All right, I want to see a show of hands: how many of you have unfriended someone on Facebook because they said something offensive about politics or religion, childcare, food?
Ok, dua të shoh disa duar lart: sa prej jush e kanë hequr dikë nga Facebook-u sepse ka thënë diçka fyese rreth politikës ose fesë, kujdesit të fëmijëve, ushqimit?
(Laughter)
(Të qeshura)
And how many of you know at least one person that you avoid because you just don't want to talk to them?
Dhe sa nga ju njihni të paktën një person që e shmangni, sepse thjesht nuk doni t’i flisni?
(Laughter)
(Të qeshura)
You know, it used to be that in order to have a polite conversation, we just had to follow the advice of Henry Higgins in "My Fair Lady": Stick to the weather and your health. But these days, with climate change and anti-vaxxing, those subjects --
E kini parasysh, për të patur një bisedë të sjellshme, duhej vetëm të ndiqnim këshillën e Henry Higgins te "My Fair Lady" Qëndro te moti dhe shëndeti. Por këto kohë, me ndryshimet klimatike dhe anti-vaksinimin, këto tema –
(Laughter)
(Të qeshura)
are not safe either. So this world that we live in, this world in which every conversation has the potential to devolve into an argument, where our politicians can't speak to one another and where even the most trivial of issues have someone fighting both passionately for it and against it, it's not normal. Pew Research did a study of 10,000 American adults, and they found that at this moment, we are more polarized, we are more divided, than we ever have been in history. We're less likely to compromise, which means we're not listening to each other. And we make decisions about where to live, who to marry and even who our friends are going to be, based on what we already believe. Again, that means we're not listening to each other. A conversation requires a balance between talking and listening, and somewhere along the way, we lost that balance.
nuk janë më të sigurta. Pra, bota në të cilën jetojmë, kjo botë në të cilën çdo bisedë ka potencialin të shkaktojë debat, ku politikanët tanë nuk flasin me njëri-tjetrin dhe ku edhe çështja më e parëndësishme ka dikë që lufton me pasion pro dhe kundër, nuk është normale. Pew Research kreu një studim me 10.000 adultë amerikanë dhe zbuluan se në këtë kohë, jemi më të polarizuar, jemi më të ndarë, se kurrë më parë në histori. Ka më pak gjasa të biem kompromis ҫka thotë se nuk po e dëgjojmë njëri-tjetrin. Dhe e marrim vendimin se ku të jetojmë, me kë të martohemi, madje dhe se cilët do të kemi miq, bazuar në atë që ne tashmë besojmë. Përsëri, kjo tregon që ne nuk e dëgjojmë njëri-tjetrin. Biseda kërkon ekuilibër mes të folurit dhe të dëgjuarit, dhe diku përgjatë rrugës, e kemi humbur atë ekuilibër.
Now, part of that is due to technology. The smartphones that you all either have in your hands or close enough that you could grab them really quickly. According to Pew Research, about a third of American teenagers send more than a hundred texts a day. And many of them, almost most of them, are more likely to text their friends than they are to talk to them face to face. There's this great piece in The Atlantic. It was written by a high school teacher named Paul Barnwell. And he gave his kids a communication project. He wanted to teach them how to speak on a specific subject without using notes. And he said this: “I came to realize...”
Një pjesë e saj ka shkak teknologjinë. Smartphone-at që të gjithë keni në duar, ose aq afër sa mund t’i kapni menjëherë. Sipas Pew Research, rreth 1/3 e adoleshentëve Amerikanë dërgojnë më tepër se 100 tekste në ditë. Shumica e tyre, thuajse të gjithë, ka më shumë të ngjarë tu dërgojnë mesazhe miqve se sa të bisedojnë ballë për ballë. Është një pjesë e bukur tek The Atlantic. Shkruar nga një mësues gjimnazi që quhet Paul Barnwell. Ai u dha fëmijëve një projekt komunikimi. Donte t'i mësonte si të flisnin për një temë të caktuar pa përdorur shënime. Dhe ai tha këtë: "Kam kuptuar se..."
(Laughter)
(Të qeshura)
"I came to realize that conversational competence might be the single most overlooked skill we fail to teach. Kids spend hours each day engaging with ideas and each other through screens, but rarely do they have an opportunity to hone their interpersonal communications skills. It might sound like a funny question, but we have to ask ourselves: Is there any 21st-century skill more important than being able to sustain coherent, confident conversation?"
