I’m going around the world giving talks about Darwin, and usually what I’m talking about is Darwin’s strange inversion of reasoning. Now that title, that phrase, comes from a critic, an early critic, and this is a passage that I just love, and would like to read for you.
Kiertelen maailmalla pitämässä puheita Darwinista, ja tavallisesti puhun Darwinin merkillisestä takaperoisesta päättelystä. Tätä nimitystä käytti hänen varhainen kriitikkonsa, ja haluan lukea teille katkelman, jota suorastaan rakastan.
"In the theory with which we have to deal, Absolute Ignorance is the artificer; so that we may enunciate as the fundamental principle of the whole system, that, in order to make a perfect and beautiful machine, it is not requisite to know how to make it. This proposition will be found on careful examination to express, in condensed form, the essential purport of the Theory, and to express in a few words all Mr. Darwin’s meaning; who, by a strange inversion of reasoning, seems to think Absolute Ignorance fully qualified to take the place of Absolute Wisdom in the achievements of creative skill."
"Käsittelemässämme teoriassa Täydellinen Tietämättömyys leikkii luojaa; joten voimme julistaa koko järjestelmän perusperiaatteeksi, ettei täydellisen ja kauniin koneen valmistamiseksi välttämättä tarvitse tietää, kuinka se tehdään. Huolellisessa tarkastelussa havaitsee teorian olennaisen sanoman tiivistyvän tähän ja ilmaisevan lyhyesti herra Darwinin koko tarkoituksen: Darwinin merkillinen takaperoinen järkeily antaa ymmärtää, että Täydellinen Tietämättömyys pystyy korvaamaan Täydellisen Viisauden luomiskyvyn saavutukset."
Exactly. Exactly. And it is a strange inversion. A creationist pamphlet has this wonderful page in it: "Test Two: Do you know of any building that didn’t have a builder? Yes/No. Do you know of any painting that didn’t have a painter? Yes/No. Do you know of any car that didn’t have a maker? Yes/No. If you answered 'Yes' for any of the above, give details."
Täsmälleen. Täsmälleen. Merkillinen takaperoisuus. Tässä loistokas sivu kreationistisesta kirjoitelmasta: "Testi kaksi: Tiedätkö yhtään rakennusta, jolla ei ole rakentajaa? Kyllä. Ei. Tiedätkö yhtään maalausta, jolla ei ole maalaria? Kyllä. Ei. Tiedätkö yhtään autoa, jolla ei ole valmistajaa? Kyllä. Ei. Jos vastasit "KYLLÄ" johonkin yllä olevista, kerro tarkemmin."
A-ha! I mean, it really is a strange inversion of reasoning. You would have thought it stands to reason that design requires an intelligent designer. But Darwin shows that it’s just false.
Ahaa! Todella merkillistä takaperoista päättelyä. Luulisi olevan itsestään selvää, että suunnittelu vaatii älykkään suunnittelijan. Mutta Darwin osoittaa ajatuksen täysin vääräksi.
Today, though, I’m going to talk about Darwin’s other strange inversion, which is equally puzzling at first, but in some ways just as important. It stands to reason that we love chocolate cake because it is sweet. Guys go for girls like this because they are sexy. We adore babies because they’re so cute. And, of course, we are amused by jokes because they are funny.
Tänään puhun kuitenkin toisesta Darwinin merkillisestä nurinkurisuudesta, aluksi yhtä hämmentävästä, mutta jotensakin yhtä tärkeästä. Järkikin jo sanoo, että rakastamme suklaakakkua, koska se on makeaa. Kundit ovat hulluina näihin tyttöihin, koska tytöt ovat seksikkäitä. Palvomme vauveleita, koska ne ovat niin söpöjä, ja vitsit tietysti huvittavat meitä, koska ne ovat hauskoja.
