"Look at me!"
Nézz a szemembe!
That phrase turned me into an eye-contact coach. I'm the mother of Ivan; he's 15 years old. Ivan has autism, he doesn't speak, and he communicates through an iPad, where his whole universe of words exists in images.
Ezekkel a szavakkal lettem nézésedző. A 15 éves Iván édesanyja vagyok. Iván autista, nem beszél, egy iPaden keresztül kommunikálunk vele, amely egész szókincsét képekben mutatja. Két és fél éves volt,
He was diagnosed when he was two and a half. I still remember that day painfully. My husband and I felt really lost; we didn't know where to begin. There was no internet, you couldn't Google information, so we made those first steps out of sheer intuition.
amikor megkaptuk a diagnózist, és még most is mély fájdalommal gondolok arra a percre. A férjem és én is nagyon elveszettnek éreztük magunkat. Nem tudtuk, mihez kezdjünk. Akkor még nem volt internet, mint most, nem lehetett ráguglizni, így az első lépések megtételénél csak a megérzésünkre hagyatkozhattunk.
Ivan would not maintain eye contact, he had lost the words that he did know, and he didn't respond to his name or to anything we asked him, as if words were noise. The only way I could know what was going on with him, what he felt, was looking him in the eye. But that bridge was broken.
Iván nem viselte el a szemkontaktust, nem értette a szavakat, nem reagált a nevére, sem másra, amit kérdeztünk tőle, mintha a szavakat zajnak fogta volna fel. Az egyetlen módszerem arra, hogy tudjam, mit gondol, mit érez, az volt, hogy belenéztem a szemébe. De ez a kapu is zárva volt.
How could I teach him about life? When I did things he liked, he would look at me, and we were connected. So I dedicated myself to working with him on those things, so we would have more and more eye-contact moments. We would spend hours and hours playing tag with his older sister, Alexia, and when we said: "I caught you!" he would look around for us, and at that moment, I could feel he was alive.
Hogyan készítsük fel Ivánt az életre? Amikor olyasmiket csináltam, ami tetszett neki, ő is rám nézett, éreztem, hogy együtt vagyunk. Akkor elkezdtem egyre többször ismételni ezeket a dolgokat, hogy több és több együtt töltött pillanatunk lehessen. Órákat töltöttünk fogócskázással vele és a nővérével, Alexiával. Amikor azt mondtuk: "Elkaptalak!", keresett minket a tekintetével, és abban a pillanatban éreztem, hogy él.
We also hold a record for hours spent in a swimming pool. Ivan always had a passion for water. I remember when he was two and a half, on a rainy winter day, I was taking him to an indoor pool, because even on rainy days we'd go swimming. We were on the highway, and I took the wrong exit. He burst into tears and cried inconsolably, nonstop, until I turned back. Only then did he calm down.
A medencében is órákat töltöttünk. Iván mindig is imádta a vizet. Emlékszem, hogy két és fél éves korában egy esős téli napon elvittük egy benti medencébe, mert még ilyenkor sem hagytuk ki. Mentünk az autópályán, és elvétettem a kijáratot. Elkezdett vigasztalhatatlanul sírni, amíg vissza nem fordultam, Csak akkor nyugodott meg.
How was it possible that a two and a half year old didn't respond to his own name, yet in the middle of the rain and fog, where I couldn't see anything, he knew the exact route? That's when I realized that Ivan had an exceptional visual memory, and that that would be my way in.
Hogy lehet, hogy két és fél évesen a nevére nem reagált, de még abban a nagy esőben és ködben is, amiben én semmit sem láttam képes volt tökéletesen felismerni az útvonalat? Akkor tudatosult bennem, hogy Ivánnak különlegesen fejlett vizuális memóriája van, és ez lesz a kapu, mely elvezet hozzá.
So I started taking pictures of everything, and teaching him what life was like, showing it to him, picture by picture. Even now, it's the way Ivan communicates what he wants, what he needs and also what he feels.
