας δεν υπάρχει τίποτα. Δεν υπάρχει καν χρόνος ή χώρος. Φανταστείτε το πιο σκοτεινό, κενό πράγμα που μπορείτε και πολλαπλασιάστε το αμέτρητες φορές, εκεί βρισκόμαστε. Και τότε ξαφνικά, μπαμ! Ένα σύμπαν εμφανίζεται, ένα ολόκληρο σύμπαν. Και έχουμε περάσει το πρώτο μας κατώφλι. Το σύμπαν είναι μικρό. Μικρότερο από ένα άτομο. Είναι απίστευτα θερμό. Περιέχει όλα όσα υπάρχουν σήμερα στο σύμπαν, οπότε μπορείτε να φανταστείτε ότι είναι έτοιμο να σκάσει. Και επεκτείνεται με απίστευτη ταχύτητα. Και στην αρχή είναι κάτι θολό, αλλά πολύ γρήγορα διακριτά αντικείμενα αρχίζουν να εμφανίζονται σε αυτή τη θολούρα. Εντός του πρώτου δευτερολέπτου, η ενέργεια κομματιάζεται σε διακριτές δυνάμεις όπως ο ηλεκτρομαγνητισμός και η βαρύτητα. Και η ενέργεια κάνει κάτι άλλο πολύ μαγικό, πήζει για να σχηματίσει την ύλη -- κουάρκ που θα δημιουργήσουν πρωτόνια και λεπτόνια που περιλαμβάνουν ηλεκτρόνια. Και όλα αυτά συμβαίνουν στο πρώτο δευτερόλεπτο.
Around us, there's nothing. There's not even time or space. Imagine the darkest, emptiest thing you can and cube it a gazillion times and that's where we are. And then suddenly, bang! A universe appears, an entire universe. And we've crossed our first threshold. The universe is tiny; it's smaller than an atom. It's incredibly hot. It contains everything that's in today's universe, so you can imagine, it's busting. And it's expanding at incredible speed. And at first, it's just a blur, but very quickly distinct things begin to appear in that blur. Within the first second, energy itself shatters into distinct forces including electromagnetism and gravity. And energy does something else quite magical: it congeals to form matter -- quarks that will create protons and leptons that include electrons. And all of that happens in the first second.
Τώρα προχωράμε 380.000 χρόνια μετά. Διπλάσια περίοδο δηλαδή απ' όσο ο άνθρωπος υπάρχει σε αυτόν τον πλανήτη. Και τώρα εμφανίζονται απλά άτομα υδρογόνου και ηλίου. Τώρα θέλω να σταματήσουμε για μια στιγμή, 380.000 χρόνια μετά τη γέννηση του σύμπαντος, γιατί γνωρίζουμε στην πραγματικότητα αρκετά σχετικά με το σύμπαν σε αυτό το στάδιο. Ξέρουμε πάνω απ' όλα ότι είναι εξαιρετικά απλό. Αποτελούνταν από τεράστια σύννεφα με άτομα υδρογόνου και ηλίου και δεν έχουν καμία δομή. Είναι πραγματικά ένα είδος κοσμικού χυλού. Αλλά αυτό δεν είναι εντελώς αληθές. Πρόσφατες μελέτες από δορυφόρους, όπως ο δορυφόρος WMAP, έδειξαν ότι, στην πραγματικότητα, υπάρχουν απειροελάχιστες διαφορές σε αυτό το πλαίσιο. Αυτό που βλέπετε εδώ, οι μπλε περιοχές είναι περίπου ένα χιλιοστό του βαθμού πιο κρύες από τις κόκκινες περιοχές. Αυτές είναι μικροσκοπικές διαφορές, αλλά ήταν αρκετές για το σύμπαν να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της δημιουργίας πολυπλοκότητας.
Now we move forward 380,000 years. That's twice as long as humans have been on this planet. And now simple atoms appear of hydrogen and helium. Now I want to pause for a moment, 380,000 years after the origins of the universe, because we actually know quite a lot about the universe at this stage. We know above all that it was extremely simple. It consisted of huge clouds of hydrogen and helium atoms, and they have no structure. They're really a sort of cosmic mush. But that's not completely true. Recent studies by satellites such as the WMAP satellite have shown that, in fact, there are just tiny differences in that background. What you see here, the blue areas are about a thousandth of a degree cooler than the red areas. These are tiny differences, but it was enough for the universe to move on to the next stage of building complexity.