This is all backwards. It is. And Darwin shows us why. Let’s start with sweet. Our sweet tooth is basically an evolved sugar detector, because sugar is high energy, and it’s just been wired up to the preferer, to put it very crudely, and that’s why we like sugar. Honey is sweet because we like it, not "we like it because honey is sweet." There’s nothing intrinsically sweet about honey. If you looked at glucose molecules till you were blind, you wouldn’t see why they tasted sweet. You have to look in our brains to understand why they’re sweet. So if you think first there was sweetness, and then we evolved to like sweetness, you’ve got it backwards; that’s just wrong. It’s the other way round. Sweetness was born with the wiring which evolved.
Tässä etenemme tosiaan peräpää edellä, ja Darwin kertoo miksi. Aloitetaan makeasta. Makeanhimo perustuu kehittyneeseen sokerinilmaisijaan, sokeri on täyttä energiaa, jota meidät on karkeasti ilmaistuna viritetty suosimaan. Siksi pidämme sokerista. Hunaja on makeaa, koska pidämme siitä, eikä "pidämme hunajasta, koska se on makeaa". Hunaja ei ole mitenkään luontaisesti makeaa. Vaikka tuijottaisi itsensä glukoosimolekyyleistä sokeaksi, ei näkisi, miksi ne maistuvat makealta. Makeuden syytä on etsittävä aivoistamme. Jos uskoo makeuden syntyneen ensiksi ja meidän sitten kehittyneen pitämään makeasta, liikkuu perä edellä; on yksinkertaisesti väärässä. Päinvastoin, makeus syntyi kehittyneestä virityksestä.
And there’s nothing intrinsically sexy about these young ladies. And it’s a good thing that there isn’t, because if there were, then Mother Nature would have a problem: How on earth do you get chimps to mate? Now you might think, ah, there’s a solution: hallucinations. That would be one way of doing it, but there’s a quicker way. Just wire the chimps up to love that look, and apparently they do. That’s all there is to it. Over six million years, we and the chimps evolved our different ways. We became bald-bodied, oddly enough; for one reason or another, they didn’t. If we hadn’t, then probably this would be the height of sexiness.
Nämä nuoret naiset eivät ole mitenkään luontaisesti seksikkäitä. Ja hyvä niin, sillä jos näin olisi, luontoäitimme olisi vaikeuksissa: Millä ihmeen keinolla simpanssit saisi parittelemaan? Voisi ajatella: "Ä-äh, onhan ratkaisu, hallusinaatiot." Näinkin voisi toimia, mutta on olemassa nopeampi tapa. Viritetään simpanssit rakastamaan tätä ulkoasua, niin lienee käynytkin. Muuta ei tarvita. Kuuden miljoonan vuoden mittaan me ja simpanssit kehityimme eri suuntiin. Jostain kumman syystä meistä tuli karvattomia; syystä tai toisesta niistä taas ei. Jos emme olisi kaljuuntuneet, tämä saattaisi olla seksikkyyden huippu.
Our sweet tooth is an evolved and instinctual preference for high-energy food. It wasn’t designed for chocolate cake. Chocolate cake is a supernormal stimulus. The term is owed to Niko Tinbergen, who did his famous experiments with gulls, where he found that that orange spot on the gull’s beak -- if he made a bigger, oranger spot the gull chicks would peck at it even harder. It was a hyperstimulus for them, and they loved it. What we see with, say, chocolate cake is it’s a supernormal stimulus to tweak our design wiring. And there are lots of supernormal stimuli; chocolate cake is one. There's lots of supernormal stimuli for sexiness.
Makeanhimomme on kehittynyt vaistomaiseksi mieltymykseksi tehoenergiaan. Sitä ei suunniteltu suklaakakkua varten. Suklaakakku on supernormaali ärsyke. Termin sorvasi Niko Tinbergen, joka kuuluisissa lokkikokeissaan sai selville, että jos lokin nokan oranssia täplää suurennettiin ja väriä vahvistettiin, niin lokinpoikaset nokkivat sitä entistä ahkerammin. Se oli niille hyperärsyke, jota ne rakastivat. Se, minkä näemme vaikkapa suklaakakussa, on supernormaali ärsyke perusvirityksemme hienosäätöön. Supernormaaleja ärsykkeitä on paljon; suklaakakku on yksi. Seksikkyydelle on monia supernormaaleja ärsykkeitä.
