I have one more reason for optimism: climate change. Maybe you don't believe it, but here is the fact.
Van még egy okom az optimizmusra: a klímaváltozás. Talán nem hiszik, de íme a tények.
On December 12, 2015, in Paris, under the United Nations, 195 governments got together and unanimously -- if you've worked with governments, you know how difficult that is -- unanimously decided to intentionally change the course of the global economy in order to protect the most vulnerable and improve the life of all of us. Now, that is a remarkable achievement.
2015. december 12., Párizsban, az ENSZ irányítása alatt összeült 195 kormány, és egyöntetűen - ha dolgoztak már kormányokkal, akkor tudják, milyen nehéz - egyöntetűen eldöntötték, hogy szándékosan megváltoztatják a globális gazdaság menetét, hogy megvédjék a legsebezhetőbbeket és mindannyiunk életét jobbá tegyék. Ez egy figyelemre méltó eredmény.
(Applause)
(Taps)
But it is even more remarkable if you consider where we had been just a few years ago. 2009, Copenhagen. Who remembers Copenhagen? Well, after years of working toward a climate agreement, the same governments convened in Copenhagen and failed miserably.
De még jelentősebb, ha figyelembe vesszük, hol tartottunk pár évvel ezelőtt. 2009, Koppenhága. Ki emlékszik Koppenhágára? Évekig dolgozva egy klímaegyezményen, ugyanazok a kormányok gyűltek össze Koppenhágában, és buktak el szánalmasan.
Why did it fail miserably? For many different reasons, but primarily because of the deeply entrenched divide between the global North and the global South. So now, six months after this failure, I was called in to assume the responsibility of the global climate change negotiations. You can imagine, the perfect moment to start this new job. The global mood on climate change was in the trash can. No one believed that a global agreement could ever be possible. In fact, neither did I. If you promise not to tell anyone outside of this wonderful TED audience, I'm going to divulge a secret that has been gratefully buried by history. On my first press conference, a journalist asked, "Um, Ms. Figueres, do you think that a global agreement is ever going to be possible?" And without engaging brain, I heard me utter, "Not in my lifetime." Well, you can imagine the faces of my press team who were horrified at this crazy Costa Rican woman who was their new boss. And I was horrified, too. Now, I wasn't horrified at me, because I'm kind of used to myself. I was actually horrified at the consequences of what I had just said, at the consequences for the world in which all our children are going to have to live. It was frankly a horrible moment for me, and I thought, well, no, hang on, hang on. Impossible is not a fact, it's an attitude. It's only an attitude. And I decided right then and there that I was going to change my attitude and I was going to help the world change its attitude on climate change.
Miért buktak el szánalmasan? Különböző okokból, de elsősorban a mélységes megosztottság miatt a globális Észak és a globális Dél között. Tehát most, hat hónappal a bukás után, behívtak engem, hogy vállaljam el a globális klímaváltozási tárgyalások irányítását. El tudják képzelni: a tökéletes pillanat, hogy belevágjunk az új munkába. A klímaváltozással kapcsolatos világhangulat mélyponton volt. Senki nem hitt abban, hogy egy globális egyezmény valaha is lehetséges lenne. Valójában még én sem. Ha megígérik, hogy senkinek nem mondják el ezen a csodálatos TED közönségen kívül, akkor megosztok egy titkot, amit a történelem kegyesen eltemetett. Az első sajtóértekezletemen egy újságíró megkérdezte: "Ms. Figueres, gondolja, hogy egy globális egyezmény valaha lehetséges lesz?" Anélkül, hogy használtam volna az eszem, hallottam, ahogy kimondom: "Nem az én életemben." El tudják képzelni sajtócsapatom tagjainak arckifejezését, akik elszörnyedtek ezen az őrült Costa Rica-i nőn, aki az új főnökük volt. Én is megrémültem. Nem magamtól rémültem meg, ahhoz már valahogy hozzászoktam. Valójában elszörnyedtem annak a következményein, amit épp kimondtam, a világra kiható következményein, amelyben a gyerekeinknek kell majd élniük. Ez őszintén egy szörnyű pillanat volt nekem, és arra gondoltam: nem lehet, várj, várj csak! A lehetetlen nem egy tény, az egy hozzáállás. Csak egy hozzáállás. Elhatároztam akkor és ott, hogy megváltoztatom a hozzáállásom, és segítek a világnak is megváltoztatni a klímaváltozáshoz való hozzáállását.
