(Clicking) I was born with bilateral retinoblastoma, retinal cancer. My right eye was removed at seven months of age. I was 13 months when they removed my left eye. The first thing I did upon awakening from that last surgery was to climb out of my crib and begin wandering around the intensive care nursery, probably looking for the one who did this to me. (Laughter) Evidently, wandering around the nursery was not a problem for me without eyes. The problem was getting caught.
(Klikanie) Urodziłem się z obustronnym siatkówczakiem, rakiem siatkówki. Usunięto mi prawe oko, gdy miałem 7 miesięcy. Miałem 13 miesięcy, kiedy usunęli mi lewe oko. Kiedy przebudziłem się po tej operacji, najpierw wyszedłem z łóżeczka i zacząłem błądzić po oddziale intensywnej terapii, pewnie szukając tego, kto mi to zrobił. (Śmiech) Najwyraźniej błąkanie się po oddziale bez oczu nie było dla mnie problemem. Problemem było, że mogą mnie złapać.
It's impressions about blindness that are far more threatening to blind people than the blindness itself. Think for a moment about your own impressions of blindness. Think about your reactions when I first came onto the stage, or the prospect of your own blindness, or a loved one going blind. The terror is incomprehensible to most of us, because blindness is thought to epitomize ignorance and unawareness, hapless exposure to the ravages of the dark unknown. How poetic.
Wyobrażenia o ślepocie są dla niewidomych o wiele bardziej przerażające niż sama ślepota. Pomyślcie przez chwilę o własnych wyobrażeniach o ślepocie. Pomyślcie o swojej reakcji, kiedy wszedłem na scenę, o perspektywie własnej ślepoty albo o ślepnącej bliskiej osobie. To przerażenie jest dla większości z nas niepojęte, ponieważ ślepotę uważa się za przejaw ignorancji i nieświadomości, narażenie na potworności nieznanego mroku. Jak poetycko.
Fortunately for me, my parents were not poetic. They were pragmatic. They understood that ignorance and fear were but matters of the mind, and the mind is adaptable. They believed that I should grow up to enjoy the same freedoms and responsibilities as everyone else. In their own words, I would move out -- which I did when I was 18 -- I will pay taxes -- thanks -- (Laughter) -- and they knew the difference between love and fear. Fear immobilizes us in the face of challenge. They knew that blindness would pose a significant challenge. I was not raised with fear. They put my freedom first before all else, because that is what love does.
Na szczęście dla mnie, moi rodzice nie byli poetyccy. Byli pragmatyczni. Rozumieli, że ignorancja i lęk to kwestie umysłu, a umysł można przystosować. Uważali, że z czasem powinienem cieszyć się tymi samymi swobodami i obowiązkami, co wszyscy inni. Jak mówili: miałem się wyprowadzić, co zrobiłem w wieku 18 lat, płacić podatki. Dzięki. (Śmiech) Znali różnicę między miłością i lękiem. Lęk paraliżuje nas w obliczu wyzwania. Wiedzieli, że ślepota będzie znacznym wyzwaniem. Nie wychowano mnie w lęku. Postawili moją wolność nade wszystko, ponieważ tak robi miłość.
Now, moving forward, how do I manage today? The world is a much larger nursery. Fortunately, I have my trusty long cane, longer than the canes used by most blind people. I call it my freedom staff. It will keep me, for example, from making an undignified departure from the stage. (Laughter) I do see that cliff edge. They warned us earlier that every imaginable mishap has occurred to speakers up here on the stage. I don't care to set a new precedent.
Jak dzisiaj daję sobie radę? Świat to dużo większy oddział szpitalny. Na szczęście mam swoją zaufaną, długą laskę, dłuższą niż laski używane przez większość niewidomych. Nazywam ją buławą wolności. Powstrzyma mnie, na przykład, od niezbyt godnego opuszczenia sceny. (Śmiech) Widzę tę wysoką krawędź. Uprzedzali nas wcześniej, że każde możliwe nieszczęście spotkało już prelegentów na tej scenie. Nie chcę ustanowić nowego precedensu.