Elkezdtem mindent lefotózni, és az életet így mutattam be neki, képről képre. Még ma is így kommunikál velünk, így mondja el, mit szeretne, mire van szüksége, és hogy mit érez.
But it wasn't just Ivan's eye contact that mattered. Everyone else's did, too.
Nem csak Iván nézésében van ott az a kapcsolódási pont.
How could I make people see not only his autism, but see him the person and everything he can give; everything he can do; the things he likes and doesn't like, just like any one of us? But for that, I also had to give of myself. I had to have the strength to let him go, which was extremely difficult.
A többiekében is megvan. Hogyan érhetjük el, hogy ne csak az autistát lássák Ivánban, hanem őt magát, és mindent, amit adni tud az embernek? Mindent, amit képes megcsinálni, azokat a dolgokat, amiket szeret, és azokat, amiket nem, mint bárki közülünk. De ehhez nekem is oda kellett tenni magam. Erő kellett hozzá, hogy el tudjam engedni, ami nagyon nehéz volt.
Ivan was 11 years old, and he went for treatment in a neighborhood near our house. One afternoon, while I was waiting for him, I went into a greengrocer, a typical neighborhood store with a little bit of everything. While doing the shopping, I started talking to Jose, the owner. I told him about Ivan, that he had autism, and that I wanted him to learn to walk down the street by himself, without anyone holding his hand.
Iván 11 éves volt, és a lakásunkhoz közel, a szomszéd negyedben volt kezelésen. Egy délután, amíg vártam, odamentem egy zöldségesstandhoz. Tipikus helyi zöldséges volt, aki mindenfélét árult. Vásárlás közben szóba elegyedtem José-val, az árussal. Meséltem neki Ivánról, és arról, hogy autista, és hogy szeretném megtanítani, hogy egyedül járjon az utcán, anélkül, hogy valaki fogná a kezét.
So I decided to ask Jose if Thursdays around 2pm,
És bátorkodtam megkérdezni Josét,
Ivan could come and help him arrange the water bottles on the shelves, because he loved to organize things. And as a reward, he could buy some chocolate cookies, which were his favorite. He said "yes" right away. So that's how it went for a year: Ivan would go to Jose's greengrocer, help him arrange the shelves of water bottles with the labels perfectly lined up on the same side, and he would leave happy with his chocolate cookies.
hogy mi lenne, ha csütörtökönként délután kettőkor Iván eljönne segíteni neki elrendezni a vizes üvegeket a polcokon, mert imád rendet rakni, és jutalmul vehetne magának a kedvenc csokis süteményéből. Azonnal igent mondott. És így ment ez nagyjából egy évig: Iván megérkezett José zöltségesstandjához, segített neki elrendezni a vizes üvegeket, így azok tökéletesen, címkével kifelé álltak, És boldogan távozott a csokis sütijeivel.
Jose is not an expert in autism. There is no need to be an expert nor do anything heroic to include someone. We just need to be there --
José nem autizmus-szakértő. Nem kell szakértőnek lenni, sem hősnek lenni ahhoz, hogy bevonjuk a másikat.
(Applause)
Egyszerűen elég, ha vagyunk.
(Applause ends)
(Taps)
Really, no heroic deed -- we simply need to be close. And if we are afraid of something or we don't understand something, we need to ask.
Így igaz, hőstettek nélkül. Egyszerűen közel kell lennünk. És ha valamitől félünk, vagy ha valamit nem értünk, kérdezzünk!
Let's be curious but never indifferent. Let's have the courage to look each other in the eye, because by looking, we can open a whole world to someone else.
Legyünk kíváncsiak! De sohasem közömbösek. Legyen bátorságunk egymás szemébe nézni, mert a tekintetünkkel egy világot nyithatunk meg a másikban!
(Applause)
(Taps)
(Cheers)
(Ováció)