And there's even supernormal stimuli for cuteness. Here’s a pretty good example. It’s important that we love babies, and that we not be put off by, say, messy diapers. So babies have to attract our affection and our nurturing, and they do. And, by the way, a recent study shows that mothers prefer the smell of the dirty diapers of their own baby. So nature works on many levels here. But now, if babies didn’t look the way they do -- if babies looked like this, that’s what we would find adorable, that’s what we would find -- we would think, oh my goodness, do I ever want to hug that. This is the strange inversion.
Jopa söpöydelle on supernormaaleja ärsykkeitä. Tässä melko hyvä esimerkki. On tärkeää, että rakastamme vauvoja, ja etteivät sotkuiset vaipat hetkauta meitä. Vauvojen tulee houkutella esiin kiintymys- ja hoivatarpeemme. Kuten tapahtuukin. Mainittakoon, että tuore tutkimus osoittaa äitien asettavan etusijalle oman vauvansa likaiset vaipat. Luonto toimii monella tasolla. Mutta jos vauvat eivät näyttäisi siltä miltä ne näyttävät, vaan tällaisilta, pitäisimme niitä silloinkin hellyttävinä -- ajatellen: "Voi hyvät hykkyrät, kun joskus pääsisin halimaan tuollaista." Tämä on merkillistä käänteisyyttä.
Well now, finally what about funny. My answer is, it’s the same story, the same story. This is the hard one, the one that isn’t obvious. That’s why I leave it to the end. And I won’t be able to say too much about it. But you have to think evolutionarily, you have to think, what hard job that has to be done -- it’s dirty work, somebody’s got to do it -- is so important to give us such a powerful, inbuilt reward for it when we succeed. Now, I think we've found the answer -- I and a few of my colleagues. It’s a neural system that’s wired up to reward the brain for doing a grubby clerical job. Our bumper sticker for this view is that this is the joy of debugging. Now I’m not going to have time to spell it all out, but I’ll just say that only some kinds of debugging get the reward. And what we’re doing is we’re using humor as a sort of neuroscientific probe by switching humor on and off, by turning the knob on a joke -- now it’s not funny ... oh, now it’s funnier ... now we’ll turn a little bit more ... now it’s not funny -- in this way, we can actually learn something about the architecture of the brain, the functional architecture of the brain.
Entäpä sitten hauska? Vastaan: sama, sama vanha tarina. Tämä on hankalampi juttu, ei aivan ilmiselvä. Siksi jätin sen viimeiseksi. Enkä pysty sanomaan siitä kovinkaan paljon. Täytyy miettiä evoluution kannalta, mikä hankala työ vaaditaan -- jonkunhan on tehtävä likaiset työt -- ja on niin tärkeä, saadaksemme niin voimakkaan, luontaisen palkkion onnistuessamme. Luultavasti minä ja muutamat kollegani olemme löytäneet vastauksen. Se on hermojärjestelmä, joka on virittynyt palkitsemaan aivomme sottaisista konttorihommista. Tätä näkemystä esittävä puskuritarramme kertoo, että on kyse purkamisen ja korjaamisen ilosta. Aikani ei riitä pitkiin selityksiin, mutta totean, että ainoastaan tietyt selvitys- ja purkutyöt palkitaan. Käytämme huumoria eräänlaisena neurotieteellisenä anturina kytkemällä huumorin päälle ja pois, kääntämällä vitsin säätönuppia -- nyt se ei ole hauska ... ai, nyt se on hauskempi ... nyt väännämme vähän lisää ... nyt se ei ole hauska -- tällä tavoin voimme itse asiassa oppia jotain aivojemme rakenteista, aivojemme toiminnallisista rakenteista.
Matthew Hurley is the first author of this. We call it the Hurley Model. He’s a computer scientist, Reginald Adams a psychologist, and there I am, and we’re putting this together into a book. Thank you very much.
Matthew Hurley on idean isä. Puhumme Hurleyn mallista. Hän on tietojenkäsittelytieteilijä, Reginald Adams psykologi ja tuossa olen itse. Teemme yhteistuumin kirjan tästä aiheesta. Kiitoksia paljon.