These days, I find it easy to look in the mirror. This used to be the case, too, because I learned to be a drag queen alone, Back then, in the early noughties, there was no cultural mirror for someone like me. There was no chance of switching on Netflix and finding someone who looks like you, and Lily Savage never quite made it to the Woolworths bargain bin if she ever made it to the dizzying heights of VHS at all. So there was me and a mirror, and that's the only place I saw myself for a long time.
Ngày nay, tôi không còn thấy khó khăn khi nhìn vào gương. Việc này không phải là mới lạ bởi tôi đã phải học cách làm drag queen một mình. Hồi đó, trong đầu thập niên 2000, không hề có một tấm gương nào để tôi có thể noi theo. Không có cách nào để bật Netflix lên và tìm thấy một người nhìn giống bạn, và Lily Savage chưa lọt vào thùng hàng mặc cả của Woolworths nếu bà ấy không vươn đến đỉnh cao của thời kỳ băng VHS. Bởi vậy chỉ có mỗi tôi và chiếc gương, và chỉ có ở đây là tôi thấy bản thân trong thời gian dài.
It will be over a decade until this part of me became more than a mere reflection. And in that time, what happened would change my relationship with that mirror. In that decade, I came out as gay at a Catholic state comp in the working class North West, and I survived. But as with anything that unsmooths the edges of normal society, that coming out brought with it a daily dose of judgment and therein shame from almost everyone around me, shame that was heard and felt and internalized and often replicated by me.
Phải hơn một thập kỷ để phần này của tôi không còn là một hình ảnh phản chiếu. Và trong khoảng thời gian đó, có những thứ đã làm thay đổi mối quan hệ của tôi và chiếc gương. Thập kỷ đó, tôi công khai là người đồng tính tại một tiểu bang theo Công giáo trong tầng lớp lao động ở Tây Bắc và tôi đã sống sót. Nhưng với bất cứ thứ gì đi ngược lại với định kiến xã hội, việc công khai này đã kéo theo những ánh mắt phán xét và trong đó là nỗi ô nhục từ hầu như mọi người quanh tôi, một nỗi nhục đã được nghe thấy, cảm nhận và tiếp thu và thường được tôi lặp lại.
Commonly, when we think about shame, we imagine it at the extreme end of the spectrum, anything from years of intense dieting to keep up with extreme Western beauty standards, all the way to things like honor violence. But for me, my shame existed at the long end of the tail of the shame monster, as self-hatred. Now, this didn't really affect anyone else. On the surface, I was fat, feminine, gay, spotty, ginger. I didn't really have much going for me, by society's standards. But what I did have was a killer, if not overcompensatory, bitchy gay personality, and I was not afraid to use it. If you were going to throw a rock at me and call me a faggot, then I'll barb you back by telling you that one day when I'm famous, you'll be licking my boots clean and begging me for employment.
Thường khi chúng ta nghĩ về ô nhục, chúng ta tưởng tượng nó ở mức cực hạn, bất cứ thứ gì từ nhiều năm ăn kiêng để theo kịp các tiêu chuẩn khắt khe về sắc đẹp của phương Tây, cho đến những thứ như bạo lực danh dự. Nhưng đối với tôi, nỗi nhục của tôi tồn tại ở cuối đuôi con “quái vật ô nhục” ở dạng thù ghét bản thân. Thực ra, điều này không làm ảnh hưởng đến ai. Bề ngoài, tôi mập, nữ tính, đồng tính, tàn nhang, tóc đỏ. Tôi không có ưu điểm gì, theo tiêu chuẩn của xã hội. Nhưng thứ tôi có lại là một tính cách vô cùng gắt gỏng của một người đồng tính, và tôi không ngần ngại để dùng nó. Nếu bạn có ý định ném đá vào tôi và gọi tôi là thằng đồng bóng, thì tôi sẽ đáp trả lại bằng cách cho bạn biết rằng ngày tôi nổi tiếng bạn sẽ phải liếm sạch giày tôi và cầu xin cho có việc làm.
(Tsk)
(Tặc lưỡi)
We all reproduce shameful and shaming behaviors, because we're all trying to escape our own shame. And as the shame monster swallowed me whole, I couldn't find myself in the mirror.
