Θα ήθελα να μιλήσω για ένα από τα μεγάλα ερωτήματα, ίσως το πιο μεγάλο ερώτημα: Πώς θα έπρεπε να ζούμε μαζί; Πώς θα έπρεπε μια ομάδα ανθρώπων, που ίσως ζουν σε μια πόλη ή σε μια ήπειρο ή ακόμη σε όλη την οικουμένη να μοιράζονται και να διαχειρίζονται κοινούς πόρους; Πώς θα έπρεπε να ορίζουμε τους νόμους που μας κυβερνούν;
I want to talk about one of the big questions, perhaps the biggest question: How should we live together? How should a group of people, who perhaps live in a city or in the continent or even the whole globe, share and manage common resources? How should we make the rules that govern us?
Αυτό ήταν πάντοτε ένα σημαντικό ερώτημα. Και σήμερα, νομίζω ότι είναι πιο σημαντικό από ποτέ, αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την αυξανόμενη ανισότητα, την κλιματική αλλαγή, την προσφυγική κρίση, που είναι λίγα μόνο από τα πιο σημαντικά ζητήματα. Είναι επίσης ένα πολύ αρχαίο ερώτημα. Οι άνθρωποι έθεταν στον εαυτό τους αυτό το ερώτημα από τότε που ξεκινήσαμε να ζούμε σε οργανωμένες κοινωνίες.
This has always been an important question. And today, I think it's even more important than ever if we want to address rising inequality, climate change, the refugee crisis, just to name a few major issues. It's also a very old question. Humans have been asking themselves this question ever since we lived in organized societies.
Όπως αυτός εδώ ο τύπος, ο Πλάτωνας. Πίστευε ότι χρειαζόμασταν καλοπροαίρετους φύλακες που θα έπαιρναν αποφάσεις για το ευρύτερο καλό όλων. Βασιλείς και βασίλισσες πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να είναι οι φύλακες, αλλά κατά τη διάρκεια επαναστάσεων τύχαινε να χάνουν τα κεφάλια τους. Και αυτό τον τύπο, πιθανόν τον γνωρίζετε. Εδώ στην Ουγγαρία, ζήσατε για πολλά χρόνια προσπαθώντας να εφαρμόσετε τη δική του απάντηση στο πώς ζούμε μαζί. Η απάντησή του ήταν βάναυση, σκληρή και απάνθρωπη. Αλλά μια διαφορετική απάντηση, ένα διαφορετικό είδος απάντησης, που βρισκόταν πάνω-κάτω σε νάρκη για 2.000 χρόνια, γνώρισε προσφάτως μεγάλη επιτυχία. Η απάντηση είναι, φυσικά, η δημοκρατία.
Like this guy, Plato. He thought we needed benevolent guardians who could make decisions for the greater good of everyone. Kings and queens thought they could be those guardians, but during various revolutions, they tended to lose their heads. And this guy, you probably know. Here in Hungary, you lived for many years under one attempt to implement his answer of how to live together. His answer was brutal, cruel and inhumane. But a different answer, a different kind of answer, which went more or less into hibernation for 2,000 years, has had profound recent success. That answer is, of course, democracy.
Αν ρίξουμε μια γρήγορα ματιά στη σύγχρονη ιστορία της δημοκρατίας, θα δούμε ότι εξελίσσεται κάπως έτσι. Εδώ, θα τοποθετήσουμε τα τελευταία 200 χρόνια. Εδώ πάνω, θα τοποθετήσουμε τον αριθμό των δημοκρατιών. Και το γράφημα κάνει αυτό, το σημαντικότερο σημείο του οποίου είναι η εκπληκτική αύξησή του μέσα στον χρόνο, και αυτός είναι ο λόγος που ο 20ός αιώνας ονομάστηκε αιώνας του θριάμβου της δημοκρατίας, και ο λόγος για τον οποίο, όπως είπε ο Φράνσις Φουκουγιάμα το 1989, ορισμένοι πιστεύουν ότι φτάσαμε στο τέλος της ιστορίας, ότι το ερώτημα πώς ζούμε μαζί έχει απαντηθεί, και αυτή η απάντηση είναι η φιλελεύθερη δημοκρατία. Ας διερευνήσουμε αυτό το αξίωμα όμως. Θα ήθελα να μάθω τι πιστεύετε.
