What I'm going to try to do is explain to you quickly how to predict, and illustrate it with some predictions about what Iran is going to do in the next couple of years.
Tôi muốn giải thích cho các bạn ngắn gọn làm sao để dự đoán và minh chứng một vài dự đoán về điều Iran sẽ làm trong vài năm nữa
In order to predict effectively, we need to use science. And the reason that we need to use science is because then we can reproduce what we're doing; it's not just wisdom or guesswork. And if we can predict, then we can engineer the future. So if you are concerned to influence energy policy, or you are concerned to influence national security policy, or health policy, or education, science -- and a particular branch of science -- is a way to do it, not the way we've been doing it, which is seat-of-the-pants wisdom.
Để dự đoán chính xác Chúng ta cần dùng khoa học và lý do để sử dụng khoa học là vì ta có thể làm lại thứ ta đang làm; Không chỉ là trí tuệ hay phỏng đoán. Và nếu ta có thể dự đoán, thì chúng ta có thể vận hành tương lai. Nếu bạn tác động chính sách năng lượng hoặc chính sách về an ninh quốc phòng hay về sức khỏe, giáo dục, khoa học - và một chuyên ngành cụ thể - chính là cách, chứ không phải cách chúng ta đang làm cách tự mò mẫm
Now before I get into how to do it let me give you a little truth in advertising, because I'm not engaged in the business of magic. There are lots of thing that the approach I take can predict, and there are some that it can't. It can predict complex negotiations or situations involving coercion -- that is in essence everything that has to do with politics, much of what has to do with business, but sorry, if you're looking to speculate in the stock market, I don't predict stock markets -- OK, it's not going up any time really soon. But I'm not engaged in doing that. I'm not engaged in predicting random number generators. I actually get phone calls from people who want to know what lottery numbers are going to win. I don't have a clue.
Bây giờ, trước khi tôi đi sâu hơn Để tôi cho bạn biết sự thật về quảng cáo bởi tôi không tin là có phép thuật ở đây Phương pháp mà tôi dùng có thể dự đoán nhiều thứ, và cũng không dự đoán được một số thứ Nó đoán được những cuộc đàm phán những tình thế cưỡng chế -- mà chủ yếu tất tần tật về chính trị, phần lớn liên quan đến kinh doanh, nhưng thứ lỗi, nếu bạn muốn đầu cơ chứng khoán Tôi không dự đoán chứng khoán --OK, Chứng khoán sẽ không tăng. Nhưng tôi sẽ không làm điều đó. Tôi không dự đoán số liệu ngẫu nhiên. Tôi còn nhận được nhiều cuộc gọi hỏi đánh số nào để trúng sổ xố Tôi không biết những thứ đó
I engage in the use of game theory, game theory is a branch of mathematics and that means, sorry, that even in the study of politics, math has come into the picture. We can no longer pretend that we just speculate about politics, we need to look at this in a rigorous way. Now, what is game theory about? It assumes that people are looking out for what's good for them. That doesn't seem terribly shocking -- although it's controversial for a lot of people -- that we are self-interested. In order to look out for what's best for them or what they think is best for them, people have values -- they identify what they want, and what they don't want. And they have beliefs about what other people want, and what other people don't want, how much power other people have, how much those people could get in the way of whatever it is that you want. And they face limitations, constraints, they may be weak, they may be located in the wrong part of the world, they may be Einstein, stuck away farming someplace in a rural village in India not being noticed, as was the case for Ramanujan for a long time, a great mathematician but nobody noticed.
Tôi biết về Thuyết Trò Chơi, thuyết trong Toán học và nghĩa là, xin lỗi, thậm chí trong chính trị, Toán học cũng chiếm một phần Ta sẽ không thể suy diễn về chính trị mãi, Cẩn phải nhìn nhận một cách thấu đáo hơn Vậy, Thuyết Trò Chơi là gì? Nó giả định là người ta luôn tìm kiếm thứ có lợi cho họ. Điều đó cũng chẳng có vẻ gì lạ -- dù vẫn bị tranh cãi bởi nhiều người -- rằng chúng ta đều vị kỷ. Để tìm được thứ có lợi nhất hoặc thứ họ nghĩ là tốt nhất cho họ, Họ có những giá trị -- họ xác định cái họ muốn, và cái họ không muốn. Và họ có niềm tin vào thứ người khác muốn, và thứ người khác không muốn, bao nhiêu quyền lực người khác có Những người đó có ảnh hưởng đến mức nào đến thứ bạn muốn. Và họ đối mặt với những giới hạn, hạn chế, Họ có thể yếu thế, sống ở những nơi tồi tệ Họ có thể là Eistein, mắc kẹt làm nông dân chỗ nào nơi làng quê Ấn Độ chẳng ai biết tới, cũng như trường hợp của Ramanujan trong một thời gian dài, nhà toán học vĩ đại mà chẳng ai biết tới.