Chúng ta làm người khác cảm thấy hổ thẹn vì chúng ta đều cố thoát khỏi nỗi xấu hổ của mình. Và khi con “quái vật ô nhục” nuốt trọn tôi, tôi không còn thấy mình trong gương.
Eventually, I left my hometown and went to a rather posh university that my whole town had celebrated my acceptance at with glee. And when I arrived there, I started to tell lies about my upbringing. Not big ones. There's only so many vowels you can drop until someone realizes you're not landed gentry. But I started to say things like, "I'd read that book" when I hadn't, I started to tell people I'd grown up in Manchester, when really, it was two hours north of there. I spent time alone in the mirror, like I had with my drag persona all those years ago, trying to change the way I speak just a little. To the world, I was easy. I worked hard to fit myself into a neat storyline, the friendly gay Mancunian, when really I knew that the swathing complexities of my identity couldn't fit inside a storyline. And if I was found out, I was terrified that I'd be cast out. And so the self-hate ensued once again.
Cuối cùng, tôi rời quê hương và đến một trường đại học khá sang chảnh đến mức cả khu phố ăn mừng việc tôi nhập học. Và khi tôi đến đó, tôi bắt đầu nói dối về tuổi thơ mình. Không đáng kể lắm đâu. Bạn chỉ có thể bỏ đi một vài nguyên âm đến khi ai đó nhận ra bạn không phải quý tộc. Nhưng tôi bắt đầu nói những điều như: “Tôi đã đọc cuốn sách đó” dù tôi chưa đọc. Tôi bắt đầu nói với mọi người rằng tôi lớn lên ở Manchester, nhưng tôi sống cách đó hai tiếng về hướng bắc. Tôi đã sống trong gương một mình như cách tôi làm với nhân cách drag những năm tháng ấy, cố gắng thay đổi cách mình nói một chút. Đối với thế giới, tôi đơn giản. Tôi đã khổ công để hòa nhập vào một cốt truyện giản dị, một người Manchester đồng tính thân thiện, nhưng thực chất tôi biết rằng sự phức tạp trong danh tính của tôi không thể vừa vào cốt truyện. Và nếu tôi bị phát hiện, tôi sợ mình sẽ bị cho ra rìa. Và thế là tôi lại tiếp tục thù ghét bản thân mình.
Now, what does self-hate look like? What does it feel like? It sounds pretty intense, but it's actually way more boring and way less dramatic than vile gouts of hatred towards who you are. For me, self-hatred was about not believing things that were objectively true. It was about looking in the mirror and seeing something monstrous. It was about looking in the mirror and seeing something not deserving of love or respect from myself and others. It was about looking in the mirror and wanting to change parts of myself: my weight, my gender, my sexuality, my class -- so extremely that you commit acts of self-harm and self-denial. I lied, I judged, I bitched. I changed the way I spoke. And I had so much extreme sex that I would find myself, years later, recalling all the times my consent had been breached because it's what I thought I deserved. Sidebar, to say that extreme sex, when practiced safely and consensually, can be some of the best sex. But as my grandma would have said, I was in a pickle. I looked in the mirror and I saw something monstrous. But I managed to persuade those around me that I was fabulous.
Vậy, thù hận bản thân nhìn như thế nào? Nó cảm giác ra sao? Nghe có vẻ rất dữ dội, nhưng thực chất nó tẻ nhạt hơn nhiều và ít kịch tính hơn những sự căm ghét đối với con người của bạn. Với tôi, thù hận bản thân từng là không tin tưởng điều gì cho dù nó là sự thật khách quan. Nó có nghĩa là nhìn vào gương và thấy một thứ quái dị. Nó có nghĩa là nhìn vào gương và nhìn thấy một thứ không đáng được tôi hoặc bất kì ai yêu thương và tôn trọng. Nó có nghĩa là nhìn vào gương và mong muốn thay đổi cân nặng, giới tính, xu hướng tính dục, tầng lớp của tôi đến mức mà tôi làm hại bản thân và phủ nhận chi tiết đó của mình. Tôi nói dối, tôi phán xét, tôi oán trách. Tôi đã thay đổi cách tôi nói. Và tôi có quan hệ tình dục “cực độ” đến mức nhiều năm sau tôi vẫn nhớ đến những lần sự đồng ý của tôi bị lợi dụng bởi vì tôi nghĩ rằng mình đáng bị vậy. Nói thêm, về quan hệ tình dục “cực độ“, khi thực hiện an toàn và đồng lòng, sẽ là lần quan hệ tuyệt nhất. Nhưng như bà tôi đã nói, tôi đã ở trong hoàn cảnh khó khăn. Tôi nhìn mình trong gương, mà tôi đã thấy thứ gì đó quái dị. Nhưng tôi đã thuyết phục được mọi người xung quanh rằng tôi rất tuyệt.
