Why do people deliberately destroy cultural heritage? By doing so, do they believe they're erasing our history? Our cultural memory? It's true that we are losing cultural heritage to erosion and natural disasters, but this is something that is simply difficult to avoid. I'm here to show you today how we can use pictures -- your pictures -- to reclaim the history that is being lost using innovative technology and the effort of volunteers.
Tại sao con người lại cố tình phá hoại di sản văn hóa? Làm như vậy, họ có tin rằng sẽ xóa đi được lịch sử của chúng ta? Kí ức về văn hóa của chúng ta? Sự thật là, ta mất đi nhiều di sản văn hóa do xói mòn hay thiên tai, đó là những điều khó mà tránh khỏi. Tôi, ở đây, hôm nay, để chỉ cho các bạn cách sử dụng các bức hình -- do chính các bạn chụp -- để khôi phục phần lịch sử đã mất bằng cách sử dụng công nghệ tiên tiến và sự giúp sức của các tình nguyện viên.
In the early 20th century, archaeologists discovered hundreds of statues and artifacts at the ancient city of Hatra, in northern Iraq. Statues like this one were found in fragments, some of them missing their heads or arms, yet the clothing that they are wearing and their pose can still tell us their story. For example, we believe that by wearing a knee-length tunic and open bare feet, this was representative of a priest. However, with a closer look at this particular piece, we can see that this tunic being worn was elaborately decorated, which has led many researchers to believe this was actually a statue of a king performing his religious functions.
Vào đầu thế kỉ 20, các nhà khảo cổ khám phá ra hàng trăm bức tượng và đồ tạo tác ở thành phố Hatra cổ xưa, phía Bắc I-rắc. Những bức tượng như thế này được tìm thấy trong tình trạng đổ nát, một số bị mất đầu hoặc tay, nhưng trang phục mà chúng khoác lên người và tư thế của chúng có thể tiết lộ câu chuyện về chúng. Ví dụ, ta tin rằng, nếu bức tượng khoác lên mình chiếc áo chùng dài ngang đầu gối và đi chân trần, đó chính là hình ảnh đại diện cho tu sĩ. Tuy nhiên, nhìn kĩ hơn vào tác phẩm này, ta có thể thấy chiếc áo được trang trí rất công phu, khiến nhiều nhà nghiên cứu tin rằng đây là bức tượng của một vị vua trong buổi lễ tín ngưỡng.
When the Mosul Cultural Museum opened in 1952 in northern Iraq, this statue, as well as others, were placed there to preserve them for future generations. Following the US-led invasion of Iraq in 2003, a few statues and artifacts were relocated to Baghdad, but this statue remained. Then in February of last year, a video was released, and it instantly went viral. Maybe some of you remember seeing it. Here's a short clip.
Khi bảo tàng văn hóa Mosul mở cửa vào năm 1952 ở phía Bắc I-rắc, bức tượng này, cùng với những tượng khác, được đặt ở bảo tàng để gìn giữ cho thế hệ mai sau. Sau khi Mỹ dẫn đầu, tấn công I-rắc năm 2003, một vài tượng và đồ tạo tác đã được chuyển đến Baghdad, nhưng bức tượng này vẫn còn nằm lại. Sau đó, vào tháng Hai năm ngoái, một đoạn phim được công bố, và ngay lập tức truyền đi với tốc độ chóng mặt. Có lẽ một vài trong số các bạn đã từng xem. Đây là một đoạn phim ngắn.
(Video) (Singing in Arabic)
(Đoạn phim) (Hát bằng tiếng Ả rập)
(Singing ends)
(Hết đoạn nhạc)
Not a very pleasant sight, right? Did you notice anything familiar in the video? There it is. There is that very statue, as it was toppled over, breaking into pieces.
Cảnh trên đây không dễ chịu chút nào, phải không? Các bạn có thấy quen không? Nó đây. Đây chính là bức tượng đó, nó bị lật đổ, vỡ tan thành nhiều mảnh.
When Matthew Vincent and I saw this video, we were shocked. Since we are archaeologists using innovative technology for digital preservation, an idea sprung to mind. Maybe we can crowdsource the images that were taken of these artifacts before they were destroyed, to create digital reconstructions. If we can do that, maybe we can put them into a virtual museum to tell that story. And so two weeks after we saw this video, we started the project called Project Mosul.
Khi tôi và Matthew Vincent xem được đoạn phim này, chúng tôi đã vô cùng sốc. Là những nhà khảo cổ ứng dụng công nghệ tiên tiến vào việc bảo tồn bằng số hóa, một ý tưởng lóe lên trong đầu. Ta có thể thu thập ảnh chụp những đồ tạo tác này của công chúng trước khi chúng bị phá hủy, để phục dựng bằng công nghệ số. Nếu có thể làm được điều này, ta có thể đưa chúng vào một bảo tàng ảo để kể lại câu chuyện này. Thế nên, hai tuần sau khi xem đoạn phim đó, chúng tôi bắt tay vào dự án với tên gọi "Dự án Mosul".