Ας δούμε πώς. Η βαρύτητα είναι πιο ισχυρή όπου υπάρχει περισσότερη μάζα. Έτσι, όπου έχετε ελαφρά πυκνότερες περιοχές, η βαρύτητα ξεκινά να συμπυκνώνει σύννεφα από άτομα υδρογόνου και ηλίου. Μπορείτε να φανταστείτε το πρώιμο σύμπαν να διασπάται σ' ένα δισεκατομμύριο σύννεφα. Και κάθε σύννεφο είναι συμπυκνωμένο, η βαρύτητα γίνεται πιο ισχυρή όσο η πυκνότητα αυξάνεται, η θερμοκρασία αρχίζει να αυξάνεται στο κέντρο κάθε σύννεφου και τότε, στο κέντρο κάθε σύννεφου, η θερμοκρασία ξεπερνά το θερμικό κατώφλι των 10 εκατομμυρίων βαθμών, αρχίζει η σύντηξη των πρωτονίων, υπάρχει μια τεράστια απελευθέρωση ενέργειας και, μπαμ! Έχουμε τα πρώτα μας αστέρια. Περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, αστέρια αρχίζουν να εμφανίζονται παντού μέσα στο σύμπαν, δισεκατομμύρια από αυτά. Και το σύμπαν είναι τώρα σημαντικά πιο ενδιαφέρον και πιο περίπλοκο.
And this is how it works. Gravity is more powerful where there's more stuff. So where you get slightly denser areas, gravity starts compacting clouds of hydrogen and helium atoms. So we can imagine the early universe breaking up into a billion clouds. And each cloud is compacted, gravity gets more powerful as density increases, the temperature begins to rise at the center of each cloud, and then, at the center, the temperature crosses the threshold temperature of 10 million degrees, protons start to fuse, there's a huge release of energy, and -- bam! We have our first stars. From about 200 million years after the Big Bang, stars begin to appear all through the universe, billions of them. And the universe is now significantly more interesting and more complex.
Τα άστρα θα δημιουργήσουν τις συνθήκες Χρυσομαλλούσας για τη διέλευση δύο νέων κατωφλιών. Όταν τα πολύ μεγάλα αστέρια πεθαίνουν, δημιουργούν θερμοκρασίες τόσο υψηλές που τα πρωτόνια αρχίζουν να συντήσσονται σε μία ποικιλία από εξωτικούς συνδυασμούς για να διαμορφώσουν όλα τα στοιχεία του περιοδικού πίνακα. Εάν, όπως εγώ, φοράτε ένα χρυσό δαχτυλίδι, σφυρηλατήθηκε σε μια έκρηξη σουπερνόβα. Έτσι τώρα το σύμπαν είναι πιο περίπλοκο χημικά. Και σε ένα χημικά πιο πολύπλοκο σύμπαν, είναι δυνατό να γίνουν περισσότερα πράγματα. Και αυτό που ξεκινάει να συμβαίνει είναι πως, γύρω από νεαρούς ήλιους, νεαρά αστέρια, όλα αυτά τα στοιχεία συνδυάζονται, ανακατεύονται, η ενέργεια του άστρου τα στριφογυρίζει, σχηματίζουν σωματίδια, σχηματίζουν νιφάδες χιονιού, σχηματίζουν μικρά μόρια σκόνης, βράχια, αστεροειδείς, και τελικά, σχηματίζουν πλανήτες και φεγγάρια. Και έτσι δημιουργήθηκε το ηλιακό μας σύστημα, τεσσεράμισι δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Βραχώδεις πλανήτες όπως η Γη μας, είναι σημαντικά πιο περίπλοκοι απ' ότι τα άστρα, επειδή περιέχουν μια πολύ μεγαλύτερη ποικιλία υλικών. Έτσι έχουμε περάσει το τέταρτο κατώφλι πολυπλοκότητας.