If we take a quick look at the modern history of democracy, it goes something like this. Along here, we're going to put the last 200 years. Up here, we're going to put the number of democracies. And the graph does this, the important point of which, is this extraordinary increase over time, which is why the 20th century has been called the century of democracy's triumph, and why, as Francis Fukuyama said in 1989, some believe that we have reached the end of history, that the question of how to live together has been answered, and that answer is liberal democracy. Let's explore that assertion, though. I want to find out what you think.
Γι' αυτό θα σας θέσω δύο ερωτήματα και θέλω να σηκώσετε τα χέρια αν συμφωνείτε. Η πρώτη ερώτηση είναι: Ποιος νομίζει ότι είναι καλό να ζει κανείς σε μια δημοκρατία; Σε ποιον αρέσει η δημοκρατία; Αν μπορείτε να σκεφτείτε κάτι καλύτερο, κρατήστε τα χέρια σας κάτω. Μην ανησυχείτε για όσους δεν σήκωσαν το χέρι, είμαι σίγουρος ότι έχουν καλές προθέσεις. Η δεύτερη ερώτηση είναι: Ποιος νομίζει ότι οι δημοκρατίες μας λειτουργούν σωστά; Ελάτε τώρα, όλο και κάποιος πολιτικός θα βρίσκεται ανάμεσα στο ακροατήριο.
So I'm going to ask you two questions, and I want you to put your hands up if you agree. The first question is: Who thinks living in a democracy is a good thing? Who likes democracy? If you can think of a better system, keep your hands down. Don't worry about those who didn't raise their hands, I'm sure they mean very well. The second question is: Who thinks our democracies are functioning well? Come on, there must be one politician in the audience somewhere.
(Γέλια)
(Laughter)
Όχι. Λέω ότι αν η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι το τέλος της ιστορίας, τότε υπάρχει ένα μεγάλο παράδοξο ή μια τεράστια αντίφαση εδώ. Γιατί αυτό; Το πρώτο ερώτημα αφορά το ιδανικό της δημοκρατίας και όλα αυτά τα πλεονεκτήματα είναι πολύ δελεαστικά. Αλλά στην πράξη, δεν λειτουργεί. Και αυτό είναι το δεύτερο ερώτημα. Η πολιτική μας είναι προβληματική, δεν εμπιστευόμαστε τους πολιτικούς μας και το πολιτικό σύστημα έχει στρεβλωθεί από ισχυρά προσωπικά συμφέροντα.
No. But my point is, if liberal democracy is the end of history, then there's a massive paradox or contradiction here. Why is that? Well, the first question is about the ideal of democracy, and all these qualities are very appealing. But in practice, it's not working. And that's the second question. Our politics is broken, our politicians aren't trusted, and the political system is distorted by powerful vested interests.
Νομίζω ότι υπάρχουν δύο τρόποι να επιλυθεί αυτό το παράδοξο. Ένας είναι να παρατήσουμε τη δημοκρατία: δεν λειτουργεί. Ας εκλέξουμε έναν λαϊκιστή δημαγωγό που θα αγνοεί κάθε δημοκρατικό κανόνα, θα ποδοπατά κάθε ελευθερία και απλώς θα διεκπεραιώνει τα πάντα. Η άλλη επιλογή, νομίζω, είναι να φτιάξουμε αυτό το προβληματικό σύστημα, να φέρουμε την πράξη πιο κοντά στο ιδανικό και να βάλουμε τις διαφορετικές φωνές της κοινωνίας μέσα στα κοινοβούλιά μας και να τους κάνουμε να φτιάξουν μελετημένους και στέρεους νόμους για το μακροπρόθεσμο καλό όλων. Πράγμα που με οδηγεί στην ιδέα μου, τη στιγμή της επιφοίτησής μου. Θέλω να ασκήσετε κριτική. Θέλω να αναρωτηθείτε: «Γιατί δεν θα λειτουργούσε αυτό;» Και μετά ελάτε και μιλήστε μαζί μου. Ο όρος είναι «κλήρωση». Αλλά συνήθως αναφέρεται ως «τυχαία επιλογή». Και η βασική ιδέα είναι πολύ απλή: Επιλέγουμε ανθρώπους στην τύχη και τους βάζουμε στη βουλή.