But beyond that, many of you may have heard me clicking as I came onto the stage -- (Clicking) -- with my tongue. Those are flashes of sound that go out and reflect from surfaces all around me, just like a bat's sonar, and return to me with patterns, with pieces of information, much as light does for you. And my brain, thanks to my parents, has been activated to form images in my visual cortex, which we now call the imaging system, from those patterns of information, much as your brain does. I call this process flash sonar. It is how I have learned to see through my blindness, to navigate my journey through the dark unknowns of my own challenges, which has earned me the moniker "the remarkable Batman."
Ale poza tym, słyszeliście pewnie, że klikałem przy wchodzeniu na scenę. (Klikanie) Klikałem językiem. Są to krótkie dźwięki, które rozchodzą się i odbijają od powierzchni dookoła, jak sonar nietoperza, i wracają do mnie z wzorami i informacjami, mniej więcej tak, jak dla was światło. A mój mózg, dzięki rodzicom, został pobudzony do tworzenia obrazów w korze wzrokowej, którą nazywamy teraz systemem obrazowania, z tych informacji, podobnie jak wasze mózgi. Nazywam ten proces miganiem sonaru. W ten sposób nauczyłem się widzieć przez ślepotę, kierować swoją podróżą przez nieznany mrok własnych wyzwań, które dały mi tytuł "niezwykłego Batmana".
Now, Batman I will accept. Bats are cool. Batman is cool. But I was not raised to think of myself as in any way remarkable. I have always regarded myself much like anyone else who navigates the dark unknowns of their own challenges. Is that so remarkable? I do not use my eyes, I use my brain.
Batmana zaakceptuję. Nietoperze są fajne. Batman jest fajny. Ale nie wychowano mnie, bym myślał, że jestem niezwykły. Zawsze uważałem, że jestem podobny do każdego, kto przemierza nieznany mrok własnych wyzwań. Czy to takie niezwykłe? Nie używam oczu, używam mózgu.
Now, someone, somewhere, must think that's remarkable, or I wouldn't be up here, but let's consider this for a moment. Everyone out there who faces or who has ever faced a challenge, raise your hands. Whoosh. Okay. Lots of hands going up, a moment, let me do a head count. (Clicking) This will take a while. (Clicking) (Laughter) Okay, lots of hands in the air. Keep them up. I have an idea. Those of you who use your brains to navigate these challenges, put your hands down. Okay, anyone with your hands still up has challenges of your own. (Laughter)
Ktoś gdzieś musi myśleć, że to niezwykłe, inaczej nie byłoby mnie tutaj, ale zastanówmy się nad tym przez chwilę. Każdy, kto zmaga się albo kiedyś zmagał się z wyzwaniem, niech podniesie rękę. Szum. OK. Dużo rąk w górze, chwila, niech policzę. (Klikanie) To zajmie chwilę. (Klikanie) (Śmiech) Jest dużo rąk w górze. Trzymajcie je, mam pomysł. Ci, który używają mózgów do pokonywania tych wyzwań, niech opuszczą ręce. Każdy, kto wciąż ma rękę w górze, ma swoje własne wyzwania. (Śmiech)
So we all face challenges, and we all face the dark unknown, which is endemic to most challenges, which is what most of us fear, okay? But we all have brains that allow us, that activate to allow us to navigate the journey through these challenges. Okay?
Wszyscy mierzymy się z wyzwaniami i wszyscy mierzymy się z nieznanym mrokiem, który jest obecny w większości wyzwań, i którego większość z nas się boi. Ale wszyscy mamy mózgi, które pozwalają nam kierować podróżą przez te wyzwania.
Case in point: I came up here and -- (Clicking) -- they wouldn't tell me where the lectern was. So you can't trust those TED folks. "Find it yourself," they said. So -- (Laughter) And the feedback for the P.A. system is no help at all.
Dobry przykład: przyszedłem tutaj (Klikanie) i nie powiedzieli mi, gdzie jest mównica. Nie można ufać ludziom z TED. "Sam sobie znajdź" - powiedzieli. (Śmiech) Sprzężenie zwrotne nagłośnienia nie pomaga.
