На кожным этапе нашага жыцця мы прымаем рашэнні, якія будуць ўплываць на тое, кім мы станем, а калі мы, нарэшце, становімся гэтымі людзьмі, мы не заўсёды ў захапленні ад гэтых рашэнняў. Так, маладыя людзі плацяць вялікія грошы, каб пазбавіцца ад татуіровак, а падлеткі - каб набыць. Людзі ва ўзросце - спяшаюцца разысціся, пасля таго як у маладосці імкнуліся да шлюбу. Старыя завіхаюцца, каб пазбавіцца ад таго, за што маладзейшыя ўпарта працуюць. І гэтак далей. Як псіхолагу мне цікава: чаму мы прымаем рашэнні, пра якія шкадуем у будучыні?
At every stage of our lives we make decisions that will profoundly influence the lives of the people we're going to become, and then when we become those people, we're not always thrilled with the decisions we made. So young people pay good money to get tattoos removed that teenagers paid good money to get. Middle-aged people rushed to divorce people who young adults rushed to marry. Older adults work hard to lose what middle-aged adults worked hard to gain. On and on and on. The question is, as a psychologist, that fascinates me is, why do we make decisions that our future selves so often regret?
Дык вось, адна з прычын -- сёння я паспрабую вас пераканаць - мы грунтоўна памыляемся ў нашым разуменні сілы часу. Кожны ведае, што змены запавольваюцца з цягам часу, здаецца, што дзеці змяняюцца кожную хвіліну, але бацькі -- па гадах. Дык як жа завецца гэты чароўны момант у жыцці, калі змены праходзяць праз галоп да чарапашага кроку? Юнацтва? Сталасць? Старасць? Аказваецца, што для большасці людзей -- гэта цяперашні час, чым бы ён ні з'яўляўся. Сёння я хачу вас пераканаць у тым, што ўсе мы жывем з ілюзіяй, памылковай думкай, што наша асабістая гісторыя толькі што скончылася, што мы нарэшце зрабіліся тымі людзьмі, якімі заўсёды збіраліся быць і застанемся да канца нашага жыцця.
Now, I think one of the reasons -- I'll try to convince you today — is that we have a fundamental misconception about the power of time. Every one of you knows that the rate of change slows over the human lifespan, that your children seem to change by the minute but your parents seem to change by the year. But what is the name of this magical point in life where change suddenly goes from a gallop to a crawl? Is it teenage years? Is it middle age? Is it old age? The answer, it turns out, for most people, is now, wherever now happens to be. What I want to convince you today is that all of us are walking around with an illusion, an illusion that history, our personal history, has just come to an end, that we have just recently become the people that we were always meant to be and will be for the rest of our lives.
Вось некаторыя дадзеныя ў падтрымку. Даследванне, якое вывучае змены ў асабістых каштоўнасцях з цягам часу. Вось тры значэнні. Кожны з нас мае ўсе тры, але вы, напэўна, ведаеце, што калі мы сталеем, з узростам, баланс гэтых каштоўнасцяў мяняецца. Чаму гэта здараецца? Мы спыталі тысячы людзей. Палову з іх мы папрасілі прадказаць, наколькі іх каштоўнасці зменяцца праз бліжэйшыя 10 гадоў, другую палову мы спыталі, як яны змяніліся за апошнія 10 гадоў. Мы атрымалі сапраўды цікавы аналіз, бо мы змаглі параўнаць прадказанні людзей, скажам, ва ўзросце 18 гадоў, і адказы людзей, якім было 28, і прасачыць гэта на працягу ўсяго жыцця.
Let me give you some data to back up that claim. So here's a study of change in people's personal values over time. Here's three values. Everybody here holds all of them, but you probably know that as you grow, as you age, the balance of these values shifts. So how does it do so? Well, we asked thousands of people. We asked half of them to predict for us how much their values would change in the next 10 years, and the others to tell us how much their values had changed in the last 10 years. And this enabled us to do a really interesting kind of analysis, because it allowed us to compare the predictions of people, say, 18 years old, to the reports of people who were 28, and to do that kind of analysis throughout the lifespan.
