I thought I'd start with telling you or showing you the people who started [Jet Propulsion Lab]. When they were a bunch of kids, they were kind of very imaginative, very adventurous, as they were trying at Caltech to mix chemicals and see which one blows up more. Well, I don't recommend that you try to do that now. Naturally, they blew up a shack, and Caltech, well, then, hey, you go to the Arroyo and really do all your tests in there.
Gondoltam kezdem azzal, hogy megmutatom, kik alapították a Jet Propulsion Laboratoryt (JPL). Szárnyaló képzeletű, kalandvágyó kölykök voltak, vegyi anyagokat kotyvasztottak a Calthechen, és várták, hogy melyik robban nagyobbat. Nem ajánlom, hogy ezt most kipróbálják. Persze, hogy sikerült a levegőbe repíteni egy sufnit, így a Caltech elküdte őket az Arroyóhoz, hogy inkább ott teszteljenek.
So, that's what we call our first five employees during the tea break, you know, in here. As I said, they were adventurous people. As a matter of fact, one of them, who was, kind of, part of a cult which was not too far from here on Orange Grove, and unfortunately he blew up himself because he kept mixing chemicals and trying to figure out which ones were the best chemicals. So, that gives you a kind of flavor of the kind of people we have there. We try to avoid blowing ourselves up.
Hát itt van az első öt alkalmazott, amint látják, épp teaszünet közben. Amint említettem, kalandvágyó emberek voltak. Egyikük, amelyikük egy szektaszerűség tagja is volt nem messze innen, Orange Grove-ban, sajnálatos módon fel is robbantotta magát, miközben próbált rájönni, melyik vegyi anyag volna a legjobb. Ez tehát nagyjából képet ad arról, hogy milyen emberekről is van itt szó. Most már próbáljuk nem felrobbantani magunkat.
This one I thought I'd show you. Guess which one is a JPL employee in the heart of this crowd. I tried to come like him this morning, but as I walked out, then it was too cold, and I said, I'd better put my shirt back on. But more importantly, the reason I wanted to show this picture: look where the other people are looking, and look where he is looking. Wherever anybody else looks, look somewhere else, and go do something different, you know, and doing that. And that's kind of what has been the spirit of what we are doing.
Ezt szerettem volna megmutatni. Tippeljenek, a képen melyik a JPL munkatárs! Én is így akartam jönni ma reggel, de nagyon hideg volt, így gondoltam jobb, ha visszaveszem az ingemet. De amiért fontosnak tartottam megmutatni ezt a képet: nézzék, merre néznek a többiek, és ő hova néz. Akárhova néznek mások, te nézz egy másik irányba, és csinálj valami teljesen mást. Ebben a szellemben munkálkodunk.
And I want to tell you a quote from Ralph Emerson that one of my colleagues, you know, put on my wall in my office, and it says, "Do not go where the path may lead. Go instead where there is no path, and leave a trail." And that's my recommendation to all of you: look what everybody is doing, what they are doing; go do something completely different. Don't try to improve a little bit on what somebody else is doing, because that doesn't get you very far.
Hadd osszak meg Önökkel egy Ralph Emerson idézetet, amit az egyik kollégám kitett az irodám falára! "Ne arra menj, amerre az ösvény vezet. Fordulj inkább arra, ahol még nincs kitaposva, és vágj új utat!" És Önöknek is ez ajánlanám: nézzék meg, mit csinálnak mások, és fogjanak bele valami teljesen másba. Nem érdemes egy kicsit javítani azon, amivel már más foglalkozik, ez nem vezet messzire.
In our early days we used to work a lot on rockets, but we also used to have a lot of parties, you know. As you can see, one of our parties, you know, a few years ago. But then a big difference happened about 50 years ago, after Sputnik was launched. We launched the first American satellite, and that's the one you see on the left in there. And here we made 180 degrees change: we changed from a rocket house to be an exploration house. And that was done over a period of a couple of years, and now we are the leading organization, you know, exploring space on all of your behalf.
A korai években rengeteget dolgoztunk a rakétafejlesztésen, de azért buliztunk is rendesen. Az egyik parti pár évvel ezelőttről. De 50 éve hatalmas változás történt. A Szputnyik sikere után amerikai műholdat is sikerült fellőni, ezt látják a bal oldali képen. És ezzel egy 180°-os fordulatot tettünk: rakétafejlesztésből felfedezésbe. Ez a váltás pár év alatt lezajlott, és most egy világelső szervezet vagyunk, űrkutatást végezve az Önök nevében.
But even when we did that, we had to remind ourselves, sometimes there are setbacks. So you see, on the bottom, that rocket was supposed to go upward; somehow it ended going sideways. So that's what we call the misguided missile. But then also, just to celebrate that, we started an event at JPL for "Miss Guided Missile."
De mindennek során is emlékeztetnünk kellett magunkat arra, hogy néha akadhatnak buktatók. Amint látják, az alsó képen a rakéta felfelé kellett volna induljon, de valahogy félresikerült a dolog. Ezt hívjuk úgy, hogy "Misguided Missile" [eltévedt lövedék]. Ugyanakkor, hogy ezt megünnepeljük, megalapítottunk egy rendezvényt, a "Miss Guided Missile"-t [egy szépségversenyt].
So, we used to have a celebration every year and select -- there used to be competition and parades and so on. It's not very appropriate to do it now. Some people tell me to do it; I think, well, that's not really proper, you know, these days. So, we do something a little bit more serious. And that's what you see in the last Rose Bowl, you know, when we entered one of the floats. That's more on the play side. And on the right side, that's the Rover just before we finished its testing to take it to the Cape to launch it. These are the Rovers up here that you have on Mars now. So that kind of tells you about, kind of, the fun things, you know, and the serious things that we try to do. But I said I'm going to show you a short clip of one of our employees to kind of give you an idea about some of the talent that we have.
Minden évben ünnepeltünk és szavaztunk, volt verseny, parádé, meg minden. Most már nem annyira illendő ez, bár páran mondják, hogy csináljuk még, de manapság szerintem ez nem való. Inkább valami komolyabbat találtunk ki. A Rose Bowlra [futball bajnokság] beneveztünk mi is egy ilyen mozgószínpaddal. A játékból ennyi maradt. A jobb oldalon pedig ott a marsjáró, tesztelés alatt, mielőtt átvittük volna Cape [Canaveral]-ra a kilövéshez. Ezek azok a marsjárók amik jelenleg a Marson vannak. Ez körülbelül képet ad arról, hogy milyen vidámabb és komolyabb dolgokkal foglalkozunk. Amint mondtam, egy rövid videót is mutatok egyik kollegánkról, hogy lássák, milyen tehetségekkel dolgozunk.