So now I present to you a challenge. So if you'd all close your eyes for just a moment, okay? And you're going to learn a bit of flash sonar. I'm going to make a sound. I'm going to hold this panel in front of me, but I'm not going to move it. Just listen to the sound for a moment. Shhhhhhhhhh. Okay, nothing very interesting. Now, listen to what happens to that same exact sound when I move the panel. Shhhhhhhhhhh. (Pitch getting higher and lower) You do not know the power of the dark side. (Laughter) I couldn't resist.
Teraz rzucę wam wyzwanie. Zamknijcie wszyscy oczy tylko na chwilę, dobrze? Nauczycie się czegoś o migającym sonarze. Wydam z siebie dźwięk. Będę trzymał ten panel przed sobą, ale nie będę nim ruszał. Tylko słuchajcie dźwięku przez chwilę. Szzzzzzzzzz. Nic interesującego. Teraz słuchajcie, co się stanie z tym samym dźwiękiem, kiedy ruszę panelem. Szzzzzzzzzz. (Dźwięk podnosi się i opada) Nie znasz potęgi Ciemnej Strony. (Śmiech) Nie mogłem się oprzeć.
Okay, now keep your eyes closed because, did you hear the difference? Okay. Now, let's be sure. For your challenge, you tell me, just say "now" when you hear the panel start to move. Okay? We'll relax into this.
Trzymajcie oczy zamknięte, słyszeliście różnicę? Upewnijmy się. Wyzwanie dla was, powiedzcie "teraz", kiedy usłyszycie, że panel zaczyna się ruszać. Zrelaksujmy się.
Shhhhhhh.
Szzzzzzzz.
Audience: Now. Daniel Kish: Good. Excellent. Open your eyes. All right. So just a few centimeters, you would notice the difference. You've experienced sonar. You'd all make great blind people. (Laughter) Let's have a look at what can happen when this activation process is given some time and attention.
Publiczność: Teraz. Daniel Kish: Świetnie. Otwórzcie oczy. Dobrze. Jeszcze tylko kilka centymetrów i zauważylibyście różnicę. Doświadczyliście sonaru. Wszyscy bylibyście świetnymi niewidomymi. (Śmiech) Spójrzmy, co się stanie, kiedy na ten proces aktywacji przeznaczy się trochę czasu i uwagi.
(Video) Juan Ruiz: It's like you guys can see with your eyes and we can see with our ears.
(Wideo) Juan Ruiz: To tak, jakbyście wy widzieli oczami, a my uszami.
Brian Bushway: It's not a matter of enjoying it more or less, it's about enjoying it differently.
Brian Bushway: To nie kwestia cieszenia się bardziej albo mniej, chodzi o cieszenie się inaczej.
Shawn Marsolais: It goes across. DK: Yeah.
Shawn Marsolais: Idzie w poprzek. DK: Tak.
SM: And then it's gradually coming back down again.
SM: A teraz stopniowo opada.
DK: Yes! SM: That's amazing. I can, like, see the car. Holy mother!
DK: Tak! SM: To niesamowite! Jakbym widział samochód. O matko!
J. Louchart: I love being blind. If I had the opportunity, honestly, I wouldn't go back to being sighted.
J. Louchart: Uwielbiam być ślepy. Gdybym miał okazję, szczerze, nie wróciłbym do widzenia.
JR: The bigger the goal, the more obstacles you'll face, and on the other side of that goal is victory. [In Italian] (Applause)
JR: Im większy jest cel, tym więcej napotkasz przeszkód, a po drugiej stronie tego celu jest zwycięstwo. [Po włosku] (Brawa)
DK: Now, do these people look terrified? Not so much. We have delivered activation training to tens of thousands of blind and sighted people from all backgrounds in nearly 40 countries. When blind people learn to see, sighted people seem inspired to want to learn to see their way better, more clearly, with less fear, because this exemplifies the immense capacity within us all to navigate any type of challenge, through any form of darkness, to discoveries unimagined when we are activated.
