I'm delighted to be here. I'm honored by the invitation, and thanks. I would love to talk about stuff that I'm interested in, but unfortunately, I suspect that what I'm interested in won't interest many other people. First off, my badge says I'm an astronomer. I would love to talk about my astronomy, but I suspect that the number of people who are interested in radiative transfer in non-gray atmospheres and polarization of light in Jupiter's upper atmosphere are the number of people who'd fit in a bus shelter. So I'm not going to talk about that. (Laughter)
Алдарыңызда сөз сөйлеуге қуаныштымын. Мені шақырғандарыңызға көп рахмет. Менің қызықты нәрселер жайында сөйлескім келеді, бірақ менің ойымша, маған қызықты заттар басқаларға онша қызықты болмас. Менім бейджигімде – астроном деп жазылған сондықтан, әрине мен астрономия жайында сөйлескім келеді бірақ мен күдіктенемін, сұр емес атмосферадағы радиациялық жылу алмасу мәселесі немесе Юпитердің мезо және термоферасындағы жарықтың поляризациялауына қызығатын адамдарды бір аялдама алаңына сыйдыруға болады Сондықтан мен астрономия жайында сөз қозғамаймын. (Залдағы күлкі)
It would be just as much fun to talk about some stuff that happened in 1986 and 1987, when a computer hacker is breaking into our systems over at Lawrence Berkeley Labs. And I caught the guys, and they turned out to be working for what was then the Soviet KGB, and stealing information and selling it. And I'd love to talk about that -- and it'd be fun -- but, 20 years later ... I find computer security, frankly, to be kind of boring. It's tedious. I'm --
Мүмкін 1986 - 1987 жылдардағы оқиғалар туралы ол кезде хакерлер біздің жүйелерімізді бұзған Беркли лабораторияларында орналасқан Мен сол жігіттерді ұстап алдым олар кезінде КГБ-ға қызмет жасаған, ақпаратты ұрлап, сосын оны сатқан екен Әрине осының бәрін талқылау күшті /қызық/ болар еді алайда, қазір, 20 жылдан соң, шынымды айтсам, компьютерлік қауіпсіздік тақырыбы іш пыстырады жалығып кеткендеймін Сондықтан мен...
The first time you do something, it's science. The second time, it's engineering. A third time, it's just being a technician. I'm a scientist. Once I do something, I do something else. So, I'm not going to talk about that. Nor am I going to talk about what I think are obvious statements from my first book, "Silicon Snake Oil," or my second book, nor am I going to talk about why I believe computers don't belong in schools.
Бірдеңені бірінші болып жасасаңыз – оны ғылым дейді Егер соны екінші рет жасасаңыз – қолданбалы ғылым дейді Үшінші рет қайталанса – ол кәсіпке айналады Мен ғалыммын ғой. Мен бір нәрсені жасағаннан кейін, тез арада басқа тақырыптарға ауысып кеткім келеді. Сондықтан мен қауіпсіздік туралы сөйлемеймін. Оған қоса, менің кітаптарымдағы айдай анық тезистерді, бірінші кітап - Silicon Snake Oil жайында да не болмаса, екінші кітап жайында да сөйлемеймін Мен қазір компьютерлердің орны мектептен тыс жерде болуы тиіс екеніне сенемін
I feel that there's a massive and bizarre idea going around that we have to bring more computers into schools. My idea is: no! No! Get them out of schools, and keep them out of schools. And I'd love to talk about this, but I think the argument is so obvious to anyone who's hung around a fourth grade classroom that it doesn't need much talking about -- but I guess I may be very wrong about that, and everything else that I've said. So don't go back and read my dissertation. It probably has lies in it as well.
Менің ойымша, айналамызда мектептерде компьютерлер көп болу қажет деген таратылатын ой – теріс ой Керек емес! Қажеті жоқ! Меніңше, компьютерлерді мектептерден алып тастап, оқушылардан алыс ұстау керек! Әрине, бұл жайында сөйлесу жаман емес еді бірақ, менің ойымша, бұл позициям 4-ші сыныптағы сабақтарға қатысқан әр адамға анық сондықтан бұл тақырыптағы пікірталас мәнсіз. Алайда мен, мектеп туралы немесе басқа айтылған, жазылған мәселелер туралы қателесуім мүмкін Сондықтан менің диссертациямды оқымаңдар. өйткені оның ішінде де қателер толып жатқан шығар.