"Kam kuptuar se kompetenca në të biseduar mund të jetë aftësia më e anashkaluar me të cilën dështojmë në dhënien mësim. Fëmijët kalojnë orë çdo ditë në ekrane të përfshirë në ide dhe me njëri-tjetrin, por ata rrallë kanë mundësi të skalitin aftësitë e tyre komunikuese ndërpersonale. Mund të tingëllojë si pyetje qesharake, por duhet ta pyesim veten: A ka ndonjë aftësi të shekullit të 21-të më të rëndësishme se ajo e të mbajturit të një bisede koherente dhe konfidente?"
Now, I make my living talking to people: Nobel Prize winners, truck drivers, billionaires, kindergarten teachers, heads of state, plumbers. I talk to people that I like. I talk to people that I don’t like. I talk to some people that I disagree with deeply on a personal level. But I still have a great conversation with them. So I'd like to spend the next 10 minutes or so teaching you how to talk and how to listen.
Tani, unë e fitoj jetesën duke folur me njerëz: fitues çmimi Nobel, shoferë kamionash, miliarderë, mësues kopshti, kryetarë shtetesh, hidraulikë. Flas me njerëz që më pëlqejnë. Flas me njerëz që s’më pëlqejnë. Flas me disa njerëz me të cilët nuk pajtohem thellë në nivel personal. Por përsëri bëj një bisedë të shkëlqyer me ta. Pra do të doja t'i shpenzoja 10 minutat e ardhshme duke ju mësuar se si të flisni dhe si të dëgjoni.
Many of you have already heard a lot of advice on this, things like look the person in the eye, think of interesting topics to discuss in advance, look, nod and smile to show that you're paying attention, repeat back what you just heard or summarize it. So I want you to forget all of that. It is crap.
Mjaft prej jush kanë dëgjuar plot këshilla, për këtë gjëra të tilla si shih personin në sy, mendo tema interesante për të diskutuar në avancë, shiko, tund kokën dhe buzëqesh për të treguar se je duke i kushtuar vëmendje, përsërit atë që sapo dëgjove ose përmblidhe. Dua që t’i harroni gjithë këto. Janë broҫkulla.
(Laughter)
(Të qeshura)
There is no reason to learn how to show you're paying attention if you are in fact paying attention.
Nuk ka arsye të mësosh si të tregosh se po kushton vëmendje nëse në fakt je duke kushtuar vëmendje.
(Laughter)
(Të qeshura)
(Applause)
(Duartrokitje)
Now, I actually use the exact same skills as a professional interviewer that I do in regular life. So, I'm going to teach you how to interview people, and that's actually going to help you learn how to be better conversationalists. Learn to have a conversation without wasting your time, without getting bored, and, please God, without offending anybody.
Unë në fakt përdor fiks të njëjtat aftësitësi si intervistuese profesioniste që përdor dhe në jetën normale. Prandaj, unë do t'ju mësoj si t'i intervistoni njerëzit, dhe kjo do tju ndihmojë të mësoni të bëheni bashkëbisedues më të mirë. Mësoni që të bëni një bisedë pa humbur kohën tuaj, pa u mërzitur, dhe, Zot të lutem, pa ofenduar askënd.
We've all had really great conversations. We've had them before. We know what it's like. The kind of conversation where you walk away feeling engaged and inspired, or where you feel like you've made a real connection or you've been perfectly understood. There is no reason why most of your interactions can't be like that.
Ne të gjithë kemi patur biseda të shkëlqyera. I kemi kryer më parë. E dimë se ç'do të thotë. Lloji i bisedës ku ikën duke u ndjerë i përfshirë dhe i frymëzuar, ose ku ndjen sikur ke krijuar një lidhje të vërtetë, apo që je kuptuar në mënyrë perfekte. Nuk ka asnjë arsye pse shumica e ndërveprimeve tuaja mos të jetë kështu.
So I have 10 basic rules. I'm going to walk you through all of them, but honestly, if you just choose one of them and master it, you'll already enjoy better conversations.
Unë kam 10 rregulla bazë. Do tju prezantoj me secilin, por sinqerisht, edhe nëse ju zgjidhni vetëm një prej tyre dhe e zotëroni, ju direkt do të shijoni biseda më të mira.
Number one: Don't multitask. And I don't mean just set down your cell phone or your tablet or your car keys or whatever is in your hand. I mean, be present. Be in that moment. Don't think about your argument you had with your boss. Don't think about what you're going to have for dinner. If you want to get out of the conversation, get out of the conversation, but don't be half in it and half out of it.