The first time I performed in drag, I was 19, and to put it lightly, I was not fabulous. But so was everyone. And the standard back then, in 2011, was much lower than it is now. And, you know, the people of my repressed generation were just pretty happy to see something different. But ... As bad as I might have been, this experience was such a liberatory process, something that Oprah might have called an aha moment, because for the first time, this thing I'd only ever really seen in a mirror was real. She was tangible. And what's more, she was adored by a crowd of people.
Lần đầu tôi trình diễn drag là khi tôi 19, và nói một cách nhẹ nhàng, tôi không hề tuyệt vời. Nhưng ai cũng vậy cả. Tiêu chuẩn hồi đó trong năm 2011 thấp hơn rất nhiều so với hiện tại. Và những người ở thế hệ bị đàn áp của tôi chỉ cần thấy được những thứ khác biệt là đã vui rồi. Tuy là tôi có tệ đến cỡ nào thì đó vẫn là một trải nghiệm thật tự do, một trải nghiệm mà Oprah sẽ gọi là khoảnh khắc “Aha”, bởi đây là lần đầu tiên thứ tôi chỉ thấy trong chiếc gương đã trở thành sự thật. Cô ấy hữu hình. Và hơn thế nữa, cô ấy được yêu mến bởi đám đông.
Drag continued this way for a while, until the barrier between the mirror and the real world faded away. I had admitted my most shameful desires to the world, and somewhere in some pockets of some worlds that I never knew existed, she was adored. So I started to drop my vowels more. I started to talk about Lancaster more. I started to wear ball gowns in the street, and I started to fall back in love with what I saw in the mirror. Eventually, everyone around me followed suit -- my friends, my family, my lovers. She became a place of value, and of power, and of uplift. She became what she'd been in the mirror all those years ago -- a savior.
Nghề giả nữ tồn tại như thế một thời gian cho đến khi ranh giới giữa chiếc gương và thế giới thực mờ dần. Tôi thừa nhận ham muốn đáng xấu hổ nhất của tôi cho thế giới và ở một nơi mà chính tôi chưa từng nghĩ có tồn tại trên đời, cô ấy đã được yêu mến. Thế là tôi bỏ những nguyên âm nhiều hơn. Tôi bắt đầu nói về Lancaster nhiều hơn. Tôi bắt đầu mặt áo dạ hội trên đường, và tôi bắt đầu yêu thương lại những gì tôi nhìn thấy trong gương. Cuối cùng, mọi người quanh tôi làm theo -- bạn bè, gia đình, người yêu của tôi. Cô ấy trở nên có giá trị, có quyền lực, và là nơi nương tựa. Cô trở thành thứ đã tồn tại trong chiếc gương của nhiều năm ấy, một vị cứu tinh.
So I did what anyone who found their power source would do, and I leaned in as archcapitalist Sheryl Sandberg would say, and I journeyed to the heart of the queer motherland, East London. There, I had queer sex, I made queer friends, I wore queer clothes, and I built myself a job where I could dress like this every day, worshiping at the feet of the Northern women who raised me, and be celebrated for it. It's kind of a wild thing to get your head around, the idea of being celebrated for something you were so painfully derided for before.
