When we think of games, there's all kinds of things. Maybe you're ticked off, or maybe, you're looking forward to a new game. You've been up too late playing a game. All these things happen to me. But when we think about games, a lot of times we think about stuff like this: first-person shooters, or the big, what we would call AAA games, or maybe you're a Facebook game player. This is one my partner and I worked on. Maybe you play Facebook games, and that's what we're making right now. This is a lighter form of game. Maybe you think about the tragically boring board games that hold us hostage in Thanksgiving situations. This would be one of the tragically boring board games that you can figure out. Or maybe you're in your living room, playing with the Wii with the kids, and there's this whole range of games, and that's very much what I think about. I make my living from games, I've been lucky enough to do this since I was 15, which also qualifies as I've never really had a real job.
Khi chúng ta nghĩ về các trò chơi (game), có đủ thứ trò chơi. Có thể bạn thấy bực bội hay có thể bạn đang mong chờ một trò chơi mới. Bạn đã từng thức rất khuya chỉ để chơi game. Tất cả những điều đó đều xảy ra với tôi. Nhưng khi chúng ta nghĩ về trò chơi, nhiều lúc ta nghĩ về những thứ thế này: xạ thủ đơn, hay lớn hơn, cái mà chúng tôi gọi là 3A (AAA) game, hay có thể bạn là một người chơi game trên Facebook. Đây là thứ mà cộng sự và tôi đã thực hiện. Có thể bạn chơi game Facebook - thứ chúng tôi đang làm. Đây là một dạng đơn giản hơn của game. Có thể bạn nghĩ tới các trò chơi bảng chán khủng khiếp mà chúng ta bị bắt chơi trong các dịp Lễ Tạ Ơn. Nó có thể là một trong những trò chơi bảng chán khủng khiếp đó mà bạn có thể nhận ra. Hoặc có thể bạn đang ở trong phòng khách, bạn biết đó, chơi Wii với bọn trẻ, hay cái gì đó tương tự, và, bạn biết đó, trò chơi có cả một phạm vi rộng lớn, và đó chính là điều tôi suy nghĩ. Tôi kiếm sống từ trò chơi. Tôi may mắn được làm việc này từ khi tôi 15 tuổi, nghĩa là đủ điều kiện
But we think about games as fun, and that's completely reasonable,
để cho là tôi chưa từng có một công việc thực sự.
but let's just think about this. So this one here, this is the 1980 Olympics. Now I don't know where you guys were, but I was in my living room. It was practically a religious event. And this is when the Americans beat the Russians, and this was -- yes, it was technically a game. Hockey is a game. But really, was this a game? I mean, people cried. I've never seen my mother cry like that at the end of Monopoly.
Nhưng chúng ta nghĩ đến trò chơi là vui thú, điều đó hoàn toàn hợp lý, nhưng hãy nghĩ thử hướng này. Hình này, đây là trận Olympics 1980. Tôi không biết các bạn đã ở đâu nhưng tôi đã ở trong phòng khách. Chuyện đó trong thực tế như là một sự kiện tôn giáo. Còn đây là lúc đội Mỹ thắng đội Nga, và đó là... phải, nó theo lý là một trò chơi. Khúc côn cầu (hockey) là một trò chơi. Nhưng thật không, đây có thật là một trò chơi không? Ý tôi là, người ta khóc. Tôi chưa từng thấy mẹ tôi khóc như thế lúc chơi xong Cờ Triệu Phú (Monopoly) cả.
(Laughter) And so this was an amazing experience.
Vậy nên đó là một trải nghiệm tuyệt vời.
Or, if anybody here is from Boston -- So when the Boston Red Sox won the World Series after I believe, 351 years --
Hay, bạn biết đấy, nếu có ai đó ngồi đây đến từ Boston... Khi mà đội Red Sox Boston đã thắng giải World Series sau - theo tôi, 351 năm,
(Laughter)
giây phút họ thắng giải World Series, chuyện đó thật tuyệt vời.
when they won the World Series, it was amazing. I happened to be living in Springfield at the time, and the best part of it was, you would close the women's door in the bathroom, and I remember seeing "Go Sox," and I thought, really? Or the houses, you'd come out, because every game, well, I think almost every game, went into overtime, right? So we'd be outside, and all the other lights are on in the whole block. And kids -- the attendance was down in school, kids weren't going to school, but it's OK, it's the Red Sox, right? I mean, there's education, and then there's the Red Sox, and we know where they're stacked. So this was an amazing experience, and again, yes, it was a game, but they didn't write newspaper articles, people didn't say, "You know, really, I can die now, because the Red Sox won." And many people did.