Stars will create the Goldilocks conditions for crossing two new thresholds. When very large stars die, they create temperatures so high that protons begin to fuse in all sorts of exotic combinations, to form all the elements of the periodic table. If, like me, you're wearing a gold ring, it was forged in a supernova explosion. So now the universe is chemically more complex. And in a chemically more complex universe, it's possible to make more things. And what starts happening is that, around young suns, young stars, all these elements combine, they swirl around, the energy of the star stirs them around, they form particles, they form snowflakes, they form little dust motes, they form rocks, they form asteroids, and eventually, they form planets and moons. And that is how our solar system was formed, four and a half billion years ago. Rocky planets like our Earth are significantly more complex than stars because they contain a much greater diversity of materials. So we've crossed a fourth threshold of complexity.
Τώρα, τα πράγματα δυσκολεύουν. Το επόμενο στάδιο εισάγει οντότητες που είναι σημαντικά πιο εύθραυστες, σημαντικά πιο ευάλωτες, αλλά είναι επίσης σημαντικά πιο δημιουργικές και πολύ περισσότερο ικανές να παράξουν επιπλέον πολυπλοκότητα. Μιλάω, φυσικά, για τους ζωντανούς οργανισμούς. Οι ζωντανοί οργανισμοί δημιουργούνται από τη χημεία. Είμαστε τεράστια πακέτα από χημικές ουσίες. Η χημεία κυριαρχείται από την ηλεκτρομαγνητική δύναμη. Αυτή λειτουργεί σε ακόμα μικρότερες κλίμακες από τη βαρύτητα, κάτι που εξηγεί γιατί εσείς και εγώ είμαστε μικρότεροι από τα άστρα ή τους πλανήτες. Τώρα, ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες για τη χημεία; Ποιες είναι οι συνθήκες Χρυσομαλλούσας; Λοιπόν, πρώτα χρειάζεται ενέργεια, αλλά όχι πάρα πολύ. Στο κέντρο ενός άστρου, υπάρχει τόση πολύ ενέργεια, που όποια άτομα συνδυάζονται θα διαλυθούν ξανά. Αλλά όχι και πολύ λίγη. Στο διαγαλαξιακό διάστημα, υπάρχει τόσο λίγη ενέργεια που τα άτομα δεν μπορούν να συνδυαστούν. Αυτό που χρειάζεστε είναι ακριβώς η σωστή ποσότητα και οι πλανήτες, αποδεικνύεται, την έχουν, γιατί είναι κοντά στα άστρα, αλλά όχι πολύ κοντά.
Now, the going gets tougher. The next stage introduces entities that are significantly more fragile, significantly more vulnerable, but they're also much more creative and much more capable of generating further complexity. I'm talking, of course, about living organisms. Living organisms are created by chemistry. We are huge packages of chemicals. So, chemistry is dominated by the electromagnetic force. That operates over smaller scales than gravity, which explains why you and I are smaller than stars or planets. Now, what are the ideal conditions for chemistry? What are the Goldilocks conditions? Well, first, you need energy, but not too much. In the center of a star, there's so much energy that any atoms that combine will just get busted apart again. But not too little. In intergalactic space, there's so little energy that atoms can't combine. What you want is just the right amount, and planets, it turns out, are just right, because they're close to stars, but not too close.
Χρειάζεστε επίσης μεγάλη ποικιλία από χημικά στοιχεία, και θα πρέπει να έχετε υγρά όπως νερό. Γιατί; Στα αέρια, τα άτομα κινούνται τόσο γρήγορα που δεν μπορούν να ενωθούν. Στα στερεά, τα άτομα έχουν δεσμούς μεταξύ τους, δεν μπορούν να κινηθούν. Στα υγρά, μπορούν να ταξιδεύουν και να αγκαλιάζονται και να ενώνονται σχηματίζοντας μόρια. Τώρα, πού βρίσκουμε τέτοιες ιδανικές συνθήκες; Οι πλανήτες είναι εξαιρετικοί, και η πρώιμη Γη ήταν σχεδόν τέλεια. Είχε ακριβώς τη σωστή απόσταση από το άστρο της ώστε να περιέχει τεράστιους ωκεανούς με ανοιχτό νερό. Και βαθιά κάτω από αυτούς τους ωκεανούς σε ρήγματα του φλοιού της Γης, έχουμε ζέστη που αναδύεται από το εσωτερικό της Γης, και μεγάλη ποικιλία στοιχείων. Σε αυτές τις βαθιές υποθαλάσσιες πηγές, άρχισαν εκπληκτικές χημικές αντιδράσεις και τα άτομα ενώθηκαν σε όλων των ειδών τους εξωτικούς συνδυασμούς.
