Ω, με συγχωρείτε! Χασμουρηθήκατε ποτέ επειδή κάποιος άλλος χασμουρήθηκε; Δεν είστε ιδιαίτερα κουρασμένος, όμως ξαφνικά το στόμα σας ανοίγει διάπλατα και βγαίνει ένα μεγάλο χασμουρητό. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται μεταδοτικό χασμουρητό. Οι επιστήμονες ακόμη δεν έχουν κατανοήσει γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά πολλές υποθέσεις βρίσκονται υπό έρευνα. Ας εξετάσουμε κάποιες από τις επικρατέστερες, ξεκινώντας με δυο υποθέσεις φυσιολογίας προτού πάμε σε μία ψυχολογικής έννοιας. Η πρώτη μας υπόθεση της φυσιολογίας υποστηρίζει ότι το μεταδοτικό χασμουρητό προκαλείται από ένα ειδικό ερέθισμα, ένα αρχικό χασμουρητό. Αυτό αποκαλείται μοτίβο σταθερής δράσης. Αναλογιστείτε το ως μια αντίδραση. Το χασμουρητό σας με κάνει να χασμουριέμαι. Παρόμοιο με το φαινόμενο ντόμινο, το χασμουρητό ενός ανθρώπου προκαλεί χασμουρητό σε κάποιον κοντινό που έχει δει την κίνηση. Από τη στιγμή που προξενείται αυτή η αντίδραση πρέπει να κάνει τον κύκλο της. Δοκιμάσατε ποτέ να σταματήσετε ένα χασμουρητό από τη στιγμή που άρχισε; Είναι βασικά αδύνατον! Η άλλη υπόθεση φυσιολογίας είναι γνωστή ως μη γνωστική μίμηση, ή το φαινόμενο χαμαιλέων. Αυτό συμβαίνει όταν μιμούμαστε τη συμπεριφορά κάποιου χωρίς να το γνωρίζουμε, μια διακριτική και απρογραμμάτιστου ελιγμού αντιγραφή. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να μιμούνται ο ένας τη στάση του άλλου. Αν κάθεστε απέναντι από κάποιον που έχει τα πόδια σταυρωμένα πιθανότατα να τα σταυρώσετε κι εσείς. Αυτή η υπόθεση μάς λέει ότι χασμουριόμαστε όταν βλέπουμε κάποιο άλλο άτομο να χασμουριέται διότι ασυνείδητα αντιγράφουμε τη συμπεριφορά του. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό το φαινόμενο χαμαιλέων συμβαίνει εξαιτίας μιας ειδικής ομάδας νευρώνων γνωστών ως αντανακλαστικοί νευρώνες. Οι αντανακλαστικοί νευρώνες είναι ένα είδος εγκεφαλικού κυττάρου που ανταποκρίνεται εξίσου όταν κάνουμε κάποια κίνηση όπως και όταν βλέπουμε κάποιον άλλο να κάνει την ίδια κίνηση. Αυτoί οι νευρώνες είναι σημαντικοί στη μάθηση και στην αυτοεπίγνωση. Για παράδειγμα, όταν παρακολουθείτε κάποιον να κάνει κάτι σωματικό, όπως να πλέκει, ή να βάζει κραγιόν, μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε τα ίδια πράγματα με μεγαλύτερη ακρίβεια. Μελέτες νευροαπεικόνισης με τη χρήση ΛΑΜΣ, Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού, δείχνουν ότι όταν βλέπουμε κάποιον να χασμουριέται ή έστω ακούμε το χασμουρητό, η συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, όπου βρίσκονται αυτοί οι αντανακλαστικοί νευρώνες, τείνει να ενεργοποιείται, το οποίο, εναλλάξ, μας αναγκάζει να ανταποκριθούμε με την ίδια αντίδραση: χασμουρητό. Η ψυχολογική μας υπόθεση περιλαμβάνει επίσης την λειτουργία αυτών των αντανακλαστικών νευρώνων. Θα το ονομάσουμε χασμουρητό ενσυναίσθησης. Eνσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοούμε αυτό που νιώθουν κάποιοι άλλοι και να συμμετέχουμε στα αισθήματά τους, μια σημαντική ικανότητα των κοινωνικών ζώων, όπως είμαστε εμείς. Πρόσφατα οι νευροεπιστήμονες ανακάλυψαν ότι μια υποομάδα αντανακλαστικών νευρώνων μας επιτρέπει να συμπάσχουμε με άλλους σε βαθύτερο επίπεδο. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν αυτή την ενσυναισθητική αντίδραση στο χασμουρητό στη διάρκεια των δοκιμών της πρώτης υπόθεσης που αναφέραμε, το μοτίβο σταθερής δράσης. Αυτή η μελέτη πραγματοποιήθηκε για να δείξει ότι τα σκυλιά θα ενεργοποιούσαν ένα αντανακλαστικό χασμουρητού μόνο στο άκουσμα ενός ανθρώπινου χασμουρητού. Ενώ η μελέτη τους αποδείχτηκε αληθινή, βρήκαν κάτι άλλο ενδιαφέρον. Τα σκυλιά χασμουριόταν πιο συχνά αντιδρώντας σε οικεία χασμουρητά, όπως αυτά των αφεντικών τους, παρά σε μη οικεία χασμουρητά που προέρχονταν από ξένους. Σε συνέχεια αυτής της έρευνας, άλλες έρευνες σε ανθρώπους και πρωτεύοντα θηλαστικά κατέδειξαν επίσης ότι το μεταδοτικό χασμουρητό συμβαίνει συχνότερα ανάμεσα σε φίλους παρά ανάμεσα σε ξένους. Στην πραγματικότητα, το μεταδοτικό χασμουρητό συμβαίνει όταν είμαστε τεσσάρων ή πέντε ετών, τότε που τα παιδιά αναπτύσσουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν κατάλληλα τα αισθήματα των άλλων. Ενώ νεότερες επιστημονικές μελέτες στοχεύουν να αποδείξουν ότι το μεταδοτικό χασμουρητό βασίζεται σ΄ αυτή την ικανότητα ενσυναίσθησης, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να ρίξει φως στο τι ακριβώς συμβαίνει. Η απάντηση πιθανότατα να βρίσκεται σε μια διαφορετική εντελώς υπόθεση. Την επόμενη φορά που θα σας πιάσουν να χασμουριέστε, σταθείτε λίγο και σκεφτείτε τι ακριβώς συνέβη. Σκεφτόσασταν το χασμουρητό; Χασμουρήθηκε κάποιος διπλανός σας; Ήταν ξένος ή κοντινός σας; Χασμουριέστε τώρα;
