Χαίρομαι που ξαναήρθα. Λατρεύω αυτή την υπέροχη σύναξη. Και μάλλον αναρωτιέστε, «Τι στο καλό; Έκαναν λάθος στην προβολή;» Όχι, όχι. Κοιτάξτε αυτό το υπέροχο ζώο και ρωτήστε, «Ποιος το σχεδίασε;» Εδώ είναι το TED, τα αγγλικά αρχικά του Τεχνολογία-Ψυχαγωγία-Σχεδίαση, κι εδώ μια αγελάδα γαλακτοπαραγωγής. Είναι ένα αρκετά καλοσχεδιασμένο ζώο. Και σκεφτόμουν, τι εισαγωγή να κάνω; Κι είπα να βάλω ίσως εκείνο το παλιό δίστιχο του Τζόις Κίλμερ, «Οι ανόητοι όπως εγώ φτιάχνουν ποιήματα μα μόνον ο Θεός μπορεί να φτιάξει ένα δέντρο». Ίσως να πείτε, «Ο Θεός σχεδίασε την αγελάδα».
It's wonderful to be back. I love this wonderful gathering. And you must be wondering, "What on earth? Have they put up the wrong slide?" No, no. Look at this magnificent beast, and ask the question: Who designed it? This is TED; this is Technology, Entertainment, Design, and there's a dairy cow. It's a quite wonderfully designed animal. And I was thinking, how do I introduce this? And I thought, well, maybe that old doggerel by Joyce Kilmer, you know: "Poems are made by fools like me, but only God can make a tree." And you might say, "Well, God designed the cow."
Αλλά βέβαια ο Θεός είχε αρκετή βοήθεια. Αυτός είναι ο πρόγονος των βοοειδών. Είναι ο όρυξ. Σχεδιάστηκε από τη φυσική επιλογή, μια διαδικασία πολλών εκατομμυρίων ετών. Μετά εξημερώθηκε, πριν από χιλιάδες χρόνια. Οι άνθρωποι άρχισαν να τον διαχειρίζονται και εν αγνοία τους, σταδιακά τον επανασχεδίασαν αρκετές φορές. Ακόμα πιο πρόσφατα, άρχισαν πραγματικά να μελετούν τη δομή του ζώου για να βρουν τα μέρη του, πώς λειτουργούν και πώς μπορούν να βελτιστοποιηθούν.
But, of course, God got a lot of help. This is the ancestor of cattle. This is the aurochs. And it was designed by natural selection, the process of natural selection, over many millions of years. And then it became domesticated, thousands of years ago. And human beings became its stewards, and, without even knowing what they were doing, they gradually redesigned it and redesigned it and redesigned it. And then more recently, they really began to do reverse engineering on this beast and figure out just what the parts were, how they worked and how they might be optimized -- how they might be made better.
Τώρα, γιατί σας μιλάω για αγελάδες; Γιατί θέλω να σας πω ότι σχεδόν το ίδιο ισχύει για τις θρησκείες. Οι θρησκείες είναι φυσικά φαινόμενα. Το ίδιο φυσικά όπως οι αγελάδες. Εξελίχθηκαν επί χιλιάδες χρόνια. Έχουν βιολογική βάση, ακριβώς όπως ο όρυξ. Μπήκαν στα σπίτια μας κι οι άνθρωποι επανασχεδιάζουν τις θρησκείες τους για χιλιάδες χρόνια. Εφόσον είμαστε στο TED, θέλω να σας μιλήσω για σχεδιασμό. Επειδή τα τελευταία τέσσερα χρόνια, από τότε που με πρωτοείδατε -κάποιοι με είδατε στο TED όταν μίλησα για τη θρησκεία- κι αυτά τα τέσσερα χρόνια δουλεύω σχεδόν ακατάπαυστα πάνω σε αυτό το θέμα. Θα μπορούσατε να πείτε ότι αφορά την ανάλυση της δομής των θρησκειών. Από μόνη της, αυτή η ιδέα νομίζω ότι τρομοκρατεί αρκετούς ανθρώπους, τους προκαλεί κάποιο είδος θυμού ή άγχους. Κι αυτή την προκατάληψη θέλω να καταπολεμήσω.
Now, why am I talking about cows? Because I want to say that much the same thing is true of religions. Religions are natural phenomena -- they're just as natural as cows. They have evolved over millennia. They have a biological base, just like the aurochs. They have become domesticated, and human beings have been redesigning their religions for thousands of years. This is TED, and I want to talk about design. Because what I've been doing for the last four years -- really since the first time you saw me -- some of you saw me at TED when I was talking about religion -- and in the last four years, I've been working just about non-stop on this topic. And you might say it's about the reverse engineering of religions. Now that very idea, I think, strikes terror in many people, or anger, or anxiety of one sort or another. And that is the spell that I want to break.
Θέλω να πω, όχι, οι θρησκείες είναι ένα σημαντικό φυσικό φαινόμενο. Θα πρέπει να τις μελετούμε το ίδιο εντατικά όπως μελετάμε όλα τα άλλα σημαντικά φυσικά φαινόμενα, όπως την υπερθέρμανση του πλανήτη, για την οποία μίλησε τόσο εύγλωττα χθες ο Αλ Γκορ. Οι σημερινές θρησκείες είναι πράγματι πανέξυπνα σχεδιασμένες. Είναι τρομερά ισχυροί κοινωνικοί θεσμοί και πολλά από τα χαρακτηριστικά τους έχουν εξελιχθεί από προγενέστερα στοιχεία που μπορούμε να κατανοήσουμε μέσα από την ανάλυση των θρησκειών. Και ακριβώς όπως με τις αγελάδες, υπάρχει ένας συνδυασμός ειδών εξελικτικού σχεδιασμού, του σχεδιασμού της φυσικής επιλογής, και του λίγο-πολύ ευφυούς σχεδιασμού και του επανασχεδιασμού από τα ανθρώπινα όντα, που προσπαθούν να επανασχεδιάσουν τις θρησκείες τους.