Having said that, I outlined my talk about five minutes ago. (Laughter) And if you look at it over here, the main thing I wrote on my thumb was the future. I'm supposed to talk about the future, yes? Oh, right. And my feeling is, asking me to talk about the future is bizarre, because I've got gray hair, and so, it's kind of silly for me to talk about the future. In fact, I think that if you really want to know what the future's going to be, if you really want to know about the future, don't ask a technologist, a scientist, a physicist. No! Don't ask somebody who's writing code.
Мен өз баяндама тақырыбын 5 минут бұрын жоспарладым (Залдағы күлкі) егер де сіз менің қолыма қарасаңыз Сөзімдегі ең маңыздысы – мына бас саусақта – болашақ. Мен болашақ туралы сөйлеуім керек қой? Бірақ меніңше, мені болашақ туралы сұрау қате өйткені мен ақ шаштымын сондықтан маған болашақ туралы айту - ақмақтық Егер болашақтың құрамы туралы шынымен де білгіңіз келсе егер шынымен де соны білгіңіз келсе, оны инженер, технолог немесе физиктен сұрау керек емес. Программистен де сұрамай-ақ қойыңыз.
No, if you want to know what society's going to be like in 20 years, ask a kindergarten teacher. They know. In fact, don't ask just any kindergarten teacher, ask an experienced one. They're the ones who know what society is going to be like in another generation. I don't. Nor, I suspect, do many other people who are talking about what the future will bring. Certainly, all of us can imagine these cool new things that are going to be there. But to me, things aren't the future. What I ask myself is, what's society is going to be like, when the kids today are phenomenally good at text messaging and spend a huge amount of on-screen time, but have never gone bowling together?
Егер адамзаттың болашағы 20 жылдан соң қандай болмақ деген сауалыңыз бар болса, балабақшадағы тәрбиешіден сұраңыз. Ол біледі. Әрине кез келгенінен емес, тәжірибесі молынан. Тек қана олар – келесі ұрпақ қандай болатынын біледі Бірақ мен, немесе болашақ туралы сөйлейтін басқа адамдар білмейді. Әрине, арамыздағы көпшілік, болашақта пайда болатын қызықты нәрселерді елестете аламыз бірақ мен үшін болашақ - заттардан құралмаған. Сондықтан мен, болашақ қандай деп ойлаймын қазірдің өзіде, жас ұрпақ смс-ті тамаша қолданады экран алдында ұзақ уақыт өткізеді, алайда ешқашан бірге боулингке бармаған.
Change is happening, and the change that is happening is not one that is in software. But that's not what I'm going to talk about. I'd love to talk about it, it'd be fun, but I want to talk about what I'm doing now. What am I doing now? Oh -- the other thing that I think I'd like to talk about is right over here. Right over here. Is that visible? What I'd like to talk about is one-sided things. I would dearly love to talk about things that have one side. Because I love Mobius loops. I not only love Mobius loops, but I'm one of the very few people, if not the only person in the world, that makes Klein bottles. Right away, I hope that all of your eyes glaze over. This is a Klein bottle. For those of you in the audience who know, you roll your eyes and say, yup, I know all about it. It's one sided. It's a bottle whose inside is its outside. It has zero volume. And it's non-orientable. It has wonderful properties. If you take two Mobius loops and sew their common edge together, you get one of these, and I make them out of glass. And I'd love to talk to you about this, but I don't have much in the way of ... things to say because -- (Laughter)
Бәрі де өзгеруде, бірақ бұл өзгерістер компьютер программаларында емес. Бірақ мен бұл туралы сөйлемеймін. Әрине, сөйлесуге болар еді алайда, мен қазір, немен айналысып жатқаным туралы баяндайын. Мен қазір немен айналысудамын? Менің айтпағым дәл мына жерде жазылған. Көріне ме? Мен бір ғана жағы бар заттар туралы сөйлескім келеді. Мен тек қана, бір жағы бар заттар туралы сөйлеуге құштармын. Мен Мебиус ленталарын жақсы көремін. Бірақ тек қана Мебиус ленталарына құштар деп ойлап қалмаңдар. Мен сирек кездесетін, мүмкін тіпті кездеспейтін Клейн шөлмектерін жасайтын адамдардың бірімін. Қазір мұқият қарауыңызды өтінемін бұл - Клейн шөлмегі. Араңызда білетіндер қазір көздерін бадырайтып, мен ол туралы бәрін білемін деп ойлауда. Бұл бір жақты шөлмек, сыртындағысы - ішінде. Қөлемі де жоқ, бағыты да жоқ. Өте ғажайып сипаттары бар Егер, 2 Мебиус лентасын алып, ортақ шекарасы бойынша бекіттірсек осындай нәрсе пайда болады. Бұл жайында әңгімелеу қызықты болар еді бірақ маған бұған қосатын сөз жоқ, өйткені (Күлкі)
(Chris Anderson: I've got a cold.)
