Off the rugged coast of the pacific northwest, pods of killer whales inhabit the frigid waters. Each family is able to survive here thanks mainly to one member, its most knowledgeable hunter: the grandmother.
Pasifik'in kuzey batısının fırtınalı kıyılarının ötesindeki soğuk sularda katil balina sürüleri yaşar. Her aile burada genelde bir üyesi, en bilgili avcısı olan büyükanneler sayesinde yaşamını sürdürür.
These matriarchs can live eighty years or more, while most males die off in their thirties. Though killer whales inhabit every major ocean, until recently we knew very little about them. The details of their lives eluded scientists until an organization called the Center for Whale Research began studying a single population near Washington State and British Columbia in 1976. Thanks to their ongoing work, we’ve learned a great deal about these whales, known as the Southern Residents. And the more we learn, the more this population’s elders’ vital role comes into focus.
Bu aile reisi dişiler 80 sene ya da daha fazla süre yaşarlar, erkeklerse 30'larında ölürler. Katil balinalar her ana okyanusta yaşamalarına rağmen, yakın zamana kadar haklarında pek az şey biliyorduk. Hayatlarının detayları bilim insanları tarafından araştırılmamıştı, ta ki Balina Araştırma Merkezi adındaki organizasyon 1976'da Washington eyaleti ve British Columbia yakınlarında tek bir popülasyonu araştırmaya başlayıncaya dek. Devam eden çalışmaları sayesinde Güney Sakinleri diye bilinen bu balinalar hakkında pek çok şey öğrendik. Daha fazla şey öğrendikçe bu popülasyonun yaşlılarının oynadığı hayati rol odağa yerleşti.
Each grandmother starts her life as a calf born into her mother’s family group, or matriline. The family does everything together, hunting and playing, even communicating through their own unique set of calls. Both sons and daughters spend their entire lives with their mothers’ families.
Her büyükanne yaşamına bir yavru olarak başlar, annesinin aile grubu içinde veya ana erkil olarak doğar. Aile her şeyi birlikte yapar, avlanma ve oynama, hatta kendilerine has çağrı setiyle iletişim kurma. Hem kızlar, hem de oğullar bütün yaşamlarını annenin ailesi ile geçirir.
That doesn’t mean a young whale only interacts with her relatives. Besides their own special calls, her matriline shares a dialect with nearby families, and they socialize regularly. Once a female reaches age fifteen or so, these meetings become opportunities to mate with males from other groups. The relationships don’t go much beyond mating— she and her calves stay with her family, while the male returns to his own mother.
Bu genç balinalar sadece yakınlarıyla birlikte oluyor anlamında değildir. Kendi özel çağrıları yanında, ana erkil aile yakınındaki ailelerle diyalekt paylaşır ve düzenli olarak sosyalleşirler. Bir dişi 15 yaşlarına eriştiğinde bu toplantılar diğer gruplardan erkeklerle çiftleşmek için bir imkân sağlar. İlişki çiftleşmekten öteye gitmez — dişi ve yavruları aile ile kalır,
Until approximately age forty, she gives birth every 6 years on average. Then, she goes through menopause— which is almost unheard of in the animal kingdom. In fact, humans, killer whales and a few other whales are the only species whose females continue to live for years after they stop reproducing.
erkek de kendi annesine döner. Yaklaşık 40 yaşlarına kadar ortalamada altı senede bir yavru doğurur. Sonra menapoza girer — bu, hayvanlar aleminde neredeyse hiç yoktur. Aslında insanlar, katil balinalar ve birkaç balina türü daha dişileri üremeyi bitirdikten sonra yıllarca yaşamaya
After menopause, grandmothers take the lead hunting for salmon, the Southern Residents’ main food source. Most of the winter they forage offshore, supplementing salmon with other fish. But when the salmon head towards shore in droves to spawn, the killer whales follow. The matriarch shows the younger whales where to find the most fertile fishing grounds. She also shares up to 90% of the salmon she catches. With each passing year, her contributions become more vital: overfishing and habitat destruction have decimated salmon populations, putting the whales at near-constant risk of starvation.