Now who is rational? A lot of people are worried about what is rationality about? You know, what if people are rational? Mother Theresa, she was rational. Terrorists, they're rational. Pretty much everybody is rational. I think there are only two exceptions that I'm aware of -- two-year-olds, they are not rational, they have very fickle preferences, they switch what they think all the time, and schizophrenics are probably not rational, but pretty much everybody else is rational. That is, they are just trying to do what they think is in their own best interest.
Vậy ai có lý trí? Nhiều người quan tâm rốt cuộc lý trí là gì? Bạn biết đấy, nếu người ta có lý trí Mẹ Theresa, người có lý trí. Những kẻ khủng bố, họ có lý trí. Gần như mọi người đều có lý trí. Tôi nghĩ chỉ có 2 ngoại lệ mà tôi biết -- Trẻ em 2 tuổi, chúng không có lý trí, Chúng rất tùy ý, chúng thay đổi suy nghĩ liên tục, và những người tâm thần, họ thường cũng không có lí trí, nhưng đa số mọi người đều có. Đó là, họ chỉ làm những thứ có lợi nhất cho cá nhân họ.
Now in order to work out what people are going to do to pursue their interests, we have to think about who has influence in the world. If you're trying to influence corporations to change their behavior, with regard to producing pollutants, one approach, the common approach, is to exhort them to be better, to explain to them what damage they're doing to the planet. And many of you may have noticed that doesn't have as big an effect, as perhaps you would like it to have. But if you show them that it's in their interest, then they're responsive.
Vậy để biết được người ta sẽ làm gì để theo đuổi lợi ích cá nhân, chúng ta phải nghĩ đến người gây ảnh hưởng lên thế giới. Nếu bạn muốn ảnh hưởng các công ty bằng cách thay đổi hoạt động của họ, liên quan đến việc gây ô nhiễm, một cách, rất phổ biến, là khuyến khích họ trở nên tốt hơn, giải thích cho họ những thiệt hại họ đang gây ra cho hành tinh. Và nhiều người trong các bạn cách đó chẳng có tác dụng lớn như bạn mong muốn. Nhưng nếu bạn cho họ thấy điều đó là vì lợi ích của họ, thì họ sẽ phản hồi.
So, we have to work out who influences problems. If we're looking at Iran, the president of the United States we would like to think, may have some influence -- certainly the president in Iran has some influence -- but we make a mistake if we just pay attention to the person at the top of the power ladder because that person doesn't know much about Iran, or about energy policy, or about health care, or about any particular policy. That person surrounds himself or herself with advisers. If we're talking about national security problems, maybe it's the Secretary of State, maybe it's the Secretary of Defense, the Director of National Intelligence, maybe the ambassador to the United Nations, or somebody else who they think is going to know more about the particular problem. But let's face it, the Secretary of State doesn't know much about Iran. The secretary of defense doesn't know much about Iran. Each of those people in turn has advisers who advise them, so they can advise the president. There are lots of people shaping decisions and so if we want to predict correctly we have to pay attention to everybody who is trying to shape the outcome, not just the people at the pinnacle of the decision-making pyramid.
Vậy, ta phải biết được ai gây ra sự việc. Nếu nhìn vào Iran, Tổng thống Mỹ ta sẽ nghĩ họ có sức ảnh hưởng -- Chắc chắn Tổng thống Iran có ảnh hưởng -- nhưng chúng ta sẽ sai nếu chỉ chú ý vào người cầm quyền đứng đầu bởi vì người đó không thể biết nhiều về Iran, hay về chính sách năng lượng, hay về chính sách y tế, hay về bất cứ chính sách nào. Người đó bị vây quanh bởi nhiều cố vấn. Nếu ta nói về vấn đề an ninh quốc phòng, có thể người đó là ngài Bí thư nước Bí thư quốc phòng, Giám đốc cơ quan tình báo quốc gia, có thể ngài Đại sứ Liên Hợp Quốc, hay ai khác người được cho là biết cụ thể về vấn đề đó. Nhưng hãy đối diện rằng, ngài Bí thư chẳng biết nhiều về Iran. Ngài Bí thư Quốc phòng cũng chẳng biết nhiều về Iran. Lần lượt từng người họ đều có cố vấn tư vấn họ, để họ có thể tư vấn lại cho Tổng thống. Có rất nhiều người cùng làm nên quyết định và nếu ta muốn dự đoán chính xác ta phải để ý đến tất cả họ những người đang cùng làm nên kết quả, không chỉ những người ở vị trí tối cao trong tháp ra quyết định.