Дык вось, што мы знайшлі. Па-першае, вы маеце рацыю -- бо змены сапраўды запавольваюцца з ўзростам, па-другое, вы памыляецеся, бо адбываецца гэта не так, як мы лічым. У любым узросце, даследуемыя - ад 18 да 68 - значна недаацэньвалі змены, якія адбудуцца ў бліжэйшыя 10 гадоў. Мы завем гэта - "канец гісторыі" ілюзіій. Каб уявіць сабе велічыню гэтага эфекту - злучыце дзве лініі, і вы бачыце, што 18-гадовыя прадчуваюць столькі змен, колькі 50-гадовыя адчуваюць на самой справе.
Here's what we found. First of all, you are right, change does slow down as we age, but second, you're wrong, because it doesn't slow nearly as much as we think. At every age, from 18 to 68 in our data set, people vastly underestimated how much change they would experience over the next 10 years. We call this the "end of history" illusion. To give you an idea of the magnitude of this effect, you can connect these two lines, and what you see here is that 18-year-olds anticipate changing only as much as 50-year-olds actually do.
Гэта не толькі каштоўнасці, але і іншыя рэчы. Напрыклад, асоба. Вядома, што псіхолагі сцвярджаюць: ёсць пяць фундаментальных уласцівасцяў асобы: неўратызм, адкрытасць да вопыту, дабразычлівасць, экстраверсія, і добрасумленнасць. Мы зноў спыталі, наколькі людзі разлічваюць змяніцца на працягу бліжэйшых 10 гадоў, і наколькі яны змяніліся за апошнія 10 гадоў, і тое, што мы высветлілі, вы прызвычаецеся да гэтай дыяграмы, бо ўбачыце яе яшчэ не раз, таму што, зноў жа, хуткасць змен запавольваецца з узростам, але ў кожным узросце людзі недаацэньваюць, наколькі зменіцца іх асоба ў наступным дзесяцігоддзі.
Now it's not just values. It's all sorts of other things. For example, personality. Many of you know that psychologists now claim that there are five fundamental dimensions of personality: neuroticism, openness to experience, agreeableness, extraversion, and conscientiousness. Again, we asked people how much they expected to change over the next 10 years, and also how much they had changed over the last 10 years, and what we found, well, you're going to get used to seeing this diagram over and over, because once again the rate of change does slow as we age, but at every age, people underestimate how much their personalities will change in the next decade.
І гэта не проста эфемерныя рэчы як каштоўнасці ці асоба. Спытаце людзей пра прыхільнасці і непрыязнасці, або іх звычайныя перавагі. Напрыклад, назавіце вашага лепшага сябра, або ваш любімы від адпачынку ці хобі, якая музыка вам падабаецца? Людзі могуць назваць гэтыя рэчы. Мы папрасілі палову з іх адказаць: "Вы лічыце гэта зменіцца на працягу бліжэйшых 10 гадоў?" - а другую палову спыталі: "Ці змянілася гэта за апошнія 10 гадоў?" Тое, што мы знайшлі, і вы бачылі ўжо двойчы, і вось яно зноў: людзі прадказваюць, што ў іх будзе той жа самы сябар праз 10 гадоў, любімы адпачынак застанецца нязменным, і ўсё ж людзі старэйшыя на 10 гадоў кажуць: "Вы ведаеце, на самой справе, усё змянілася."
And it isn't just ephemeral things like values and personality. You can ask people about their likes and dislikes, their basic preferences. For example, name your best friend, your favorite kind of vacation, what's your favorite hobby, what's your favorite kind of music. People can name these things. We ask half of them to tell us, "Do you think that that will change over the next 10 years?" and half of them to tell us, "Did that change over the last 10 years?" And what we find, well, you've seen it twice now, and here it is again: people predict that the friend they have now is the friend they'll have in 10 years, the vacation they most enjoy now is the one they'll enjoy in 10 years, and yet, people who are 10 years older all say, "Eh, you know, that's really changed."