Video: Morgan Hendry: Beware of Safety is an instrumental rock band. It branches on more the experimental side. There's the improvisational side of jazz. There's the heavy-hitting sound of rock. Being able to treat sound as an instrument, and be able to dig for more abstract sounds and things to play live, mixing electronics and acoustics. The music's half of me, but the other half -- I landed probably the best gig of all. I work for the Jet Propulsion Lab. I'm building the next Mars Rover. Some of the most brilliant engineers I know are the ones who have that sort of artistic quality about them. You've got to do what you want to do. And anyone who tells you you can't, you don't listen to them. Maybe they're right - I doubt it. Tell them where to put it, and then just do what you want to do. I'm Morgan Hendry. I am NASA.
Morgan Hendry: A "Beware of Safety" [Vigyázz! Biztonság] egy instrumentális rock banda. Inkább a kísérleti irányba megyünk el. Egyrészt ott a jazz improvizálós része, de ott a rock kemény pörgése is. Elektronikus és akusztikus zenét vegyítve keresünk elvontabb hangzásokat élő előadáshoz. A zene az egyik felem, a másik pedig a legkirályabb buli. A JPL-ben dolgozom a következő marsjárón. A legjobb mérnökökben, akiket ismerek, ott van ez a fajta művészi hajlam. Azt kell tenned, amit igazán tenni akarsz! És bárki azt mondja, hogy nem tudod megcsinálni, ne hallgass rá. Lehet, hogy igazuk van -- én kétlem. Mondd meg hova menjen, és csináld, amihez kedved van! Morgan Hendry vagyok. Én vagyok a NASA.
Charles Elachi: Now, moving from the play stuff to the serious stuff, always people ask, why do we explore? Why are we doing all of these missions and why are we exploring them? Well, the way I think about it is fairly simple. Somehow, 13 billion years ago there was a Big Bang, and you've heard a little bit about, you know, the origin of the universe. But somehow what strikes everybody's imagination -- or lots of people's imagination -- somehow from that original Big Bang we have this beautiful world that we live in today.
CE: A játékból ismét a komolyabb dolgokra fordítva a szót, az emberek mindig kérdezik, miért kutatunk? Miért ez a sok projekt, miért akarunk felfedezni? Nos, én elég egyszerűen gondolkodom erről. Ugyebár 13 milliárd évvel ezelőtt volt az ősrobbanás, talán hallottak egy kicsit a világegyetem kialakulásáról is. Valahogy mindeki képzeletét megragadja, de legalábbis sokakét, hogy ebből az ősrobbanásból alakult ki ez a csodálatos világ, amiben élünk.
You look outside: you have all that beauty that you see, all that life that you see around you, and here we have intelligent people like you and I who are having a conversation here. All that started from that Big Bang. So, the question is: How did that happen? How did that evolve? How did the universe form? How did the galaxies form? How did the planets form? Why is there a planet on which there is life which have evolved? Is that very common? Is there life on every planet that you can see around the stars? So we literally are all made out of stardust. We started from those stars; we are made of stardust. So, next time you are really depressed, look in the mirror and you can look and say, hi, I'm looking at a star here. You can skip the dust part. But literally, we are all made of stardust.
Kinéznek, és látják ezt a sok szépséget, az életet, ami körülvesz minket, intelligens embereket, mint Önök vagy én, akik beszélgetnek egymással. Minden az ősrobbanással kezdődött. A kérdés az, hogy hogyan? Hogyan alakult ki minden, hogyan született az univerzum? Hogyan keletkeztek a galaxisok és a bolygók? Miért van olyan bolygó, amelyiken kialakult az élet? Sok ilyen van? Minden csillag körüli bolygón van vajon élet? Végülis mindannyian csillagporból születtünk. A csillagokból indultunk el, csillagpor vagyunk. Legközelebb, ha nagyon levertek, álljanak a tükör elé, és mondják, hogy "Hé, hiszen egy csillagot látok!" A por részét nem kell kiemelni a dolognak. De tényleg, csillagporból vagyunk.
So, what we are trying to do in our exploration is effectively write the book of how things have came about as they are today. And one of the first, or the easiest, places we can go and explore that is to go towards Mars. And the reason Mars takes particular attention: it's not very far from us. You know, it'll take us only six months to get there. Six to nine months at the right time of the year. It's a planet somewhat similar to Earth. It's a little bit smaller, but the land mass on Mars is about the same as the land mass on Earth, you know, if you don't take the oceans into account. It has polar caps. It has an atmosphere somewhat thinner than ours, so it has weather. So, it's very similar to some extent, and you can see some of the features on it, like the Grand Canyon on Mars, or what we call the Grand Canyon on Mars. It is like the Grand Canyon on Earth, except a hell of a lot larger.
Tehát amit a kutatásainkkal el akarunk érni, az nem más, mint megírni a könyvet arról, hogyan keletkezett a mai világ. És a legelső, vagy legegyszerűbb célpontunk a felfedezéshez a Mars. A fő indok, amiért a Mars különös figyelmet érdemel, az a közelsége. Mindössze hat hónapba telik odaérni. 6-9 hónap, időszaktól függően. Némiképp a Földhöz hasonló bolygó. Picit kisebb, de a Mars szárazföldi felülete kb. annyi, mint a Földé, ha nem vesszük figyelembe az óceánokat. Vannak sarkvidékei. Légköre kicsit ritkább, mint a mienk, van időjárása is. Tehát bizonyos mértékig nagyon hasonló, és itt láthatnak egy, a Grand Canyonhoz hasonló domborzati mintát; ez a Mars Grand Canyonja. Olyan, mint a földi Grand Canyon, csak sokkal nagyobb.
So it's about the size, you know, of the United States. It has volcanoes on it. And that's Mount Olympus on Mars, which is a kind of huge volcanic shield on that planet. And if you look at the height of it and you compare it to Mount Everest, you see, it'll give you an idea of how large that Mount Olympus, you know, is, relative to Mount Everest. So, it basically dwarfs, you know, Mount Everest here on Earth. So, that gives you an idea of the tectonic events or volcanic events which have happened on that planet. Recently from one of our satellites, this shows that it's Earth-like -- we caught a landslide occurring as it was happening. So it is a dynamic planet, and activity is going on as we speak today.