I want to say, no, religions are an important natural phenomenon. We should study them with the same intensity that we study all the other important natural phenomena, like global warming, as we heard so eloquently last night from Al Gore. Today's religions are brilliantly designed -- brilliantly designed. They are immensely powerful social institutions and many of their features can be traced back to earlier features that we can really make sense of by reverse engineering. And, as with the cow, there's a mixture of evolutionary design -- designed by natural selection itself -- and intelligent design -- more or less intelligent design -- and redesigned by human beings who are trying to redesign their religions.
Δεν γίνονται παρουσιάσεις βιβλίων στο TED, αλλά θα βάλω μόνο μία διαφάνεια από το βιβλίο μου επειδή περιέχει ένα μήνυμα που θεωρώ ότι είναι απαραίτητο να το ακούσετε. Θα με ενδιέφεραν ιδιαίτερα οι απόψεις σας σε αυτό. Είναι η μόνη θεσμική πρόταση που κάνω στο βιβλίο, μιας και ισχυρίζομαι ότι δεν είμαι αρκετά καλός γνώστης των θρησκειών ώστε να μπορώ να κάνω περισσότερες. Και η πρόταση περιέχει στοιχεία που έχουμε ήδη μνημονεύσει σήμερα.
You don't do book talks at TED, but I'm going to have just one slide about my book, because there is one message in it which I think this group really needs to hear. And I would be very interested to get your responses to this. It's the one policy proposal that I make in the book, at this time, when I claim not to know enough about religion to know what other policy proposals to make. And it's one that echoes remarks that you've heard already today. Here's my proposal,
Ορίστε η πρότασή μου. Θα χρειαστώ κάνα-δυο λεπτά να την εξηγήσω. «Διδασκαλία επί και περί των θρησκειών του κόσμου για όλα τα παιδιά, δημοτικού, γυμνασίου, δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων, και κατ΄οίκον διδασκαλίας». Έτσι, προτείνω, ακριβώς όπως προαπαιτείται ανάγνωση, γραφή, αριθμητική, Ιστορία, έτσι ακριβώς να απαιτείται να διδάσκονται δεδομένα για όλες τις θρησκείες του κόσμου. Σχετικά με κάθε μιας την ιστορία, το δόγμα, τα κείμενα, τη μουσική, τους συμβολισμούς, τις απαγορεύσεις και τις απαιτήσεις. Και θα πρέπει να παρουσιάζονται ξεκάθαρα, αντικειμενικά, χωρίς κάποια εύνοια, σε όλα τα παιδιά της χώρας. Κι εφόσον τους διδάξεις αυτά, δίδαξέ τους ό,τι άλλο θέλεις. Έτσι θεωρώ, προκαλείται η μέγιστη δυνατή ανεξιθρησκεία και ανεκτικότητα. Από την στιγμή που ενημερώσεις τα παιδιά για τις άλλες θρησκείες τότε μπορείς να τους διδάξεις -όσο σύντομα θέλεις- το δόγμα που θέλεις να ακολουθήσουν. Αλλά πρέπει να γνωρίζουν και για τις άλλες θρησκείες.
I'm going to just take a couple of minutes to explain it: Education on world religions for all of our children -- in primary school, in high school, in public schools, in private schools and in home schooling. So what I'm proposing is, just as we require reading, writing, arithmetic, American history, so we should have a curriculum on facts about all the religions of the world -- about their history, about their creeds, about their texts, their music, their symbolisms, their prohibitions, their requirements. And this should be presented factually, straightforwardly, with no particular spin, to all of the children in the country. And as long as you teach them that, you can teach them anything else you like. That, I think, is maximal tolerance for religious freedom. As long as you inform your children about other religions, then you may -- and as early as you like and whatever you like -- teach them whatever creed you want them to learn. But also let them know about other religions.
Γιατί το λέω αυτό; Γιατί η δημοκρατία εξαρτάται από τον ενημερωμένο πολίτη. Η συγκατάθεση κατόπιν ενημέρωσης είναι το βασικό υπόβαθρο για την κατανόηση της δημοκρατίας. Η συγκατάθεση χωρίς ενημέρωση είναι άνευ αξίας. Σαν να το παίζεις κορώνα-γραμματα, δεν έχει καμία αξία. Η δημοκρατία εξαρτάται από τη συγκατάθεση κατόπιν ενημέρωσης. Έτσι αντιμετωπίζουμε τους ανθρώπους ως υπεύθυνους ενήλικες. Όμως τα παιδιά κάτω των 14 ετών είναι μια ειδική περίπτωση. Θα χρησιμοποιήσω μια λέξη που μόλις χρησιμοποίησε ο πάστορας Ρικ. Οι γονείς είναι κηδεμόνες των τέκνων τους. Τα παιδιά δεν είναι ιδιοκτησία τους. Δεν μπορείς να τα θεωρείς κτήμα σου. Είσαι υπεύθυνος ενώπιον του κόσμου, της πολιτείας, των ίδιων των παιδιών, να τα φροντίζεις σωστά. Μπορείς να τους διδάξεις οποιαδήποτε πίστη θεωρείς πιο σημαντική αλλά υποστηρίζω ότι φέρεις την ευθύνη να τα έχεις ενημερώσει και για όλα τα άλλα θρησκεύματα του κόσμου.
Now, why do I say that? Because democracy depends on an informed citizenship. Informed consent is the very bedrock of our understanding of democracy. Misinformed consent is not worth it. It's like a coin flip; it doesn't count, really. Democracy depends on informed consent. This is the way we treat people as responsible adults. Now, children below the age of consent are a special case. Parents -- I'm going to use a word that Pastor Rick just used -- parents are stewards of their children. They don't own them. You can't own your children. You have a responsibility to the world, to the state, to them, to take care of them right. You may teach them whatever creed you think is most important, but I say you have a responsibility to let them be informed about all the other creeds in the world, too.