Numri një: ndërsa bisedon mos bëj gjëra të tjera. Dhe s'dua vetëm të them lini mënjanë celularin tabletën, çelësat e makinës apo çfarëdo që kini nëpër duar. Dua të them, ji i pranishëm. Ji aty në atë moment. Mos mendo për debatin që ke patur me shefin. Mos mendo se çfarë do të hash për darkë. Nëse do që të dalësh nga biseda, dil nga biseda, por mos qëndro gjysëm brenda e gjysëm jashtë.
Number two: Don't pontificate. If you want to state your opinion without any opportunity for response or argument or pushback or growth, write a blog.
Numri dy: Mos dogmatizo. Nëse doni të deklaroni mendimin tuaj pa asnjë mundësi për përgjigje, argument, apo përplasje ose për rritje, shkruani një blog.
(Laughter)
(Të qeshura)
Now, there's a really good reason why I don't allow pundits on my show: Because they're really boring. If they're conservative, they're going to hate Obama and food stamps and abortion. If they're liberal, they're going to hate big banks and oil corporations and Dick Cheney. Totally predictable. And you don't want to be like that. You need to enter every conversation assuming that you have something to learn. The famed therapist M. Scott Peck said that true listening requires a setting aside of oneself. And sometimes that means setting aside your personal opinion. He said that sensing this acceptance, the speaker will become less and less vulnerable and more and more likely to open up the inner recesses of his or her mind to the listener. Again, assume that you have something to learn.
Tani, ka një arsye të fortë se pse nuk lejoj kritikë në emisionin tim: Sepse ata janë vërtet të mërzitshëm. Nëse janë konservatorë, do urrejnë Obamën, ndihmat ushqimore dhe abortin. Nëse janë liberalë, do të urrejnë bankat e mëdha, korporata nafte e Dick Cheney. Krejt të parashikueshëm. Dhe ju nuk duhet të jeni kështu. Duhet të hyni në çdo bisedë duke supozuar se keni diçka për të mësuar. Terapisti i famshëm M. Scott Peck tha se të dëgjuarit e vërtetë kërkon ta lesh veten jashtë. Dhe nganjëherë kjo nënkupton lënien mënjanë të opinionit personal. Ai tha se duke ndjerë këtë pranim, folësi do të bëhet gjithmonë e më pak i prekshëm dhe ka shumë më tepër gjasa t'i hapë skutat e brendshme të mendjes së tij apo të saj, tek dëgjuesi. Përsëri, supozoni se keni diçka për të mësuar.
Bill Nye: "Everyone you will ever meet knows something that you don't." I put it this way: Everybody is an expert in something.
Bill Nye: "Çdokush që do të takoni di diçka që ju nuk e dini." Unë e shpreh në këtë mënyrë: Gjithsecili është ekspert në diçka.
Number three: Use open-ended questions. In this case, take a cue from journalists. Start your questions with who, what, when, where, why or how. If you put in a complicated question, you're going to get a simple answer out. If I ask you, "Were you terrified?" you're going to respond to the most powerful word in that sentence, which is "terrified," and the answer is "Yes, I was" or "No, I wasn't." "Were you angry?" "Yes, I was very angry." Let them describe it. They're the ones that know. Try asking them things like, "What was that like?" "How did that feel?" Because then they might have to stop for a moment and think about it, and you're going to get a much more interesting response.
Numri tre: Përdorni pyetje të hapura. Në këtë rast, merrni shkas nga gazetarët. Filloni pyetjet me kush, çfarë, kur, ku, pse apo si. Nëse shtron një pyetje të komplikuar, do të përjashtoni përgjigje të thjeshta. Nëse të pyes, "Ishe i tmerruar?" ti do t’i përgjigjesh fjalës më të fuqishme në atë fjali, që është "tmerruar", dhe përgjigja është "Po, isha" ose "Jo, s'isha." "Ishe i zemëruar?" "Po, shumë i zemëruar." Leri ata ta përshkruajnë. Janë ata që e dinë. Provoni t’i pyesni për gjëra të tilla si: "Si ishte?" "Si të ka bërë të ndjehesh?" Sepse vetëm atëherë ata ndalojnë për një moment dhe reflektojnë, dhe do të merrni një përgjigje shumë më tepër interesante.
Number four: Go with the flow. That means thoughts will come into your mind and you need to let them go out of your mind. We've heard interviews often in which a guest is talking for several minutes and then the host comes back in and asks a question which seems like it comes out of nowhere, or it's already been answered. That means the host probably stopped listening two minutes ago because he thought of this really clever question, and he was just bound and determined to say that. And we do the exact same thing. We're sitting there having a conversation with someone, and then we remember that time that we met Hugh Jackman in a coffee shop.