Kb. akkora, mint az USA. Vulkánokat is találunk ott. Ez itt az Olympus Mons, egy hatalmas vulkáni lemez a bolygón. Magasságát tekintve, a Mount Everesttel összehasonlítva látható, hogy milyen magas is a az Olympus Mons az Everesthez képest. Szinte törpe mellette a mi földi Everestünk. Ez nagyjából képet ad a bolygó tektonikus illetve vulkanikus aktivitásáról. Nemrég földcsuszamlást is észleltünk, ebből is látszik, mennyire Föld-szerű. Tehát dinamikus bolygóról van szó, ma is zajló geológiai folyamatokkal.
And these Rovers, people wonder now, what are they doing today, so I thought I would show you a little bit what they are doing. This is one very large crater. Geologists love craters, because craters are like digging a big hole in the ground without really working at it, and you can see what's below the surface. So, this is called Victoria Crater, which is about a few football fields in size. And if you look at the top left, you see a little teeny dark dot. This picture was taken from an orbiting satellite. If I zoom on it, you can see: that's the Rover on the surface. So, that was taken from orbit; we had the camera zoom on the surface, and we actually saw the Rover on the surface. And we actually used the combination of the satellite images and the Rover to actually conduct science, because we can observe large areas and then you can get those Rovers to move around and basically go to a certain location.
A marsjárókkal kapcsolatban sokan kérdezik, hogy mit is csinálnak mostanában. Megmutatom. Ez egy hatalmas kráter. A geológusok imádják a krátereket, mert olyan, mintha egy hatalmas gödröt ásnánk a talajba, épp csak megússzuk az ásás részt, és máris láthatjuk, mi van a felszín alatt. Ez pedig a Victoria-kráter, méretben lefedne pár futballpályát. A bal felső sarokban egy apró, pici, sötét pöttyöt láthatnak. A képet az egyik műhold készítette. Felnagyítva láthatjuk a kis robotunkat a felszínen. Ezt tehát fentről készítettük, ráállítottuk a kamerát a területre, és láttuk a robotot odalent. A műholdak és a robotok által készített képeket kombinálva tudunk itt kutatni: fentről megfigyeljük a nagyobb területeket, utána pedig odaküldjük a közlekedő robotot, hogy járjon körül egy konkrét helyet.
So, specifically what we are doing now is that Rover is going down in that crater. As I told you, geologists love craters. And the reason is, many of you went to the Grand Canyon, and you see in the wall of the Grand Canyon, you see these layers. And what these layers -- that's what the surface used to be a million years ago, 10 million years ago, 100 million years ago, and you get deposits on top of them. So if you can read the layers it's like reading your book, and you can learn the history of what happened in the past in that location.
Jelen pillanatban a robot lefelé tart ezen a kráteren. Amint említettem, a geológusok imádják a krátereket. Ennek az az oka, amit Önök is láthatnak a Grand Canyonban, ha arra járnak: jól megifgyelhetők a rétegek. Ezek a rétegek elárulják, milyen volt a felszín millió évekkel ezelőtt, 10 millió, 100 millió évvel ezelőtt, és lerakódások is vannak rajtuk. Ha meg tudjuk vizsgálni ezeket a rétegződéseket, az olyan, mintha egy könyvből olvasnánk ki, hogy mi történt a múltban azon a helyen.
So what you are seeing here are the layers on the wall of that crater, and the Rover is going down now, measuring, you know, the properties and analyzing the rocks as it's going down, you know, that canyon. Now, it's kind of a little bit of a challenge driving down a slope like this. If you were there you wouldn't do it yourself. But we really made sure we tested those Rovers before we got them down -- or that Rover -- and made sure that it's all working well.
Itt láthatjuk a kráter falán a rétegeket, ahol a robot épp lefelé tart, és méréseket készít a jellemzőkről, elemzi a kőzetet, és halad lefelé a völgyben. Namármost egy ilyen lejtőn lefelé hajtani némiképp kihívás. Ha ott lennének, nem indulnának neki. Mi azonban alaposan leteszteltük ezeket a marsjárókat, mielőtt leküldtük őket (azaz ezt a robotot), és gondoskodtunk róla, hogy minden működjön.
Now, when I came last time, shortly after the landing -- I think it was, like, a hundred days after the landing -- I told you I was surprised that those Rovers are lasting even a hundred days. Well, here we are four years later, and they're still working. Now you say, Charles, you are really lying to us, and so on, but that's not true. We really believed they were going to last 90 days or 100 days, because they are solar powered, and Mars is a dusty planet, so we expected the dust would start accumulating on the surface, and after a while we wouldn't have enough power, you know, to keep them warm.
Amikor legutóbb itt voltam, nem sokkal a landolás után, ha jól emlékszem kb. 100 nappal utána, meg voltam lepődve azon, hogy egyáltalán 100 napig kibírták ezek a robotok. Nos, itt vagyunk, négy évvel később, és még mindig üzemelnek. Most mondhatnák, hogy Charles, maga becsapott minket, de ez nem így van. Tényleg azt hittük, hogy kb. 90 vagy 100 napig fogják bírni, mert napelemmel működnek, és a Marson rengeteg a por, így arra számítottunk, hogy a robotokon felgyülemlik majd a por és nem lesz elég napenergiánk a melegítésükhöz.
Well, I always say it's important that you are smart, but every once in a while it's good to be lucky. And that's what we found out. It turned out that every once in a while there are dust devils which come by on Mars, as you are seeing here, and when the dust devil comes over the Rover, it just cleans it up. It is like a brand new car that you have, and that's literally why they have lasted so long. And now we designed them reasonably well, but that's exactly why they are lasting that long and still providing all the science data. Now, the two Rovers, each one of them is, kind of, getting old. You know, one of them, one of the wheels is stuck, is not working, one of the front wheels, so what we are doing, we are driving it backwards. And the other one has arthritis of the shoulder joint, you know, it's not working very well, so it's walking like this, and we can move the arm, you know, that way. But still they are producing a lot of scientific data. Now, during that whole period, a number of people got excited, you know, outside the science community about these Rovers, so I thought I'd show you a video just to give you a reflection about how these Rovers are being viewed by people other than the science community.