(Крис Андерсон: мен тұмауратып тұрмын)
However, the "D" in TED of course stands for design. Just two weeks ago I made -- you know, I've been making small, medium and big Klein bottles for the trade. But what I've just made -- and I'm delighted to show you, first time in public here. This is a Klein bottle wine bottle, which, although in four dimensions it shouldn't be able to hold any fluid at all, it's perfectly capable of doing so because our universe has only three spatial dimensions. And because our universe is only three spatial dimensions, it can hold fluids. So it's highly -- that one's the cool one. That was a month of my life. But although I would love to talk about topology with you, I'm not going to. (Laughter)
Алайда, «ТЕД»-тегі «Д» әрпі – дизайнға жауапты Мен екі жұма бұрын бітірген... шынымды айтсам мен әр түрлі шөлмектерді сатуға жасағам бірақ мен жаңа ғана біреуін бітірген едім, соны көпшілікке көрсеткім келеді, бұл тұңғыш Клейннің шарап шөлмегі! 4 өлшемді кеңістікте сұйықты сақтай алмаса да біздің өлшемімізде – қолдануға болады, өйткені біздің әлемімізде тек қана 3 өлшемді кеңістік бар. және сол 3 өлшемді кеңістік көмегімен бұл шөлмекте сұйық заттарды сақтауға болады. Сондықтан бұл ең керемет шөлмек. Осыған 1 ай өмірім кетті! Топология жайында да сөйлесуге қуанар едім, бірақ ол да қалсын. (Күлкі)
Instead, I'm going to mention my mom, who passed away last summer. Had collected photographs of me, as mothers will do. Could somebody put this guy up? And I looked over her album and she had collected a picture of me, standing -- well, sitting -- in 1969, in front of a bunch of dials. And I looked at it, and said, oh my god, that was me, when I was working at the electronic music studio! As a technician, repairing and maintaining the electronic music studio at SUNY Buffalo. And wow! Way back machine. And I said to myself, oh yeah! And it sent me back.
Осының орнына, мен шешем туралы айтайын, ол өткен жылдың жазында қайтыс болды. Ол барлық аналар сияқты, менің фотоларымды жинаушы еді. Мына слайдты көрсетуге болады ма? Мен, мамам жинаған альбомды қарап отырғанда, бір фотода тұрып түскен едім... жоқ, 1969 жылы кайдағы бір құрылғылар арасында отырған едім Мен осы фотоларға қарап, есіме - ол кезде дыбыс жазу студиясында жұмыс істеп жүрген едім! Жай техник болып, Баффало институтының құрал-жабдықтар студиясында Уақыт машинасы - ол мені өтіп кеткен заманға жіберді.
Soon after that, I found in another picture that she had, a picture of me. This guy over here of course is me. This man is Robert Moog, the inventor of the Moog synthesizer, who passed away this past August. Robert Moog was a generous, kind person, extraordinarily competent engineer. A musician who took time from his life to teach me, a sophomore, a freshman at SUNY Buffalo. He'd come up from Trumansburg to teach me not just about the Moog synthesizer, but we'd be sitting there -- I'm studying physics at the time. This is 1969, 70, 71. We're studying physics, I'm studying physics, and he's saying, "That's a good thing to do. Don't get caught up in electronic music if you're doing physics." Mentoring me. He'd come up and spend hours and hours with me. He wrote a letter of recommendation for me to get into graduate school. In the background, my bicycle. I realize that this picture was taken at a friend's living room. Bob Moog came by and hauled a whole pile of equipment to show Greg Flint and I things about this. We sat around talking about Fourier transforms, Bessel functions, modulation transfer functions, stuff like this. Bob's passing this past summer has been a loss to all of us. Anyone who's a musician has been profoundly influenced by Robert Moog. (Applause) And I'll just say what I'm about to do. What I'm about to do -- I hope you can recognize that there's a distorted sine wave, almost a triangular wave upon this Hewlett-Packard oscilloscope.