Επέμεινα στο θέμα λίγο παραπάνω γιατί μου έκαναν εντύπωση κάποιες αντιδράσεις σ' αυτήν την πρόταση. Ένας κριτικός ρωμαιοκαθολικής εφημερίδας την αποκάλεσε «ολοκληρωτική». Εμένα μου μοιάζει εμφανώς φιλελεύθερη. Είναι ολοκληρωτικό να απαιτείς ανάγνωση, γραφή και αριθμητική; Δεν νομίζω. Το μόνο που ζητάω είναι γεγονότα. Γεγονότα μόνο. Όχι αξίες, μόνο γεγονότα σχετικά με όλες τις θρησκείες του κόσμου. Άλλος σχολιαστής την είπε «αστεία». Με ενοχλεί πραγματικά το γεγονός ότι κάποιος θα την θεωρούσε αστεία. Μου φαίνεται εύλογη και φυσική επέκταση των δημοκρατικών αρχών που ήδη έχουμε, και με σοκάρει η ιδέα ότι κάποιος θα τη θεωρούσε απλά γελοία. Σαφώς, πολλές θρησκείες μοχθούν τόσο πολύ για να διατηρήσουν την καθαρότητα της παιδικής πίστης, ώστε επιδιώκουν να τα κρατήσουν σε άγνοια για τις άλλες θρησκείες. Δεν νομίζω ότι αυτό αποτελεί επαρκή δικαιολογία αλλά θα χαρώ να ακούσω οποιαδήποτε άποψη πάνω σ' αυτό αργότερα.
The reason I've taken this time is I've been fascinated to hear some of the reactions to this. One reviewer for a Roman Catholic newspaper called it "totalitarian." It strikes me as practically libertarian. Is it totalitarian to require reading, writing and arithmetic? I don't think so. All I'm saying is -- and facts, facts only; no values, just facts -- about all the world's religions. Another reviewer called it "hilarious." Well, I'm really bothered by the fact that anybody would think that was hilarious. It seems to me to be such a plausible, natural extension of the democratic principles we already have that I'm shocked to think anybody would find that just ridiculous. I know many religions are so anxious about preserving the purity of their faith among their children that they are intent on keeping their children ignorant of other faiths. I don't think that's defensible. But I'd really be pleased to get your answers on that --
Αλλά τώρα θα προχωρήσω.
any reactions to that -- later.
Πίσω στην αγελάδα. Αυτή την εικόνα τη βρήκα στο διαδίκτυο. Ο τύπος στα αριστερά είναι σημαντικό κομμάτι της εικόνας. Είναι ο φροντιστής. Οι αγελάδες δεν θα ζούσαν χωρίς την ανθρώπινη φροντίδα. Είναι εξημερωμένες. Είναι, κατά κάποιο τρόπο, εκτοσυμβιωτές. Η επιβίωσή τους εξαρτάται από εμάς. Ο πάστορας Ρικ μιλούσε απλώς για πρόβατα. Κι εγώ για πρόβατα θα μιλήσω. Ευτυχής σύμπνοια. Πανέξυπνα τα πρόβατα που βρήκαν βοσκούς!
But now I'm going to move on. Back to the cow. This picture, which I pulled off the web -- the fellow on the left is really an important part of this picture. That's the steward. Cows couldn't live without human stewards -- they're domesticated. They're a sort of ectosymbiont. They depend on us for their survival. And Pastor Rick was just talking about sheep. I'm going to talk about sheep, too. There's a lot of serendipitous convergence here. How clever it was of sheep to acquire shepherds!
Σκεφτείτε πόσα κέρδισαν. Τους φόρτωσαν όλα τα προβλήματά τους: την προστασία από αρπακτικά ζώα, την εύρεση τροφής, την φροντίδα της υγείας τους.
(Laughter) Think of what this got them. They could outsource all their problems: protection from predators, food-finding ... (Laughter)
... health maintenance.
Το μόνο αρνητικό στα περισσότερα κοπάδια είναι η απώλεια του ελεύθερου ζευγαρώματος. Πολύ συμφέρουσα συμφωνία. «Πανέξυπνα τα πρόβατα!» θα λέγατε. Αν και φυσικά δεν ήταν εξυπνάδα των προβάτων. Είναι πασίγνωστο ότι τα πρόβατα δεν διακρίνονται για την ευφυΐα τους. Καμία σχέση με την εξυπνάδα των προβάτων. Είναι εντελώς άσχετα. Ήταν όμως μια έξυπνη κίνηση. Τίνος ήταν η έξυπνη κίνηση; Ήταν μια έξυπνη κίνηση της ίδιας της φυσικής επιλογής.
(Laughter) The only cost in most flocks -- not even this -- a loss of free mating. What a deal! "How clever of sheep!" you might say. Except, of course, it wasn't the sheep's cleverness. We all know sheep are not exactly rocket scientists -- they're not very smart. It wasn't the cleverness of the sheep at all. They were clueless. But it was a very clever move. Whose clever move was it? It was the clever move of natural selection itself.
Ο Φράνσις Κρικ, που ανακάλυψε την δομή του DNA με τον Τζιμ Γουότσον, κάποτε αστειεύτηκε με τον δεύτερο νόμο του Όργκελ. Ο Λέσλι Όργκελ είναι μοριακός βιολόγος, πανέξυπνος άνθρωπος, και ο δεύτερος νόμος του είναι: Η εξέλιξη είναι εξυπνότερη από εσένα. Αυτό φυσικά δεν είναι ευφυής σχεδιασμός - δεν πιστεύει σε αυτόν ο Φράνσις Κρικ. Η εξέλιξη είναι εξυπνότερη από εσένα. Αν κατανοείς τον δεύτερο νόμο του Όργκελ, τότε καταλαβαίνεις γιατί το κίνημα του ευφυούς σχεδιασμού είναι κατά βάση μια απάτη. Οι σχεδιασμοί που ανακαλύφθηκαν κατά τη διαδικασία της φυσικής επιλογής είναι απίστευτα εκπληκτικοί. Οι βιολόγοι επανειλημμένα εντυπωσιάζονται με τις ανακαλύψεις. Αλλά η ίδια η διαδικασία είναι άσκοπη, χωρίς όραμα, χωρίς σχεδιασμό. Όταν ήμουν εδώ πριν από τέσσερα χρόνια, είπα την ιστορία ενός μυρμηγκιού που ανέβαινε ένα φύλλο γρασιδιού Γιατί το έκανε αυτό; Επειδή ο εγκέφαλός του είχε προσβληθεί από ένα παράσιτο που έπρεπε να μπει στην κοιλιά προβάτου ή αγελάδας ώστε να αναπαραχθεί. Ήταν λίγο ανατριχιαστική ιστορία.
