Θα μιλήσω για μια μικρή ιδέα, αυτή της ολισθαίνουσας κατάστασης αναφοράς της «γραμμής βάσης» μας. Και επειδή η ιδέα αυτή μπορεί να αναλυθεί μέσα σε ένα λεπτό, θα σας πω πρώτα τρεις ιστορίες για να γεμίσω το χρόνο. Η πρώτη ιστορία αφορά τον Κάρολο Δαρβίνο, έναν από τους ήρωές μου. Ήρθε λοιπόν εδώ, όπως γνωρίζετε, το 1835. Και θα νόμιζε κανείς ότι κυνηγούσε σπίνους αλλά δεν ήταν έτσι. Στην πραγματικότητα συνέλεγε ψάρια. Και ένα από αυτά το περιέγραψε τότε ως πολύ «κοινό». Ήταν ο ροφός των Γκαλάπαγκος. Ένας ολόκληρος αλιευτικός κλάδος βασιζόταν πάνω του, ως τη δεκαετία του '80. Το ψάρι περιλαμβάνεται στην Κόκκινη Λίστα της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης. Αυτή την ιστορία την έχουμε ακούσει βέβαια πολλές φορές, στα Γκαλαπάγκος και αλλού. Δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Το θέμα είναι ότι εμείς εξακολουθούμε να θεωρούμε τα Γκαλαπάγκος παρθένα νησιά. Τα φυλλάδια ακόμα τα διαφημίζουν ως άθικτα. Τι συμβαίνει λοιπόν;
I'm going to speak about a tiny, little idea. And this is about shifting baseline. And because the idea can be explained in one minute, I will tell you three stories before to fill in the time. And the first story is about Charles Darwin, one of my heroes. And he was here, as you well know, in '35. And you'd think he was chasing finches, but he wasn't. He was actually collecting fish. And he described one of them as very "common." This was the sailfin grouper. A big fishery was run on it until the '80s. Now the fish is on the IUCN Red List. Now this story, we have heard it lots of times on Galapagos and other places, so there is nothing particular about it. But the point is, we still come to Galapagos. We still think it is pristine. The brochures still say it is untouched. So what happens here?
Η δεύτερη ιστορία, είναι για να επεξηγήσω λίγο και το ζήτημα της ολίσθησης της «γραμμής μέσης» μας. (Γέλια) Ήμουν εκεί το '71, μελετώντας μια λιμνοθάλασσα της Δυτικής Αφρικής. Ήμουν εκεί επειδή μεγάλωσα στην Ευρώπη και ήθελα να δουλέψω κάποια στιγμή στην Αφρική. Νόμιζα ότι θα μπορούσα να εναρμονιστώ εκεί. Άρπαξα ένα μεγαλειώδες ηλιακό έγκαυμα και πείστηκα ότι δεν ταίριαζα τελικά τόσο. Ήταν το πρώτο μου ηλιακό έγκαυμα.
The second story, also to illustrate another concept, is called shifting waistline. (Laughter) Because I was there in '71, studying a lagoon in West Africa. I was there because I grew up in Europe and I wanted later to work in Africa. And I thought I could blend in. And I got a big sunburn, and I was convinced that I was really not from there. This was my first sunburn.
Η λιμνοθάλασσα περιστοιχιζόταν τότε από χουρμαδιές, όπως βλέπετε, και μερικά μαγκρόβια. Είχε τιλάπια των 20 εκατοστών, ένα είδος γνωστό και ως μαυροσάγονη τιλάπια. Η αλιεία αυτoύ του είδους στήριζε τότε πολλούς ψαράδες που ήταν χαρούμενοι γιατί κέρδιζαν έναν πολύ καλό μισθό για τα δεδομένα της Γκάνας. Αλλά όταν επέστρεψα 27 χρόνια αργότερα, τα ψάρια είχαν συρρικνωθεί στο μισό του μεγέθους τους. Ωρίμαζαν ήδη στα 5 εκατοστά, είχαν εξωθηθεί από γενετική άποψη. Υπήρχαν βέβαια ακόμα ψάρια. Τα πράγματα ήταν ακόμα σχετικά καλά. Και τα ψάρια μια χαρά ήταν που βρίσκονταν εκεί. Σαν να μην άλλαξε τίποτα. Όμως όλα άλλαξαν.