You also need a great diversity of chemical elements, and you need liquids, such as water. Why? Well, in gases, atoms move past each other so fast that they can't hitch up. In solids, atoms are stuck together, they can't move. In liquids, they can cruise and cuddle and link up to form molecules. Now, where do you find such Goldilocks conditions? Well, planets are great, and our early Earth was almost perfect. It was just the right distance from its star to contain huge oceans of liquid water. And deep beneath those oceans, at cracks in the Earth's crust, you've got heat seeping up from inside the Earth, and you've got a great diversity of elements. So at those deep oceanic vents, fantastic chemistry began to happen, and atoms combined in all sorts of exotic combinations.
Αλλά φυσικά, η ζωή είναι κάτι περισσότερο από απλή εξωτική χημεία. Πώς σταθεροποιείς αυτά τα τεράστια μόρια που μοιάζουν βιώσιμα; Εδώ λοιπόν η ζωή εισάγει ένα εντελώς καινούργιο κόλπο. Δεν σταθεροποιείς το μεμονωμένο άτομο, σταθεροποιείς το πρότυπο, αυτό που μεταφέρει την πληροφορία και του επιτρέπεις να αντιγράψει τον εαυτό του. Και το DNA, φυσικά, είναι το πανέμορφο μόριο που περιέχει αυτή την πληροφορία. Όλοι γνωρίζετε τη διπλή έλικα του DNA. Κάθε σκαλοπάτι περιέχει πληροφορίες. Το DNA λοιπόν περιέχει πληροφορίες για το πώς να δημιουργήσει ζωντανούς οργανισμούς. Και το DNA αντιγράφει τον εαυτό του. Αντιγράφει τον εαυτό του και σκορπίζει τα πρότυπα στον ωκεανό. Έτσι, η πληροφορία διαδίδεται. Παρατηρήστε ότι η πληροφορία έχει γίνει μέρος της ιστορίας μας. Η πραγματική ομορφιά του DNA όμως, είναι οι ατέλειές του. Καθώς αντιγράφει τον εαυτό του, μια φορά κάθε δισεκατομμύριο σκαλοπάτια τείνει να κάνει ένα σφάλμα. Και αυτό σημαίνει πως το DNA ουσιαστικά μαθαίνει. Συγκεντρώνει νέους τρόπους να δημιουργεί ζωντανούς οργανισμούς γιατί κάποια από αυτά τα σφάλματα είναι αποτελεσματικά. Έτσι, το DNA μαθαίνει και χτίζει μεγαλύτερη ποικιλία και πολυπλοκότητα. Και το βλέπουμε αυτό να συμβαίνει τα τελευταία 4 δισεκατομμύρια χρόνια.
But of course, life is more than just exotic chemistry. How do you stabilize those huge molecules that seem to be viable? Well, it's here that life introduces an entirely new trick. You don't stabilize the individual; you stabilize the template, the thing that carries information, and you allow the template to copy itself. And DNA, of course, is the beautiful molecule that contains that information. You'll be familiar with the double helix of DNA. Each rung contains information. So, DNA contains information about how to make living organisms. And DNA also copies itself. So, it copies itself and scatters the templates through the ocean. So the information spreads. Notice that information has become part of our story. The real beauty of DNA though is in its imperfections. As it copies itself, once in every billion rungs, there tends to be an error. And what that means is that DNA is, in effect, learning. It's accumulating new ways of making living organisms because some of those errors work. So DNA's learning and it's building greater diversity and greater complexity. And we can see this happening over the last four billion years.