Unfortunately, a lot of times we don't do that. There's a good reason that we don't do that, and there's a good reason that using game theory and computers, we can overcome the limitation of just looking at a few people. Imagine a problem with just five decision-makers. Imagine for example that Sally over here, wants to know what Harry, and Jane, and George and Frank are thinking, and sends messages to those people. Sally's giving her opinion to them, and they're giving their opinion to Sally. But Sally also wants to know what Harry is saying to these three, and what they're saying to Harry. And Harry wants to know what each of those people are saying to each other, and so on, and Sally would like to know what Harry thinks those people are saying. That's a complicated problem; that's a lot to know. With five decision-makers there are a lot of linkages -- 120, as a matter of fact, if you remember your factorials. Five factorial is 120. Now you may be surprised to know that smart people can keep 120 things straight in their head. Suppose we double the number of influencers from five to 10. Does that mean we've doubled the number of pieces of information we need to know, from 120 to 240? No. How about 10 times? To 1,200? No. We've increased it to 3.6 million. Nobody can keep that straight in their head. But computers, they can. They don't need coffee breaks, they don't need vacations, they don't need to go to sleep at night, they don't ask for raises either. They can keep this information straight and that means that we can process the information.
Rất tiếc, nhiều lần chúng ta không làm vậy Có cơ sở cho việc chúng ta không làm vậy, và có cơ sở, bằng việc sử dụng Thuyết Trò chơi và máy tính, chúng ta có thể vượt qua hạn chế của việc chỉ nhìn vào một số người. Hãy tưởng tượng một vấn đề với chỉ 5 người ra quyết định. Hãy tưởng tượng ví dụ như Sally ở đây muốn biết những gì Harry, và Jane, và George và Frank đang suy nghĩ, và gửi tin nhắn cho những người này. Sally đưa ra quan điểm của cô cho họ, và họ đưa ra quan điểm của họ cho Sally. Nhưng Sally muốn biết Harry nói với 3 người kia những gì, và những gì 3 người kia nói lại cho Harry. Và Harry cũng muốn biết những điều những người kia nói với nhau, và cứ như thế, Và Sally cũng muốn biết Harry nghĩ những người kia đang nói gì. Đó là một vấn đề phức tạp, nhiều thứ phải biết. Với 5 người ra quyết định có rất nhiều mối liên hệ -- 120, theo thực tế, nếu bạn còn nhớ số giai thừa. Giai thừa của 5 là 120. Giờ bạn sẽ ngạc nhiên khi biết là những người khôn ngoan có thể phân biệt được 120 thứ trong đầu Giả sử ta nhân đôi số người có ảnh hưởng từ 5 lên 10. Liệu nó có nghĩa là ta đang nhân đôi số lượng thông tin mà chúng ta cần biết từ 120 lên 240 không? Không. Vậy còn gấp 10 lần? lên 1200? Không. Chúng ta đang tăng nó lên 3.6 triệu. Không ai có thể làm rõ được hết từng đó Ngoại trừ máy tính, chúng có thể. Chúng không cần giải lao uống cà phê chúng không cần nghỉ phép, chúng không cần đi ngủ, chúng cũng chẳng đòi tăng lương. Chúng có thể phân biệt được lượng thông tin này và có nghĩa là chúng ta có thể xử lý được lượng thông tin.