And the lagoon was surrounded by palm trees, as you can see, and a few mangrove. And it had tilapia about 20 centimeters, a species of tilapia called blackchin tilapia. And the fisheries for this tilapia sustained lots of fish and they had a good time and they earned more than average in Ghana. When I went there 27 years later, the fish had shrunk to half of their size. They were maturing at five centimeters. They had been pushed genetically. There were still fishes. They were still kind of happy. And the fish also were happy to be there. So nothing has changed, but everything has changed.
Η τελευταία μου μικρή ιστορία είναι για τότε που υπήρξα συνένοχος στην εισαγωγή της τραταλιείας στην Νοτιοανατολική Ασία. Τότε στη δεκαετία του '70 -ή μάλλον τις αρχές της δεκαετίας του '60- η Ευρώπη καταπιάστηκε με πολλά αναπτυξιακά έργα. Αλιευτική ανάπτυξη σήμαινε τότε να επιβάλεις σε χώρες που είχαν ήδη εκατοντάδες χιλιάδες ψαράδες, να τους επιβάλεις την βιομηχανική αλιεία. Κι αυτό το σκάφος, το ασχημούτσικο, λεγόταν Μουτιάρα 4. Βγαίναμε λοιπόν μ' αυτό και κάναμε έρευνες στη θάλασσα της Νότιας Κίνας και κυρίως στη θάλασσα της Ιάβας. Αυτά που πιάναμε, δεν είχαμε καν λόγια να τα περιγράψουμε. Αυτό που πιάναμε, τώρα πια ξέρω, ήταν ο βυθός της θάλασσας. Και το 90% της ψαριάς μας ήταν σφουγγάρια και άλλα ζώα που ζουν προσκολλημένα στο βυθό. Και στην ουσία τα περισσότερα ψάρια δεν ήταν παρά κουκκίδες στο σωρό, ένας σωρός από «σκάρτα» και ψάρια του υφάλου. Ανεβάζαμε το βυθό της θάλασσας στην κουβέρτα μας και τον ξαναπετούσαμε πίσω.
My third little story is that I was an accomplice in the introduction of trawling in Southeast Asia. In the '70s -- well, beginning in the '60s -- Europe did lots of development projects. Fish development meant imposing on countries that had already 100,000 fishers to impose on them industrial fishing. And this boat, quite ugly, is called the Mutiara 4. And I went sailing on it, and we did surveys throughout the southern South China sea and especially the Java Sea. And what we caught, we didn't have words for it. What we caught, I know now, is the bottom of the sea. And 90 percent of our catch were sponges, other animals that are fixed on the bottom. And actually most of the fish, they are a little spot on the debris, the piles of debris, were coral reef fish. Essentially the bottom of the sea came onto the deck and then was thrown down.
Κι αυτές οι φωτογραφίες είναι συγκλονιστικές γιατί αυτή η μετάβαση είναι πραγματικά γρήγορη. Μέσα σε ένα χρόνο, κάνεις μια έρευνα και η εμπορική αλιεία αρχίζει. Ο βυθός μεταμορφώνεται εντελώς. Από εκεί που είχες τραγάνα ή μαλακά κοράλλια απομένει μια θλιβερή λάσπη. Αυτή είναι μια νεκρή χελώνα. Δεν την έφαγαν, την πέταξαν επειδή ήταν νεκρή. Μια φορά πιάσαμε μια ζωντανή, δεν είχε ακόμα πνιγεί, και ήθελαν να τη σκοτώσουν για να τη φάνε. Αυτός ο σωρός από «σκάρτα» συλλέγεται στην πραγματικότητα κάθε φορά που οι τράτες πηγαίνουν σε μια περιοχή που δεν έχει αλιευτεί ποτέ πριν. Αλλά αυτό δεν καταγράφεται.