Mindig azt mondom, hogy nem rossz, ha okosak vagyunk, de néha nem árt egy kis szerencse sem. És éppen ránk talált. Kiderült, hogy alkalmanként porördögök haladnak át a bolygón, ahogy itt is látni, és amikor a robothoz érnek, egyszerűen leporolják. Mintha egy teljesen új robotunk lenne. Pontosan emiatt ennyire tartósak. Nyilván alaposan megterveztük őket, de pontosan emiatt lehetséges az, hogy még mindig üzemelnek, és küldik a mérési adatokat. Namármost ez a két robot lassan kezd öregedni. Tudják, az egyiknél egy első kerék beakadt, nem működik, ezért azt találtuk ki, hogy visszafelé vezetjük. A másiknak meg köszvényes a válla, nem túl jól működik, ezért ilyen furán mozog, így ebben az irányban is tudjuk mozgatni a kart. De még mindig folyamatosan generálják az adatokat. Mindeközben a tudományos körökön kívül is sokaknak felkeltették az érdeklődését ezek a robotok, így gondoltam megmutatok egy videót arról, hogy hogyan tekintenek mások ezekre a marsjárókra.
So let me go on the next short video. By the way, this video is pretty accurate of how the landing took place, you know, about four years ago. Video: Okay, we have parachute aligned. Okay, deploy the airbags. Open. Camera. We have a picture right now. Yeah! CE: That's about what happened in the Houston operation room. It's exactly like this. Video: Now, if there is life, the Dutch will find it. What is he doing? What is that? CE: Not too bad.
Hadd folytassam tehát ezzel a rövid videóval! Egyébként ez a klip elég pontosan mutatja be a négy évvel ezelőtti leszállást. [Video]: Oké, ejtőernyő irányba állt. Oké, légzsákok bevetése. Nyitva. Kamera. Már van is képünk. Hurrá! CE: Valahogy így történt a houstoni irányítóteremben. Pontosan így. Video: Hát ha van itt élet, akkor a hollandok megtalálják. Mit csinál? Mi az? Nem rossz.
So anyway, let me continue on showing you a little bit about the beauty of that planet. As I said earlier, it looked very much like Earth, so you see sand dunes. It looks like I could have told you these are pictures taken from the Sahara Desert or somewhere, and you'd have believed me, but these are pictures taken from Mars. But one area which is particularly intriguing for us is the northern region, you know, of Mars, close to the North Pole, because we see ice caps, and we see the ice caps shrinking and expanding, so it's very much like you have in northern Canada. And we wanted to find out -- and we see all kinds of glacial features on it. So, we wanted to find out, actually, what is that ice made of, and could that have embedded in it some organic, you know, material.
CE: Következőként hadd mutatssam be egy kicsit a bolygó szépségét! Amint korábban említettem, nagyon hasonlított a Földhöz, látni a homokdűnéket. Akár azt is mondhattam volna, hogy ezek a képek a Szaharában készültek valahol, és elhitték volna, de igazából a Marson készültek. Az egyik különösen érdekes terület számunkra az északi régió a Marson, a sarkvidék közelében, mert itt látunk jégpsapkákat, amelyek összemennek és kiterjednek, hasonlóan az észak-kanadaiakhoz. Meg akartuk vizsgálni -- sokféle jeges alakzatot látunk rajta -- , meg akartuk vizsgálni, hogy tulajdonképpen miből van ez a jég, és mi lehet beleágyazva -- esetleg szerves anyagok?
So we have a spacecraft which is heading towards Mars, called Phoenix, and that spacecraft will land 17 days, seven hours and 20 seconds from now, so you can adjust your watch. So it's on May 25 around just before five o'clock our time here on the West Coast, actually we will be landing on another planet. And as you can see, this is a picture of the spacecraft put on Mars, but I thought that just in case you're going to miss that show, you know, in 17 days, I'll show you, kind of, a little bit of what's going to happen.
Tehát egy szonda, a Phoenix, úton van a Marshoz, és 17 nap, 7 óra és 20 másodperc múlva le fog szállni -- állítsák be az órájukat. Május 25-én, az itteni, nyugati parti idő szerint 5 óra környkén le fogunk szállni egy másik bolygóra. Ez egy kép az űrszondáról a Marson, s ha esetleg lemaradnának a műsorról 17 nap múlva, megmutatok egy kicsit abból, hogy mi fog történni.
Video: That's what we call the seven minutes of terror. So the plan is to dig in the soil and take samples that we put them in an oven and actually heat them and look what gases will come from it. So this was launched about nine months ago. We'll be coming in at 12,000 miles per hour, and in seven minutes we have to stop and touch the surface very softly so we don't break that lander.
Ezt hívjuk 7 perc rettegésnek. Az a terv, hogy leásunk a talajba, mintákat veszünk, betesszük őket egy sütőbe, felmelegítjük, és megvizsgáljuk, hogy milyen gázok jönnek ki belőlük. Ezt a robotot 9 hónapja indítottuk útjára. 20.000 km/h-val közelítünk, és 7 percen belül óvatosan talajt kell érnünk, vigyázva, hogy ne sérüljön meg a robot.
Ben Cichy: Phoenix is the first Mars Scout mission. It's the first mission that's going to try to land near the North Pole of Mars, and it's the first mission that's actually going to try and reach out and touch water on the surface of another planet.
Ben Cichy: A Phoneix az első Mars Scout program. Elsőként próbál majd az északi sarkvidéken landolni, és ez az első projekt, ami megpróbál majd vizet érinteni egy másik bolygó felszínén.
Lynn Craig: Where there tends to be water, at least on Earth, there tends to be life, and so it's potentially a place where life could have existed on the planet in the past.
Lynn Craig: Ahol van víz, legalábbis a Földön, ott van élet is, így elképzelhető, hogy ezen a területen valamikor volt élet.
Erik Bailey: The main purpose of EDL is to take a spacecraft that is traveling at 12,500 miles an hour and bring it to a screeching halt in a soft way in a very short amount of time. BC: We enter the Martian atmosphere. We're 70 miles above the surface of Mars. And our lander is safely tucked inside what we call an aeroshell.
Erik Bailey: Az leszállás elsődleges célja, hogy egy 20.000 km/h-val száguldó űrszondát rendkívül rövid idő alatt, biztonságosan lefékezzen. BC: Belépünk a Mars légkörébe. 110 km-re vagyunk a felszín felett. A leszállóegység egy biztonságos burokban van.
EB: Looks kind of like an ice cream cone, more or less.
EB: Majdnem úgy néz ki, mint egy fagyitölcsér.
BC: And on the front of it is this heat shield, this saucer-looking thing that has about a half-inch of essentially what's cork on the front of it, which is our heat shield. Now, this is really special cork, and this cork is what's going to protect us from the violent atmospheric entry that we're about to experience.