So I'm going to talk to you about how to process it, and I'm going to give you some examples out of Iran, and you're going to be wondering, "Why should we listen to this guy? Why should we believe what he's saying?" So I'm going to show you a factoid. This is an assessment by the Central Intelligence Agency of the percentage of time that the model I'm talking about is right in predicting things whose outcome is not yet known, when the experts who provided the data inputs got it wrong. That's not my claim, that's a CIA claim -- you can read it, it was declassified a while ago. You can read it in a volume edited by H. Bradford Westerfield, Yale University Press.
vậy tôi sẽ nói cho các bạn biết cách xử lý chúng, và tôi sẽ cho một số vi dụ về Iran, và bạn có thể sẽ tự hỏi, "Sao ta nên nghe theo người đàn ông này? Tại sao ta nên tin những lời ông ta nói?" Vậy tôi sẽ cho các bạn thấy một sự kiện có thật. Đây là đánh giá của Cục tình báo trung ương về xác xuất số lần mô hình tôi đang nói đến đoán đúng điều mà kết quả chưa xảy ra, dù những chuyên gia cung cấp dữ liệu đoán là sai. Đó không phải là tôi nói mà là CIA nói, bạn có thể tìm đọc, Nó được công khai từ lâu. Bạn có thể đọc được trong một bản biên tập bởi H. Bradford Westerfield, Ban biên tập Đại Học Yale.
So, what do we need to know in order to predict? You may be surprised to find out we don't need to know very much. We do need to know who has a stake in trying to shape the outcome of a decision. We need to know what they say they want, not what they want in their heart of hearts, not what they think they can get, but what they say they want, because that is a strategically chosen position, and we can work backwards from that to draw inferences about important features of their decision-making. We need to know how focused they are on the problem at hand. That is, how willing are they to drop what they're doing when the issue comes up, and attend to it instead of something else that's on their plate -- how big a deal is it to them? And how much clout could they bring to bear if they chose to engage on the issue?
Vậy, chúng ta cần phải biết gì để có thể dự đoán? Bạn có thể sẽ ngạc nhiên vì chúng ta chẳng cần biết gì nhiều. Chúng ta cần biết những bên có liên quan trong kết quả đầu ra của một quyết định. Chúng ta cần biết cái họ nói họ muốn, không phải cái họ thực sự muốn trong thân tâm, không phải cái họ có thể đạt được, mà là cái họ nói họ muốn, bởi vì đó là lập trường chiến lược của họ, và chúng ta có thể từ đó nhìn ngược lại để suy ra những điểm mấu chốt trong cách họ ra quyết định Chúng ta cần biết họ tập trung như thế nào đến vấn đề trước mắt. Đó là, họ có sẵn sàng bỏ qua những thứ đang làm khi nảy sinh vấn đề, và để ý đến nó thay vì những thứ khác -- Nó có thực sự to tát đối với họ không? Và họ có thể sử dụng quyền hành đến mức độ nào để giải quyết nếu họ chọn tham gia vào việc đó
If we know those things we can predict their behavior by assuming that everybody cares about two things on any decision. They care about the outcome. They'd like an outcome as close to what they are interested in as possible. They're careerists, they also care about getting credit -- there's ego involvement, they want to be seen as important in shaping the outcome, or as important, if it's their druthers, to block an outcome. And so we have to figure out how they balance those two things. Different people trade off between standing by their outcome, faithfully holding to it, going down in a blaze of glory, or giving it up, putting their finger in the wind, and doing whatever they think is going to be a winning position. Most people fall in between, and if we can work out where they fall we can work out how to negotiate with them to change their behavior.
Nếu chúng ta biết những thứ như vậy ta có thể dự đoán hành động của họ bằng cách cho rằng mọi người quan tâm đến 2 điều khi quyết định bất cứ thứ gì Họ quan tâm đến kết quả. Kết quả gần với những gì họ quan tâm nhất có thể. Những người trọng địa vị, cũng quan tâm việc có được danh vọng - trong đó có sự can thiệp của cái tôi, họ muốn được nhìn nhận là quan trọng trong việc định hướng kết quả, hoặc quan trọng không kém, nếu ý muốn của họ là hạn chế kết quả Vì vậy ta phải tìm ra cách họ có thể cân bằng giữa 2 thứ đó. Nhiều người đánh đổi để chọn lấy giữa theo sát kết quả của họ, tiếp tục trung thành theo đuổi, rồi đi xuống trong vinh quang, hoặc từ bỏ, và làm bất cứ thứ gì họ nghĩ là sẽ được một vị trí nào đó. Hầu hết mọi người trung lập, nếu ta tìm ra họ nghiêng về bên nào ta có thể tìm ra cách thỏa hiệp với họ để thay đổi cách hành động của họ.