Remember the pictures of the statue I showed you before? This is actually the crowdsourced reconstruction of it before it was destroyed. Now, many of you may be wondering, how exactly does this work? Well, the key to this technology is called photogrammetry, and it was invented here, in Germany. It is the technology that allows us to use two-dimensional images taken of the same object from different angles to create a 3D model. I know you may be thinking this sounds like magic -- but it's not. Let me show you how it works. Here are two crowdsourced images of the same statue. What the computer can do is it can detect similar features between the photographs -- similar features of the object. Then, by using multiple photos, in this case, it can begin to reconstruct the object in 3D. In this case, you have the position of the cameras when each image was taken, shown in blue.
Còn nhớ những bức ảnh về bức tượng mà tôi đã chiếu chứ? Đây chính là phục dựng của nó từ ảnh chụp trước khi bị phá hủy thu thập từ công chúng. Giờ, hẳn các bạn đang thắc mắc, công cụ này thực sự hoạt động như thế nào? Vâng, mấu chốt của công nghệ này có tên là quang trắc, và nó được phát minh tại đây, nước Đức. Đây là công nghệ cho phép chúng ta sử dụng những hình ảnh hai chiều chụp vật thể ở nhiều góc độ để tạo nên hình mẫu 3D. Có lẽ các bạn sẽ nghĩ nó nghe như một loại ma thuật, nhưng không đâu. Tôi sẽ cho các bạn xem cách thực hiện. Đây là hai hình ảnh của cùng một bức tượng được thu thập. Máy tính sẽ xử lí bằng cách phát hiện những điểm giống nhau của hai bức ảnh, những điểm giống nhau của vật thể. Sau đó, bằng cách sử dụng nhiều bức ảnh như vậy, máy tính có thể bắt đầu dựng lại vật thể trong không gian ba chiều. Trường hợp này, vị trí đặt máy ảnh của mỗi bức hình sẽ có màu xanh dương.
Now, this is a partial reconstruction, I admit, but why would I say partial? Well, simply because the statue was positioned against a wall. We don't have photographs taken of it from the back. If I wanted to complete a full digital reconstruction of this statue, I would need a proper camera, tripods, proper lighting, but we simply can't do that with crowdsourced images. Think about it: How many of you, when you visit a museum, take photographs of all parts of the statue, even the back side of it? Well, maybe if some of you find Michelangelo's David interesting, I guess --
Hiện giờ, tôi xin thú thật, chỉ mới được dựng lại được một phần, nhưng tại sao lại là một phần? Vâng, đơn giản là vì bức tượng này được đặt sát tường, nên không có những bức ảnh chụp từ đằng sau. Nếu muốn hoàn thiện việc phục dựng hình ảnh của bức tượng, tôi cần một máy ảnh phù hợp, chân máy, ánh sáng phù hợp, không thể làm điều đó với ảnh thu thập từ công chúng. Hãy nghĩ xem: Bao nhiêu người trong số các bạn, khi đến bảo tàng, sẽ chụp hết tất cả các phần của tượng, kể cả mặt sau? Có thể một vài bạn thấy hứng thú với tượng David của Michelangelo, tôi đoán.
(Laughter)
(TIếng cười)
But the thing is, if we can find more images of this object, we can improve the 3D model.
Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, nếu có thể tìm thêm nhiều hình ảnh về vật này, ta có thể cải thiện hình ảnh 3D của nó.
When we started the project, we started it with the Mosul Museum in mind. We figured we may get a few images, some people interested, make one or two virtual reconstructions, but we had no idea that we had sparked something that would grow so quickly. Before we knew it, we realized it was obvious: we could apply this same idea to lost heritage anywhere. And so, we decided to change the name of the project to Rekrei. Then, in the summer of last year, "The Economist" magazine's media lab reached out to us. They asked us, "Hey, would you like us to build a virtual museum to put the reconstructions back inside, to tell the story?" Can you imagine us saying no? Of course not. We said yes! We were so excited. This was exactly the initial dream of that project. And so now, any of you can experience RecoVR Mosul on your phone, using Google Cardboard or a tablet or even YouTube 360.