BC: Az elején található a hővédő pajzs, ez a csészealjszerű dolog, egy centi vastag fedővel az elején, ez a hőpajzs. Ez egy igen különleges lezárás, ez a fedő fog védelmet nyújtani a rázós légkörbe lépés során.
Rob Grover: Friction really starts to build up on the spacecraft, and we use the friction when it's flying through the atmosphere to our advantage to slow us down. BC: From this point, we're going to decelerate from 12,500 miles an hour down to 900 miles an hour.
Rob Grover: A súrlódás itt már jelentős, és ezt a légkörben való áthaladás során előnyünkre tudjuk fordítani. BC: Innentől kezdődik a lassítás, 20.000 km/h-ról 1500 km/h-ra.
EB: The outside can get almost as hot as the surface of the Sun.
EB: A külső rész majdnem annyira felhevülhet, mint maga a Nap.
RG: The temperature of the heat shield can reach 2,600 degrees Fahrenheit.
RG: A hővédő pajzs hőmérséklete elérheti az 1500°C-t.
EB: The inside doesn't get very hot. It probably gets about room temperature. Richard Kornfeld: There is this window of opportunity within which we can deploy the parachute.
EB: A belső rész nem melegszik fel ennyire, nagyjából szobahőmérsékletre csak. Richard Kornfeld: Egy adott időközben ki tudjuk nyitni az ejtőernyőt.
EB: If you fire the 'chute too early, the parachute itself could fail. The fabric and the stitching could just pull apart. And that would be bad.
EB: Ha túl korán nyílik ki, tönkremehet. Az anyag és a varrás szétszakadhat. Ez nem lenne jó.
BC: In the first 15 seconds after we deploy the parachute, we'll decelerate from 900 miles an hour to a relatively slow 250 miles an hour. We no longer need the heat shield to protect us from the force of atmospheric entry, so we jettison the heat shield, exposing for the first time our lander to the atmosphere of Mars.
BC: Az ejtőernyő kinyitása utáni 15 mp-ben 1500 km/h-ról a viszonylag lassú 400 km/h-ra csökkentjük a sebeséget. A hővédő pajzs már nem kell, hogy megvédjen a légkörbe lépés erejétől, így megszabadulunk tőle, s az űrszonda először érintkezik a marsi légkörrel.
LC: After the heat shield has been jettisoned and the legs are deployed, the next step is to have the radar system begin to detect how far Phoenix really is from the ground.
LC: Miután ledobtuk a hőpajzsot és kiengedtük a lábakat, a következő lépés annak megállapítása radarral, hogy milyen messze van a Phoenix a talajtól.
BC: We've lost 99 percent of our entry velocity. So, we're 99 percent of the way to where we want to be. But that last one percent, as it always seems to be, is the tricky part.
BC: A belépési sebességünkből már 99%-ot veszítettünk. Tehát kb. az út 99%-ánál tartunk. De az utolsó 1%, ahogy az lenni szokott, a legnagyobb kihívás.
EB: Now the spacecraft actually has to decide when it's going to get rid of its parachute.
EB: Most el kell dönteni, hogy a robot mikor dobja el az ejtőernyőt.
BC: We separate from the lander going 125 miles an hour at roughly a kilometer above the surface of Mars: 3,200 feet. That's like taking two Empire State Buildings and stacking them on top of one another.
BC: 200 km/h-s sebességnél a robot leválik a leszállóegységről, nagyjából 1 km-re a felszíntől. Ez két Empire State Building egymásra rakva.
EB: That's when we separate from the back shell, and we're now in free-fall. It's a very scary moment; a lot has to happen in a very short amount of time. LC: So it's in a free-fall, but it's also trying to use all of its actuators to make sure that it's in the right position to land.
EB: Ekkor leválik a hátsó héjról, és szabadesésbe kezd. Félelmetes pillanat: rengeteg mindennek kell lezajlania nagyon rövid idő alatt. LC: Szabadesésben van tehát, de a beavatkozókat is használnia kell annak beállítására, hogy a megfelelő pozícióban landoljon.
EB: And then it has to light up its engines, right itself, and then slowly slow itself down and touch down on the ground safely.
EB: Beindítja a hajtóműveket, majd óvatosan lelassít és érintkezik a talajjal.
BC: Earth and Mars are so far apart that it takes over ten minutes for a signal from Mars to get to Earth. And EDL itself is all over in a matter of seven minutes. So by the time you even hear from the lander that EDL has started it'll already be over.
BC: A Föld és a Mars olyan messze vannak egymástól, hogy a jelátvitel több, mint 10 percig tart. A légkörbe lépés, ereszkedés és leszállás pedig 7 perc alatt lezajlik. Mire megkapjuk a jelet, hogy a légkörbe lépés elkezdődött, már vége is az egésznek.
EB: We have to build large amounts of autonomy into the spacecraft so that it can land itself safely.
EB: A robotot a lehető legönállóbbra építettük, hogy biztonságosan le tudjon szállni magától.
BC: EDL is this immense, technically challenging problem. It's about getting a spacecraft that's hurtling through deep space and using all this bag of tricks to somehow figure out how to get it down to the surface of Mars at zero miles an hour. It's this immensely exciting and challenging problem.
BC: A légkörbe lépés, ereszkedés és leszállás műszakilag rendkívül nagy kihívás. A feladat rájönni arra, hogy egy űrben száguldó szondát számtalan trükk alkalmazásával hogyan tudunk a Mars felszínére ereszteni 0 km/h végsebességgel. Fantasztikusan izgalmas probléma és hatalmas kihívás.
CE: Hopefully it all will happen the way you saw it in here. So it will be a very tense moment, you know, as we are watching that spacecraft landing on another planet.
CE: Remélhetőleg pontosan így fog történni, ahogy itt láttuk. Feszült pillanat lesz, az biztos, ahogyan nézzük majd, hogyan száll le a robot egy másik bolygóra.
So now let me talk about the next things that we are doing. So we are in the process, as we speak, of actually designing the next Rover that we are going to be sending to Mars. So I thought I would go a little bit and tell you, kind of, the steps we go through. It's very similar to what you do when you design your product. As you saw a little bit earlier, when we were doing the Phoenix one, we have to take into account the heat that we are going to be facing. So we have to study all kinds of different materials, the shape that we want to do. In general we don't try to please the customer here. What we want to do is to make sure we have an effective, you know, an efficient kind of machine.