Για το μεγαλύτερο μέρος αυτού του διαστήματος στη Γη, οι ζωντανοί οργανισμοί είναι σχετικά απλοί -- μονοκύτταροι. Αλλά είχαν μεγάλη ποικιλία, και, εσωτερικά, μεγάλη πολυπλοκότητα. Τότε, μεταξύ 600 και 800 εκατομμυρίων χρόνων πριν, εμφανίζονται πολυκύτταροι οργανισμοί. Έχουμε τους μύκητες, έχουμε τα ψάρια, έχουμε τα φυτά, έχουμε τα αμφίβια, έχουμε τα ερπετά και μετά, φυσικά, έχουμε τους δεινόσαυρους. Και περιστασιακά, υπάρχουν και καταστροφές. 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, ένας αστεροειδής χτύπησε τη Γη κοντά στη χερσόνησο Γιουκατάν, δημιουργώντας συνθήκες αντίστοιχες με αυτές ενός πυρηνικού πολέμου και οι δεινόσαυροι αφανίστηκαν. Δυσάρεστα νέα για τους δεινόσαυρους αλλά σπουδαία νέα για τα θηλαστικά-προγόνους μας, που άκμασαν στο κενό που άφησαν οι δεινόσαυροι. Και εμείς οι άνθρωποι είμαστε μέρος αυτού του δημιουργικού εξελικτικού παλμού που ξεκίνησε 65 εκατομμύρια χρόνια πριν με την πρόσκρουση ενός αστεροειδούς.
For most of that time of life on Earth, living organisms have been relatively simple -- single cells. But they had great diversity, and, inside, great complexity. Then from about 600 to 800 million years ago, multi-celled organisms appear. You get fungi, you get fish, you get plants, you get amphibia, you get reptiles, and then, of course, you get the dinosaurs. And occasionally, there are disasters. Sixty-five million years ago, an asteroid landed on Earth near the Yucatan Peninsula, creating conditions equivalent to those of a nuclear war, and the dinosaurs were wiped out. Terrible news for the dinosaurs, but great news for our mammalian ancestors, who flourished in the niches left empty by the dinosaurs. And we human beings are part of that creative evolutionary pulse that began 65 million years ago with the landing of an asteroid.
Ο άνθρωπος εμφανίστηκε περίπου 200.000 χρόνια πριν. Και πιστεύω ότι μετράμε ως ένα κατώφλι σε αυτή τη σπουδαία ιστορία. Θα σας εξηγήσω γιατί. Ξέρουμε ότι το DNA μαθαίνει κατά κάποιο τρόπο, συγκεντρώνει πληροφορίες. Αλλά, είναι τόσο αργό. Το DNA συγκεντρώνει πληροφορίες από τυχαία λάθη, μερικά από τα οποία απλά τυγχάνει να πετύχουν. Αλλά το DNA είχε δημιουργήσει ένα ταχύτερο τρόπο εκμάθησης: παρήγαγε οργανισμούς με εγκέφαλο, και αυτοί οι οργανισμοί μπορούν να μάθουν σε πραγματικό χρόνο. Μαζεύουν πληροφορίες, μαθαίνουν. Το λυπηρό είναι, όταν πεθαίνουν, οι πληροφορίες πεθαίνουν μαζί τους. Αυτό που διαφοροποιεί τον άνθρωπο είναι η ανθρώπινη ομιλία. Είμαστε ευλογημένοι με μία γλώσσα, ένα σύστημα επικοινωνίας, τόσο ισχυρό και τόσο ακριβές ώστε μπορούμε να μοιραστούμε αυτά που έχουμε μάθει με τόση ακρίβεια που συγκεντρώνονται στη συλλογική μνήμη. Και αυτό σημαίνει ότι επιβιώνει πέρα από τα άτομα που έμαθαν την πληροφορία, και συγκεντρώνεται από γενιά σε γενιά. Γι' αυτό, σαν είδος, είμαστε τόσο δημιουργικοί και τόσο ισχυροί και γι' αυτό έχουμε ιστορία. Φαίνεται ότι είμαστε το μόνο είδος εδώ και 4 δισεκατομμύρια χρόνια που έχει αυτό το χάρισμα.
