At every stage of our lives we make decisions that will profoundly influence the lives of the people we're going to become, and then when we become those people, we're not always thrilled with the decisions we made. So young people pay good money to get tattoos removed that teenagers paid good money to get. Middle-aged people rushed to divorce people who young adults rushed to marry. Older adults work hard to lose what middle-aged adults worked hard to gain. On and on and on. The question is, as a psychologist, that fascinates me is, why do we make decisions that our future selves so often regret?
Na každom stupni našich životov naše rozhodnutia hlboko ovplyvňujú životy ľudí, ktorými sa staneme. A keď sa nimi staneme, nie sme tými rozhodnutiami vždy nadšení. Mladí ľudia platia kopu peňazí za odstránenie tetovania, za ktoré ako tínedžeri zaplatili kopu peňazí. V strednom veku sa hrnú do rozvodu s ľuďmi, s ktorými sa ako mladí hrnuli do svadby. Starší sa usilujú zbaviť toho, čo sa v strednom veku usilovali získať, a tak ďalej a tak ďalej. Otázka, čo ma ako psychológa fascinuje, je prečo robíme rozhodnutia, ktoré naše budúce Ja tak často ľutuje?
Now, I think one of the reasons -- I'll try to convince you today — is that we have a fundamental misconception about the power of time. Every one of you knows that the rate of change slows over the human lifespan, that your children seem to change by the minute but your parents seem to change by the year. But what is the name of this magical point in life where change suddenly goes from a gallop to a crawl? Is it teenage years? Is it middle age? Is it old age? The answer, it turns out, for most people, is now, wherever now happens to be. What I want to convince you today is that all of us are walking around with an illusion, an illusion that history, our personal history, has just come to an end, that we have just recently become the people that we were always meant to be and will be for the rest of our lives.
Myslím, že jeden z dôvodov je, – – pokúsim sa vás o tom presvedčiť – že máme zásadne mylnú predstavu o sile času. Každý vie, že intenzita zmeny sa spomaľuje s pribúdajúcim vekom, že vaše deti akoby sa menili každou minútou, ale vaši rodičia akoby rok po roku. Ale ako sa nazýva ten magický zlom v živote, kde zmena odrazu od cvalu prejde na lezenie? Je to počas tínedžerstva? V strednom veku? V starobe? Javí sa, že odpoveďou je pre väčšinu ľudí – teraz. Nech už je to TERAZ kedykoľvek. Dnes vás chcem presvedčiť o tom, že každý z nás sa tu poneviera s ilúziou, ilúziou, že naša osobná história sa práve skončila, že ľuďmi, ktorými sme sa práve stali, sú ľudia, ktorými sme sa vždy mali stať a budeme nimi do konca života.
Let me give you some data to back up that claim. So here's a study of change in people's personal values over time. Here's three values. Everybody here holds all of them, but you probably know that as you grow, as you age, the balance of these values shifts. So how does it do so? Well, we asked thousands of people. We asked half of them to predict for us how much their values would change in the next 10 years, and the others to tell us how much their values had changed in the last 10 years. And this enabled us to do a really interesting kind of analysis, because it allowed us to compare the predictions of people, say, 18 years old, to the reports of people who were 28, and to do that kind of analysis throughout the lifespan.
Dám vám pár údajov, ktoré podopierajú toto tvrdenie. Toto je štúdia zmien ľudských hodnôt v priebehu času. Toto sú tri hodnoty. Každý z vás ich máte ale zrejme viete, že ako rastiete a starnete, vyváženosť týchto troch hodnôt sa posúva. Ako sa to deje? Opýtali sme sa tisícov ľudí. Polovicu sme požiadali, aby nám predpovedali, ako by sa ich hodnoty zmenili počas nasledujúcich 10 rokov a od druhej polovice sme chceli vedieť, ako sa ich hodnoty zmenili za posledných 10 rokov. To nám umožnilo spraviť ozaj zaujímavú analýzu, pretože sme mohli porovnať prognózy povedzme 18-ročných ľudí s prognózami 28-ročných a urobiť túto analýzu počas priebehu života.