Francis Crick, the co-discoverer of the structure of DNA with Jim Watson, once joked about what he called Orgel's Second Rule. Leslie Orgel is a molecular biologist, brilliant guy, and Orgel's Second Rule is: Evolution is cleverer than you are. Now, that is not Intelligent Design -- not from Francis Crick. Evolution is cleverer than you are. If you understand Orgel's Second Rule, then you understand why the Intelligent Design movement is basically a hoax. The designs discovered by the process of natural selection are brilliant, unbelievably brilliant. Again and again biologists are fascinated with the brilliance of what's discovered. But the process itself is without purpose, without foresight, without design. When I was here four years ago, I told the story about an ant climbing a blade of grass. And why the ant was doing it was because its brain had been infected with a lancet fluke that was needed to get into the belly of a sheep or a cow in order to reproduce. So it was sort of a spooky story.
Και νομίζω ότι κάποιοι μπορεί να κατάλαβαν λάθος. Τα παράσιτα δεν είναι έξυπνα. Σας καταθέτω ότι η ευφυΐα του βρίσκεται χαμηλά, κάπου μεταξύ πετούνιας και καρότου. Δεν είναι έξυπνο. Δεν χρειάζεται να είναι. Αυτό που διδασκόμαστε είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να έχεις μυαλό για να ωφεληθείς. Ο σχεδιασμός υπάρχει από την φύση και δεν βρίσκεται στο κεφάλι κανενός. Δεν χρειάζεται να είναι. Έτσι λειτουργεί η εξέλιξη. Ερώτηση: Ήταν η εξημέρωση καλή για τα πρόβατα; Ήταν υπέροχη για τη καλή γενετική τους κατάσταση.
And I think some people may have misunderstood. Lancet flukes aren't smart. I submit that the intelligence of a lancet fluke is down there, somewhere between petunia and carrot. They're not really bright. They don't have to be. The lesson we learn from this is: you don't have to have a mind to be a beneficiary. The design is there in nature, but it's not in anybody's head. It doesn't have to be. That's the way evolution works. Question: Was domestication good for sheep? It was great for their genetic fitness.
Εδώ θέλω να σας υπενθυμίσω μία εύστοχη παρατήρηση που έκανε ο Πολ ΜακΚρίντι εδώ στο TED πριν από τρία χρόνια. Να τι είπε: «Πριν από 10.000 χρόνια, στις απαρχές της καλλιέργειας, ο ανθρώπινος πληθυσμός, μαζί με τα οικόσιτα και οικιακά ζώα, ήταν περίπου το ένα δέκατο του 1% του συνόλου των σπονδυλωτών της ξηράς». Αυτό ήταν μόλις πριν από 10.000 χρόνια. Για τη βιολογία είναι σαν χθες. Πόσο είναι σήμερα; Θυμάται κανείς τι μας είπε; 98%. Αυτό κάναμε στον πλανήτη μας.
And here I want to remind you of a wonderful point that Paul MacCready made at TED three years ago. Here's what he said: "Ten thousand years ago, at the dawn of agriculture, human population, plus livestock and pets, was approximately a tenth of one percent of the terrestrial vertebrate landmass." That was just 10,000 years ago. Yesterday, in biological terms. What is it today? Does anybody remember what he told us? 98 percent. That is what we have done on this planet. Now, I talked to Paul afterwards -- I wanted to check to find out
Μίλησα με τον Πολ αργότερα. Ήθελα να μάθω πώς το υπολόγισε, τις πηγές του κ.λ.π. Μου έδωσε μια εργασία που είχε κάνει γι' αυτό. Υπήρχε μια παράγραφος που δεν παρουσίασε εδώ και νομίζω ότι είναι αρκετά καλή ώστε να σας τη διαβάσω. «Για δισεκατομμύρια χρόνια, σε μια μοναδική σφαίρα, η τύχη ζωγράφισε μια λεπτή στρώση ζωής: περίπλοκη, απίθανη, υπέροχη κι εύθραυστη. Ξαφνικά, εμείς οι άνθρωποι, ένα νεοεμφανισθέν είδος, απελευθερωμένο πια από τους εγγενείς ελέγχους και τις ισορροπίες της φύσης, έχουμε αναπτυχθεί πληθυσμιακά, τεχνολογικά και νοητικά, σε τρομερό βαθμό. Εμείς κρατάμε πια το πινέλο». Ακούσαμε για την ατμόσφαιρα ως ένα λεπτό στρώμα λούστρου. Η ίδια η ζωή είναι μια λεπτή στρώση χρώματος πάνω στον πλανήτη. Κι είμαστε εμείς που κρατάμε το πινέλο. Και πώς το καταφέρνουμε;
how he'd calculated this, and get the sources and so forth -- and he also gave me a paper that he had written on this. And there was a passage in it which he did not present here and I think it is so good, I'm going to read it to you: "Over billions of years on a unique sphere, chance has painted a thin covering of life: complex, improbable, wonderful and fragile. Suddenly, we humans -- a recently arrived species no longer subject to the checks and balances inherent in nature -- have grown in population, technology and intelligence to a position of terrible power. We now wield the paintbrush." We heard about the atmosphere as a thin layer of varnish. Life itself is just a thin coat of paint on this planet. And we're the ones that hold the paintbrush. And how can we do that?
