I was 14 years old inside of a bowling alley, burglarizing an arcade game, and upon exiting the building a security guard grabbed my arm, so I ran. I ran down the street, and I jumped on top of a fence. And when I got to the top, the weight of 3,000 quarters in my book bag pulled me back down to the ground. So when I came to, the security guard was standing on top of me, and he said, "Next time you little punks steal something you can carry."
Toen ik 14 jaar was, was ik bij een bowlingbaan een speelautomaat aan het bestelen en bij het verlaten van het gebouw greep een veiligheidsagent me vast, dus rende ik weg. Ik rende door de straat en sprong op een hek. En toen ik boven geraakte, trok het gewicht van 3.000 kwartjes in mijn boekentas mij weer terug naar de grond. Dus toen ik bijkwam, stond de veiligheidsagent boven op me en hij zei: "Klein tuig, steel de volgende keer iets dat je kan dragen."
(Laughter)
(Gelach)
I was taken to juvenile hall and when I was released into the custody of my mother, the first words my uncle said was, "How'd you get caught?" I said, "Man, the book bag was too heavy." He said, "Man, you weren't supposed to take all the quarters." I said, "Man, they were small. What am I supposed to do?" And 10 minutes later, he took me to burglarize another arcade game. We needed gas money to get home. That was my life.
Ik werd naar de jeugdrechtbank gebracht en toen ik werd vrijgelaten onder de voogdij van mijn moeder, waren de eerste woorden van mijn oom: "Waarom ben je gepakt?" Ik zei: "Man, de boekentas was te zwaar." Hij zei: "Man, je moest niet alle kwartjes meepakken." Ik zei: "Man, ze waren zo klein. Wat moest ik anders doen?" En 10 minuten later, nam hij me mee om een andere speelautomaat te bestelen. We hadden geld nodig om thuis te geraken. Dat was mijn leven.
I grew up in Oakland, California, with my mother and members of my immediate family addicted to crack cocaine. My environment consisted of living with family, friends, and homeless shelters. Oftentimes, dinner was served in breadlines and soup kitchens. The big homey told me this: money rules the world and everything in it. And in these streets, money is king. And if you follow the money, it'll lead you to the bad guy or the good guy.
Ik groeide op in Oakland, Californië, met mijn moeder en directe familieleden verslaafd aan crack-cocaïne. Ik woonde bij familie, vrienden en in daklozencentra. Vaak werd het avondeten in gaarkeukens opgediend. Een kameraad zei me: "Geld regeert de wereld en al haar dingen. En in deze straten is geld koning. En als je het geld volgt, zal het je naar de slechte of naar de goede jongens leiden."
Soon after, I committed my first crime, and it was the first time that I was told that I had potential and felt like somebody believed in me. Nobody ever told me that I could be a lawyer, doctor or engineer. I mean, how was I supposed to do that? I couldn't read, write or spell. I was illiterate. So I always thought crime was my way to go.
Niet lang daarna pleegde ik mijn eerste misdrijf en het was de eerste keer dat iemand me zei dat ik potentieel had en ik had het gevoel dat iemand in mij geloofde. Niemand vertelde me dat ik advocaat kon worden of dokter, of ingenieur. Ik bedoel, hoe moest ik dat doen? Ik kon niet lezen of schrijven. Ik was een analfabeet. Dus dacht ik altijd dat criminaliteit mijn toekomst was.
And then one day I was talking to somebody and he was telling me about this robbery that we could do. And we did it.
En dan op een dag was ik met iemand aan het praten en hij vertelde me over een overval die we konden plegen. En die pleegden we.
The reality was that I was growing up in the strongest financial nation in the world, the United States of America, while I watched my mother stand in line at a blood bank to sell her blood for 40 dollars just to try to feed her kids. She still has the needle marks on her arms to day to show for that.
De realiteit was dat ik opgroeide in de sterkste financiële natie van de wereld, de Verenigde Staten van Amerika, terwijl ik mijn moeder in de rij zag staan bij de bloedbank, ze verkocht haar bloed voor 40 dollar gewoon om haar kinderen eten te geven. Ze heeft nog steeds de littekens van de naalden.
So I never cared about my community. They didn't care about my life. Everybody there was doing what they were doing to take what they wanted, the drug dealers, the robbers, the blood bank. Everybody was taking blood money. So I got mine by any means necessary. I got mine. Financial literacy really did rule the world, and I was a child slave to it following the bad guy.
Dus gaf ik nooit om mijn gemeenschap. Zij gaven niets om mijn leven. Iedereen deed wat ze konden om te nemen wat ze wilden: de drugdealers, de dieven, de bloedbank. Iedereen nam bloedgeld aan. Dus nam ik, hoe dan ook, het mijne. Ik nam het mijne. Financiële kennis regeerde inderdaad de wereld en ik was haar kindslaaf en volgde de slechte jongens.