Humans appeared about 200,000 years ago. And I believe we count as a threshold in this great story. Let me explain why. We've seen that DNA learns in a sense, it accumulates information. But it is so slow. DNA accumulates information through random errors, some of which just happen to work. But DNA had actually generated a faster way of learning: it had produced organisms with brains, and those organisms can learn in real time. They accumulate information, they learn. The sad thing is, when they die, the information dies with them. Now what makes humans different is human language. We are blessed with a language, a system of communication, so powerful and so precise that we can share what we've learned with such precision that it can accumulate in the collective memory. And that means it can outlast the individuals who learned that information, and it can accumulate from generation to generation. And that's why, as a species, we're so creative and so powerful, and that's why we have a history. We seem to be the only species in four billion years to have this gift.
Ονομάζω αυτή την ικανότητα συλλογική μάθηση. Αυτή μας κάνει διαφορετικούς. Τη βλέπουμε εν δράσει στα πρώιμα στάδια της ανθρώπινης ιστορίας. Εξελιχθήκαμε ως είδος στις σαβάννες της Αφρικής, αλλά μετά βλέπουμε ανθρώπους να μεταναστεύουν σε νέα περιβάλλοντα, σε ερήμους, σε ζούγκλες, στην παγωμένη τούντρα της Σιβηρίας -- σκληρά, πολύ σκληρά περιβάλλοντα -- στην Αμερική, στην Αυστραλασία. Κάθε μετακίνηση σήμαινε εκμάθηση -- εκμάθηση νέων τρόπων εκμετάλλευσης του περιβάλλοντος, νέων τρόπων αντιμετώπισης του περιβάλλοντος χώρου.
I call this ability collective learning. It's what makes us different. We can see it at work in the earliest stages of human history. We evolved as a species in the savanna lands of Africa, but then you see humans migrating into new environments, into desert lands, into jungles, into the Ice Age tundra of Siberia -- tough, tough environment -- into the Americas, into Australasia. Each migration involved learning -- learning new ways of exploiting the environment, new ways of dealing with their surroundings.
Τότε, 10.000 χρόνια πριν, εκμεταλλευόμενοι μία απότομη αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος με το τέλος της τελευταίας περιόδου των παγετώνων, ο άνθρωπος έμαθε να καλλιεργεί. Η γεωργία ήταν ένα χρυσωρυχείο ενέργειας. Με την εκμετάλλευση αυτής της ενέργειας, ο ανθρώπινος πληθυσμός πολλαπλασιάστηκε. Οι ανθρώπινες κοινωνίες μεγάλωσαν, πύκνωσαν, έγιναν περισσότερο διασυνδεδεμένες. Και τότε, περίπου 500 χρόνια πριν, οι άνθρωποι ξεκίνησαν να διασυνδέονται παγκοσμίως μέσω της ναυτιλίας, των σιδηροδρόμων, του τηλέγραφου, του διαδικτύου, ώσπου πλέον μοιάζουμε να σχηματίζουμε έναν κοινό παγκόσμιο εγκέφαλο από σχεδόν επτά δισεκατομμύρια μεμονωμένα άτομα. Και αυτός ο εγκέφαλος μαθαίνει με ταχύτητα φωτός. Και τα τελευταία 200 χρόνια, συνέβη κάτι ακόμα: πέσαμε πάνω σ' ένα άλλο χρυσωρυχείο ενέργειας, τα ορυκτά καύσιμα. Έτσι, ορυκτά καύσιμα και συλλογική εκμάθηση μαζί εξηγούν τη συγκλονιστική πολυπλοκότητα που βλέπουμε γύρω μας.
Then 10,000 years ago, exploiting a sudden change in global climate with the end of the last ice age, humans learned to farm. Farming was an energy bonanza. And exploiting that energy, human populations multiplied. Human societies got larger, denser, more interconnected. And then from about 500 years ago, humans began to link up globally through shipping, through trains, through telegraph, through the Internet, until now we seem to form a single global brain of almost seven billion individuals. And that brain is learning at warp speed. And in the last 200 years, something else has happened. We've stumbled on another energy bonanza in fossil fuels. So fossil fuels and collective learning together explain the staggering complexity we see around us.