Το κλειδί για την κυριαρχία μας στον πλανήτη είναι ο πολιτισμός, και το κλειδί για τον πολιτισμό είναι η θρησκεία. Ας υποθέσουμε ότι αρειανοί επιστήμονες έρχονταν στη Γη. Θα τους προβλημάτιζαν πολλά πράγματα. Ξέρει κανείς τι είναι αυτό; Θα σας πω: Είναι ένα εκατομμύριο άνθρωποι μαζεμένοι στις όχθες του Γάγγη το 2001, ίσως η μεγαλύτερη συγκέντρωση ανθρώπων που έγινε ποτέ, όπως φαίνεται από δορυφορική φωτογραφία. Να ένα μεγάλο πλήθος. Κι ένα ακόμα πλήθος στη Μέκκα. Οι Αρειανοί θα ήταν κατάπληκτοι. Θα ήθελαν να ξέρουν πώς προέκυψε, τι εξυπηρετεί και πώς διαιωνίζεται.
The key to our domination of the planet is culture. And the key to culture is religion. Suppose Martian scientists came to Earth. They would be puzzled by many things. Anybody know what this is? I'll tell you what it is. This is a million people gathering on the banks of the Ganges in 2001, perhaps the largest single gathering of human beings ever, as seen from satellite photograph. Here's a big crowd. Here's another crowd in Mecca. Martians would be amazed by this. They'd want to know how it originated, what it was for and how it perpetuates itself.
Βασικά, θα το παραλείψω αυτό. Το μυρμήγκι δεν είναι μόνο του. Υπάρχουν τόσα πολλά υπέροχα είδη. Σε αυτή την περίπτωση, ένα παράσιτο εισέρχεται σε ένα ποντίκι και πρέπει να μπει στην κοιλιά μιας γάτας. Και το μεταμορφώνει σε άφοβο υπερποντίκι, που τρέχει ακάλυπτο εκεί που θα φαγωθεί από την γάτα. Είναι πραγματική ιστορία. Με άλλα λόγια, έχουμε αυτούς τους πειρατές -ξαναδείτατε αυτή την εικόνα πριν από τέσσερα χρόνια- ένα παράσιτο που μολύνει τον εγκέφαλο προκαλώντας ακόμα και αυτοκτονική συμπεριφορά για σκοπό άλλο από την γενετική ευμάρεια του ιδίου του ατόμου.
Actually, I'm going to pass over this. The ant isn't alone. There's all sorts of wonderful cases of species which -- in that case -- A parasite gets into a mouse and needs to get into the belly of a cat. And it turns the mouse into Mighty Mouse, makes it fearless, so it runs out in the open, where it'll be eaten by a cat. True story. In other words, we have these hijackers -- you've seen this slide before, from four years ago -- a parasite that infects the brain and induces even suicidal behavior, on behalf of a cause other than one's own genetic fitness.
Συμβαίνει ποτέ αυτό σε εμάς; Ναι, ευτυχώς συμβαίνει. Η αραβική λέξη «Ισλάμ» σημαίνει «υποταγή». Σημαίνει «να θέτεις τον εαυτό σου στη διάθεση του Αλλάχ». Αλλά δεν μιλάω μόνο για το Ισλάμ. Μιλάω και για τον Χριστιανισμό. Βρήκα μια παρτιτούρα σε ένα παριζιάνικο βιβλιοπωλείο πριν 50 χρόνια. Και λέει στα Λατινικά: "Semen est verbum Dei. Sator autem Christus". «O λόγος του Θεού είναι ο σπόρος και ο Χριστός φυτεύει το σπόρο». Το ίδιο νόημα, όμως όχι ακριβώς. Ουσιαστικά, και οι χριστιανοί, διαλαλούν περήφανα ότι έχουν δοθεί ολόψυχα στο Θεό. Δείτε μερικά ρητά. «Η ουσία της λατρείας είναι να δίνεσαι ολόψυχα». «Όσοι δίνονται ολόψυχα, υπακούν το λόγο του Θεού, ακόμα κι όταν δεν βγάζει νόημα». Αυτά τα λόγια είναι του Ρικ Γουόρεν. Είναι από το βιβλίο του «Ζωή με Γνώμονα-Σκοπό».
Does that ever happen to us? Yes, it does -- quite wonderfully. The Arabic word "Islam" means "submission." It means "surrender of self-interest to the will of Allah." But I'm not just talking about Islam. I'm talking also about Christianity. This is a parchment music page that I found in a Paris bookstall 50 years ago. And on it, it says, in Latin: "Semen est verbum Dei. Sator autem Christus." The word of God is the seed and the sower of the seed is Christ. Same idea. Well, not quite. But in fact, Christians, too ... glory in the fact that they have surrendered to God. I'll give you a few quotes. "The heart of worship is surrender. Surrendered people obey God's words, even if it doesn't make sense." Those words are by Rick Warren. Those are from "The Purpose Driven Life."
Και θέλω να μιλήσω λίγο για αυτό το βιβλίο που έχω διαβάσει. Όλοι έχετε ένα αντίτυπο. Μόλις τον ακούσατε τον άνθρωπο. Και θέλω να μιλήσω λίγο γι' αυτό το βιβλίο από την πλευρά του σχεδιασμού, γιατί πιστεύω ότι πράγματι είναι ένα καταπληκτικό βιβλίο. Κατ' αρχάς, ο στόχος, και ακούσατε ποιος είναι ο στόχος: Να δώσει σκοπό στις ζωές εκατομμυρίων, και το πέτυχε. Είναι ένας καλός στόχος; Σαφώς συμφωνούμε όλοι, ότι είναι ένας υπέροχος στόχος. Έχει απόλυτο δίκιο. Υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που δεν έχουν σκοπό στη ζωή τους, και το να τους δώσεις έναν σκοπό, είναι ένας θαυμάσιος στόχος. Του βάζω άριστα σε αυτό. Επιτεύχθηκε ο στόχος;
And I want to turn now, briefly, to talk about that book, which I've read. You've all got a copy, and you've just heard the man. And what I want to do now is say a bit about this book from the design standpoint, because I think it's actually a brilliant book. First of all, the goal -- and you heard just now what the goal is -- it's to bring purpose to the lives of millions, and he has succeeded. Is it a good goal? In itself, I'm sure we all agree, it is a wonderful goal. He's absolutely right. There are lots of people out there who don't have purpose in their life, and bringing purpose to their life is a wonderful goal. I give him an A+ on this. (Laughter)
Ναι. Το βιβλίο έφτασε 30 εκατομμύρια αντίτυπα. Έτσι, για να σκάει από ζήλια ο Αλ Γκορ. (Γέλια) Αυτό ακριβώς που θέλει να πετύχει ο Αλ, το καταφέρνει ο Ρικ. Είναι ένα φανταστικό επίτευγμα.
