Hvad kan blæksprutter mon have til fælles med os? De har hverken lunger eller rygrad, selv deres navn lyder lidt underligt. Men til gengæld kan de løse opgaver, lære ved at observere, og endda bruge redskaber, ligesom andre dyr vi kender. Og det der gør blæksprutters intelligens forbløffende, er at den kommer fra en biologisk struktur, som er helt forskellig fra vores. De omkring 200 arter af blæksprutter er bløddyr som tilhører ordenen cephalopoder, som stammer fra græsk og betyder hoved-fødder. Og de hoveder indeholder imponerende store hjerner, med et forhold mellem størrelsen på hjerne og krop, som minder om andre intelligente dyrs, og et komplekst nervesystem, med omtrent lige så mange neuroner som en hund. Men i stedet for at være samlet i hjernen, er de 500 millioner neuroner fordelt i et netværk af forbundne ganglier som er opbygget af tre basis-strukturer. Den centrale hjerne indeholder kun omkring 10% af neuronerne, mens de to store optiske lapper indeholder omkring 30%. De sidste 60% er i tentaklerne, som for mennesker ville svare til at vores arme havde deres egne hjerner. Og her bliver det endnu mere interessant. Hvirveldyr som os har et stift skelet, der støtter vores krop, med led, som gør at vi kan bevæge os. Men ikke alle typer bevægelse er mulige. Du kan ikke bøje dit knæ bagover, eller bøje din underarm midtpå, for eksempel. Cephalopoder derimod, har slet ingen knogler, og kan derfor bøje deres lemmer hvorsomhelst og i en vilkårlig retning. Så at placere deres tentakler, i en af de praktisk talt uendeligt mange mulige kombinationer, er ikke lig noget vi er vant til. Tænk på en simpel opgave, som at samle et æble op og spise det. Den menneskelige hjerne indeholder et neurologisk kort over vores krop. Når du ser æblet, aktiverer din hjernes motoriske center de passende muskler, som gør at du kan strække armen ud, tage fat med din hånd, bøje dit albueled, og transportere det til din mund. For en blæksprutte er processen helt anderledes.. I stedet for et kort over kroppen. har cephalopoders hjerne et bibliotek med reaktionsmønstre. Så når en blæksprutte ser mad, aktiverer hjernen ikke en bestemt legemsdel, men snarere et reaktionsmønster om at holde fast. Når signalet bevæger sig gennem netværket, vil neuronerne i armene opfange beskeden, og gå i gang med at udføre bevægelsen. Så snart armen rører maden, går der en muskelaktiveringsbølge fra spidsen af armen til dens basis, mens armen sender en anden bølge fra basis mod spidsen. Signalerne mødes halvvejs mellem maden og armens basis, og fortæller dermed hvor armen skal bøjes. Det betyder altså at hver af blækspruttens otte arme i praksis kan tænke selv. Det giver en utrolig fleksibilitet og kreativitet når man møder en ny situation eller problem, lige meget om det er at åbne en flaske for at få fat på mad, slippe ud af en labyrint, bevæge sig i nye omgivelser, ændre tekstur og farve, for at falde i med omgivelserne, eller efterligne andre dyr for at skræmme fjender. Cephalopoder har måske udviklet komplekse hjerner længe før hvirveldyr som os. Og blæksprutteintelligens er ikke kun nyttig for blæksprutter Deres radikalt anderledes nervesystem og autonomt tænkende lemmer har inspireret til ny forskning i udvikling af fleksible robotter lavet af bløde materialer. Studiet af hvordan intelligens kan opstå på forskellige evolutionære stier kan hjælpe os til at lære mere om intelligens og bevidsthed generelt. Hvem ved hvilke andre former for intelligent liv, der er mulige, eller hvordan de forstår verden omkring dem.
What could octopuses possibly have in common with us? After all, they don't have lungs, spines, or even a plural noun we can all agree on. But what they do have is the ability to solve puzzles, learn through observation, and even use tools, just like some other animals we know. And what makes octopus intelligence so amazing is that it comes from a biological structure completely different from ours. The 200 or so species of octopuses are mollusks belonging to the order cephalopoda, Greek for head-feet. Those heads contain impressively large brains, with a brain to body ratio similar to that of other intelligent animals, and a complex nervous system with about as many neurons as that of a dog. But instead of being centralized in the brain, these 500 million neurons are spread out in a network of interconnected ganglia organized into three basic structures. The central brain only contains about 10% of the neurons, while the two huge optic lobes contain about 30%. The other 60% are in the tentacles, which for humans would be like our arms having minds of their own. This is where things get even more interesting. Vertebrates like us have a rigid skeleton to support our bodies, with joints that allow us to move. But not all types of movement are allowed. You can't bend your knee backwards, or bend your forearm in the middle, for example. Cephalopods, on the other hand, have no bones at all, allowing them to bend their limbs at any point and in any direction. So shaping their tentacles into any one of the virtually limitless number of possible arrangements is unlike anything we are used to. Consider a simple task, like grabbing and eating an apple. The human brain contains a neurological map of our body. When you see the apple, your brain's motor center activates the appropriate muscles, allowing you to reach out with your arm, grab it with your hand, bend your elbow joint, and bring it to your mouth. For an octopus, the process is quite different. Rather than a body map, the cephalopod brain has a behavior library. So when an octopus sees food, its brain doesn't activate a specific body part, but rather a behavioral response to grab. As the signal travels through the network, the arm neurons pick up the message and jump into action to command the movement. As soon as the arm touches the food, a muscle activation wave travels all the way through the arm to its base, while the arm sends back another wave from the base to the tip. The signals meet halfway between the food and the base of the arm, letting it know to bend at that spot. What all this means is that each of an octopus's eight arms can essentially think for itself. This gives it amazing flexibility and creativity when facing a new situation or problem, whether its opening a bottle to reach food, escaping through a maze, moving around in a new environment, changing the texture and the color of its skin to blend into the scenery, or even mimicking other creatures to scare away enemies. Cephalopods may have evolved complex brains long before our vertebrate relatives. And octopus intelligence isn't just useful for octopuses. Their radically different nervous system and autonomously thinking appendages have inspired new research in developing flexible robots made of soft materials. And studying how intelligence can arise along such a divergent evolutionary path can help us understand more about intelligence and consciousness in general. Who knows what other forms of intelligent life are possible, or how they process the world around them.