Khi bắt tay vào dự án, chúng tôi bắt đầu với bảo tàng Mosul. Chúng tôi ước tính có thể thu thập ảnh, mà một vài người quan tâm, rồi tạo ra một, hai ảnh phục dựng. mà không biết mình đã khởi xưởng một thứ sẽ phát triển nhanh chóng đến thế. Trước khi biết được điều đó, chúng tôi đã nhận thức rõ: có thể áp dụng ý tưởng tương tự với di sản bị mất, ở mọi nơi. Vì thế, chúng tôi quyết định đổi tên của dự án thành Rekrei. Rồi đến hè năm ngoái, phòng truyền thông tạp chí "The Economist" tìm đến chúng tôi. Họ hỏi: "Này, anh có muốn chúng tôi xây nên một bảo tàng ảo để đặt những hình ảnh phục dựng và kể lại câu chuyện không?" Các bạn nghĩ chúng tôi có từ chối không? Dĩ nhiên là không rồi. Chúng tôi đồng ý ngay! Và vô cùng phấn khởi. Đây đúng là một khởi đầu tốt đẹp cho dự án. Giờ đây, ai trong số các bạn cũng có thể trải nghiệm RecoVR Mosul trên điện thoại, bằng Google Cardboard hay một máy tính bảng hay thậm chí Youtube 360.
Here is a screenshot from the virtual museum. And there it is ... the partial reconstruction of the statue, as well as the Lion of Mosul, the first reconstruction completed by our project. Although the video doesn't explicitly show the Lion of Mosul being destroyed, we have many other examples of large artifacts being destroyed that were simply too large to have been stolen. For example, the Gate of Nimrud in northern Iraq. This is a digital reconstruction from before, and this is actually during the destruction. Or the Lion of Al-Lāt, in Palmyra, Syria: before ... and after.
Đây là bức chụp màn hình của bảo tàng ảo. Và nó đây ... hình ảnh phục dựng một phần của bức tượng, cũng như tượng sư tử của Mosul, hình ảnh phục dựng hoàn chỉnh đầu tiên của dự án. Dù đoạn phim không quay lại cảnh bức tượng sư tử Mosul bị phá hủy, chúng tôi có một số ví dụ khác ghi lại cảnh các cổ vật lớn bị phá hủy đơn giản vì là chúng quá lớn để có thể cắp đi. Ví dụ, cánh cổng Nimrud ở Bắc I-rắc. Đây là hình ảnh phục dựng, còn đây là lúc nó bị phá hoại. Hay tượng sư tử Al-Lāt ở Palmyra, Syria: Trước ... và sau.
Although virtual reconstructions are primarily the main focus of our project, some people have been asking the question: Can we print them in 3D? We believe 3D printing doesn't offer a straightforward solution to lost heritage. Once an object is destroyed, it's gone. But 3D printing does offer an addition to tell that story. For example, I can show you here ... There is the statue from Hatra and the Lion of Mosul.
Dù những hình tái hiện ảo là mối quan tâm chính của dự án, một số người đã đặt ra câu hỏi: Liệu có thể in chúng ra bằng công nghệ in 3D? Chúng tôi nghĩ rằng in 3D không phải là hướng giải quyết thẳng thắn cho các di sản bị mất. Một khi thứ gì đó bị phá hủy, nó vĩnh viễn không còn. Nhưng in 3D đem đến một lựa chọn để thuật lại câu chuyện đó. Như ở đây, tôi sẽ cho các bạn xem... Đây là bức tượng Hatra và tượng sư tử của Mosul.
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)
Thank you.
Cám ơn các bạn.
Now, if you look closely, you'll notice that there are some parts that have been printed in color, and some parts that are in white or gray. This part was added simply to hold the statues up. This works the same way if you visit a museum, and a statue is found in fragments; it's put together for the people to see it. This makes sense, right? However, we're much more interested in what virtual reality has to offer for lost heritage.
Bây giờ, nếu nhìn kĩ, bạn sẽ nhận thấy có nhiều chi tiết được in màu, một số khác in màu xám hoặc trắng. Phần này được thêm vào để giúp cho bức tượng đứng thẳng. Việc làm này cũng tương tự như lúc bạn đến bảo tàng, và thấy một bức tượng bị đổ vỡ; Nó được gắn vào để mọi người có thể chiêm ngưỡng. Hợp lý, đúng không ạ? Tuy nhiên, chúng tôi quan tâm hơn về những điều công nghệ thực tế ảo có thể làm cho những di sản bị mất.
Here is an example of one of the tower tombs that was destroyed in Palmyra. Using Sketchfab's online viewer, we can show that we have reconstructed three parts of the exterior of the tomb, but we also have photos of the inside, so we're beginning to create a reconstruction of the wall and the ceiling. Archaeologists worked there for many, many years, so we also have architectural drawing plans of this lost heritage.
Đây là ví dụ về một trong những tháp mộ bị phá hủy ở Palmyra. Dùng phần mềm hỗ trợ xem trực tuyến Sketchfab, có thể thấy, chúng tôi đã dựng được ba phần ở phía ngoài mộ, chúng tôi cũng có ảnh chụp bên trong, để có thể bắt đầu phục dựng phần tường và trần nhà. Những nhà khảo cổ làm việc ở đó trong rất nhiều, nhiều năm, nên chúng tôi có những bản vẽ kiến trúc của những di sản bị mất.