So with just that little bit of input we can work out what the choices are that people have, what the chances are that they're willing to take, what they're after, what they value, what they want, and what they believe about other people. You might notice what we don't need to know: there's no history in here. How they got to where they are may be important in shaping the input information, but once we know where they are we're worried about where they're going to be headed in the future. How they got there turns out not to be terribly critical in predicting. I remind you of that 90 percent accuracy rate.
Vậy chỉ với một lượng nhỏ đầu vào chúng ta có thể tìm ra những lựa chọn mà mọi người có, những cơ hội mà họ sẵn sàng bắt lấy, điều gì họ đang theo đuổi, họ trân trọng, và điều gì họ muốn, và họ tin ở những người khác điều gì. Bạn có thể đang chú ý đến thứ mà ta không cần biết: không có gì liên quan đến lịch sử ở đây. Họ tiến đến vị trí của họ bằng cách nào quan trọng trong việc định hướng thông tin đầu vào nhưng một khi ta đã biết vị trí của họ chúng ta chỉ quan tâm trong tương lai họ sẽ hướng tới điều gì Cách họ đã đạt được nó hóa ra lại không quá quan trọng trong việc dự đoán. Điều đó là chính xác 90%.
So where are we going to get this information? We can get this information from the Internet, from The Economist, The Financial Times, The New York Times, U.S. News and World Report, lots of sources like that, or we can get it from asking experts who spend their lives studying places and problems, because those experts know this information. If they don't know, who are the people trying to influence the decision, how much clout do they have, how much they care about this issue, and what do they say they want, are they experts? That's what it means to be an expert, that's the basic stuff an expert needs to know.
Vậy chúng ta có được thông tin này từ đâu? Ta có thể tìm thấy những thông tin này trên mạng, trên những tờ The Economist, The Financial Times, The New York Times, U.S News & World Report, rất nhiều những nguồn tin tương tự vậy, hoặc ta có thể hỏi những chuyên gia những người dành cả đời nghiên cứu về địa vị và những vấn đề, bởi vì họ biết rõ về những thông tin này. Nếu họ không biết ai đang cố gắng tạo ảnh hưởng lên quyết định, họ quyền lực đến đâu, họ quan tâm đến vấn đề đến mức nào, và họ nói họ muốn điều gì thì liệu họ có phải chuyên gia không? Là một chuyên gia là vậy, đó là những điều cơ bản mà một chuyên gia cần phải biết.
Alright, lets turn to Iran. Let me make three important predictions -- you can check this out, time will tell. What is Iran going to do about its nuclear weapons program? How secure is the theocratic regime in Iran? What's its future? And everybody's best friend, Ahmadinejad. How are things going for him? How are things going to be working out for him in the next year or two? You take a look at this, this is not based on statistics. I want to be very clear here. I'm not projecting some past data into the future. I've taken inputs on positions and so forth, run it through a computer model that had simulated the dynamics of interaction, and these are the simulated dynamics, the predictions about the path of policy.
Được rồi, giờ ta sẽ quay trở lại với Iran. Hãy dự đoán ba điều quan trọng -- các bạn có thể kiểm chứng nó đúng hay sai, thời gian sẽ trả lời. Iran định sẽ làm gì với chương trình vũ khí hạt nhân của mình? Chế độ chính trị thần quyền của Iran chắc chắn đến đâu? Tương lai của nó sẽ ra sao? Và người bạn thân của tất cả mọi người, Ahmadinejad. Mọi thứ sẽ ra sao với ngài ấy? Mọi việc sẽ đi đến đâu trong 1 2 năm tới? Hãy nhìn vào đây, nó không dựa trên thống kê. Tôi muốn nói rõ quan điểm ở đây. Tôi không đặt những số liệu quá khứ vào tương lai. Tôi lấy dữ liệu đầu vào ở một vài nơi, cho vào một mô hình trên máy tính cái đã tạo động lực cho sự tương tác, và đó là những động lực đã được tạo, những dự đoán về đường lối chính sách.
So you can see here on the vertical axis, I haven't shown it all the way down to zero, there are lots of other options, but here I'm just showing you the prediction, so I've narrowed the scale. Up at the top of the axis, "Build the Bomb." At 130, we start somewhere above 130, between building a bomb, and making enough weapons-grade fuel so that you could build a bomb. That's where, according to my analyses, the Iranians were at the beginning of this year. And then the model makes predictions down the road. At 115 they would only produce enough weapons grade fuel to show that they know how, but they wouldn't build a weapon: they would build a research quantity. It would achieve some national pride, but not go ahead and build a weapon. And down at 100 they would build civilian nuclear energy, which is what they say is their objective.