Is the goal achieved? Yes. Thirty million copies of this book. Al Gore, eat your heart out. (Laughter) Just exactly what Al is trying to do, Rick is doing. This is a fantastic achievement.
Και με ποια μέσα το καταφέρνει; Επανασχεδιάζοντας τα παραδοσιακά θρησκευτικά θέματα, με ανανέωσή και διακριτική απόρριψη των παρωχημένων στοιχείων τους, και αποδίδοντας νέες ερμηνείες σε άλλα. Έτσι εξελίσσεται η θρησκεία εδώ και χιλιάδες χρόνια, και αυτός απλώς και πολύ έξυπνα το εφαρμόζει σήμερα. Δεν χρειάζεται να σας το πω εγώ. Μόλις ακούσατε τον ίδιο. Διορατική χρήση της ανθρώπινης ψυχολογίας, σοφές συμβουλές σε κάθε σελίδα. Επιπλέον, μας καλεί να εμβαθύνουμε. Πραγματικά το εκτίμησα αυτό. Για παράδειγμα, σε ένα παράρτημα εξηγεί τις επιλογές του στη μετάφραση διαφόρων εδαφίων της Βίβλου. Το βιβλίο είναι σαφές, ζωντανό, ευνόητο, με όμορφη παρουσίαση. Όση ακριβώς επανάληψη χρειάζεται. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Κάθε φορά που το διαβάζεις ή το λες, φτιάχνεις ένα αντίγραφο στο μυαλό σου. Κάθε φορά που το διαβάζεις ή το λες, φτιάχνεις ένα αντίγραφο στο μυαλό σου. (Γέλια) Πάμε όλοι μαζί: Κάθε φορά που το διαβάζεις ή το λες, φτιάχνεις ένα ακόμα αντίγραφο στο μυαλό σου. Ευχαριστώ. Και τώρα ερχόμαστε στο δικό μου πρόβλημα.
And the means -- how does he do it? It's a brilliant redesign of traditional religious themes -- updating them, quietly dropping obsolete features, putting new interpretations on other features. This is the evolution of religion that's been going on for thousands of years, and he's just the latest brilliant practitioner of it. I don't have to tell you this; you just heard the man. Excellent insights into human psychology, wise advice on every page. Moreover, he invites us to look under the hood. I really appreciated that. For instance, he has an appendix where he explains his choice of translations of different Bible verses. The book is clear, vivid, accessible, beautifully formatted. Just enough repetition. That's really important. Every time you read it or say it, you make another copy in your brain. Every time you read it or say it, you make another copy in your brain. (Laughter) With me, everybody -- (Audience and Dan Dennett) Every time you read it or say it, you make another copy in your brain. Thank you. And now we come to my problem.
Γιατί είμαι απόλυτα ειλικρινής σε όλα όσα είπα για αυτό το βιβλίο. Αλλά θα ήθελα να ήταν καλύτερο. Έχω κάποια θέματα με το βιβλίο. Και θα ήταν ανέντιμο εκ μέρους μου να μην εκθέσω αυτά τα προβλήματα. Θα ήθελα να το κάνει με μια αναθεώρηση, μια βελτιωμένη έκδοση του βιβλίου του. «Η αλήθεια θα σε ελευθερώσει», έτσι λέει η Βίβλος, κι είναι κάτι που θέλω να τηρήσω. Το πρόβλημα μου είναι ότι κάποια μέρη του δεν νομίζω ότι είναι αληθινά.
Because I'm absolutely sincere in my appreciation of all that I said about this book. But I wish it were better. I have some problems with the book. And it would just be insincere of me not to address those problems. I wish he could do this with a revision, a Mark 2 version of his book. "The truth will set you free." That's what it says in the Bible, and it's something that I want to live by, too. My problem is, some of the bits in it I don't think are true. Now some of this is a difference of opinion.
Μερικά είναι διαφορές απόψεων, και δεν είναι αυτά το βασικό μου πρόβλημα. Πρέπει να το αναφέρω. Να και τι περίπου είπε: «Αν δεν υπήρχε Θεός, όλοι θα ήμασταν ατυχήματα, το αποτέλεσμα αστρονομικής τυχαίας συγκυρίας στο σύμπαν. Θα σταματούσατε να διαβάζετε το βιβλίο γιατί η ζωή δεν θα είχε στόχο, σκοπό ή σημασία. Δεν θα υπήρχε σωστό ή λάθος ή ελπίδα πέρα από τα λίγα χρόνια μας στη Γη». Αυτό δεν το πιστεύω. Παρεμπιπτόντως, θεωρώ ότι η ταινία του Χόμερ Γκρένινγκ παρουσίασε μια όμορφη εναλλακτική σ' αυτόν ακριβώς τον ισχυρισμό. Ναι, υπάρχει νόημα και λόγος για το σωστό και λάθος. Δεν χρειαάζεται να πιστεύουμε στον θεό για να είμαστε καλοί ή να έχουμε σκοπό. Αλλά αυτό είναι απλώς διαφορά άποψης. Δεν είναι αυτό που πραγματικά με ανησυχεί. Δείτε αυτό: «Ο Θεός σχεδίασε τον πλανήτη μόνο για να μπορούμε να ζήσουμε εμείς».
And that's not my main complaint, that's worth mentioning. Here's a passage -- it's very much what he said, anyway: "If there was no God we would all be accidents, the result of astronomical random chance in the Universe. You could stop reading this book because life would have no purpose or meaning or significance. There would be no right or wrong and no hope beyond your brief years on Earth." Now, I just do not believe that. By the way, I find -- Homer Groening's film presented a beautiful alternative to that very claim. Yes, there is meaning and a reason for right or wrong. We don't need a belief in God to be good or to have meaning in us. But that, as I said, is just a difference of opinion. That's not what I'm really worried about. How about this: "God designed this planet's environment just so we could live in it."