Thế là tôi làm điều mà ai đã tìm được nguồn sức mạnh sẽ làm, và tôi đã tiến thân như nhà tư bản tổng thể Sheryl Sandberg đã nói, và tôi thăm quê hương người đồng tính nam, ở Đông London. Ở đó, tôi có quan hệ tình dục đồng tính, quen bạn đồng tính, tôi mặc đồ cho người đồng tính, và tôi làm việc ở môt nơi tôi có thể mặc đồ tôi thích mỗi ngày, tôi trân trọng những người phụ nữ mà đã nuôi dạy tôi, và tôi được mọi người ca ngợi. Nghe thì có vẻ lạ lắm, việc mọi người ca ngợi thứ mà từng khiến bạn phải trải qua đớn đau.
But my journey to shamelessness was not over. Funny how years of deep embedded circuitry takes a little while to untangle. See, I'd made this bubble, this shame-free bubble where everything about me was celebrated. And one night on the way home from a gig in drag, I was beat so badly that I was hospitalized, by a homophobic passer by. The shame flooded out of my internal boxes and filled me up. I went to so many dark places in my head. I'm loathe to repeat them, but I asked myself questions like "What if everyone who's ever said anything bad about me was right? What if I deserve all of this shame?"
Nhưng hành trình vượt qua mặc cảm của tôi chưa dừng lại ở đó. Vẫn cần thêm thời gian để “gỡ rối” những năm tháng bị dồn nén ấy. Bản thấy đó, tôi đã tạo cho bản thân một nơi mà mọi thứ về tôi được tôn vinh. Và một hôm, trên đường về nhà từ buổi biểu diễn drag, tôi bị đánh đập tệ đến mức tôi phải nhập viện, do một người kì thị đồng tính. Nỗi ô nhục dường như đã chiếm trọn hết tôi. Tâm trí tôi đã đi đến những nơi rất tăm tối. Và dù tôi ghét lặp lại nó, tôi đã hỏi bản thân những câu như: “Có khi nào những thứ tồi tệ người khác nói về mình là đúng? Có khi nào mình đáng phải xấu hổ?”
I had some work to do, and I was a bit too shaken to stay around in London, so I took a train from Euston back home to Lancaster, and I spent some time healing. And I worked hard to fall in love with the things I thought I'd left behind, the things I'd loved about Lancaster, growing up. The people there, the way we connect, Jan down the SPAR shop, who sells fags, the boys who give you a bit of a look but respect you nonetheless. And I came back to London with more of an awareness of my value, of my history. I had been dressing differently since the attack. I was wearing all black, plain clothes, trying to blend in, because when I was at home in Lancaster, I realized that safety was more important to me than curing myself of shame, and I can't do the latter if I don't have the former.
Tôi có vấn đề cần giải quyết, nhưng tôi đã quá tổn thương để ở lại London, nên tôi đã bắt chuyến tàu từ Euston về quê nhà ở Lancaster để tôi có thể hồi phục. Và tôi đã cố gắng để yêu thương lại những thứ tôi đã bỏ quên, những thứ mà tôi yêu về Lancaster khi lớn lên. Con người ở đó, cách mọi người kết nối, Jan ở tiệm SPAR bán thuốc lá, những bé trai nhìn bạn lạ lẫm nhưng vẫn tôn trọng bạn. Và tôi quay lại London với một nhận thức cao hơn về giá trị bản thân, về lịch sử bản thân. Từ ngày tôi bị tấn công, tôi đã ăn mặc khác đi. Tôi mặc đồ đen, vô cùng tầm thường để có thể hòa nhập hơn, bởi vì khi tôi về Lancaster, tôi nhận ra sự an toàn của tôi quan trọng hơn là giải quyết nỗi nhục, và tôi không thể làm cái thứ hai nếu không có cái thứ nhất.