Одан кейін басқасын таптым, мына жердегі жігіт – мен. Ал мына адам - Роберт Моог, Моог синтезаторын ойлап тапқан. Ол өткен жылғы тамызда өмірден өтті. Роберт Моог жомарт та мейірімді адам, тамаша инженер Ол мені үйрететін еді. Баффало университетінің 2ші курс студентін сол үшін Трумансбургтан келуші еді тек қана синтезатордың жұмыс принципы жайында емес. Біз осы жерде отырмыз, ол кезде мен физиканы оқып жүрген едім. 1969 әлде 70, 71 жыл шамасы еді. Біз физикамен, мен физикамен айналысатын едік, ол маған: «Сенікі дұрыс, физикамен айналыссаң электронды музыкамен айналыспа» дейтін Келіп көп нәрсе үйрететін маған өте көп уақыт бөлетін, аспирантураға рекомендациялық хат жазған еді Мына жерде фонда менің велосипедым бұл сурет менің досымның қонақжай бөлмесінде жасалған. Боб Моог келіп, өзімен бірге әр түрлі құрал-жабдықтар әкелуші еді, соны маған және Грег Флинтқа көрсетуші еді. Біз Фурье өзгерістері туралы Бессель функциялары, тасымал функциялары туралы сөйлесетін едік Бобтың қазасы бәрімізге ауыр тиді. Өзін музыкант деушілердің бәрі де оның әсерін сезеді. (Ду шапалақ) Ал енді мен немен айналысатынымды айтайыншы. Меніңше, сіздер мына осциллоскопта деформацияланған әбден үшбұрышқа айналған синусоиданы тани аласыз.
Oh, cool. I can get to this place over here, right? Kids. Kids is what I'm going to talk about -- is that okay? It says kids over here, that's what I'd like to talk about. I've decided that, for me at least, I don't have a big enough head. So I think locally and I act locally. I feel that the best way I can help out anything is to help out very, very locally. So Ph.D. this, and degree there, and the yadda yadda. I was talking about this stuff to some schoolteachers about a year ago. And one of them, several of them would come up to me and say, "Well, how come you ain't teaching?" And I said, "Well, I've taught graduate -- I've had graduate students, I've taught undergraduate classes." No, they said, "If you're so into kids and all this stuff, how come you ain't over here on the front lines? Put your money where you mouth is."
О, мен де мына жерге жеткен екенмін ғой! Мына жерде «балалар» деп жазылған! Балалар жайында айтсам, дұрыс бола ма? Мен, өзім үшін, басым жеткілікті үлкен емес деп шештім, сондықтан мен, осы жерде және осы уақытта әрекет жасаймын. Егер мен біреуге көмектесе алсам, осы жерде және осы уақытта көмектесемін. Біреуге кандидаттық дәреже, немесе диплом, сол сияқтылар. 1 жыл бұрын мен бірнеше мектеп мұғалімдерімен сөйлескен едім. Солардың кейбіреулері менен сұраушы еді – неге мен ұстаздықпен айналыспаймын? Мен оларға – менде бірнеше аспирант болғанын, студенттерге курс оқығаным туралы айттым. Ал олар: балаларды соншалықты жақсы көрсең, мектепте сабақ беруің тиіс, - деді Өз сөзіңе тұруың керек дегендей.
