Two years ago here at TED I reported that we had discovered at Saturn, with the Cassini Spacecraft, an anomalously warm and geologically active region at the southern tip of the small Saturnine moon Enceladus, seen here. This region seen here for the first time in the Cassini image taken in 2005. This is the south polar region, with the famous tiger-stripe fractures crossing the south pole. And seen just recently in late 2008, here is that region again, now half in darkness because the southern hemisphere is experiencing the onset of August and eventually winter.
Dy vjet më parë këtu në TED unë tregova se kishim zbuluar me anijen kozmike Cassini, ne Saturn, një regjion çuditërisht të ngrohtë dhe gjeologjikisht aktiv në cepin jugor të hënës së vogël të Saturnit Enceladus, të parë këtu. Ky regjion i parë këtu për herë të parë në imazhin e marrë nga Cassini në 2005. Ky është regjioni jugor polar, me çarjet vija-tigri të famshme që kryqëzon Polin e Jugut. Dhe i parë së fundi vonë në 2008, ja ku është ai regjion përsëri, tani gjysmë në errësirë sepse hemisfera jugore është duke përjetuar fillimin e gushtit dhe eventualisht dimrin.
And I also reported that we'd made this mind-blowing discovery -- this once-in-a-lifetime discovery of towering jets erupting from those fractures at the south pole, consisting of tiny water ice crystals accompanied by water vapor and simple organic compounds like carbon dioxide and methane. And at that time two years ago I mentioned that we were speculating that these jets might in fact be geysers, and erupting from pockets or chambers of liquid water underneath the surface, but we weren't really sure. However, the implications of those results -- of a possible environment within this moon that could support prebiotic chemistry, and perhaps life itself -- were so exciting that, in the intervening two years, we have focused more on Enceladus.
Dhe unë gjithashtu raportova se e kishim bërë një zbulim të hatashëm, një zbulim që bëhet një herë në jetë i rrymave të tmerrshme duke shpërthyer nga ato çarje në polin e jugut, që përmbajnë kristale të vogla akulli të shoqëruara nga avulli dhe përbërje të thjeshta organike si dioksidi i karbonit dhe metani. Dhe në atë kohë para dy vjetësh unë përmenda se ishim duke menduar që këto rryma mund të ishin në fakt gejzerë, duke shpërthyer nga gropat apo hapësirat me ujë të lëngshëm nën sipërfaqe, por nuk ishim shumë të sigurtë. Gjithsesi, nënkuptimet e atyre rezultateve -- të një ambienti të mundur brenda kësaj hëne që mund të mbështesë kiminë prebiotike, dhe ndoshta vetë jetën -- ishin aq emocionuese sa, në dy vitet në vazhdim, ne jemi fokusuar më shumë në Enceladus.
We've flown the Cassini Spacecraft by this moon now several times, flying closer and deeper into these jets, into the denser regions of these jets, so that now we have come away with some very precise compositional measurements. And we have found that the organic compounds coming from this moon are in fact more complex than we previously reported. While they're not amino acids, we're now finding things like propane and benzene, hydrogen cyanide, and formaldehyde. And the tiny water crystals here now look for all the world like they are frozen droplets of salty water, which is a discovery that suggests that not only do the jets come from pockets of liquid water, but that that liquid water is in contact with rock. And that is a circumstance that could supply the chemical energy and the chemical compounds needed to sustain life.
Ne kemi fluturuar anijen kozmike Cassini afer kesaj hëne disa herë, duke fluturuar më afër dhe më thellë në këto rryma, në regjionet më të dendura të këtyre rrymave, saqë tani kemi ardhur në disa matje kompozitore shumë të përpikta. Dhe kemi zbuluar se përbërjet organike që që gjenden te kjo hënë janë faktikisht më të ndërlikuara se sa kemi raportuar më parë. Ndërsa nuk janë amino acide, tani ne po zbulojmë gjëra si propan dhe benzen, acid cianhidric dhe formaldehyde. Dhe kristalet e vogla të ujit këtu tani duken sikur janë pika të ngrira të ujit të kripur, i cili është një zbulim që sugjeron se jo vetëm që këto rryma vijnë nga xhepa të ujit të lëngshëm, por dhe që ai ujë i lëngshëm është në kontakt me shkëmb. Dhe kjo është një rrethanë që do të mund të furnizonte energjinë kimike dhe përbërjet kimike që duhen për të mbajtur jetë.
So we are very encouraged by these results. And we are much more confident now than we were two years ago that we might indeed have on this moon, under the south pole, an environment or a zone that is hospitable to living organisms. Whether or not there are living organisms there, of course, is an entirely different matter. And that will have to await the arrival, back at Enceladus, of the spacecrafts, hopefully some time in the near future, specifically equipped to address that particular question. But in the meantime I invite you to imagine the day when we might journey to the Saturnine system, and visit the Enceladus interplanetary geyser park, just because we can.
Kështu që jemi shumë të inkurajuar nga këto rezultate. Jemi shumë më të sigurt tani sesa ishim dy vjet më parë që ne me të vërtetë mund të kemi në këtë hënë, nën polit të jugut, një ambient ose një zonë që është mikpritëse për organizmat e gjallë. Ka apo nuk ka organizma të gjallë atje, sigurisht, është një çështje krejtësisht e ndryshme. Dhe që ne do të duhet të presim arritjen, atje në Enceladus, të anijeve kozmike, me shpresë se ndonjë ditë në një të ardhme të afërt, të pajisura veçanërisht për të drejtuar këtë pyetje të posaçme. Por ndërkohë unë ju ftoj të imagjinoni ditën kur ne mund të udhëtojmë në sistemin e Saturnit, dhe të vizitojmë parkun ndërplanetar të gejzerëve në Encaladus, thjesht sepse mundemi.
Thank you.
Faleminderit.
(Applause)
(Duartrokitje)