So I don't know -- No, just this? Thanks. I don't know -- what you would do if you were told your job is to save the planet. Put that on the job description. And you have full responsibility, but you have absolutely no authority, because governments are sovereign in every decision that they take.
Nem is tudom - Csak ennyi? Köszönöm. Nem is tudom, mit tennének, ha azt mondanák önöknek, az a munkájuk, hogy megmentsék a bolygót. Tegyék bele a munkaköri leírásba. Teljes felelősséggel tartoznak, de nincs egyáltalán semmilyen hatalmuk, mert a kormányok a legfőbb döntéshozók minden területen.
Well, I would really love to know what you would do on the first Monday morning, but here's what I did: I panicked.
Tényleg szeretném tudni, mit tettek volna az első hétfő reggelen, de elárulom, én mit tettem: bepánikoltam.
(Laughter)
(Nevetés)
And then I panicked again, because I realized I have no idea how we're going to solve this problem. And then I realized I have no idea how we're going to solve this problem, but I do know one thing: we have got to change the tone of this conversation. Because there is no way you can deliver victory without optimism.
Utána ismét pánikba estem, mert rájöttem, hogy fogalmam sincs, hogyan fogjuk megoldani ezt a problémát. Utána rájöttem, hogy fogalmam sincs, hogyan fogjuk megoldani ezt a problémát, de egy dolgot határozottan tudtam: meg kell változtassuk e beszélgetés hangnemét. Mert semmi esély a győzelemre optimizmus nélkül.
And here, I use optimism as a very simple word, but let's understand it in its broader sense. Let's understand it as courage, hope, trust, solidarity, the fundamental belief that we humans can come together and can help each other to better the fate of mankind. Well, you can imagine that I thought that without that, there was no way we were going to get out of the paralysis of Copenhagen. And for six years, I have stubbornly, relentlessly injected optimism into the system, no matter what the questions from the press -- and I have gotten better at those -- and no matter what the evidence to the contrary. And believe you me, there has been a lot of contrary evidence. But relentless optimism into the system.
És itt, ezt az egyszerű optimizmus szót használom, de értsük meg tágabb értelemben. Értsük úgy, mint bátorságot, reményt, bizalmat, szolidaritást, azt az alapvető hitet, hogy mi, emberek össze tudunk fogni, és segíteni tudjuk egymást az emberiség sorsának javításában. El tudják képzelni, hogy azt hittem, hogy e nélkül nincs más út, hogy kilábaljunk a koppenhágai paralízisből. És hat évig, makacsul, kitartóan optimizmust töltöttem a rendszerbe a sajtótól kapott kérdésektől függetlenül - azokban jobb lettem - és függetlenül attól, hogy a tények ellene szóltak. Higgyék el, rengeteg ellentényező volt. De optimizmusunk megingathatatlan volt.
And pretty soon, we began to see changes happening in many areas, precipitated by thousands of people, including many of you here today, and I thank you. And this TED community will not be surprised if I tell you the first area in which we saw remarkable change was ... technology. We began to see that clean technologies, in particular renewable energy technologies, began to drop price and increase in capacity, to the point where today we are already building concentrated solar power plants that have the capacity to power entire cities, to say nothing of the fact of what we are doing on mobility and intelligent buildings. And with this shift in technologies, we were able to begin to understand that there was a shift in the economic equation, because we were able to recognize that yes, there are huge costs to climate change, and yes, there are compounded risks. But there also are economic advantages and intrinsic benefits, because the dissemination of the clean technologies is going to bring us cleaner air, better health, better transportation, more livable cities, more energy security, more energy access to the developing world. In sum, a better world than what we have now.