DK: Czy ci ludzie wyglądali na przerażonych? Nie bardzo. Przeprowadziliśmy trening aktywacyjny dla dziesiątek tysięcy niewidomych i widzących osób z różnych środowisk w prawie 40 krajach. Kiedy niewidomi uczą się widzieć, widzący wyglądają na zainspirowanych i chcą się nauczyć widzieć na ich sposób lepiej, wyraźniej, z mniejszym lękiem, bo to przykład ogromnych możliwości drzemiących w każdym, żeby przechodzić każdy rodzaj wyzwania, w każdej formie ciemności, żeby odkrywać to, co niewyobrażalne, kiedy jesteśmy aktywowani.
I wish you all a most activating journey.
Życzę wam wszystkim jak najbardziej uaktywniającej podróży.
Thank you very much.
Dziękuję bardzo.
(Applause)
(Brawa)
Chris Anderson: Daniel, my friend. As I know you can see, it's a spectacular standing ovation at TED. Thank you for an extraordinary talk. Just one more question about your world, your inner world that you construct. We think that we have things in our world that you as a blind person don't have, but what's your world like? What do you have that we don't have?
Chris Anderson: Daniel, przyjacielu. Wiem, że możesz widzieć, że są tu spektakularne owacje na stojąco. Dziękuję za niecodzienne wystąpienie. Jeszcze jedno pytanie o twój wewnętrzny świat. Myślimy, że mamy w swoim świecie rzeczy, których ty, jako niewidomy, nie masz, ale jak wygląda twój świat? Co masz, czego my nie mamy?
DK: Three hundred and sixty-degree view, so my sonar works about as well behind me as it does in front of me. It works around corners. It works through surfaces. Generally, it's kind of a fuzzy three-dimensional geometry. One of my students, who has now become an instructor, when he lost his vision, after a few months he was sitting in his three story house and he realized that he could hear everything going on throughout the house: conversations, people in the kitchen, people in the bathroom, several floors away, several walls away. He said it was something like having x-ray vision.
DK: 360-stopniowy widok, mój sonar działa prawie tak dobrze za mną, jak przede mną. Działa za rogami. Działa przez powierzchnie. Ogólnie, jest to rodzaj rozmytej trójwymiarowej geometrii. Jeden z moich uczniów, który jest teraz instruktorem, kilka miesięcy po utracie wzroku siedział w swoim trzypiętrowym domu i zauważył, że może słyszeć wszystko, co dzieje się w domu: rozmowy, ludzi w kuchni, ludzi w łazience, kilka pięter dalej, kilka ścian dalej. Powiedział, że to jest tak, jak robienie prześwietlenia.
CA: What do you picture that you're in right now? How do you picture this theater?
CA: Jak widzisz to, gdzie teraz jesteś? Jak widzisz tę salę?
DK: Lots of loudspeakers, quite frankly. It's interesting. When people make a sound, when they laugh, when they fidget, when they take a drink or blow their nose or whatever, I hear everything. I hear every little movement that every single person makes. None of it really escapes my attention, and then, from a sonar perspective, the size of the room, the curvature of the audience around the stage, it's the height of the room. Like I say, it's all that kind of three-dimensional surface geometry all around me.
DK: Dużo głośników, szczerze mówiąc. To ciekawe. Kiedy ludzie wydają dźwięki, kiedy się śmieją, kiedy się wiercą, kiedy piją albo wydmuchują nos albo cokolwiek, słyszę wszystko. Słyszę najmniejszy ruch każdej osoby. Naprawdę nic nie ucieka mojej uwadze, a do tego, z perspektywy sonaru, rozmiar pomieszczenia, krzywizna widowni dookoła sceny, wysokość pomieszczenia. Wszystko to trójwymiarowa geometria powierzchni dookoła mnie.
CA: Well, Daniel, you have done a spectacular job of helping us all see the world in a different way. Thanks so much for that, truly. DK: Thank you.
CA: Wykonałeś spektakularną pracę, pomagając nam wszystkim widzieć świat inaczej. Naprawdę bardzo za to dziękuję. DK: Dziękuję.
(Applause)
(Brawa)