Έτσι -- Ερχόμαστε, λοιπόν, εδώ πίσω στο συνεδριακό κέντρο. Πήγαμε ένα ταξίδι, μετ' επιστροφής, 13,7 δισεκατομμυρίων χρόνων. Ελπίζω να συμφωνείτε ότι αυτή είναι μια συγκλονιστική ιστορία. Είναι μια ιστορία στην οποία ο άνθρωπος παίζει έναν εκπληκτικό και δημιουργικό ρόλο. Αλλά περιέχει επίσης και προειδοποιήσεις. Η συλλογική μάθηση είναι μία πολύ, πολύ ισχυρή δύναμη, και δεν είναι ξεκάθαρο πως εμείς οι άνθρωποι την ελέγχουμε. Θυμάμαι πολύ έντονα ως παιδί που μεγάλωσε στην Αγγλία την πυραυλική κρίση στην Κούβα. Για μερικές ημέρες, ολόκληρη η βιόσφαιρα φαινόταν να είναι στα πρόθυρα της καταστροφής. Και τα ίδια όπλα είναι ακόμα εδώ και είναι ακόμα οπλισμένα. Εάν αποφύγουμε αυτή την παγίδα, μας περιμένουν και άλλες. Καταναλώνουμε ορυκτά καύσιμα με τέτοιο ρυθμό που μοιάζουμε να υπονομεύουμε τις συνθήκες Χρυσομαλλούσας που επέτρεψαν στους ανθρώπινους πολιτισμούς να ανθίσουν τα τελευταία 10.000 χρόνια. Αυτό που μπορεί να κάνει η Μεγάλη Αφήγηση είναι να μας δείξει τη φύση της πολυπλοκότητας και της ευθραυστότητάς μας και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε, αλλά μπορεί επίσης να μας δείξει τη δύναμή μας με τη συλλογική μάθηση.
So -- Here we are, back at the convention center. We've been on a journey, a return journey, of 13.7 billion years. I hope you agree this is a powerful story. And it's a story in which humans play an astonishing and creative role. But it also contains warnings. Collective learning is a very, very powerful force, and it's not clear that we humans are in charge of it. I remember very vividly as a child growing up in England, living through the Cuban Missile Crisis. For a few days, the entire biosphere seemed to be on the verge of destruction. And the same weapons are still here, and they are still armed. If we avoid that trap, others are waiting for us. We're burning fossil fuels at such a rate that we seem to be undermining the Goldilocks conditions that made it possible for human civilizations to flourish over the last 10,000 years. So what big history can do is show us the nature of our complexity and fragility and the dangers that face us, but it can also show us our power with collective learning.
Τέλος, τώρα θα σας πω τι θέλω. Θέλω ο εγγονός μου ο Ντάνιελ και οι φίλοι του και η γενιά του, σε όλο τον κόσμο, να μάθουν την ιστορία της Μεγάλης Αφήγησης, και να την ξέρουν τόσο καλά που να καταλάβουν τόσο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε όσο και τις ευκαιρίες. Και γι' αυτό το λόγο μια ομάδα από εμάς φτιάχνει ένα διαδικτυακό, δωρεάν πρόγραμμα μαθήματος για τη Μεγάλη Αφήγηση για τους μαθητές γυμνασίου σε όλο τον κόσμο. Πιστεύουμε ότι η Μεγάλη Αφήγηση θα είναι ένα βασικό διανοητικό εργαλείο γι' αυτούς, καθώς ο Ντάνιελ και η γενιά του αντιμετωπίζουν τις μεγάλες αλλαγές και τις τεράστιες ευκαιρίες που θα συναντήσουν μπροστά τους σε αυτό το κατώφλι στην ιστορία του όμορφου πλανήτη μας.
And now, finally -- this is what I want. I want my grandson, Daniel, and his friends and his generation, throughout the world, to know the story of big history, and to know it so well that they understand both the challenges that face us and the opportunities that face us. And that's why a group of us are building a free, online syllabus in big history for high-school students throughout the world. We believe that big history will be a vital intellectual tool for them, as Daniel and his generation face the huge challenges and also the huge opportunities ahead of them at this threshold moment in the history of our beautiful planet.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
I thank you for your attention.
(Χειροκρότημα)
(Applause)