Rövid időn belül elkezdtünk változást tapasztalni sok területen, több ezer ember által megerősítve, beleértve többeket önök közül is, és köszönöm önöknek. Ez a TED közösség nem lepődik meg, ha azt mondom, hogy az első terület, ahol jelentős változást láttunk, az ... a technológia. Azt láttuk, hogy tiszta technológiáknak, különösen megújulóenergia- technológiáknak csökkent az ára és nőtt a kapacitása, olyannyira, hogy már építjük a koncentrált naperőműveket, amelyek egész városokat képesek ellátni, hogy ne is említsem a mobilitás területét és az intelligens épületeket. Ezzel a technológiai váltással kezdtük megérteni, hogy volt egy váltás a gazdasági egyenletben, mert képesek voltunk felismerni, hogy igen, a klímaváltozásnak nagy ára van, és igen, halmozott kockázatai vannak. De vannak gazdasági előnyei is, és valódi haszna, mert a tiszta technológiák elterjedése tiszta levegőt hoz, jobb egészséget, jobb közlekedést, élhetőbb városokat, nagyobb energiabiztonságot, több hozzáférést az energiához a fejlődő világnak. Összegezve: jobb világot, mint amilyen a jelenlegi.
And with that understanding, you should have witnessed, in fact, part of you were, the spread of ingenuity and excitement that went through, first through nonnational governments, the private sector, captains of industry, insurance companies, investors, city leaders, faith communities, because they all began to understand, this actually can be in their interest. This can actually improve their bottom line.
Ezzel a tudással önök tanúi lehettek, - valójában páran azok is voltak - a találékonyság és izgatottság elterjedésének, először nem a nemzetek kormányainak körében, hanem a magánszféra, az iparmágnások, a biztosítók, befektetők, városvezetők, hitközösségek körében, mert ők kezdték el megérteni, hogy ez éppen az ő érdekükben van. Ez tulajdonképpen javítja az eredményeiket.
And it wasn't just the usual suspects. I have to tell you I had the CEO of a major, major oil and gas company come to me at the beginning of last year and say -- privately, of course -- he did not know how he was going to change his company, but he is going to change it, because he's interested in long-term viability. Well, now we have a shift in the economic equation, and with that, with broader support from everyone, it did not take very long before we saw that national governments woke up to the fact that this is in their national interest. And when we asked countries to begin to identify how they could contribute to global efforts but based on their national interest, 189 countries out of 195, 189 countries sent their comprehensive climate change plans, based on their national interest, concurrent with their priorities, consistent with their national sustainable development plans.
Nem csak a szokásos fenntartások voltak. El kell mondanom, hogy a legnagyobb olaj- és gáztársaság vezérigazgatója eljött hozzám a múlt év elején, és azt mondta - magánemberként természetesen - nem tudta, hogyan kellene változtatni cégén, de meg akarja változtatni, mert érdekelte a hosszú távú fennmaradás. Most van egy váltás a gazdasági egyenletben, és ezzel, mindenki részéről szélesebb körű támogatással, nem telt sok időbe, míg a nemzeti kormányok ráébredtek arra a tényre, hogy ez nemzeti érdekük. Mikor megkértük az országokat, hogy határozzák meg, mivel tudnának hozzájárulni a globális erőfeszítésekhez, de a nemzeti érdeküknek megfelelően, 195 közül 189 ország, 189 ország küldte el az átfogó klímaváltozás tervét a saját nemzeti érdekeik alapján, egyidejűleg a prioritásaikkal, összhangban a fenntartható fejlődéssel kapcsolatos nemzeti terveikkel.