And these pictures are extraordinary because this transition is very rapid. Within a year, you do a survey and then commercial fishing begins. The bottom is transformed from, in this case, a hard bottom or soft coral into a muddy mess. This is a dead turtle. They were not eaten, they were thrown away because they were dead. And one time we caught a live one. It was not drowned yet. And then they wanted to kill it because it was good to eat. This mountain of debris is actually collected by fishers every time they go into an area that's never been fished. But it's not documented.
Αλλοιώνουμε τον κόσμο αλλά ούτε καν το θυμόμαστε. Προσαρμόζουμε απλώς τη γραμμή βάσης μας στο νέο επίπεδο, και δε θυμόμαστε τι βρισκόταν εκεί. Αν το γενικεύσουμε στην ουσία συμβαίνει το εξής, έχεις κάτι καλό πάνω στον άξονα ψ: βιοποικιλότητα, πληθυσμός της όρκας, το πράσινο της χώρας σου, τα αποθέματα νερού και, με το χρόνο, αυτό αλλάζει λόγω ανθρωπίνων ή φυσικών παραγόντων. Κάθε γενιά κρατάει τις εικόνες που σχημάτισε στην αρχή της συνειδητής ζωής της σαν πρότυπο κι από εκεί και πέρα κάνει αναγωγές. Ό,τι αλλάξει απ' το πρότυπο κι έπειτα το αντιλαμβάνεται σαν απώλεια. Αλλά ό,τι έχει χαθεί πριν από αυτό, δεν το αντιλαμβάνεται. Μπορείς να έχεις πολλές διαδοχικές αλλαγές. Στο τέλος προσπαθείς να περισώσεις θλιβερά απομεινάρια. Και σε μεγάλο βαθμό, αυτό προσπαθούμε να κάνουμε πλέον. Προσπαθούμε να διατηρήσουμε πράγματα που έχουμε ήδη χάσει ή πράγματα που δεν είναι πια όπως κάποτε.
We transform the world, but we don't remember it. We adjust our baseline to the new level, and we don't recall what was there. If you generalize this, something like this happens. You have on the y axis some good thing: biodiversity, numbers of orca, the greenness of your country, the water supply. And over time it changes -- it changes because people do things, or naturally. Every generation will use the images that they got at the beginning of their conscious lives as a standard and will extrapolate forward. And the difference then, they perceive as a loss. But they don't perceive what happened before as a loss. You can have a succession of changes. At the end you want to sustain miserable leftovers. And that, to a large extent, is what we want to do now. We want to sustain things that are gone or things that are not the way they were.
Και θα έλεγε κανείς ότι το πρόβλημα αφορούσε τους ανθρώπους των πρωτόγονων θηρευτικών κοινωνιών, αφάνιζαν ζώα χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται μερικές γενιές αργότερα. Γιατί, προφανώς, το είδος ζώου που βρίσκεται σε αφθονία, προτού εξαφανιστεί, γίνεται πρώτα σπάνιο. Δεν χάνεις λοιπόν ποτέ τα άφθονα ζώα. Χάνεις πάντα τα σπάνια ζώα. Γι' αυτό και δεν το αντιλαμβανόμαστε σαν σημαντική απώλεια. Και κάθε φορά επικεντρωνόμαστε στα μεγάλα ζώα, που στη θάλασσα σημαίνει τα μεγάλα ψάρια. Γίνονται όλο και σπανιότερα γιατί τα ψαρεύουμε. Με τον καιρό απομένουν όλο και λιγότερα ψάρια και νομίζουμε ότι αυτή είναι η γραμμή βάσης.
Now one should think this problem affected people certainly when in predatory societies, they killed animals and they didn't know they had done so after a few generations. Because, obviously, an animal that is very abundant, before it gets extinct, it becomes rare. So you don't lose abundant animals. You always lose rare animals. And therefore they're not perceived as a big loss. Over time, we concentrate on large animals, and in a sea that means the big fish. They become rarer because we fish them. Over time we have a few fish left and we think this is the baseline.