Numri katër: Ec me rrymën. Kjo do të thotë që mendimet që do të të vijnë ndër mend dhe ti duhet t'i lesh të ikin. Kemi dëgjuar shpesh intervista, ku i ftuari është duke folur për disa minuta dhe pastaj pritësi hidhet dhe bën një pyetje që duket sikur del nga hiҫi, ose që e ka marrë një përgjigje. Që tregon se pritësi ka pushuar së dëgjuari dy minuta më parë, sepse ka qenë duke menduar për këtë pyetjen shumë të zgjuar, dhe ishte i detyruar dhe i vendosur ta thoshte. Dhe ne bëjmë ekzaktësisht të njëjtën gjë. Jemi ulur duke biseduar me dikë, dhe në moment na kujtohet hera kur takuam Hugh Jackman në një kafene.
(Laughter)
(Të qeshura)
And we stop listening. Stories and ideas are going to come to you. You need to let them come and let them go.
Dhe pushojmë së dëgjuari. Tregime dhe ide do tju vijnë ndër mend. Duhet t’i lini ato të vijnë dhe të ikin.
Number five: If you don't know, say that you don't know. Now, people on the radio, especially on NPR, are much more aware that they're going on the record, and so they're more careful about what they claim to be an expert in and what they claim to know for sure. Do that. Err on the side of caution. Talk should not be cheap.
Numri pesë: Nëse nuk e dini, thoni që nuk e dini. Tani, njerëzit nëpër radio, sidomos te NPR, janë më të vetëdijshëm se janë duke u regjistruar, dhe kështu që janë më të kujdesshëm për ҫka pretendojnë se janë ekspert dhe ҫ'pretendojnë se e njohin me siguri. Bëjni këtë. Veproni bazuar në kujdes. Fjalimi nuk duhet të jetë i pavlerë.
Number six: Don't equate your experience with theirs. If they're talking about having lost a family member, don't start talking about the time you lost a family member. If they're talking about the trouble they're having at work, don't tell them about how much you hate your job. It's not the same. It is never the same. All experiences are individual. And, more importantly, it is not about you. You don't need to take that moment to prove how amazing you are or how much you've suffered. Somebody asked Stephen Hawking once what his IQ was, and he said, "I have no idea. People who brag about their IQs are losers."
Numri i gjashtë: Mos barazoni përvojën tuaj me të tyren. Nëse ata flasin për humbjen e një anëtari të familjes, mos filloni të flisni për kur ju humbët një anëtar familje. Nëse flasin në lidhje me problemet që kanë në punë, mos u tregoni se sa e urreni punën tuaj. S'është e njëjta. Kurrë s'është e njëjta. Të gjitha përvojat janë individuale. Dhe, më e rëndësishmja, kjo nuk është për ju. Nuk ka nevojë ta merrni atë moment dhe të tregoni se sa të mahnitëshm jeni apo se sa keni vuajtur. Dikush e pyeti Stephen Hawking se sa e kishte IQ, dhe ai tha: "S'e kam idenë. Njerëzit që mburren me IQ e tyre janë humbës"
(Laughter)
(Të qeshura)
Conversations are not a promotional opportunity.
Bisedat nuk janë mundësi promocioni.
Number seven: Try not to repeat yourself. It's condescending, and it's really boring, and we tend to do it a lot. Especially in work conversations or in conversations with our kids, we have a point to make, so we just keep rephrasing it over and over. Don't do that.
Numri i shtatë: Mundësisht mos përsërit veten. Është mospërfillëse, dhe vërtet e mërzitshme, dhe ne priremi ta bëjmë shpesh. Sidomos në bisedat e punës ose në bisedat me fëmijët, ne duam të dalim diku, kështu që vazhdojmë ta rifrazojmë atë pa pushim. Mos e bëni këtë.
Number eight: Stay out of the weeds. Frankly, people don't care about the years, the names, the dates, all those details that you're struggling to come up with in your mind. They don't care. What they care about is you. They care about what you're like, what you have in common. So forget the details. Leave them out.
Numri i tetë: Qëndroni larg barërave të këqija. Sinqerisht, njerëzit s’e ҫajnë kokën për vitet, emrat, datat, gjitha ato detaje që ju përpiqeni të nxirrni nga mendja juaj. Nuk iu intereson. Ata interesohen për ju. Interesohen për atë që jeni, për ato çfarë kini të përbashkëta. Pra harrojini detajet. Lërini jashtë.