Các bạn có thể nhìn thấy trên cột dọc, tôi chưa ghi hết đến mức 0, có nhiều lựa chọn khác, nhưng ở đây tôi chỉ cho các bạn thấy dự đoán, vì vậy tôi đã thu hẹp phạm vi lại. Trên cùng của cột dọc là "Chế tạo bom." Ở mốc 130, ta xuất phát ở 1 điểm trên 130, nằm giữa chế tạo một quả bom, và sản xuất đủ nhiên liệu hạt nhân để có thể tạo một quả bom. Đó là điểm mà theo như phân tích của tôi, là vị trí của người Iran đầu năm nay. Và sau đó mô hình sẽ tạo ra những dự đoán tương lai. Ở mốc 115 họ chỉ có thể sản xuất đủ nhiên liệu hạt nhân để cho thấy rằng họ biết cách, nhưng họ không chế tạo vũ khí; mà họ xây dựng chất lượng nghiên cứu. Làm vậy có thể giành được lòng tự tôn dân tộc, nhưng không thể tiến tới chế tạo vũ khí. Ở mốc 100 họ có thể chế tạo năng lượng hạt nhân dân sự, và theo như họ nói thì nó chính là mục đích của họ
The yellow line shows us the most likely path. The yellow line includes an analysis of 87 decision makers in Iran, and a vast number of outside influencers trying to pressure Iran into changing its behavior, various players in the United States, and Egypt, and Saudi Arabia, and Russia, European Union, Japan, so on and so forth. The white line reproduces the analysis if the international environment just left Iran to make its own internal decisions, under its own domestic political pressures. That's not going to be happening, but you can see that the line comes down faster if they're not put under international pressure, if they're allowed to pursue their own devices.
Đường màu vàng cho chúng ta thấy con đường có khả năng nhất. Đường màu vàng bao hàm phân tích của 87 người ra quyết định ở Iran, và một số lượng lớn những người có tầm ảnh hưởng ở bên ngoài cố gắng thúc đẩy Iran thay đổi động thái, và nhiều cá nhân khác ở Mỹ, Ai Cập, và Ả Rập, Nga, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, và vân vân. Đường màu trắng mô phỏng phân tích nếu như môi trường quốc tế để Iran tự ra những quyết định nội bộ, dưới những áp lực chính trị trong nước. Việc đó sẽ không xảy ra, nhưng các bạn có thể thấy các đường đi xuống nhanh hơn nếu họ không bị áp lực từ quốc tế đè nặng, nếu họ được phép theo kế sách của mình.
But in any event, by the end of this year, beginning of next year, we get to a stable equilibrium outcome. And that equilibrium is not what the United States would like, but it's probably an equilibrium that the United States can live with, and that a lot of others can live with. And that is that Iran will achieve that nationalist pride by making enough weapons-grade fuel, through research, so that they could show that they know how to make weapons-grade fuel, but not enough to actually build a bomb. How is this happening? Over here you can see this is the distribution of power in favor of civilian nuclear energy today, this is what that power block is predicted to be like by the late parts of 2010, early parts of 2011. Just about nobody supports research on weapons-grade fuel today, but by 2011 that gets to be a big block, and you put these two together, that's the controlling influence in Iran.
Nhưng trong bất kì trường hợp nào, đến cuối năm nay, đầu năm sau, ta sẽ thấy được một kết quả cân bằng chắc chắn. Và tình thế cân bằng đó không phải những gì nước Mỹ muốn, nhưng có thể nó là sự cân bằng mà nước Mỹ có thể chịu, và nhiều người khác có thể chịu, Và Iran sẽ có được lòng tự tôn quốc gia bằng việc chế tạo nhiên liệu hạt nhân, qua nghiên cứu, để họ có thể cho thấy rằng họ biết cách chế tạo nhiên liệu hạt nhân, nhưng chưa đủ để thực sự chế tạo một quả bom. Làm thế nào việc này có thể xảy ra? Ở đây bạn có thể thấy đây là phân bổ các loại quyền lực ủng hộ hạt nhân dân sự, đây chính là dự đoán về khối nguồn thời điểm cuối 2010, đầu 2011. Hầu như không ai ủng hộ việc nghiên cứu nhiên liệu hạt nhân vào thời điểm bây giờ, nhưng năm 2011 việc đó trở thành một chướng ngại lớn và nếu bạn kết hợp 2 thứ đó, đó chính là ảnh hưởng chính ở Iran.