I think there's two ways to resolve this paradox. One is to give up on democracy; it doesn't work. Let's elect a populist demagogue who will ignore democratic norms, trample on liberal freedoms and just get things done. The other option, I think, is to fix this broken system, to bring the practice closer to the ideal and put the diverse voices of society in our parliaments and get them to make considered, evidence-based laws for the long-term good of everyone. Which brings me to my epiphany, my moment of enlightenment. And I want you to get critical. I want you to ask yourselves, "Why wouldn't this work?" And then come and talk to me afterwards about it. Its technical name is "sortition." But its common name is "random selection." And the idea is actually very simple: we randomly select people and put them in parliament.
(Γέλια)
(Laughter)
Ας το σκεφτούμε λίγα λεπτά ακόμη, εντάξει; Φανταστείτε ότι σας διαλέξαμε εσάς κι εσάς κι εσάς κι εσάς εκεί πίσω και ένα σωρό ακόμη τυχαίους ανθρώπους, και σας βάλαμε στη βουλή για τα επόμενα δύο χρόνια. Φυσικά, θα οργανώναμε την επιλογή ώστε να διασφαλίσουμε ότι αντιστοιχεί στο κοινωνικοοικονομικό και δημογραφικό προφίλ της χώρας και ότι είναι ένα αληθινά αντιπροσωπευτικό δείγμα ανθρώπων. Πενήντα τοις εκατό θα ήταν γυναίκες. Πολλοί θα ήταν νέοι, αρκετοί θα ήταν γέροι, λίγοι θα ήταν πλούσιοι, αλλά οι περισσότεροι θα ήταν συνηθισμένοι άνθρωποι σαν εσάς κι εμένα. Θα ήταν ένας μικρόκοσμος της κοινωνίας. Και αυτός ο μικρόκοσμος θα προσομοίωνε πώς θα σκεφτόμασταν όλοι αν είχαμε τον χρόνο, τις πληροφορίες και μια σωστή διαδικασία για να φτάσουμε στην ηθική ουσία των πολιτικών αποφάσεων. Και παρόλο που μπορεί να μην βρίσκεστε σε αυτή την ομάδα, κάποιος της ίδιας ηλικίας, του ίδιου φύλου, κάποιος από τα μέρη σας και κάποιος με το ίδιο υπόβαθρο θα βρισκόταν σ' εκείνον τον χώρο.
Let's think about that for a few more minutes, shall we? Imagine we chose you and you and you and you and you down there and a bunch of other random people, and we put you in our parliament for the next couple of years. Of course, we could stratify the selection to make sure that it matched the socioeconomic and demographic profile of the country and was a truly representative sample of people. Fifty percent of them would be women. Many of them would be young, some would be old, a few would be rich, but most of them would be ordinary people like you and me. This would be a microcosm of society. And this microcosm would simulate how we would all think, if we had the time, the information and a good process to come to the moral crux of political decisions. And although you may not be in that group, someone of your age, someone of your gender, someone from your location and someone with your background would be in that room.
Οι αποφάσεις που θα ληφθούν από αυτούς θα στηρίζονται στη σοφία του πλήθους. Θα αποτελέσουν κάτι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών. Θα εξασκήσουν την κριτική τους σκέψη έχοντας πρόσβαση σε εμπειρογνώμονες, που θα ήταν διαθέσιμοι αλλά χωρίς να έχουν εξουσία. Και θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι η διαφορετικότητα οδηγεί σε ικανότητα όταν αντιμετωπίζουμε το ευρύ φάσμα κοινωνικών ζητημάτων και προβλημάτων. Δεν θα ήταν κυβέρνηση με δημοσκοπήσεις. Δεν θα ήταν κυβέρνηση με δημοψήφισμα. Αυτοί οι πληροφορημένοι, ενσυνείδητοι άνθρωποι θα ήταν πέρα από την κοινή γνώμη κατά τη λήψη δημόσιων αποφάσεων.