But while I was up in Lancaster, I'd also had another realization. I realized that everybody suffers with shame. Even my attacker. This was another aha moment, a moment so liberatory that it confused me for a while. The fact that I wasn't alone in this, that everyone suffers from shame. Normality is God and everyone's a sinner, I realized. I got obsessed with that. I started looking everywhere and seeing shame in people's behaviors, from their silence to their violence, from their gender-reveal parties to their big white weddings. Even my attacker. He was so filled with shame because of what masculinity had done to him that upon seeing my difference, he lashed out at me with his fists. Rather than curing my shame, I had to work hard to reimagine it as something that we all carry around with us, like little pebbles attached to our back in a rucksack. It's something that affects us all, that causes harm in us all and causes us to perpetuate harm outwards to others too. I also realized I was existing in a complicated interplay of narcissism, self-hate and shame too, where I wanted everyone to accept everything about me. And until then, until that moment, I would see something monstrous in the mirror. But I realized that I don't need everyone to accept everything about me. Jan down the SPAR shop who sells fags has way bigger problems than my gender, my class, my sexuality. She's got her own shame to deal with. But what we do need -- well, I need -- is the ability to live safely. The ability to walk down the street in drag and not have some homophobic passerby do what he did to me. And the way we do that is by doing some shame-work. It's about looking inside and realizing that all the boxes that had been put there by the world are a lie. All the things that you've had to shave off to make yourself smooth, bring them back. There's power there, there's value there. There's beauty there. Shame-work is social work -- it's time we all did a bit. These days, I find it easy to look in the mirror.
Nhưng khi tôi về Lancaster, tôi đã nhận ra thêm một điều khác. Tôi nhận ra là ai cũng có nỗi xấu hổ. Người đã tấn công tôi cũng vậy. Đây cũng là một khoảnh khắc “Aha”, một khoảnh khắc quá đỗi tự do mà nó làm tôi bối rối một lúc. Và sự thật là không phải mỗi tôi trải qua việc này mà ai cũng vậy Điều bình thường là Chúa trời và mọi người đều là tội nhân, tôi nhận ra. Tôi bị ám ảnh bởi nó. Tôi bắt đầu tìm ở mọi nơi và thấy sự hổ thẹn trong hành vi của họ từ sự im lặng đến bạo lực của họ, từ các bữa tiệc tiết lộ giới tính của con họ đến đám cưới lớn của họ. Ngay cả kẻ tấn công tôi. Hắn quá xấu hổ bởi điều mà sự nam tính đã làm với hắn rằng khi thấy sự khác biệt của tôi, hắn đã tấn công tôi với nắm đấm. Thay vì điều trị sự xấu hổ của mình, tôi đã cố gắng nhìn nó khác đi, như một thứ mà ta đều mang theo bên mình. Như hòn sỏi nhỏ đính vào lưng của chúng ta trong cái sắc. Đó là thứ ảnh hưởng đến tất cả chúng ta, tổn hại đến chúng ta và khiến chúng ta mãi làm tổn thương người khác nữa. Tôi cũng nhận ra mình tồn tại trong một vòng lặp phức tạp của sự tự ái, ghét bản thân và cả nỗi hỗ thẹn nơi mà tôi muốn tất cả mọi người phải chấp nhận mọi thứ về mình. Và đến lúc đó, chỉ cho đến lúc đó, tôi như thấy thứ gì đó quái dị trong gương. Để nhận ra rằng tôi không cần mọi người phải chấp nhận mọi thứ về tôi. Jan ở tiệm SPAR bán thuốc lá có vấn đề lớn hơn cả chuyện giới tính, vị thế, xu hướng tính dục của tôi. Cô ấy có nỗi xấu hổ cần giải quyết. Nhưng thứ ta cần có -- mà tôi cần có -- là được sống an toàn. Là được đi bộ trên phố khi giả nữ mà không phải sợ những người kì thị đồng tính. Và để đạt được điều đó thì ta phải đối mặt với nỗi xấu hổ. Ta phải nhìn sâu bên trong và nhận ra tất cả các “chiếc hộp” đã được đặt ở đó bởi xã hội là không phải sự thật. Những thứ bạn đã phải cắt giảm bớt đi để bản thân thoải mái, hãy mang chúng trở lại. Nó có quyền lực, có giá trị. Nó có vẻ đẹp. Việc đối mặt với nỗi xấu hổ cũng là việc xã hội -- đã đến lúc ta nên làm. Ngày nay, tôi không còn thấy khó khăn khi nhìn vào gương.
Thank you for coming to my TED talk.
Cảm ơn vì đã theo dõi TED talk của tôi.