Out here today, there are a bunch of people -- Ahmadinejad for example -- who would like not only to build a bomb, but test a bomb. That power disappears completely; nobody supports that by 2011. These guys are all shrinking, the power is all drifting out here, so the outcome is going to be the weapons-grade fuel.
Về phía này, hiện tại có rất nhiều người ví dụ như Ahmadinejad -- người không chỉ muốn chế tạo một quả bom, mà còn cả thử nghiệm nó. Quyền lực đó biết mất hoàn toàn; không ai ủng hộ nó năm 2011. Những anh chàng này thì đang lùi dần, quyền lực đều đang hướng vào đây, vì vậy kết quả sẽ là nhiên liệu hạt nhân.
Who are the winners and who are the losers in Iran? Take a look at these guys, they're growing in power, and by the way, this was done a while ago before the current economic crisis, and that's probably going to get steeper. These folks are the moneyed interests in Iran, the bankers, the oil people, the bazaaries. They are growing in political clout, as the mullahs are isolating themselves -- with the exception of one group of mullahs, who are not well known to Americans. That's this line here, growing in power, these are what the Iranians call the quietists. These are the Ayatollahs, mostly based in Qom, who have great clout in the religious community, have been quiet on politics and are going to be getting louder, because they see Iran going in an unhealthy direction, a direction contrary to what Khomeini had in mind. Here is Mr. Ahmadinejad. Two things to notice: he's getting weaker, and while he gets a lot of attention in the United States, he is not a major player in Iran. He is on the way down.
Những người thắng cuộc và những kẻ thua cuộc ở Iran là ai? Hãy nhìn vào đây, chúng đang ngày càng đi lên, và nhân tiện, cái này được làm từ một thời gian trước trước cuộc khủng hoảng kinh tế hiện tại, và có thể nó có vẻ không tin được. Những người này là giới tài chính ở Iran, các ngân hàng, ngành dầu mỏ, thương nhân. Họ đang nắm trong tay nhiều quyền lực chính trị hơn, do những giáo sĩ Hồi giáo đang tự cô lập họ -- ngoại trừ một nhóm giáo sĩ Hồi giáo, những người mà người Mỹ ít biết đến. Về đường này, đang tăng về quyền lực, đó là những gì người Iran gọi là những người ẩn dật. Họ là những thủ lĩnh Hồi giáo Ayatollahs, hầu hết căn cứ ở Qom, họ là những người có quyền lực cao, nhưng lại kín đáo về chính trị và dự sẽ có tiếng nói nhiều hơn, vì họ thấy Iran đi theo chiều hướng xấu, một chiều hướng ngược lại với những gì nhà lãnh đạo Khomeini đã nghĩ Đây là phía ngài Ahmadinejad. 2 điều cần chú ý: ngài ấy đang yếu thế hơn và tuy ngài ấy rất được chú ý ở Mỹ, nhưng không phải người quan trọng ở Iran. Ngài ấy đang tụt dốc.
OK, so I'd like you to take a little away from this. Everything is not predictable: the stock market is, at least for me, not predictable, but most complicated negotiations are predictable. Again, whether we're talking health policy, education, environment, energy, litigation, mergers, all of these are complicated problems that are predictable, that this sort of technology can be applied to. And the reason that being able to predict those things is important, is not just because you might run a hedge fund and make money off of it, but because if you can predict what people will do, you can engineer what they will do. And if you engineer what they do you can change the world, you can get a better result. I would like to leave you with one thought, which is for me, the dominant theme of this gathering, and is the dominant theme of this way of thinking about the world. When people say to you, "That's impossible," you say back to them, "When you say 'That's impossible,' you're confused with, 'I don't know how to do it.'" Thank you.