Is true. Is true. I teach eighth-grade science four days a week. Not just showing up every now and then. No, no, no, no, no. I take attendance. I take lunch hour. (Applause) This is not -- no, no, no, this is not claps. I strongly suggest that this is a good thing for each of you to do. Not just show up to class every now and then. Teach a solid week. Okay, I'm teaching three-quarters time, but good enough. One of the things that I've done for my science students is to tell them, "Look, I'm going to teach you college-level physics. No calculus, I'll cut out that. You won't need to know trig. But you will need to know eighth-grade algebra, and we're going to do serious experiments. None of this open-to-chapter-seven-and-do-all-the-odd-problem-sets. We're going to be doing genuine physics." And that's one of the things I thought I'd do right now. (High-pitched tone)
Сондықтан мен қазір 8ші сынып оқушыларына, аптасына 4 рет сабақ берудемін, тек анда санда әншейін ғана келіп кету емес... жоқ- жоқ- жоқ! Әрбір сабаққа барамын! Менде түскі тамаққа заңды үзіліс бар! (шапалақ) Бұл... жоқ-жоқ-жоқ, қол шапалақтамаңдар Менім ойымша, әрбіреуіміз осы үлгі жолына түсуіміз керек Тек анда-санда сыныпта ғана емес, әрдайым сабақ беруіміз керек. Мен “ставканың” үштен біріне қанағатпын, осының өзі жаман емес. Мен, өз оқушыларыма маңызды бірдеңе жасадым. Мен оларға, біз физиканы университет деңгейінде зерттейміз дедім. бірақ математикалық анализсіз - біз оны алып тастаймыз, тригонометрияны да алып тастаймыз, бірақ та математиканы 8ші сынып деңгейінде білу қажет болады. Осыған қоса, біз ғылыми эксперименттер өткіземіз. «120-шы бетті ашып, үйде есеп шешу» түрінде емес. Біз шынайы физиканы оқудамыз, мен сіздерге соны көрсеткім келеді. (Шиқыл)
Oh, before I even turn that on, one of the things that we did about three weeks ago in my class -- this is through the lens, and one of the things we used a lens for was to measure the speed of light. My students in El Cerrito -- with my help, of course, and with the help of a very beat up oscilloscope -- measured the speed of light. We were off by 25 percent. How many eighth graders do you know of who have measured the speed of light? In addition to that, we've measured the speed of sound. I'd love to measure the speed of light here. I was all set to do it and I was thinking, "Aw man," I was just going to impose upon the powers that be, and measure the speed of light. And I'm all set to do it. I'm all set to do it, but then it turns out that to set up here, you have like 10 minutes to set up! And there's no time to do it. So, next time, maybe, I'll measure the speed of light!
Қосу алдында тағы бір ауыз сөз. 3 апта бұрын сыныбыммен бір тәжірибе жасағанбыз . Ол, линзалармен байланысты еді, сондықтан біз линзаларды қолдандық, жарық жылдамдығын өлшеу үшін. Эль Серритодағы оқушыларым, менің көмегіммен, осыған қоса, ескі осциллоскоп көмегімен, жарық жылдамдығын өлшедік. Біздің қателік дәрежеміз 25 пайыз еді. Сіз жарық жылдамдығын өлшей алатын неше 8ші сынып оқушысын білесіз? Оған қоса біз дыбыс жылдамдығын өлшедік. Мен, жарық жылдамдығын қалай өлшегенімізді қуана көрсетер едім, мен соған дайындалған да едім, құдыретті күштерді алдап, алдарыңызда жарық жылдамдығын өлшеп, соны жасауға даяр едім, алайды осы жерде, баяндамаға дайындалуға бар болғаны 10 минут беріледі екен! Менде уақыт жетпей қалды, сондықтан келесі жолы жарық жылдамдығын өлшеп берермін.