Here's what we found. First of all, you are right, change does slow down as we age, but second, you're wrong, because it doesn't slow nearly as much as we think. At every age, from 18 to 68 in our data set, people vastly underestimated how much change they would experience over the next 10 years. We call this the "end of history" illusion. To give you an idea of the magnitude of this effect, you can connect these two lines, and what you see here is that 18-year-olds anticipate changing only as much as 50-year-olds actually do.
Toto sme zistili: Po prvé, máte pravdu, ako starneme, zmena sa spomaľuje. Ale po druhé sa mýlite, pretože sa ani zďaleka nespomaľuje tak, ako si myslíme. V našom súbore dát, ľudia vo veku od 18 do 68 neobyčajne podceňovali to, aké zmeny podstúpia počas nasledujúcich desiatich rokov. Nazývame to „ilúzia konca histórie“. Aby som vám priblížil mieru tohto efektu, môžete spojiť tieto dve čiary a zbadáte, že 18-roční vo svojom živote predvídajú len takú zmenu, akú 50-roční skutočne podstupujú.
Now it's not just values. It's all sorts of other things. For example, personality. Many of you know that psychologists now claim that there are five fundamental dimensions of personality: neuroticism, openness to experience, agreeableness, extraversion, and conscientiousness. Again, we asked people how much they expected to change over the next 10 years, and also how much they had changed over the last 10 years, and what we found, well, you're going to get used to seeing this diagram over and over, because once again the rate of change does slow as we age, but at every age, people underestimate how much their personalities will change in the next decade.
Nie je to celé len o hodnotách. Sú to aj iné veci. Napríklad osobnosť. Mnohí z vás viete, že psychológovia TERAZ tvrdia, že existuje 5 základných rozmerov osobnosti: neuroticizmus, otvorenosť voči novým skúsenostiam, prívetivosť, extroverzia a svedomitosť. Znovu sme sa ľudí opýtali, ako očakávajú, že sa zmenia počas nasledujúcich 10 rokov a tiež ako sa zmenili počas predchádzajúcich 10 rokov. A zistili sme, nuž, zvyknete si dookola pozerať na tento graf, pretože znovu miera zmeny sa skutočne starnutím spomaľuje. No v každom veku ľudia podceňujú, ako sa ich osobnosť zmení počas nasledujúcej dekády.
And it isn't just ephemeral things like values and personality. You can ask people about their likes and dislikes, their basic preferences. For example, name your best friend, your favorite kind of vacation, what's your favorite hobby, what's your favorite kind of music. People can name these things. We ask half of them to tell us, "Do you think that that will change over the next 10 years?" and half of them to tell us, "Did that change over the last 10 years?" And what we find, well, you've seen it twice now, and here it is again: people predict that the friend they have now is the friend they'll have in 10 years, the vacation they most enjoy now is the one they'll enjoy in 10 years, and yet, people who are 10 years older all say, "Eh, you know, that's really changed."
Nie sú to len efemérne záležitosti ako hodnoty a osobnosť. Môžete sa opýtať ľudí na to, čo sa im páči alebo nepáči, na ich základné preferencie. Napríklad, menujte vášho najlepšieho priateľa, vašu obľúbenú dovolenku aký je váš obľúbený koníček, akú hudbu máte radi. Ľudia vedia pomenovať tieto veci. Polovice z nich sme sa opýtali: „Myslíte si, že sa to počas ďalších 10 rokov zmení?“ a druhej polovice: „Zmenilo sa to počas predchádzajúcich 10 rokov?“ A čo sme zistili, už ste to videli dvakrát, je to tu zas: ľudia predpokladajú, že ich terajší priateľ je priateľom, ktorého budú mať o 10 rokov, dovolenka, ktorú si teraz užívajú, je tá, ktorú si budú užívať o 10 rokov. A predsa všetci z nich, teraz o 10 rokov starší, vravia: „Nuž, viete, fakt sa to zmenilo,“
Does any of this matter? Is this just a form of mis-prediction that doesn't have consequences? No, it matters quite a bit, and I'll give you an example of why. It bedevils our decision-making in important ways. Bring to mind right now for yourself your favorite musician today and your favorite musician 10 years ago. I put mine up on the screen to help you along. Now we asked people to predict for us, to tell us how much money they would pay right now to see their current favorite musician perform in concert 10 years from now, and on average, people said they would pay 129 dollars for that ticket. And yet, when we asked them how much they would pay to see the person who was their favorite 10 years ago perform today, they say only 80 dollars. Now, in a perfectly rational world, these should be the same number, but we overpay for the opportunity to indulge our current preferences because we overestimate their stability.