Ok, ở đây tôi gián đoạn các bạn một chút. Không thể dự đoán mọi thứ: thị trường chứng khoán ít nhất đối với tôi, là không thể dự đoán được, nhưng những dàn xếp phức tạp nhất lại có thể. Một lần nữa, cho dù chúng ta đang nói về chính sách sức khỏe, giáo dục, hay môi trường, năng lượng, hay mối tranh chấp, sự hợp nhất, tất cả những điều đó là vấn đề phức tạp có thể dự đoán được, có thể áp dụng được kĩ thuật này. Và lí do vì sao dự đoán được những thứ đó là việc quan trọng, không phải là bạn có thể thành lập một quỹ đầu cơ và kiếm tiền, mà là bởi vì bạn có thể dự đoán những gì người ta sẽ làm, bạn có thể vạch ra những gì họ sẽ làm. Và nếu bạn có thể, bạn có thể thay đổi thế giới, bạn có thể có được kết quả tốt hơn. Tôi muốn các bạn suy nghĩ một điều, đó là đối với tôi, đề tài bao quát của việc thu thập này, và cũng là đề tài bao quát của cách ta nhìn nhận thế giới. Khi người ta nói với bạn rằng, "Điều đó là không thể," nói lại với họ rằng, "Khi bạn nói 'Điều đó là không thể,' bạn có lẽ đang nhầm lẫn với 'Tôi không biết cách thực hiện nó.'" Cám ơn các bạn.
(Applause)
(Vỗ tay)
Chris Anderson: One question for you. That was fascinating. I love that you put it out there. I got very nervous halfway through the talk though, just panicking whether you'd included in your model, the possibility that putting this prediction out there might change the result. We've got 800 people in Tehran who watch TEDTalks.
Chris Anderson: Một câu hỏi dành cho ngài. Thật là ấn tượng. Tôi thích cách ngài truyền bá nó. Dù tôi đã rất lo lắng phần giữa bài nói, hoang mang rằng liệu ngài có bao gồm trong mô hình khả năng Truyền bá những dự đoán có thể làm thay đổi kết quả. Chúng tôi có 800 người ở Tehran theo dõi TEDTalks.
Bruce Bueno de Mesquita: I've thought about that, and since I've done a lot of work for the intelligence community, they've also pondered that. It would be a good thing if people paid more attention, took seriously, and engaged in the same sorts of calculations, because it would change things. But it would change things in two beneficial ways. It would hasten how quickly people arrive at an agreement, and so it would save everybody a lot of grief and time. And, it would arrive at an agreement that everybody was happy with, without having to manipulate them so much -- which is basically what I do, I manipulate them. So it would be a good thing.
Bruce Bueno de Mesquita: Tôi đã nghĩ tới, và vì tôi đã làm rất nhiều việc cho Cơ quan An ninh Quốc gia, nên họ cũng đã suy nghĩ về điều đó. Nó sẽ là một điều tốt nếu mọi người chú ý hơn, nghiêm túc hơn, và tham gia vào dự tính giống như vậy, vì nó có thể thay đổi nhiều điều. Nhưng nó có thể tác động theo hai cách tích cực. Nó có thể thúc đẩy mọi người đạt được thỏa thuận nhanh hơn, và cũng có thể tránh những thất bại và tiết kiệm thời gian. Và nó có thể thỏa hiệp rằng mọi người đều vui vẻ, mà không cần phải thao túng họ nhiều -- đó cơ bản là những gì tôi làm, tôi điều khiển họ. Vậy nên nó sẽ là một điều tốt.
CA: So you're kind of trying to say, "People of Iran, this is your destiny, lets go there."
Vậy ý ngài là, "Người Iran, đây chính là định mệnh của các bạn, hãy đi đến đó."
BBM: Well, people of Iran, this is what many of you are going to evolve to want, and we could get there a lot sooner, and you would suffer a lot less trouble from economic sanctions, and we would suffer a lot less fear of the use of military force on our end, and the world would be a better place.
Đúng, người Iran, đây là những gì nhiều người trong số các bạn sẽ tiến hóa để có, và ta có thể đạt đến sớm hơn rất nhiều, và bạn sẽ phải chịu ít rắc rối hơn từ những chế tài xử phạt, và ta sẽ phải chịu đựng ít hơn những nỗi sợ hãi về lực lượng quân đội, và thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn.
CA: Here's hoping they hear it that way. Thank you very much Bruce.
CA: Hi vọng họ sẽ nghe theo cách đó. Cám ơn rất nhiều ngài Bruce.
BBM: Thank you.
Cám ơn tất cả các bạn.
(Applause)
(Vỗ tay)