But meanwhile, let's measure the speed of sound! Well, the obvious way to measure the speed of sound is to bounce sound off something and look at the echo. But, probably -- one of my students, Ariel [unclear], said, "Could we measure the speed of light using the wave equation?" And all of you know the wave equation is the frequency times the wavelength of any wave ... is a constant. When the frequency goes up, the wavelength comes down. Wavelength goes up, frequency goes down. So, if we have a wave here -- over here, that's what's interesting -- as the pitch goes up, things get closer, pitch goes down, things stretch out. Right? This is simple physics. All of you know this from eighth grade, remember? What they didn't tell you in physics -- in eighth-grade physics -- but they should have, and I wish they had, was that if you multiply the frequency times the wavelength of sound or light, you get a constant. And that constant is the speed of sound. So, in order to measure the speed of sound, all I've got to do is know its frequency. Well, that's easy. I've got a frequency counter right here. Set it up to around A, above A, above A. There's an A, more or less. Now, so I know the frequency. It's 1.76 kilohertz. I measure its wavelength. All I need now is to flip on another beam, and the bottom beam is me talking, right? So anytime I talk, you'd see it on the screen. I'll put it over here, and as I move this away from the source, you'll notice the spiral. The slinky moves. We're going through different nodes of the wave, coming out this way. Those of you who are physicists, I hear you rolling your eyes, but bear with me. (Laughter)
Ал, дәл қазір, дыбыс жылдамдығын өлшейік! Дыбыс жылдамдығын өлшеудің нақты тәсілі - оны тойтарып, жаңғырығын қарау. Алайда, менің Ариэль атты оқушым, дыбыс жылдамдығын толқын теңдігі арқылы өлшеуді ұсынды. Бәріміз білетіндей, ол: кез келген толқын үшін жиіліктің оның ұзындығына көбейтіндісі константаға тең. Жиілік өссе, толқын ұзындығы кемиді. Толқын ұзындығы өссе, жиілік кемиді. Алдымызда толқын (Экранды түсіріңізші, ең қызықтысы мына жерде) дыбыс биіктігі өссе, шыңдар жақындайды, ал дыбыс төмендесе, шыңдар алшақтайды. Бұл физиканың қарапайым бөлімі, барлықтарыңыз 8-ші сыныптағы фактілерді білесіз ғой? Алайда, 8-ші сыныпта сізге, мына бір нәрсені, өкінішке орай айтпайды, егер дыбыс немесе жарық жиілігін оның ұзындығына көбейтсе - константа шығады! Бұл константа – дыбыс жылдамдығына тең. Осыған орай, дыбыс ұзындығын өлшеу үшін дыбыстың жиілігін білу қажет. Бұл өте оңай - мына жерде, менде жиілік есептегіші бар. Оны, 2-ші октавадағы ля-ға орнатайын. Енді мен дыбыс жиілігін білемін, ол 1,76 килогерцке тең. Енді толқын ұзындығы кезегі. Маған 2-ші арнаны қосу керек, енді менің сөйлегенім көрінуде. Менің сөйлеген сөзімнің бәрі экранда көрініп тұрады. Мен микрофонды мына жерге жақындатып, дыбыс көзінен алшақтатамын. Сіздер бірте-бірте дыбыс төмендейтінін байқайсыз. Біз, толқынның түрлі-түрлі түйіндері арқылы ал ол, өз кезегінде мына жерден шығады. Физиктер, көізңізді бадырайып отырғанын сезіп тұрмын, бірақ ешқайда кетпеңіздер! (Күлкі)
To measure the wavelength, all I need to do is measure the distance from here -- one full wave -- over to here. From here to here is the wavelength of sound. So, I'll put a measuring tape here, measuring tape here, move it back over to here. I've moved the microphone 20 centimeters. 0.2 meters from here, back to here, 20 centimeters. OK, let's go back to Mr. Elmo. And we'll say the frequency is 1.76 kilohertz, or 1760. The wavelength was 0.2 meters. Let's figure out what this is. (Laughter) (Applause) 1.76 times 0.2 over here is 352 meters per second. If you look it up in the book, it's really 343. But, here with kludgy material, and lousy drink -- we've been able to measure the speed of sound to -- not bad. Pretty good.
Толқын ұзындығын өлшеу үшін маған мына жер мен мына жердің арақашықтығын өлшеу жеткілікті. Мына жерден – мына жерге, дыбыс толқынының ұзындығы. Сондықтан мен, рулетканы алып, өлшеп жіберемін Мен микрофонды 20 см-ге қозғаймын Мынадан – мынаған дейін 0,2 метр. Енді «Сезам көшесін» ойнайық. Жиілік – 1,76 килогерц, немесе 1760. Толқын ұзындығы – 0,2 метр. Енді, есептеп көрейік. (Күлкі) (Шапалақ) 1,76-ні 0,2-ге көбейтсек, секундына 352 метр шығады. Егер де анықтағышқа қарасақ, дұрысы – 343 болады. Бірақ біз, дәл осы жерде, быт-шыты шыққан жабдық пен жеркендіретін сусындар көмегімен, дыбыс ұзындығын... жаман емес дәлдікпен өлшедік.