At 17 years old, I was arrested for robbery and murder and I soon learned that finances in prison rule more than they did on the streets, so I wanted in. One day, I rushed to grab the sports page of the newspaper so my cellie could read it to me, and I accidentally picked up the business section. And this old man said, "Hey youngster, you pick stocks?" And I said, "What's that?" He said, "That's the place where white folks keep all their money."
Als 17-jarige werd ik opgepakt voor overval en moord en ik leerde snel dat geld nog meer in de gevangenis regeert dan in de straat, dus wou ik er een deel van. Op een dag haastte ik me om de sportpagina's van de krant te pakken zodat mijn celmaat ze me kon voorlezen, maar ik pakte per ongeluk de financiële pagina's. En een oude man zei: "Hé jonkie, speel je op de beurs?" En ik zei: "Wat is dat?" Hij zei: "Dat is waar de blanken al hun geld bewaren."
(Laughter)
(Gelach)
And it was the first time that I saw a glimpse of hope, a future. He gave me this brief description of what stocks were, but it was just a glimpse. I mean, how was I supposed to do it? I couldn't read, write or spell. The skills that I had developed to hide my illiteracy no longer worked in this environment. I was trapped in a cage, prey among predators, fighting for freedom I never had. I was lost, tired, and I was out of options.
En het was de eerste keer dat ik een glimp van hoop zag, een toekomst. Hij gaf me een korte beschrijving van wat aandelen waren, maar het was slechts een glimp. Ik bedoel, hoe moest ik dat doen? Ik kon niet lezen of schrijven. De vaardigheden die ik ontwikkelde om mijn analfabetisme te verbergen, werkten niet langer in deze omgeving. Ik zat gevangen in een kooi, een prooi tussen jagers, ik vocht voor vrijheid die ik nooit gehad had. Ik was verloren, moe, en ik had geen mogelijkheden meer.
So at 20 years old, I did the hardest thing I'd ever done in my life. I picked up a book, and it was the most agonizing time of my life, trying to learn how to read, the ostracizing from my family, the homeys. It was rough, man. It was a struggle. But little did I know I was receiving the greatest gifts I had ever dreamed of: self-worth, knowledge, discipline. I was so excited to be reading that I read everything I could get my hands on: candy wrappers, clothing logos, street signs, everything. I was just reading stuff!
Dus als 20-jarige deed ik het moeilijkste wat ik ooit in mijn leven gedaan heb. Ik las een boek en het was de meest tergende tijd van mijn leven, proberen te leren lezen, vervreemd van mijn familie, de kameraden. Het was moeilijk, man. Het was een gevecht. Maar ik wist niet dat ik de beste geschenken zou krijgen waarvan ik ooit kon dromen: eigenwaarde, kennis, discipline. Ik was zo blij te kunnen lezen dat ik alles las wat ik in mijn handen kreeg: snoeppapiertjes, kledinglabels, straatnaamborden, alles. Ik las gewoon alles!
(Applause)
(Applaus)
Just reading stuff. I was so excited to know how to read and know how to spell. The homey came up, said, "Man, what you eating?" I said, "C-A-N-D-Y, candy."
Ik las gewoon. Ik was zo enthousiast dat ik wist hoe te lezen en te spellen. Een kameraad zei me: "Man, wat ben je aan het eten?" Ik zei: "S-N-O-E-P, snoep."
(Laughter)
(Gelach)
He said, "Let me get some." I said, "N-O. No."
Hij zei: "Geef me wat." Ik zei: "N-E-E. Nee."
(Laughter)
(Gelach)
It was awesome. I mean, I can actually now for the first time in my life read. The feeling that I got from it was amazing.
Het was geweldig. Ik bedoel, ik kon nu eindelijk voor de eerste keer in mijn leven lezen. Het gevoel dat ik kreeg was ongelofelijk.
And then at 22, feeling myself, feeling confident, I remembered what the OG told me. So I picked up the business section of the newspaper. I wanted to find these rich white folks.
En dan op mijn 22ste, met een gevoel van eigenwaarde, zelfverzekerd, herinnerde ik me wat die gangster me had verteld. Dus pakte ik de financiële pagina's van de krant. Ik wou die rijke blanken vinden.