Ці мае гэта значэнне? Або гэта проста памылковае меркаванне, якое не мае ніякага ўплыву? Не, гэта мае вялікае значэнне, я прывяду прыклад. Гэта сур'ёзна перашкаджае прыняццю рашэнняў. Прыгадайце зараз вашага любімага музыканта на сённяшні дзень, пасля -- 10 гадоў таму. Я змясціў маіх на экране, каб дапамагчы вам. Мы папрасілі даследуемых прадказаць, колькі грошаў яны б сёння заплацілі, каб убачыць іх цяперашняга любімага музыканта на канцэрце праз 10 гадоў, ў сярэднім, людзі згадзіліся на 129 даляраў за білет. Але калі мы спыталі, колькі б яны аддалі, каб убачыць чалавека, які быў іх любімым 10 гадоў таму, але выступаў бы сёння, яны адказалі -- 80 даляраў. У дасканала рацыянальным свеце, гэтая лічба павінна быць аднолькавай, на самой справе мы пераплочваем за магчымасць патураць нашым цяперашнім жаданням, таму што мы пераацэньваем іх ўстойлівасць.
Does any of this matter? Is this just a form of mis-prediction that doesn't have consequences? No, it matters quite a bit, and I'll give you an example of why. It bedevils our decision-making in important ways. Bring to mind right now for yourself your favorite musician today and your favorite musician 10 years ago. I put mine up on the screen to help you along. Now we asked people to predict for us, to tell us how much money they would pay right now to see their current favorite musician perform in concert 10 years from now, and on average, people said they would pay 129 dollars for that ticket. And yet, when we asked them how much they would pay to see the person who was their favorite 10 years ago perform today, they say only 80 dollars. Now, in a perfectly rational world, these should be the same number, but we overpay for the opportunity to indulge our current preferences because we overestimate their stability.
Чаму гэта адбываецца? Мы не зусім ўпэўнены, але, верагодна, што гэта звязана з лёгкасцю ўспамінаў, у параўнанні з цяжкасцю ўяўлення. Большасць з нас памятае, кім мы былі 10 гадоў таму, але мае цяжкасць уявіць, кім мы станем, таму мы памылкова лічым, што, калі гэта цяжка ўявіць - гэта наўрад ці адбудзецца. На жаль, калі людзі кажуць: "Цяжка ўявіць,"- гэта кажа пра адсутнасць ўяўлення, а не пра малую верагоднасць падзеі, якую яны апісваюць.
Why does this happen? We're not entirely sure, but it probably has to do with the ease of remembering versus the difficulty of imagining. Most of us can remember who we were 10 years ago, but we find it hard to imagine who we're going to be, and then we mistakenly think that because it's hard to imagine, it's not likely to happen. Sorry, when people say "I can't imagine that," they're usually talking about their own lack of imagination, and not about the unlikelihood of the event that they're describing.
Сутнасць у тым, што час -- гэта магутная сіла. Яна змяняе нашы перевагі. Рэарганізуе нашы каштоўнасці. Ператварае нашу асобу. Здаецца, што мы ўсведамляем гэты факт, але толькі рэтраспектыўна. Толькі азірнуўшыся, мы разумеем, як многа змянілася на працягу дзесяцігоддзя. Нібы для большасці з нас сучаснае -- гэта чароўны час. Гэта пераломны момант на часовай шкале. Гэта момант, у якім мы, нарэшце, робімся самімі сабой. Чалавечая істота -- гэта працэс развіцця, які мы памылкова лічым, ужо спыніўся. Той, хто вы цяпер -- гэта такая ж пераходная, мімалётная і часовая асоба, якой вы калі-небудзь былі. Адзіная канстанта ў нашым жыцці -- гэта змена.
The bottom line is, time is a powerful force. It transforms our preferences. It reshapes our values. It alters our personalities. We seem to appreciate this fact, but only in retrospect. Only when we look backwards do we realize how much change happens in a decade. It's as if, for most of us, the present is a magic time. It's a watershed on the timeline. It's the moment at which we finally become ourselves. Human beings are works in progress that mistakenly think they're finished. The person you are right now is as transient, as fleeting and as temporary as all the people you've ever been. The one constant in our life is change.
Дзякуй.
Thank you.
(Апладысменты)
(Applause)