Hadd folytassam azzal, hogy még mivel foglalkozunk! Folyamatban van a következő, Marsra szánt közlekedő robot tervezése is. Elmesélném egy kicsit, hogy milyen lépésekből is áll ez. Elég hasonló egy normál terméktervezési folyamathoz. Ahogy korábban láttuk a Phoenix esetében, számolni kell a hővel, amit el kell majd viselni. Különböző anyagokat, formákat vizsgálunk meg. Általánosságban értve nem próbálunk meg a vásárló kedvére tenni. A fő cél egy hatékony, működő gép megalkotása.
First we start by we want to have our employees to be as imaginative as they can. And we really love being close to the art center, because we have, as a matter of fact, one of the alumni from the art center, Eric Nyquist, had put a series of displays, far-out displays, you know, in our what we call mission design or spacecraft design room, just to get people to think wildly about things. We have a bunch of Legos. So, as I said, this is a playground for adults, where they sit down and try to play with different shapes and different designs.
Először is szeretnénk, ha a munkatársaink a lehető legkreatívabbak lennének. Szeretünk a művészeti központ közelében lenni. Igazság szerint egy képzett művész, Eric Nyquist, egy meghökkentő kiállítást rendezett be a fő tervezőszobába, az űrszonda szobába, hogy az emberek gondolkodása felpezsdüljön. Van egy rakás Legónk is. Amint említettem, ez egy játszótér felnőtteknek, ahol leülhetnek, és próbálkozhatnak mindenféle alakzattal és kialakítással.
Then we get a little bit more serious, so we have what we call our CAD/CAMs and all the engineers who are involved, or scientists who are involved, who know about thermal properties, know about design, know about atmospheric interaction, parachutes, all of these things, which they work in a team effort and actually design a spacecraft in a computer to some extent, so to see, does that meet the requirement that we need. On the right, also, we have to take into account the environment of the planet where we are going. If you are going to Jupiter, you have a very high-radiation, you know, environment. It's about the same radiation environment close by Jupiter as inside a nuclear reactor.
Majd egy kicsit komolyabbra fordulnak a dolgok, jön a számítógépes tervezés, CAD/CAM, a mérnökökkel és tudósokkal, akik ismerik a hőtant, tervezést, légköri viselkedést, ejtőernyőket, minden ilyesmit, és egy csapatban közösen megtervezik a robotot egy bizonyos szintig, hogy lássák, megfelel-e a követelményeknek. A jobb oldali képen is látható, hogy figyelembe kell vennünk a célbolygó környezetét. Ha a Jupiter a cél, akkor egy nagy sugárzású környezettel kell számolni, nagyjából olyan erős sugárzással, mint egy atomreaktor belsejében.
So just imagine: you take your P.C. and throw it into a nuclear reactor and it still has to work. So these are kind of some of the little challenges, you know, that we have to face. If we are doing entry, we have to do tests of parachutes. You saw in the video a parachute breaking. That would be a bad day, you know, if that happened, so we have to test, because we are deploying this parachute at supersonic speeds. We are coming at extremely high speeds, and we are deploying them to slow us down. So we have to do all kinds of tests. To give you an idea of the size, you know, of that parachute relative to the people standing there.
Képzeljék csak el, hogy bedobják a számítógépüket egy atomerőmű kellős közepébe, és még ott is működnie kell. Hát ilyen és ehhez hasonló kihívásokkal kell megküzdeni. Ha légköri belépésre kerül sor, akkor ejtőernyőteszteket is kell végezni. Az egyik videóban láttuk a szétszakadt ernyőt. Ha ilyen történne, akkor elég rossz napunk lenne! Úgyhogy tesztelni kell, mert szuperszonikus sebességeknél kell majd használni az ernyőt. Hihetetlen sebességgel száguldunk, és ezekkel tudunk lelassulni. Tehát mindenféle tesztet kell végeznünk. Nagyjából érzékelhetik a méretét itt, az emberekhez képest akik alatta állnak.
Next step, we go and actually build some kind of test models and actually test them, you know, in the lab at JPL, in what we call our Mars Yard. We kick them, we hit them, we drop them, just to make sure we understand how, where would they break. And then we back off, you know, from that point. And then we actually do the actual building and the flight. And this next Rover that we're flying is about the size of a car. That big shield that you see outside, that's a heat shield which is going to protect it. And that will be basically built over the next year, and it will be launched June a year from now. Now, in that case, because it was a very big Rover, we couldn't use airbags. And I know many of you, kind of, last time afterwards said well, that was a cool thing to have -- those airbags. Unfortunately this Rover is, like, ten times the size of the, you know, mass-wise, of the other Rover, or three times the mass. So we can't use airbags. So we have to come up with another ingenious idea of how do we land it. And we didn't want to take it propulsively all the way to the surface because we didn't want to contaminate the surface; we wanted the Rover to immediately land on its legs.
A következő lépésben prototípusokat gyártunk, és a JPL laboratóriumban teszteljük őket, a Mars udvaron. Rugdossuk, ütjük, hajigáljuk őket, hogy megtudjuk, hogyan és hol károsodnának. Majd visszalépünk egy lépést, és megépítjük a tényleges robotot és végrehajtjuk a tényleges repülést. A következő marsjáró akkora lesz, mint egy autó. Ez a nagy pajzs amit látunk kívül egy hővédő pajzs, ami védelmet nyújt majd. Jövőre épül meg, és egy év múlva júniusban fogjuk felküldeni. Ebben az esetben, mivel a robot nagy méretű, nem tudtunk légzsákokat használni. Tudom, hogy többen azt mondták, hogy a légzsák egy elég szuper megoldás volt. Sajnos ez a robot viszont tömegét tekintve tízszer akkora, mint az elődei, vagy háromszor akkora. Tehát légzsákok kihúzva. Mást kell kitalálnunk arra, hogy hogyan landoltassuk. Nem akartuk csak felhajtás segítségével leereszteni, hogy ne szennyezzük be nagyon a talajt, azt szerettük volna, ha egyből a lábaira áll.
So we came up with this ingenious idea, which is used here on Earth for helicopters. Actually, the lander will come down to about 100 feet and hover above that surface for 100 feet, and then we have a sky crane which will take that Rover and land it down on the surface. Hopefully it all will work, you know, it will work that way. And that Rover will be more kind of like a chemist. What we are going to be doing with that Rover as it drives around, it's going to go and analyze the chemical composition of rocks. So it will have an arm which will take samples, put them in an oven, crush and analyze them. But also, if there is something that we cannot reach because it is too high on a cliff, we have a little laser system which will actually zap the rock, evaporate some of it, and actually analyze what's coming from that rock. So it's a little bit like "Star Wars," you know, but it's real. It's real stuff. And also to help you, to help the community so you can do ads on that Rover, we are going to train that Rover to actually in addition to do this, to actually serve cocktails, you know, also on Mars.