The decisions made by these people would build on the wisdom of crowds. They would become more than the sum of their parts. They would become critical thinkers with access to experts, who would be on tap but not on top. And they could prove that diversity can trump ability when confronting the wide array of societal questions and problems. It would not be government by public opinion poll. It would not be government by referendum. These informed, deliberating people would move beyond public opinion to the making of public judgments.
Ωστόσο, θα υπήρχε μια σοβαρή παρενέργεια: αν αντικαθιστούσαμε τις εκλογές με κλήρωση και κάναμε τη βουλή μας αληθινά αντιπροσωπευτική της κοινωνίας, αυτό θα σήμαινε το τέλος για τους πολιτικούς. Και είμαι σίγουρος ότι όλοι πολύ θα λυπόμασταν γι' αυτό.
However, there would be one major side effect: if we replaced elections with sortition and made our parliament truly representative of society, it would mean the end of politicians. And I'm sure we'd all be pretty sad to see that.
(Γέλια)
(Laughter)
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι η τυχαία επιλογή ήταν βασικό στοιχείο κατά την εφαρμογή της δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα. Αυτός ο μηχανισμός ονομάζεται κληρωτίδα. Είναι ένας αρχαίος αθηναϊκός μηχανισμός τυχαίας επιλογής. Οι αρχαίοι Αθηναίοι επέλεγαν πολίτες στην τύχη για να καλύψουν την πλειονότητα των πολιτικών τους θέσεων. Γνώριζαν ότι οι εκλογές ήταν αριστοκρατικοί μηχανισμοί. Γνώριζαν ότι οι επαγγελματίες πολιτικοί ήταν κάτι προς αποφυγή. Νομίζω ότι κι εμείς τα γνωρίζουμε αυτά. Αλλά ακόμη πιο ενδιαφέρουσα από την αρχαία χρήση της τυχαίας επιλογής είναι η σύγχρονη αναβίωσή της. Η εκ νέου ανακάλυψη της ορθότητας της τυχαίας επιλογής στην πολιτική έχει γίνει τόσο συνήθης τελευταία, ώστε υπάρχουν πολλά παραδείγματα για να μιλήσει κανείς γι' αυτά.
Very interestingly, random selection was a key part of how democracy was done in ancient Athens. This machine, this device, is called a kleroteria. It's an ancient Athenian random-selection device. The ancient Athenians randomly selected citizens to fill the vast majority of their political posts. They knew that elections were aristocratic devices. They knew that career politicians were a thing to be avoided. And I think we know these things as well. But more interesting than the ancient use of random selection is its modern resurgence. The rediscovery of the legitimacy of random selection in politics has become so common lately, that there's simply too many examples to talk about.
Φυσικά, έχω επίγνωση ότι θα είναι δύσκολο να το θεσπίσουμε αυτό στα κοινοβούλιά μας. Δοκιμάστε αυτό, πείτε σ' έναν φίλο σας: «Νομίζω ότι θα έπρεπε να γεμίσουμε τη βουλή με τυχαίους ανθρώπους». «Αστειεύεσαι; Κι αν διαλέξουν τον γείτονά μου; Ο ηλίθιος δεν ξέρει καν να ξεχωρίσει ό,τι πάει προς ανακύκλωση». Αλλά αυτό που προκαλεί έκπληξη και αποτελεί δεινή και δελεαστική απόδειξη από όλα αυτά τα σύγχρονα παραδείγματα είναι ότι πράγματι λειτουργεί. Αν δώσεις στους ανθρώπους ευθύνες, λειτουργούν υπεύθυνα. Μη με παρεξηγείτε - δεν είναι πανάκεια. Το ερώτημα δεν είναι αν αυτό θα ήταν τέλειο. Φυσικά και όχι. Οι άνθρωποι κάνουν αναπόφευκτα λάθη και οι στρεβλές επιρροές θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν.
Of course, I'm very aware that it's going to be difficult to institute this in our parliaments. Try this -- say to your friend, "I think we should populate our parliament with randomly selected people." "Are you joking? What if my neighbor gets chosen? The fool can't even separate his recycling." But the perhaps surprising but overwhelming and compelling evidence from all these modern examples is that it does work. If you give people responsibility, they act responsibly. Don't get me wrong -- it's not a panacea. The question is not: Would this be perfect? Of course not. People are fallibly human, and distorting influences will continue to exist.