Και το ερώτημα είναι γιατί λοιπόν οι άνθρωποι το αποδέχονται αυτό; Μα επειδή δεν γνωρίζουν ότι τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Στην πράξη πολλοί άνθρωποι, επιστήμονες, αμφισβητούν ότι ήταν πραγματικά αλλιώς. Και το αμφισβητούν επειδή οι αποδείξεις που έχουμε για τότε δεν είναι σε μορφή επιστημονικά αποδεκτή. Για παράδειγμα, οι αφηγήσεις-μαρτυρίες του τάδε καπετάνιου ότι υπήρχαν πολλά ψάρια σε αυτή την περιοχή δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή έστω δεν συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται από τους ιχθυολόγους, επειδή δεν είναι «επιστημονικές». Προκύπτει λοιπόν αυτή η κατάσταση, οι άνθρωποι να μην γνωρίζουν το παρελθόν, ακόμα και τώρα που ζούμε σε εγγράμματες κοινωνίες, επειδή δεν εμπιστεύονται τις παλαιότερες πηγές.
And the question is, why do people accept this? Well because they don't know that it was different. And in fact, lots of people, scientists, will contest that it was really different. And they will contest this because the evidence presented in an earlier mode is not in the way they would like the evidence presented. For example, the anecdote that some present, as Captain so-and-so observed lots of fish in this area cannot be used or is usually not utilized by fishery scientists, because it's not "scientific." So you have a situation where people don't know the past, even though we live in literate societies, because they don't trust the sources of the past.
Ιδού λοιπόν ο τεράστιος ρόλος κι η σημασία των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών. Γιατί με τις προστατευόμενες περιοχές στην ουσία αναπλάθουμε το παρελθόν, τις συνθήκες του παρελθόντος που οι άνθρωποι αδυνατούν να συλλάβουν επειδή έχει ολισθήσει η γραμμή βάσης τους και έχει πέσει πολύ χαμηλά. Αυτό για τους ανθρώπους που μπορούν να δουν μια προστατευόμενη περιοχή και να ωφεληθούν έτσι από την έμπνευση που προσφέρει ώστε να αναθεωρήσουν τη γραμμή βάσης τους.
And hence, the enormous role that a marine protected area can play. Because with marine protected areas, we actually recreate the past. We recreate the past that people cannot conceive because the baseline has shifted and is extremely low. That is for people who can see a marine protected area and who can benefit from the insight that it provides, which enables them to reset their baseline.
Αλλά τι γίνεται με τους ανθρώπους που δεν μπορούν να το κάνουν αυτό επειδή δεν έχουν πρόσβαση -όπως π.χ. οι άνθρωποι της ενδοχώρας; Εκεί νομίζω ότι η τέχνη και ο κινηματογράφος μπορούν να παίξουν σημαντικο ρόλο. Και η εξομοίωση το ίδιο. Αυτή είναι μια εξομοίωση του όρμου Τσέζαπικ. Υπήρχαν γκρίζες φάλαινες στο Τσέζαπικ κάποτε -500 χρόνια πριν. Και ίσως παρατηρήσατε ότι η εικαστική προσέγγιση θυμίζει κάπως το «Άβαταρ». (Γέλια) Κι αν σκεφτείτε το «Άβαταρ», γιατί συγκίνησε τόσο πολύ τον κόσμο -και δεν μιλάμε για την ιστοριούλα Ποκαχόντας τώρα- γιατί λοιπόν τόση συγκίνηση από την εικόνα; Γιατί μας υπενθυμίζει αυτό που στην ουσία έχουμε χάσει. Η πρότασή μου λοιπόν -και είναι η μόνη που θα κάνω- είναι ο Κάμερον να γυρίσει το «Άβαταρ ΙΙ» υποβρυχίως.
How about the people who can't do that because they have no access -- the people in the Midwest for example? There I think that the arts and film can perhaps fill the gap, and simulation. This is a simulation of Chesapeake Bay. There were gray whales in Chesapeake Bay a long time ago -- 500 years ago. And you will have noticed that the hues and tones are like "Avatar." (Laughter) And if you think about "Avatar," if you think of why people were so touched by it -- never mind the Pocahontas story -- why so touched by the imagery? Because it evokes something that in a sense has been lost. And so my recommendation, it's the only one I will provide, is for Cameron to do "Avatar II" underwater.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Thank you very much.
(Χειροκρότημα)
(Applause)