All of which comes to what I wanted to say. Go back to this picture of me a million years ago. It was 1971, the Vietnam War was going on, and I'm like, "Oh my God!" I'm studying physics: Landau, Lipschitz, Resnick and Halliday. I'm going home for a midterm. A riot's going on on campus. There's a riot! Hey, Elmo's done: off. There's a riot going on on campus, and the police are chasing me, right? I'm walking across campus. Cop comes and looks at me and says, "You! You're a student." Pulls out a gun. Goes boom! And a tear gas canister the size of a Pepsi can goes by my head. Whoosh! I get a breath of tear gas and I can't breathe. This cop comes after me with a rifle. He wants to clunk me over the head! I'm saying, "I got to clear out of here!" I go running across campus quick as I can. I duck into Hayes Hall. It's one of these bell-tower buildings. The cop's chasing me. Chasing me up the first floor, second floor, third floor. Chases me into this room. The entranceway to the bell tower. I slam the door behind me, climb up, go past this place where I see a pendulum ticking. And I'm thinking, "Oh yeah, the square root of the length is proportional to its period." (Laughter)
Біз, бірте-бірте, менің айтпақ ойыма жақындадық. Мені 100 жыл бұрын елестетіп көріңіз. 1971 жыл, өзіме қорқынышты көрінетін Вьетнам. соғыс жүріп жатыр. Мен физиканы зерттеудемін: Ландау мен Липшиц, Резник пен Холидей бізге келуде, ал бізде тәртіпсіздіктер болып жатыр. Тәртіпсіздік! Болды, «Сезам көшесі» аяқталды. Университетте тәртіпсіздіктер, және мені полицейлер қууда. Мен студенттік қалашықтамын, маған полицей келіп: «Әй, сен студентсің ғой! » Тапаншасын шығарып атуда! Үстімнен, көлемі газдалған сусын шөлмегінің көлеміндей көз жасын ағызатын газ канистрасы ұшуда. Мен газдың азғантай мөлшерін жұтып, тынысым қиналуда, ал, полицейлік болса, маған қарай мылтығымен шабуылдап, мені ұрып, естен тандырғысы келеді! Мен қашу керек екенін ойлап тұрмын, және университет төңірегінде барынша одан қашудамын. Қоңырауханалардың біреуіне жүгіріп мінудемін, полицейлік менің артымнан екінші, үшінші, төртінші қабатқа қалмай қууда. Ақыры, мен шіркеу мұнарасына апаратын бір бөлмедемін. Артымнан есікті жауып, жоғарыға көтерілудемін маятниктің ілгіші астынан өтіп ойлаудамын: «Аха, ауытқу жиілігі ұзындықтың түбіріне тура пропорционал».
I keep climbing up, go back. I go to a place where a dowel splits off. There's a clock, clock, clock, clock. The time's going backwards because I'm inside of it. I'm thinking of Lorenz contractions and Einsteinian relativity. I climb up, and there's this place, way in the back, that you climb up this wooden ladder. I pop up the top, and there's a cupola. A dome, one of these ten-foot domes. I'm looking out and I'm seeing the cops bashing students' heads, shooting tear gas, and watching students throwing bricks. And I'm asking, "What am I doing here? Why am I here?" Then I remember what my English teacher in high school said. Namely, that when they cast bells, they write inscriptions on them. So, I wipe the pigeon manure off one of the bells, and I look at it. I'm asking myself, "Why am I here?"
Жоғарыға көтеріле штифт тұрған жерге түстім, а ол жерде – сағат, сағат, сағат. Уақыт кері зымырауда, өйткені мен сағат ішіндемін, және мен Эйнштейннің салыстырма болжау теориясы мен Лоренц түрлендірулерін ойлаудамын одан әрі жоғарылап, ағаш баспалдақты көрудемін. Егер сол баспалдақпен жоғары көтерілсең люкті ашып, күмбезге өтесің 3 метірлік күмбездердің біріне. Төмен қарап, полицейліктердің студенттердің бастарын жарып, газбен тұншықтырып, жатқанын көрудемін, студенттер кірпіш лақтыруда. «Мен бұл жерде не істеп жатырмын?» деп ойлаудамын Осыдан кейін, ағылшын тілі мұғалімінің сөзі есіме түсуде. Қоңырауды құйып жасаған кезде, үстіне - арнау сөз жазады. Мен, қол астындағы қоңыраудың біреуінен көгершін саңғырығын кетіріп, өз өзімнен – «Мен бұл жерде не бітіріп жүрмін? » - деп сұраудамын
So, at this time, I'd like to tell you the words inscribed upon the Hayes Hall tower bells: "All truth is one. In this light, may science and religion endeavor here for the steady evolution of mankind, from darkness to light, from narrowness to broad-mindedness, from prejudice to tolerance. It is the voice of life, which calls us to come and learn." Thank you very much.
Ол жерде жазылғанды мен сендерге айтқым келеді Баффало университеті қоңырауларының біреуінде: «Ақиқат жалғыз. Бұл жерде ғылым мен дін адамзат прогресі үшін бірігіп, түнектен жарыққа, Надандықтан ой-өрісінің кеңдігіне, соқыр сенімдерден мейірімділік жолынан өтсін Өмірдің даусы осы жолдан сүрінбей өтіп, білім алуға ұран тастайды». Назарларыңызға рахмет!