Ezt a remek ötletet találtuk ki, amit itt a Földön a helikoptereknél is alkalmaznak. Kb. 30 m-ig ereszkedik, majd lebegni kezd, és a lebegő daru leereszti a talajra. Remélhetőleg ez így is fog történni. Ez a robot igazából egy vegyész lesz. Miközben körbejár a felszínen, a kőzetek kémiai összetételét fogja vizsgálni. Lesz egy karja, amivel mintákat tud majd venni, beteszi őket egy dobozba, felaprítja és elemzi őket. Ha olyasmibe ütközik, amit nem ér el, mert túl magasan van mondjuk egy sziklán, akkor lézerrel megporlaszt egy kis kőzetdarabot, és így meg tudja vizsgálni a belsejét. Egy kicsit olyan, mint a "Csillagok háborúja" igaziban. Ez tényleg valóság. Illetve, hogy segítsük Önöket, a társadalmat, még reklámokra is alkalmas lesz, betanítjuk koktélok szervírozására is a Marson. (Nevetés)
So that's kind of giving you an idea of the kind of, you know, fun things we are doing on Mars. I thought I'd go to "The Lord of the Rings" now and show you some of the things we have there. Now, "The Lord of the Rings" has two things played through it. One, it's a very attractive planet -- it just has the beauty of the rings and so on. But for scientists, also the rings have a special meaning, because we believe they represent, on a small scale, how the Solar System actually formed. Some of the scientists believe that the way the Solar System formed, that the Sun when it collapsed and actually created the Sun, a lot of the dust around it created rings and then the particles in those rings accumulated together, and they formed bigger rocks, and then that's how the planets, you know, were formed.
Hát ilyen és ehhez hasonló vidám dolgokat művelünk a Marson. Folytatom a "Gyűrűk urával", bemutatom, hogy errefelé miket csinálunk. Két dolog egyből nyilvánvaló. Az egyik, hogy csodálatos bolygó -- a gyűrűivel és egyebekkel nagyon szép. De a kutatók számára a gyűrűk azért is különlegesek, mert tulajdonképpen a naprendszer kialakulását modellezik kicsiben. A tudósok egy része úgy tartja, hogy amikor a Nap összeomlott és keletkezett, a törmelék nagy része gyűrűbe rendeződött körülötte, majd a gyűrű részecskéi összetömörültek és nagyobb köveket alkottak, s így alakultak ki a bolygók.
So, the idea is, by watching Saturn we're actually watching our solar system in real time being formed on a smaller scale, so it's like a test bed for it. So, let me show you a little bit on what that Saturnian system looks like. First, I'm going to fly you over the rings. By the way, all of this is real stuff. This is not animation or anything like this. This is actually taken from the satellite that we have in orbit around Saturn, the Cassini. And you see the amount of detail that is in those rings, which are the particles. Some of them are agglomerating together to form larger particles. So that's why you have these gaps, is because a small satellite, you know, is being formed in that location. Now, you think that those rings are very large objects. Yes, they are very large in one dimension; in the other dimension they are paper thin. Very, very thin. What you are seeing here is the shadow of the ring on Saturn itself. And that's one of the satellites which was actually formed on that one. So, think about it as a paper-thin, huge area of many hundreds of thousands of miles, which is rotating.
Tehát a Szaturnusz vizsgálatával tulajdonképpen a naprendszert kutatjuk kicsiben, mintha egy próbadarab lenne. Hadd mutassam meg, hogyan is néz ki a Szaturnusz-rendszer. Repüljünk először is a gyűrűk fölé. Egyébként ez mind igazi felvétel. Nem animáció. Ezek a képek a Szaturnusz körül keringő szondával, a Cassinivel készültek. Jól látszanak a részletek a gyűrűkben, ezek részecskék. Néhol összegyűlnek és nagyobb egységeket alkotnak. Ezért vannak üres sávok, mert kisebb holdak alakulnak ki azon a körön. Látszik, hogy a gyűrűk elég nagyok. Igen, egyik irányban hatalmasak, másik irányban pedig papírvékonyak. Itt a gyűrűk árnyéka látszik a bolygón. Itt az egyik hold, ami így alakult ki. Tehát egy papírvékony, több százezer km-es keringő területről van szó.
And we have a wide variety of kind of satellites which will form, each one looking very different and very odd, and that keeps scientists busy for tens of years trying to explain this, and telling NASA we need more money so we can explain what these things look like, or why they formed that way. Well, there were two satellites which were particularly interesting. One of them is called Enceladus. It's a satellite which was all made of ice, and we measured it from orbit. Made of ice. But there was something bizarre about it. If you look at these stripes in here, what we call tiger stripes, when we flew over them, all of a sudden we saw an increase in the temperature, which said that those stripes are warmer than the rest of the planet.
Rengetegféle hold alakul ki, mindegyik különböző és különleges. Annak kutatása, hogy miért néznek így ki, tízévekre leköti a kutatókat, akik próbálják megindokolni a kutatási költségeket. Két hold kiemelt figyelmet érdemel. Egyikük az Enceladus. Ez a hold jégből formálódott, és körülötte keringve is vizsgáltuk. Tehát jég. De akadt valami igen bizarr rajta. Nézzék ezeket tigriscsíknak nevezett vonalakat -- amikor föléjük repültünk, hirtelen hőmérsékletemelkedést tapasztaltunk. Ezek a csíkok melegebbek, mint a bolygó többi része.
So as we flew by away from it, we looked back. And guess what? We saw geysers coming out. So this is a Yellowstone, you know, of Saturn. We are seeing geysers of ice which are coming out of that planet, which indicate that most likely there is an ocean, you know, below the surface. And somehow, through some dynamic effect, we're having these geysers which are being, you know, emitted from it. And the reason I showed the little arrow there, I think that should say 30 miles, we decided a few months ago to actually fly the spacecraft through the plume of that geyser so we can actually measure the material that it is made of. That was [unclear] also -- you know, because we were worried about the risk of it, but it worked pretty well. We flew at the top of it, and we found that there is a fair amount of organic material which is being emitted in combination with the ice. And over the next few years, as we keep orbiting, you know, Saturn, we are planning to get closer and closer down to the surface and make more accurate measurements.