Oh, excuse me! Have you ever yawned because somebody else yawned? You aren't especially tired, yet suddenly your mouth opens wide and a big yawn comes out. This phenomenon is known as contagious yawning. And while scientists still don't fully understand why it happens, there are many hypotheses currently being researched. Let's take a look at a few of the most prevalent ones, beginning with two physiological hypotheses before moving to a psychological one. Our first physiological hypothesis states that contagious yawning is triggered by a specific stimulus, an initial yawn. This is called fixed action pattern. Think of fixed action pattern like a reflex. Your yawn makes me yawn. Similar to a domino effect, one person's yawn triggers a yawn in a person nearby that has observed the act. Once this reflex is triggered, it must run its course. Have you ever tried to stop a yawn once it has begun? Basically impossible! Another physiological hypothesis is known as non-conscious mimicry, or the chameleon effect. This occurs when you imitate someone's behavior without knowing it, a subtle and unintentional copycat maneuver. People tend to mimic each other's postures. If you are seated across from someone that has their legs crossed, you might cross your own legs. This hypothesis suggests that we yawn when we see someone else yawn because we are unconsciously copying his or her behavior. Scientists believe that this chameleon effect is possible because of a special set of neurons known as mirror neurons. Mirror neurons are a type of brain cell that responds equally when we perform an action as when we see someone else perform the same action. These neurons are important for learning and self-awareness. For example, watching someone do something physical, like knitting or putting on lipstick, can help you do those same actions more accurately. Neuroimaging studies using fMRI, functional magnetic resonance imaging, show us that when we seem someone yawn or even hear their yawn, a specific area of the brain housing these mirror neurons tends to light up, which, in turn, causes us to respond with the same action: a yawn! Our psychological hypothesis also involves the work of these mirror neurons. We will call it the empathy yawn. Empathy is the ability to understand what someone else is feeling and partake in their emotion, a crucial ability for social animals like us. Recently, neuroscientists have found that a subset of mirror neurons allows us to empathize with others' feelings at a deeper level. (Yawn) Scientists discovered this empathetic response to yawning while testing the first hypothesis we mentioned, fixed action pattern. This study was set up to show that dogs would enact a yawn reflex at the mere sound of a human yawn. While their study showed this to be true, they found something else interesting. Dogs yawned more frequently at familiar yawns, such as from their owners, than at unfamiliar yawns from strangers. Following this research, other studies on humans and primates have also shown that contagious yawning occurs more frequently among friends than strangers. In fact, contagious yawning starts occurring when we are about four or five years old, at the point when children develop the ability to identify others' emotions properly. Still, while newer scientific studies aim to prove that contagious yawning is based on this capacity for empathy, more research is needed to shed light on what exactly is going on. It's possible that the answer lies in another hypothesis altogether. The next time you get caught in a yawn, take a second to think about what just happened. Were you thinking about a yawn? Did someone near you yawn? Was that person a stranger or someone close? And are you yawning right now?