Záleží na tom vôbec? Je to len forma zlého predvídania bez zjavných dôsledkov? Nie, značne na tom záleží a dám vám príklad prečo: Dôležitým spôsobom to mätie naše rozhodovanie. Vybavte si svoju aktuálnu obľúbenú hudobnú skupinu a vašu obľúbenú skupinu spred 10 rokov. Tu sú moje, aby som vám pomohol. Teraz sme ľudí požiadali, aby ohodnotili, koľko peňazí by v tomto momente zaplatili, aby uvideli ich aktuálnu obľúbenú skupinu na koncerte o 10 rokov. V priemere by za lístok zaplatili 129 dolárov. A keď sme sa ich opýtali, koľko by dali za lístok na koncert toho, kto bol ich obľúbený pred 10 rokomi, povedia, že len 80 dolárov. V dokonale racionálnom svete by to mali byť rovnaké ceny, no preplácame možnosti rozmaznávať naše terajšie preferencie pretože preceňujeme ich stálosť.
Why does this happen? We're not entirely sure, but it probably has to do with the ease of remembering versus the difficulty of imagining. Most of us can remember who we were 10 years ago, but we find it hard to imagine who we're going to be, and then we mistakenly think that because it's hard to imagine, it's not likely to happen. Sorry, when people say "I can't imagine that," they're usually talking about their own lack of imagination, and not about the unlikelihood of the event that they're describing.
Prečo sa to deje? Nie sme si celkom istí, ale pravdepodobne to má do činenia s jednoduchosťou spomínať si oproti obtiažnosti predstavovať si. Väčšina z nás si vie spomenúť, kým sme boli pred 10 rokmi, ale je pre nás ťažké predstaviť si, kým sa staneme, a nakoľko je to ťažké si predstaviť, potom sa mylne domnievame, že je nepravdepodobné, že sa to skutočne stane. Prepáčte, no keď ľudia vravia: „Neviem si to predstaviť,“ zvyčajne vravia o ich vlastnom nedostatku predstavivosti a nie o nepravdepodobnosti udalosti, ktorú opisujú.
The bottom line is, time is a powerful force. It transforms our preferences. It reshapes our values. It alters our personalities. We seem to appreciate this fact, but only in retrospect. Only when we look backwards do we realize how much change happens in a decade. It's as if, for most of us, the present is a magic time. It's a watershed on the timeline. It's the moment at which we finally become ourselves. Human beings are works in progress that mistakenly think they're finished. The person you are right now is as transient, as fleeting and as temporary as all the people you've ever been. The one constant in our life is change.
Pointou je – čas je mocný nástroj. Transformuje naše preferencie. Pretvára naše hodnoty. Mení naše osobnosti. Zdá sa, že ten fakt vnímame, ale iba retrospektívne. Len keď sa obzeráme späť, uvedomujeme si, koľko zmien sa udeje za jednu dekádu. Akoby pre väčšinu z nás bola súčasnosť magickým časom. Míľnik na časovej osi. Moment, v ktorom sa konečne staneme samým sebou. Ľudské bytosti sú napredujúce projekty, ktoré si chybne myslia, že sú dokončené. Osoba, ktorou práve teraz ste, je tak nestála, tak letmá a dočasná, ako všetky osoby, ktorými ste kedy boli. Jedinou konštantou v našom živote je zmena.
Thank you.
Ďakujem.
(Applause)
(potlesk)