Well, once you protect the core interests of nations, then you can understand that nations were ready to begin to converge onto a common path, onto a common direction of travel that is going to take us probably several decades, but over those several decades is going to take us into the new economy, into a decarbonized, highly resilient economy, And the national contributions that are currently on the table on behalf of national governments are insufficient to get us to a stabilized climate, but they are only the first step, and they will improve over time. And the measurement, reporting and verification of all of those efforts is legally binding. And the checkpoints that we're going to have every five years to assess collective progress towards our goal are legally binding, and the path itself toward a decarbonized and more resilient economy is legally binding.
Nos, ha az alapvető nemzeti érdekeket megvédjük, akkor megérthetjük, hogy a nemzetek készen álltak arra, hogy összetartsanak egy közös úton, egy közös irányú utazásra, ami valószínűleg felölel pár évtizedet, de az alatt a pár évtized alatt elvisz minket az új gazdaságba, egy szénmentes, nagyon rugalmas gazdaságba. A nemzeti hozzájárulások, melyek jelenleg az asztalon vannak a nemzeti kormányok nevében, nem elégségesek a klíma egyensúlyának helyreállításához, de ez csak az első lépés, és idővel javul a helyzet. Mindezen erőfeszítések mérése, jelentése és felülvizsgálata jogilag kötelező érvényű. És az ellenőrzések, amiket ötévente fogunk tartani, hogy felmérjük a kollektív haladást a globális célunk felé, jogilag kötöttek, és maga az út a szénmentes és rugalmasabb gazdaság felé jogilag kötelező.
And here's the more important part: What did we have before? A very small handful of countries who had undertaken very reduced, short-term emission reduction commitments that were completely insufficient and furthermore, largely perceived as a burden. Now what do we have? Now we have all countries of the world contributing with different intensities from different approaches in different sectors, but all of them contributing to a common goal and along a path with environmental integrity. Well, once you have all of this in place and you have shifted this understanding, then you see that governments were able to go to Paris and adopt the Paris agreement.
Itt van a fontosabb rész: Mi volt nekünk előtte? Csak egy maroknyi ország, akik egy csekély, rövid távú elkötelezettséget vállaltak a kibocsátás csökkentésére, mely nagyon kevésnek bizonyult, és még azt is tehernek érezték. Most mi a helyzet? Most a világ minden országa hozzájárul különböző intenzitással, különböző megközelítésben, más-más szektorban, de mind hozzájárulnak a közös célhoz és egy úton a környezeti integritással. És egyszer csak minden a helyére került, megtörtént ez a szemléletváltás, és lám, a kormányok el tudtak menni Párizsba, és elfogadták a Párizsi egyezményt.
(Applause)
(Taps)
So, as I look back over the past six years, first I remember the day the Paris agreement was adopted. I cannot tell you the euphoria in the room. 5,000 people jumping out of their seats, crying, clapping, screaming, yelling, torn between euphoria and still disbelief at what they had just seen, because so many people had worked for years towards this, and this was finally their reality.
Tehát, ha visszatekintek az elmúlt hat évre, először eszembe jut a nap, amikor a Párizsi egyezményt elfogadták. Nem is tudom elmondani a teremben uralkodó eufóriát. 5000 ember felugrott a székéből, sírva, tapsolva, sikítva, kiabálva, eufóriában és nem hiszik el, amit saját szemükkel láttak, mert olyan sokan dolgoztak évekig ezért és végül megvalósult számukra.
And it wasn't just those who had participated directly. A few weeks ago, I was with a colleague who was trying to decide on a Tahitian pearl that he wanted to give to his wonderful wife Natasha. And once he had finally decided what he was going to buy, the jeweler said to him, "You know, you're very lucky that you're buying this now, because these pearls could go extinct very soon because of climate change." "But," the jeweler said, "have you heard, the governments have just come to a decision, and Tahiti could have a chance." Well, what a fantastic confirmation that perhaps, perhaps here is hope, here is a possible chance. I'm the first one to recognize that we have a lot of work still to do. We've only just started our work on climate change. And in fact, we need to make sure that we redouble our efforts over the next five years that are the urgent five years. But I do believe that we have come over the past six years from the impossible to the now unstoppable. And how did we do that? By injecting transformational optimism that allowed us to go from confrontation to collaboration, that allowed us to understand that national and local interests are not necessarily at odds with global needs, and that if we understand that, we can bring them together and we can merge them harmoniously.