Φοβάμαι ότι πολλοί άνθρωποι το ερμηνεύουν ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα από όσα ο Αλ Γκορ προσπαθεί τόσο πολύ να μας πείσει να κάνουμε. Δεν με ικανοποιεί καθόλου αυτή η ερμηνεία. Μετά βρίσκω αυτό: «Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία των βιολογικών επιστημών στηρίζουν την βασική πρόταση ότι το σύμπαν είναι ένα ειδικά σχεδιασμένο σύνολο με κεντρικό στόχο και σκοπό την ζωή και την ανθρωπότητα, ένα σύνολο όπου όλες οι όψεις τις πραγματικότητας έχουν νόημα και εξήγηση στο κεντρικό αυτό γεγονός». Αυτός είναι ο Μάικλ Ντέντον, είναι δημιουργιστής. Και εδώ σκέφτομαι, «Για στάσου!» Το ξαναδιαβάζω. Το διαβάζω πάλι και σκέφτομαι, «Πραγματικά προωθεί τον ευφυή σχεδιασμό; Προωθεί τον δημιουργισμό εδώ;» Δεν μπορείς να συμπεράνεις. Έτσι σκέφτομαι, «Δεν ξέρω αν θέλω να ενοχληθώ από τώρα με αυτό». Διαβάζοντας όμως παρακάτω, βλέπω αυτό: «Στην αρχή ο Νώε δεν είχε δει βροχή,
I'm afraid that a lot of people take that sentiment to mean that we don't have to do the sorts of things that Al Gore is trying so hard to get us to do. I am not happy with that sentiment at all. And then I find this: "All the evidence available in the biological sciences supports the core proposition that the cosmos is a specially designed whole with life and mankind as its fundamental goal and purpose, a whole in which all facets of reality have their meaning and explanation in this central fact." Well, that's Michael Denton. He's a creationist. And here, I think, "Wait a minute." I read this again. I read it three or four times and I think, "Is he really endorsing Intelligent Design? Is he endorsing creationism here?" And you can't tell. So I'm sort of thinking, "Well, I don't know, I don't know if I want to get upset with this yet." But then I read on, and I read this: "First, Noah had never seen rain, because prior to the Flood, God irrigated the earth from the ground up."
γιατί πριν τον κατακλυσμό, ο Θεός πότιζε τη γη από το έδαφος προς τα πάνω». Μακάρι αυτή η πρόταση να μην υπήρχε γιατί νομίζω ότι είναι ψευδής. Νομίζω ότι βλέποντας με τέτοιο τρόπο την Ιστορία του πλανήτη, αφού μόλις είχαμε μάθει για την Ιστορία του πλανήτη για εκατομμύρια χρόνια, αποθαρρύνει τους ανθρώπους από την επιστημονική κατανόηση. Βέβαια, ο Ρικ Γουόρεν χρησιμοποιεί επιστημονικούς όρους και πληροφορίες, με έναν πολύ ενδιαφέροντα τρόπο. Παράδειγμα: «Ο Θεός εσκεμμένα σε δημιούργησε και σε έπλασε,
I wish that sentence weren't in there, because I think it is false. And I think that thinking this way about the history of the planet, after we've just been hearing about the history of the planet over millions of years, discourages people from scientific understanding. Now, Rick Warren uses scientific terms and scientific factoids and information in a very interesting way. Here's one: "God deliberately shaped and formed you to serve him
ώστε να τον υπηρετείς με τρόπο που να κάνει τη συμβολή σου μοναδική. Έφτιαξε με προσοχή το μείγμα DNA που σε δημιούργησε». Νομίζω ότι αυτό είναι ψευδές. Ίσως θα έπρεπε να το δούμε μεταφορικά. Κι άλλο ένα: «π.χ. ο εγκέφαλος σου μπορεί να αποθηκεύσει 100 τρις δεδομένα. Το μυαλό σου μπορεί να διαχειριστεί 15 χιλιάδες αποφάσεις το δευτερόλεπτο». Θα είχε ενδιαφέρον να βρω ερμηνεία που να μπορεί να το δικαιολογήσει. Ίσως υπάρχει κάποιος τρόπος να το εκλάβουμε ως αληθές. «Ανθρωπολόγοι έχουν παρατηρήσει ότι η λατρεία είναι μια καθολική παρόρμηση που ο Θεός εκ κατασκευής ενσωμάτωσε στην ύπαρξή μας, μια εσωτερική ανάγκη σύνδεσης με τον Θεό». Κατά μια έννοια συμφωνώ μαζί του, μόνο που πιστεύω πως εξηγείται εξελικτικά. Και αυτό που με ενοχλεί πραγματικά σ' αυτό το βιβλίο
in a way that makes your ministry unique. He carefully mixed the DNA cocktail that created you." I think that's false. Now, maybe we want to treat it as metaphorical. Here's another one: "For instance, your brain can store 100 trillion facts. Your mind can handle 15,000 decisions a second." Well, it would be interesting to find the interpretation where I would accept that. There might be some way of treating that as true. "Anthropologists have noted that worship is a universal urge, hardwired by God into the very fiber of our being -- an inbuilt need to connect with God." Well, the sense of which I agree with him, except I think it has an evolutionary explanation. And what I find deeply troubling in this book
είναι η επιχειρηματολογία ότι, εάν θέλεις να είσαι ηθικός, αν θες να έχεις νόημα στη ζωή σου, πρέπει να αποδεχθείς τον ευφυή σχεδιασμό, να απαρνηθείς την θεωρία της εξέλιξης μέσω φυσικής επιλογής. Αντίθετα, εγώ πιστεύω ότι για την επίλυση των προβλημάτων του κόσμου πρέπει να πάρουμε την εξελικτική βιολογία στα σοβαρά. Ποιανού την αλήθεια θα δεχθούμε; Αυτό είναι από το βιβλίο του: «Η Βίβλος πρέπει να γίνει η καθοριστική σταθερά της ζωής μου, η πυξίδα που μου καθορίζει την πορεία, η συμβουλή που ακούω για να παίρνω συνετές αποφάσεις, το μέτρο με το οποίο αξιολογώ τα πάντα». Ίσως να είναι σωστό, αλλά μετά; Και να κάτι που με ανησυχεί:
is that he seems to be arguing that if you want to be moral, if you want to have meaning in your life, you have to be an Intelligent Designer, you have to deny the theory of evolution by natural selection. And I think, on the contrary, that it is very important to solving the world's problems that we take evolutionary biology seriously. Whose truth are we going to listen to? Well, this is from "The Purpose Driven Life": "The Bible must become the authoritative standard for my life: the compass I rely on for direction, the counsel I listen to for making wise decisions, and the benchmark I use for evaluating everything." Well maybe, OK, but what's going to follow from this? And here's one that does concern me.