Number nine: This is not the last one, but it is the most important one. Listen. I cannot tell you how many really important people have said that listening is perhaps the most, the number one most important skill that you could develop. Buddha said, and I'm paraphrasing, "If your mouth is open, you're not learning." And Calvin Coolidge said, "No man ever listened his way out of a job."
Numri nëntë: Kjo nuk është e fundit, por është më e rëndësishmja. Dëgjoni. Nuk mund t'ju them se sa shumë njerëz të rëndësishme kanë thënë se të dëgjuarit është ndoshta, numri një i aftësive më të rëndësishme që mund të zhvillohet. Buda tha, dhe po e perifrazoj: "Nëse goja jote është e hapur, nuk je duke mësuar." Dhe Calvin Coolidge tha: "Askush nuk është hequr nga puna se ka dëgjuar."
(Laughter)
(Të qeshura)
Why do we not listen to each other? Number one, we'd rather talk. When I'm talking, I'm in control. I don't have to hear anything I'm not interested in. I'm the center of attention. I can bolster my own identity. But there's another reason: We get distracted. The average person talks at about 225 word per minute, but we can listen at up to 500 words per minute. So our minds are filling in those other 275 words. And look, I know, it takes effort and energy to actually pay attention to someone, but if you can't do that, you're not in a conversation. You're just two people shouting out barely related sentences in the same place.
Pse nuk dëgjojmë njëri-tjetrin? Numri një, ne preferojmë të flasim. Kur jam duke folur, kam kontrollin. Nuk më duhet të dëgjoj gjëra që s’jam i interesuar. Jam në qendër të vëmendjes. Mund të forcoj identitetin tim. Por ka dhe një arsye tjetër: Ne shpërqëndrohemi. Personi mesatar flet rreth 225 fjalë për minutë, por ne mund të dëgjojmë deri në 500 fjalë për minutë. Pra, mendjet tona plotësojnë këto 275 fjalë të tjera. Dhe, e di, që duhet përpjekje dhe energji për t’i kushtuar vërtet vëmendje dikujt, por nëse s'mund ta bëni këtë, nuk po zhvilloni një bisedë. Jeni vetëm dy njerëz që nxjerrin fjali që mezi lidhen në të njëjtin vend.
(Laughter)
(Të qeshura)
You have to listen to one another. Stephen Covey said it very beautifully. He said, "Most of us don't listen with the intent to understand. We listen with the intent to reply."
Duhet të dëgjoni njëri-tjetrin. Stephen Covey e ka thënë shumë bukur. Ai tha, "Shumica prej nesh nuk dëgjojnë me synimin të kuptojnë. Ne dëgjojmë me synimin të përgjigjemi."
One more rule, number 10, and it’s this one: Be brief. Be interested in other people.
Edhe një rregull, numri 10, dhe është ky: Jini të përmbledhur. Interesohu për njerëzit e tjerë.
You know, I grew up with a very famous grandfather, and there was kind of a ritual in my home. People would come over to talk to my grandparents, and after they would leave, my mother would come over to us, and she’d say, “Do you know who that was? She was the runner-up to Miss America. He was the mayor of Sacramento. She won a Pulitzer Prize. He's a Russian ballet dancer." And I kind of grew up assuming everyone has some hidden, amazing thing about them. And honestly, I think it's what makes me a better host. I keep my mouth shut as often as I possibly can. I keep my mind open. And I’m always prepared to be amazed, and I'm never disappointed.
E dini, jam rritur me një gjysh shumë të famshëm, dhe ishte si lloj rituali në shtëpinë time. Njerëzit vinin për të biseduar me gjyshërit e mi, dhe pasi ata largoheshin, nëna ime vinte, dhe na thoshte: "E dini se kush ishte? Ajo ka qënë konkurente e Miss America. Ai ish Kryebashkiaku i Sacramento. Ajo ka fituar çmimin Pulitzer. Ai është balerin i baletit Rus." Dhe unë pothuaj jam rritur me supozimin se gjithësecili ka një gjë të mrekullueshme, të fshehur. Dhe sinqerisht, mendoj se kjo më bën një pritëse më të mirë. E mbaj gojën mbyllur sa më shpesh të mundem, e mbaj mendjen të hapur, dhe jam gjithmonë e gatshme të mahnitem, dhe nuk zhgënjehem kurrë.
You do the same thing. Go out, talk to people, listen to people, and, most importantly, be prepared to be amazed.
Bëni të njëjtën gjë. Dilni jashtë, bisedoni me njerëzit, dëgjojini njerëzit, dhe, më e rëndësishmja, përgatituni që të mahniteni.
Thanks.
Faleminderit.
(Applause)
(Duartrokitje)