Unfortunately, we are not only losing cultural heritage to areas of conflict and at war -- we're also losing it to natural disasters. This is a 3D model of Durbar Square in Kathmandu, before the earthquake that occurred last April ... and this is after. You may be thinking, you didn't create these 3D models with only tourist photographs, and that's true. But what this represents is the ability for large, public organizations and private industry to come together for initiatives like ours.
Không may là, ta không chỉ mất đi di sản ở những khu vực có xung đột, trong chiến tranh, mà do thiên tai. Đây là hình mẫu 3D của quảng trường Durbar ở Kathmandu, trước khi trận động đất xảy ra tháng Tư vừa qua... và đây là hình ảnh sau đó. Có thể các bạn đang nghĩ, không thể nào tạo được mô hình 3D chỉ bằng những hình ảnh củ du khách, và đúng thật là vậy. Nhưng điều mà mô hình thể hiện là sự khả thi khi có sự tham gia của các tổ chức, cộng đồng lớn và doanh nghiệp tư nhân vào những sáng kiến như của chúng tôi.
And so one of the major challenges of our project, really, is to find photographs that were taken before something happens, right? Well, the internet is basically a database with millions of images, right? Exactly. So we have begun to develop a tool that allows us to extract images from websites like Flickr, based on their geotags, to complete reconstructions.
Một trong những thách thức lớn trong dự án của chúng tôi chính là, tìm ra những bức ảnh được chụp trước khi tai hoạ đến, đúng chứ? Và Internet là một cơ sở dữ liệu với hàng triệu bức ảnh, đúng không? Chính xác là vậy. Vậy nên chúng tôi đã bắt tay phát triển một công cụ cho phép lấy hình ảnh từ các trang web như Flickr, dựa vào đánh dấu địa lý, để hoàn thiện việc tái hiện.
Because we're not only losing cultural heritage to natural disasters and in war, but we're also losing it to something else. Any idea, just looking at these two pictures? Maybe it's a little difficult to remember, but only a few weeks ago, this was the example of human destruction by human stupidity. Because a tourist in Lisbon wanted to climb onto this statue and take a selfie with it --
Bởi ta không chỉ mất đi di sản văn hóa vì thiên tai, chiến tranh, mà còn vì những nguyên do khác nữa. Các bạn nghĩ gì, khi nhìn vào hai ảnh sau đây? Có lẽ khá khó để nhớ ra, nhưng chỉ vài tuần trước, đây là ví dụ về sự phá hoại của con người từ chính sự ngu xuẩn của họ. Một du khách ở Lisbon muốn trèo lên bức tượng chụp ảnh tự sướng với nó --
(Laughter)
(Tiếng cười)
and pulled it down with him. So we're already finding photographs to complete a digital reconstruction of this.
và kéo ngã tượng theo hắn ta. Chúng tôi đã tìm được những bức ảnh để hoàn thiện ảnh phục dựng
We need to remember that the destruction of cultural heritage isn't a recent phenomenon. In the 16th century, European priests and explorers burned thousands of Maya books in the Americas, of which we only have a handful left. Fast-forward to 2001, when the Taliban blew up the Bamiyan Buddhas in Afghanistan.
Cần nhớ rằng việc phá hoại di sản không phải là một hiện tượng gần đây. Vào thế kỉ thứ 16, các nhà thám hiểm và tu sĩ Châu Âu đã đốt hàng ngàn quyển sách Maya ở Châu Mỹ, giờ, số lượng sách còn lại chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đến năm 2001, khi phiến quân Taliban cho nổ tung tượng Phật Bamiyan Buddhas ở Afghanistan.
You see, cultural heritage is about our shared global history. It helps us connect with our ancestors and their stories, but we're losing pieces of it every day to natural disasters and in areas of conflict. Of course, the loss of human life is the most heartbreaking loss ... but cultural heritage offers us a way to preserve the memory of the people for future generations. We need your help to reclaim the history that is being lost. Will you join us?
Các bạn thấy đấy, di sản văn hóa chính là phần lịch sử chung của cả nhân loại. Chúng giúp chúng ta kết nối với tổ tiên và câu chuyện của họ, nhưng mỗi ngày, ta lại dần mất đi một phần do thiên tai và xung đột. Dĩ nhiên, những thiệt hại về người là mất mát đau lòng nhất ... nhưng chính những di sản lại là cách để gìn giữ kí ức của con người cho thế hệ mai sau. Chúng tôi cần các bạn giúp sức khôi phục phần lịch sử bị mất. Các bạn sẽ tham gia cùng chúng tôi chứ?
(Applause)
(Tiếng vỗ tay)