Το ερώτημα είναι: Θα ήταν καλύτερο; Και η απάντηση σ' αυτό το ερώτημα, για μένα τουλάχιστον, είναι προφανώς ναι. Πράγμα που μας επιστρέφει στο αρχικό μας ερώτημα: Πώς θα έπρεπε να ζούμε μαζί; Και τώρα έχουμε μια απάντηση: με μια βουλή που σχηματίζεται με κλήρωση. Πώς όμως θα φτάσουμε από εδώ εκεί; Πώς θα μπορούσαμε να διορθώσουμε το προβληματικό μας σύστημα και να ξαναφτιάξουμε τη δημοκρατία του 21ου αιώνα;
The question is: Would it be better? And the answer to that question, to me at least, is obviously yes. Which gets us back to our original question: How should we live together? And now we have an answer: with a parliament that uses sortition. But how would we get from here to there? How could we fix our broken system and remake democracy for the 21st century?
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, και που, στην πραγματικότητα, συμβαίνουν αυτή τη στιγμή. Μπορούμε να πειραματιστούμε με την κλήρωση. Μπορούμε να την εισάγουμε στα σχολεία, σε χώρους εργασίας και άλλους οργανισμούς, όπως η Δημοκρατία στην Πράξη κάνει στη Βολιβία. Μπορούμε να κάνουμε επιτροπές πολιτικής και συνελεύσεις πολιτών, όπως το newDemocracy Foundation κάνει στην Αυστραλία, όπως το Jefferson Center στις ΗΠΑ και όπως η ιρλανδική κυβέρνηση κάνει αυτή τη στιγμή. Θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό κίνημα που απαιτεί αλλαγή, όπως το Sortition Foundation κάνει στη Μεγάλη Βρετανία. Και κάποια στιγμή, θα έπρεπε να το θεσπίσουμε.
Well, there are several things that we can do, and that are, in fact, happening right now. We can experiment with sortition. We can introduce it to schools and workplaces and other institutions, like Democracy In Practice is doing in Bolivia. We can hold policy juries and citizens' assemblies, like the newDemocracy Foundation is doing in Australia, like the Jefferson Center is doing in the US and like the Irish government is doing right now. We could build a social movement demanding change, which is what the Sortition Foundation is doing in the UK. And at some point, we should institute it.
Ίσως το πρώτο βήμα θα ήταν μια δεύτερη αίθουσα συνεδριάσεων στη βουλή, γεμάτη από τυχαία επιλεγμένους ανθρώπους, μια σύγκλητος πολιτών, αν θέλετε. Γίνεται μια εκστρατεία για μια σύγκλητο πολιτών στη Γαλλία και μια ακόμη εκστρατεία στη Σκοτία και, φυσικά, θα μπορούσε να γίνει κι εδώ, στην Ουγγαρία. Θα ήταν ένα είδος Δούρειου Ίππου στην καρδιά της κυβέρνησης. Και μετά, όταν θα γίνει αδύνατον να καλύψουμε τις ρωγμές στο υπάρχον σύστημα, θα πρέπει να πάμε και να αντικαταστήσουμε τις εκλογές με κλήρωση.
Perhaps the first step would be a second chamber in our parliament, full of randomly selected people -- a citizens' senate, if you will. There's a campaign for a citizens' senate in France and another campaign in Scotland, and it could, of course, be done right here in Hungary. That would be kind of like a Trojan horse right into the heart of government. And then, when it becomes impossible to patch over the cracks in the current system, we must step up and replace elections with sortition.
Ελπίζω. Εδώ στην Ουγγαρία, γεννήθηκαν συστήματα και συστήματα κατέρρευσαν και αντικαταστάθηκαν στο παρελθόν. Η αλλαγή μπορεί να συμβεί και συμβαίνει. Το ζήτημα είναι πότε και πώς.
I have hope. Here in Hungary, systems have been created, and systems have been torn down and replaced in the past. Change can and does happen. It's just a matter of when and how.
Ευχαριστώ. [Ουγγρικά] Ευχαριστώ.
Thank you. (Hungarian) Thank you. (Applause)
(Χειροκρότημα)