(Laughter)
(Gelach)
So I looked for that glimpse. As I furthered my career in teaching others how to financially manage money and invest, I soon learned that I had to take responsibility for my own actions. True, I grew up in a very complex environment, but I chose to commit crimes, and I had to own up to that. I had to take responsibility for that, and I did. I was building a curriculum that could teach incarcerated men how to manage money through prison employments. Properly managing our lifestyle would provide transferrable tools that we can use to manage money when we reenter society, like the majority of people did who didn't commit crimes. Then I discovered that according to MarketWatch, over 60 percent of the American population has under 1,000 dollars in savings. Sports Illustrated said that over 60 percent of NBA players and NFL players go broke. 40 percent of marital problems derive from financial issues. What the hell?
Dus zocht ik die glimp. Terwijl ik verder ging met mijn carrière in lesgeven over hoe met geld om te gaan en te investeren, leerde ik snel dat ik verantwoordelijkheid moest nemen voor mijn eigen daden. Het is waar, ik groeide in een moeilijke omgeving op, maar ik koos ervoor misdrijven te plegen en ik moest dat toegeven. Ik moest er verantwoordelijkheid voor nemen en dat deed ik. Ik werkte aan een leerplan dat gevangenen kon aanleren financieel gezond te blijven door middel van gevangenisjobs. Een verantwoordelijke levensstijl kan ons erbij helpen om goed met geld om te gaan als we in de maatschappij terugkomen, zoals de meeste mensen deden die geen misdrijf pleegden. Toen ontdekte ik dat volgens MarketWatch meer dan 60 procent van de Amerikaanse bevolking minder dan 1.000 dollar spaargeld heeft. Sports Illustrated zei dat meer dan 60 procent van de NBA-spelers en de NFL-spelers bankroet gaan. 40 procent van huwelijksproblemen komen voort uit financiële problemen. Wat in hemelsnaam?
(Laughter)
(Gelach)
You mean to tell me that people worked their whole lives, buying cars, clothes, homes and material stuff but were living check to check? How in the world were members of society going to help incarcerated individuals back into society if they couldn't manage they own stuff? We screwed.
Wil je me zeggen dat mensen hun hele leven werken, auto's, kleren, huizen en spullen kopen, maar van loonbriefje naar loonbriefje leven? Hoe, in hemelsnaam, kunnen leden van de maatschappij gevangenen helpen om te integreren in de maatschappij, als ze hun eigen zaken niet kunnen beheren? Wij waren ten dode opgeschreven.
(Laughter)
(Gelach)
I needed a better plan. This is not going to work out too well. So ... I thought. I now had an obligation to meet those on the path and help, and it was crazy because I now cared about my community. Wow, imagine that. I cared about my community.
Ik had een beter plan nodig. Dit gaat niet goed aflopen. Dus ... Ik dacht na. Ik had nu een verplichting om de betrokkenen op te zoeken en te helpen, en het was gek, want nu gaf ik om mijn gemeenschap. Wauw, wie had dat gedacht? Ik gaf om mijn gemeenschap.
Financial illiteracy is a disease that has crippled minorities and the lower class in our society for generations and generations, and we should be furious about that. Ask yourselves this: How can 50 percent of the American population be financially illiterate in a nation driven by financial prosperity? Our access to justice, our social status, living conditions, transportation and food are all dependent on money that most people can't manage. It's crazy! It's an epidemic and a bigger danger to public safety than any other issue.
Financieel analfabetisme is een ziekte die vele minderheden en de armere klasse in onze samenleving verlamd over verschillende generaties heen en we zouden daarover woest moeten zijn. Vraag jezelf af: hoe kan het dat 50 procent van de Amerikaanse bevolking financieel ongeletterd is in een natie aangedreven door financiële vooruitgang? Onze toegang tot recht, onze sociale status, levensomstandigheden, transport en voedsel zijn allemaal afhankelijk van geld dat de meesten niet kunnen beheren. Dat is gestoord! Het is een epidemie en een groter gevaar voor de openbare veiligheid dan enig andere kwestie.
According to the California Department of Corrections, over 70 percent of those incarcerated have committed or have been charged with money-related crimes: robberies, burglaries, fraud, larceny, extortion -- and the list goes on. Check this out: a typical incarcerated person would enter the California prison system with no financial education, earn 30 cents an hour, over 800 dollars a year, with no real expenses and save no money. Upon his parole, he will be given 200 dollars gate money and told, "Hey, good luck, stay out of trouble. Don't come back to prison." With no meaningful preparation or long-term financial plan, what does he do ... ? At 60? Get a good job, or go back to the very criminal behavior that led him to prison in the first place? You taxpayers, you choose. Well, his education already chose for him, probably.