Miután elrepültünk mellette, visszanéztünk, és taláják ki, mit láttunk. Gejzíreket! Ez a Szaturnusz Yellowstone-ja. Jégsugarak lövellnek ki a bolygóból, ami annyit jelent, hogy valószínűleg egy óceán van a felszín alatt. Valamilyen dinamikus hatás eredményeképpen ezek a gejzírek kilövellnek belőle. Azért mutattam ezt a kis nyilat itt -- azt hiszem 50 km van ráírva --, mert pár hónapja keresztülrepítettük az űrszondát ezeken a sugarakon, hogy elemezzük az összetételüket. Egy kicsit azért aggódtunk a kockázat miatt, de szerencsére minden rendben ment. Fölérepültünk, és az derült ki, hogy szerves anyagok is vannak a jégsugárban. A Szaturnusz-kutatás elkövetkező éveiben egyre közelebb tervezünk menni a felszínhez, hogy még pontosabb méréseket végezhessünk.
Now, another satellite also attracted a lot of attention, and that's Titan. And the reason Titan is particularly interesting, it's a satellite bigger than our moon, and it has an atmosphere. And that atmosphere is very -- as dense as our own atmosphere. So if you were on Titan, you would feel the same pressure that you feel in here. Except it's a lot colder, and that atmosphere is heavily made of methane. Now, methane gets people all excited, because it's organic material, so immediately people start thinking, could life have evolved in that location, when you have a lot of organic material. So people believe now that Titan is most likely what we call a pre-biotic planet, because it's so cold organic material did not get to the stage of becoming biological material, and therefore life could have evolved on it.
Egy másik hold szintén nagy érdeklődésre tart számot, ez a Titán. Azért különleges, mert nagyobb, mint a mi Holdunk, és légköre is van. Olyan sűrű, mint a mi légkörünk. A Titánon ugyanezt a nyomást érzékelnék, mint itthon. Azzal a különbséggel, hogy sokkal hidegebb van, és a légkör túlnyomó része metán. A metán hallatára felkapjuk a fejünket, mert szerves anyag, így rögtön mindenki arra gondol, hogy alakulhatott-e ki ott élet, ha van ott szerves anyag? A Titán valószínűleg egy élet előtti bolygó, mert olyan hideg van, hogy a szerves anyagok nem alakulhattak még át biológiai anyagokká, hogy ezután élet jöjjön létre belőle.
So it could be Earth, frozen three billion years ago before life actually started on it. So that's getting a lot of interest, and to show you some example of what we did in there, we actually dropped a probe, which was developed by our colleagues in Europe, we dropped a probe as we were orbiting Saturn. We dropped a probe in the atmosphere of Titan. And this is a picture of an area as we were coming down. Just looked like the coast of California for me. You see the rivers which are coming along the coast, and you see that white area which looks like Catalina Island, and that looks like an ocean. And then with an instrument we have on board, a radar instrument, we found there are lakes like the Great Lakes in here, so it looks very much like Earth. It looks like there are rivers on it, there are oceans or lakes, we know there are clouds. We think it's raining also on it. So it's very much like the cycle on Earth except because it's so cold, it could not be water, you know, because water would have frozen. What it turned out, that all that we are seeing, all this liquid, [is made of] hydrocarbon and ethane and methane, similar to what you put in your car.
Olyan lehet, mint a Föld megfagyva, 3 milliárd éve, még az élet keletkezése előtt. Ez tehát nagy érdeklődésre tart számot, és hogy lássák, mi történt ott: egy európai fejlesztésű űrszondát küldtünk a felszínre [a Huygens-t] a Szaturnusz körül keringő [Cassini]-ről. A Titán légkörébe küldtünk egy robotot. Itt egy kép a célállomásról. Nekem olyannak tűnik, mint a kaliforniai partok. Látni a folyókat a part mentén, és látni egy fehér, Catalina-szigethez hasonló területet, ez pedig egy óceánra hasonlít. A robot radarkészülékével a Nagy-tavakhoz hasoló tavakat találtunk -- nagyon hasonlít tehát a Földhöz. Úgy tűnik folyók vannak rajta, óceánok, tavak, tudjuk, hogy felhők is vannak, és az eső is esik. Nagyon hasonlít a Föld ciklusához, de sokkal hidegebb, ezért nem lehet ott víz, hiszen megfagyna. Kiderült, hogy ez a sok folyadék, amit látunk, szénhidrogénekből, etánból és metánból áll, hasonló, mint amit az autónkba tankolunk.
So here we have a cycle of a planet which is like our Earth, but is all made of ethane and methane and organic material. So if you were on Mars -- sorry, on Titan, you don't have to worry about four-dollar gasoline. You just drive to the nearest lake, stick your hose in it, and you've got your car filled up. On the other hand, if you light a match the whole planet will blow up. So in closing, I said I want to close by a couple of pictures. And just to kind of put us in perspective, this is a picture of Saturn taken with a spacecraft from behind Saturn, looking towards the Sun. The Sun is behind Saturn, so we see what we call "forward scattering," so it highlights all the rings. And I'm going to zoom. There is a -- I'm not sure you can see it very well, but on the top left, around 10 o'clock, there is a little teeny dot, and that's Earth. You barely can see ourselves. So what I did, I thought I'd zoom on it. So as you zoom in, you know, you can see Earth, you know, just in the middle here. So we zoomed all the way on the art center.
Tehát itt ez a bolygó, a földihez hasonló ciklussal, etánnal, metánnal, szerves anyagokkal. Ha a Marson lennének, vagyis a Titánon, akkor nem kéne aggódni a benzinárak miatt. Csak odahajtunk a legközelebbi tóhoz, beledugjuk a csövet, és már meg is tankoltunk. Viszont ha meggyújtunk esetleg egy gyufát, akkor oda az egész bolygó. Zárásképpen hadd mutassak még néhány képet! Hogy érzékeljük a helyünket a világban, itt egy kép a Szaturnuszról, amit a mögötte levő űrszonda készített a Nap felé nézve. A Nap a Szaturnusz mögött van, ez okozza az előreszórást, és megvilágítja a gyűrűket. Belenagyítunk. Nem tudom, jól látják-e, de a bal felső sarokban, 10 óránál ott egy pici pötty, a Föld. Alig látjuk magunkat. Ránagyítok. Közelebbről már látjuk a Földet pont itt, középen, és majdnem látjuk is már a művészeti központot.
So thank you very much.
Nagyon szépen köszönöm.