És nem csak azok, akik a helyszínen részt vettek. Néhány hete egy kollégámmal voltam, aki próbált döntésre jutni egy Tahiti gyöngyön, amit a csodálatos feleségének, Natashanak akart adni. Mikor végre eldöntötte, hogy mit vesz meg, az ékszerész azt mondta neki: "Tudja, ön nagyon szerencsés, hogy ezt most megveszi, mert ezek a gyöngyök hamarosan kihalhatnak a klímaváltozás miatt." "De" - mondta az ékszerész - "hallotta, hogy a kormányok épp döntésre jutottak, és Tahitinek lehet egy esélye?" Ez egy fantasztikus visszaigazolás, hogy lehet, lehet még itt remény, van még esély. Én vagyok az első, aki elismeri, hogy még mindig rengeteg munkánk van. Még alig kezdtük el munkánkat a klímaváltozáson. Valójában meg kell bizonyosodnunk, hogy megduplázzuk az erőfeszítéseinket az elkövetkező öt évben, ami a sürgető öt év. De hiszem, hogy eljutottunk az elmúlt hat évben a lehetetlentől a már megállíthatatlanhoz. Hogy csináltuk ezt? Átalakulási optimizmust sugározva, ami biztosította nekünk, hogy konfrontáció helyett együttműködjünk, ami segített nekünk megérteni, hogy a nemzeti és a helyi érdekek nem feltétlenül ellentétesek a globális szükségletekkel, és ha ezt megértjük, akkor összeegyeztethetjük és harmóniában egyesíthetjük őket.
And as I look forward to other global issues that will require our attention this century -- food security, water security, home security, forced migration -- I see that we certainly do not know how we are going to solve those problems yet. But we can take a page out of what we have done on climate change and we can understand that we have got to reinterpret the zero-sum mentality. Because we were trained to believe that there always are winners and losers, and that your loss is my gain. Well, now that we're in a world in which we have reached planetary boundaries and that we are not just so interconnected, but increasingly interdependent on each other, your loss is no longer my gain. We're either all losers or we all can be winners. But we are going to have to decide between zero and sum. We're going to have to decide between zero benefit for all or living life as the sum of all of us. We've done it once. We can do it again.
Ahogy más globális problémákra nézek, amik megkövetelik a figyelmünket ebben az évszázadban - élelmiszer-biztonság, víz-biztonság, otthon-biztonság, erőltetett migráció - azt látom, hogy még egyáltalán nem tudjuk, hogyan oldjuk meg azokat a problémákat. De láthatjuk, mennyit tettünk a klímaváltozásért, és megérthetjük, hogy újra kell értelmezni a zéró-összeg gondolkodásmódot. Mert megtanították nekünk azt, hogy mindig győztesek és vesztesek vannak, és a te veszteséged az én nyereségem. Most, hogy egy olyan világban élünk, ahol bolygó határokat értünk el, és nem csak össze vagyunk kötve, de egyre inkább egymástól függünk, a te veszteséged már nem az én nyereségem. Vagy mind vesztesek vagyunk vagy lehetünk mind győztesek. De döntenünk kell majd minden vagy semmi között. Döntenünk kell aközött, hogy zéró haszon jut mindenkinek, vagy mindannyian együtt részesülünk az élet adta lehetőségekből. Egyszer már megtettük. Meg tudjuk csinálni újra.
Thanks.
Köszönöm.
(Applause)
(Taps)