Volgens het Californisch gevangeniswezen heeft meer dan 70 procent van de gevangenen geldgerelateerde misdrijven gepleegd of werd ervoor in beschuldiging gesteld: overvallen, inbraken, fraude, diefstal, vervalsing -- en de lijst gaat verder. Luister hier: een doorsnee gevangene komt het Californisch gevangenissysteem binnen zonder financiële kennis, verdient 30 cent per uur, meer dan 800 dollar per jaar, zonder echte uitgaven en zal niet sparen. Bij zijn voorwaardelijke vrijlating krijgt hij 200 dollar en wordt hem gezegd: "Hé, veel geluk, blijf uit de problemen en kom niet terug naar de gevangenis." Zonder serieuze voorbereiding of financiële langetermijnplanning, wat doet hij ... ? Op z'n 60ste? Een goede baan vinden of terugkeren naar hetzelfde crimineel gedrag dat hem nou precies in de gevangenis deed belanden? Belastingbetalers, jullie kiezen. Zijn opleiding heeft waarschijnlijk al voor hem gekozen.
So how do we cure this disease? I cofounded a program that we call Financial Empowerment Emotional Literacy. We call it FEEL, and it teaches how do you separate your emotional decisions from your financial decisions, and the four timeless rules to personal finance: the proper way to save, control your cost of living, borrow money effectively and diversify your finances by allowing your money to work for you instead of you working for it. Incarcerated people need these life skills before we reenter society. You can't have full rehabilitation without these life skills. This idea that only professionals can invest and manage money is absolutely ridiculous, and whoever told you that is lying.
Dus hoe kunnen we deze ziekte genezen? Ik richtte een programma mee op dat we Financiële Emancipatie Emotionele Geletterdheid noemen. We noemen het FEEG en het leert je hoe je emotionele beslissingen te scheiden van je financiële beslissingen en de vier tijdloze regels van persoonlijke financiën: de juiste manier van sparen, uitgaven onder controle houden, geld effectief lenen en het spreiden van je financiën door je geld voor je te laten werken in plaats van ervoor te werken. Gevangenen hebben deze vaardigheden nodig voor ze terugkomen in de samenleving. Er is geen volledig rehabilitatie zonder deze vaardigheden. Het idee dat enkel deskundigen geld kunnen investeren en beheren is absoluut belachelijk en wie je dat vertelt, liegt.
(Applause)
(Applaus)
A professional is a person who knows his craft better than most, and nobody knows how much money you need, have or want better than you, which means you are the professional. Financial literacy is not a skill, ladies and gentlemen. It's a lifestyle. Financial stability is a byproduct of a proper lifestyle. A financially sound incarcerated person can become a taxpaying citizen, and a financially sound taxpaying citizen can remain one. This allows us to create a bridge between those people who we influence: family, friends and those young people who still believe that crime and money are related. So let's lose the fear and anxiety of all the big financial words and all that other nonsense that you've been out there hearing. And let's get to the heart of what's been crippling our society from taking care of your responsibility to be better life managers. And let's provide a simple and easy to use curriculum that gets to the heart, the heart of what financial empowerment and emotional literacy really is.
Een deskundige is een persoon die zijn ambacht beter kent dan de meesten en niemand weet beter hoeveel geld je nodig hebt, al hebt of wilt dan jezelf, dit wil zeggen dat jij de deskundige bent. Financiële kennis is geen vaardigheid, dames en heren. Het is een levensstijl. Financiële stabiliteit is een bijproduct van een degelijke levensstijl. Een financieel gezonde gevangene kan een belastingbetalende burger worden en een financieel gezonde belastingbetalende burger kan dit blijven. Dit laat ons toe om een brug te bouwen tussen de mensen die we beïnvloeden: familie, vrienden en die jonge mensen die nog altijd geloven dat er een verband is tussen criminaliteit en geld. Dus laten we de vrees en angst verliezen voor alle moeilijke financiële termen en alle andere flauwekul die je gehoord hebt. En laten we naar de kern gaan van wat onze samenleving heeft verlamd door onze verantwoordelijkheid op te nemen om ons leven beter te beheersen. En laten we een simpel en gebruiksvriendelijk leerplan aanbieden dat gaat tot de kern van wat financiële emancipatie en emotionele geletterdheid werkelijk is.
Now, if you're sitting out here in the audience and you said, "Oh yeah, well, that ain't me and I don't buy it," then come take my class --
Als je hier in het publiek zit en zegt: "O ja, nou, dat ben ik niet en ik geloof het niet", kom dan mijn klas volgen --
(Laughter)
(Gelach)
so I can show you how much money it costs you every time you get emotional.
zodat ik je kan tonen hoeveel geld het je kost
(Applause)
iedere keer dat je emotioneel wordt.
(Applaus)
Thank you very much. Thank you.
Heel erg bedankt. Dank je.
(Applause)
(Applaus)