devam eden tek türlerdir. Menapozdan sonra büyükanneler Güney Sakinleri'nin ana besin kaynağı olan somon avlamada liderlik ederler. Kışın büyük bir bölümünde açıkta araştırma yaparak somona diğer balıklarla katkı sağlarlar. Ancak somon yumurtlamak için sürüyle kıyıya yaklaştığında katil balinalar takip eder. Aile reisi dişi genç balinalara nerede en verimli balık alanlarını bulacağını gösterir. Aynı zamanda yakaladığı somonların %90'ınını paylaşır. Her geçen sene katkıları daha hayati hâle gelir: Fazla avlanma ve habitat yıkımı somon popülasyonlarını azaltarak balinaları hep açlık riskine yakın hâle getirir.
These grandmothers’ expertise can mean the difference between life and death for their families– but why do they stop having calves? It’s almost always advantageous for a female to continue reproducing, even if she also cares for her existing children and grandchildren. A couple unique circumstances change this equation for killer whales.
Büyükannelerin uzmanlıkları aileleri için yaşam ve ölüm arasındaki fark anlamına gelebilir – peki neden yavru doğurmayı bırakırlar? Bir dişi için üremeye devam etmek her zaman daha avantajlıdır, mevcut çocuklarına ve torunlarına bakıyor olsa bile. Birkaç özel durum bu denklemi katil balinalar için değiştiriyor.
The fact that neither sons or daughters leave their families of origin is extremely rare— in almost all animal species, one or both sexes disperse. This means that as a female killer whale ages, a greater percentage of her family consists of her children and grandchildren, while more distant relatives die off. Because older females are more closely related to the group than younger females, they do best to invest in the family as a whole, whereas younger females should invest in reproducing.
Ne oğulların ne de kızların aile kökenlerini terk etmemesine çok nadir rastlanır — neredeyse tüm hayvan türlerinde bir ya da iki cins ayrılır. Bunun anlamı şudur, dişi katil balina yaşlandıkça ailesinin büyük bir bölümünü çocukları ve torunları oluşturur, daha uzak akrabalarsa ölür. Yaşlı dişiler gruba genç dişilerden daha yakın oldukları için bütün aile ile ilgilenmeleri daha iyidir, buna karşılık genç dişiler üremeyle ilgilenmelidir.
In the killer whale’s environment, every new calf is another mouth to feed on limited, shared resources. An older female can further her genes without burdening her family by supporting her adult sons, who sire calves other families will raise. This might be why the females have evolved to stop reproducing entirely in middle age.
Katil balina çevresinde her yeni yavru sınırlı, bölüşülen kaynaklarla yeni bir can beslemektir. Yaşlı dişi ailesine yük olmadan genlerini yetişkin oğullarını destekleyerek geçirebilir, bu oğullar diğer ailelerin yetiştireceği yavrulara baba olur. Bu, dişilerin orta yaşta tamamen üremeyi durdurmak üzere evrim geçirmelerinin nedeni olabilir.
Even with the grandmothers’ contributions, the Southern Resident killer whales are critically endangered, largely due to a decline in salmon. We urgently need to invest in restoring salmon populations to save them from extinction. In the long term, we’ll need more studies like the Center for Whale Research’s. What we’ve learned about the Southern Residents may not hold true for other groups. By studying other populations closely, we might uncover more startling adaptations, and anticipate their vulnerabilities to human interference before their survival is at risk.
Büyükannelerin katkıları olsa bile Güney Sakinleri katil balinaların çoğunlukla somon düşüşünden dolayı türleri tehlike altındadır. Onları yok oluştan kurtarmak için somon popülasyonlarını eski hâline getirmek üzere acilen yatırım yapmalıyız. Uzun vadede Balina Araştırma Merkezi gibi çalışmalara daha çok ihtiyacımız olacak. Güney Sakinleri hakkında öğrendiklerimiz diğer gruplar için geçerli olmayabilir. Diğer popülasyonları yakından gözleyerek daha fazla şaşırtıcı adaptasyonlar keşfedebiliriz ve yaşamları risk altına girmeden önce insan müdahalesine hassaslıklarını tahmin edebiliriz.