Θυμάστε που ανέφερα παραπάνω αυτήν τη φράση: «Όσοι δίνονται ολόψυχα, υπακούν το λόγο του Θεού, ακόμα κι όταν δεν βγάζει νόημα». Αυτό είναι πρόβλημα. «Ποτέ μην επιχειρηματολογείς με τον Διάβολο.
Remember I quoted him before with this line: "Surrendered people obey God's word, even if it doesn't make sense." And that's a problem. (Sighs)
Είναι καλύτερος από εσένα, καθώς είχε χιλιάδες χρόνια εξάσκησης». Δεν εφηύρε ο Ρικ Γουόρεν αυτή την έξυπνη κίνηση. Είναι ένας παλιός ελιγμός. Μια πολύ έξυπνη προσαρμογή των θρησκειών. Είναι ένα πασπαρτού για να αφοπλίζεις κάθε εύλογη κριτική. «Δεν σου αρέσει η ερμηνεία μου; Έχεις κάποια λογική αντίρρηση; Μην ακούς, μην ακούς! Αυτά είναι λόγια του Διαβόλου». Αυτό δεν ευνοεί την ύπαρξη της σκεπτόμενης πολιτείας που νομίζω ότι επιθυμούμε να έχουμε. Ένα ακόμα πρόβλημα και τελειώνω.
"Don't ever argue with the Devil. He's better at arguing than you are, having had thousands of years to practice." Now, Rick Warren didn't invent this clever move. It's an old move. It's a very clever adaptation of religions. It's a wild card for disarming any reasonable criticism. "You don't like my interpretation? You've got a reasonable objection to it? Don't listen, don't listen! That's the Devil speaking." This discourages the sort of reasoning citizenship it seems to me that we want to have. I've got one more problem, then I'm through.
Θα ήθελα μια απόκριση, αν θα μπορούσε ο Ρικ. Στο κατά Ματθαίον, ο Ιησούς είπε: «Κάνετε μαθητές μου τους ανθρώπους όλων των εθνών. Βαπτίστε τους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Διδάξτε τους να κάνουν όλα όσα σας είπα». Η Βίβλος λέει ότι ο Ιησούς είναι ο μόνος που μπορεί να σώσει τον κόσμο. Είδαμε εδώ αρκετούς ωραίους χάρτες του κόσμου χθες και σήμερα. Να κι ένας όχι τόσο ωραίος όσο οι άλλοι. Δείχνει απλά τις θρησκείες του κόσμου. Κι εδώ ένας με την τρέχουσα ανάλυση των διαφορετικών θρησκειών. Θέλουμε πραγματικά να προσπαθήσουμε να αφομοιώσουμε όλες τις άλλες θρησκείες
And I'd really like to get a response if Rick is able to do it. "In the Great Commission, Jesus said, 'Go to all people of all nations and make them my disciples. Baptize them in the name of the Father, the Son and the Holy Spirit, and teach them to do everything I've told you.'" The Bible says Jesus is the only one who can save the world. We've seen many wonderful maps of the world in the last day or so. Here's one, not as beautiful as the others; it simply shows the religions of the world. Here's one that shows the sort of current breakdown of the different religions. Do we really want to commit ourselves to engulfing all the other religions,
τη στιγμή που τα ιερά βιβλία τους λένε, «Μην ακούτε την άλλη πλευρά, είναι μόνο λόγια του Σατανά!» Μου φαίνεται πολύ επικίνδυνος δρόμος για να μας οδηγήσει στο μέλλον. Τυχαία είδα αυτή την ταμπέλα οδηγώντας προς το Μέιν πρόσφατα, έξω από μια εκκλησία: «Tο καλό (GOOD) χωρίς τον θεό (GOD), είναι μηδέν (0)». Αρκετά χαριτωμένο. Ένα πολύ έξυπνο μιμίδιο. Δεν το πιστεύω, και νομίζω ότι αυτή η ιδέα, αν και δημοφιλής γενικά, είναι ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Αν είστε σαν και μένα, γνωρίζετε πολλούς υπέροχους, δεσμευμένους, αφοσιωμένους άθεους και αγνωστικιστές, που είναι πολύ καλοί χωρίς τον Θεό. Και επίσης ξέρετε πολλούς θρησκευόμενους που κρύβονται πίσω από την αρετή τους αντί να πράττουν καλά έργα. Έτσι, θα ήθελα να απορρίψουμε αυτό το μιμίδιο. Θα επιθυμούσα αυτό το μιμίδιο να εξαφανιστεί. Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. (Χειροκρότημα)
when their holy books are telling them, "Don't listen to the other side, that's just Satan talking!"? It seems to me that that's a very problematic ship to get on for the future. I found this sign as I was driving to Maine recently, in front of a church: "Good without God becomes zero." Sort of cute. A very clever little meme. I don't believe it and I think this idea, popular as it is -- not in this guise, but in general -- is itself one of the main problems that we face. If you are like me, you know many wonderful, committed, engaged atheists, agnostics, who are being very good without God. And you also know many religious people who hide behind their sanctity instead of doing good works. So, I wish we could drop this meme. I wish this meme would go extinct. Thanks very much for your attention. (Applause)