Tôi tình cờ đang sống ở Springfield lúc đó, và điều tuyệt vời nhất về nó... là... bạn đóng cửa phòng vệ sinh nữ, và tôi nhớ đã thấy chữ "Sox tiến lên", và tôi tự nhủ, thiệt hả trời? Hay những căn hộ, bạn sẽ ra ngoài, bởi mọi trận đấu, à, tôi nghĩ là gần như mọi trận đấu đều có đấu bù giờ, phải không? Chúng tôi ở bên ngoài, và đèn đóm được bật hết lên toàn khu nhà, và bọn trẻ, sỉ số hiện diện giảm xuống ở trường vì bọn trẻ không đi học. Nhưng không sao, đó là vì đội Red Sox mà, phải không? Ý tôi là, chuyện học, rồi chuyện đội Red Sox, và chúng ta biết chúng chất chồng lên nhau. Đây là một trải nhiệm tuyệt vời, và một lần nữa, phải, nó là một trò chơi, nhưng họ không viết các bài báo, người ta không nói ra -- bạn biết đấy, kiều như: "Tôi có thể chết giờ cũng được vì đội Red Sox thắng". Nhiều người đã làm vậy.
So games, it means something more to us. It absolutely means something more.
Vậy trò chơi, nó có ý nghĩa gì đó hơn đối với chúng ta. Nó chắc chắn phải có ý nghĩa gì đó hơn thế nữa.
So now, this is an abrupt transition here. There was three years where I actually did have a real job, sort of. I was the head of a college department teaching games, so, again, it was sort of a real job, and now I got to talk about making them as opposed to making them. Part of the job of it, when you're a chair of a department, is to eat, and I did that very well -- and so I'm out at a dinner with this guy called Zig Jackson. So this is Zig in this photograph, this is also one of Zig's photographs. He's a photographer. And he goes all around the country taking pictures of himself, and you can see here he's got Zig's Indian Reservation. And this particular shot -- this is one of the more traditional shots. This is a rain dancer.
Vậy giờ, tôi sẽ có bước chuyển gấp sang chuyện khác. Tôi từng có một công việc thực sự trong ba năm, đại khái thế. Tôi là trưởng khoa của một khoa ở đại học dạy về game, vậy đó, một lần nữa, nó đại khái là một công việc thực sự, và khi đó tôi chỉ được nói về việc làm ra trò chơi chứ không làm ra trò chơi. Và tôi đi ăn tối. Khi bạn có một ghế trong khoa, một phần của công việc là ăn và tôi làm việc đó khá tốt, tôi đi ăn tối với anh chàng được gọi là Zig Jackson. Đây là Zig trong hình. Đây cũng là một trong những tấm ảnh do Zig chụp. Anh ấy là một nhiếp ảnh gia. Anh đi khắp đất nước để chụp hình chính anh, và bạn có thể thấy anh ta chụp đất của người Mỹ Da Đỏ bản địa - nguồn gốc của Zig. Và bức hình này, đây là một trong những tấm hình kiểu cổ điển - một vũ công mưa. Và đây là bức hình tôi ưa thích.
And this is one of my favorite shots here. So you can look at this, and maybe you've even seen things like this. This is an expression of culture, right? And this is actually from his Degradation series. And what was most fascinating to me about this series is just, look at that little boy there, can you imagine? We can see that's a traditional Native American. Now I just want to change that guy's race. Just imagine if that's a black guy. So, "Honey, come here, let's get you a picture with the black guy." Right? Like, seriously, nobody would do this. It baffles the mind. And so Zig, being Indian, likewise it baffles his mind. His favorite photograph -- my favorite photograph of his, which I don't have in here -- is Indian taking picture of white people taking pictures of Indians.
Bạn có thể nhìn, và có thể bạn đã từng thấy những thứ thế. Đây là một sự thể hiện văn hóa, đúng chưa? Và đây là từ bộ ảnh Sự Phai Nhạt của anh. Và điều kinh ngạc nhất của tôi về bộ ảnh này là hãy nhìn vào cậu bé đó đi. Bạn có thể tưởng tượng được không? Hãy bắt đầu nào, chúng ta có thể thấy đó là một người Mỹ bản địa truyền thống. Giờ, tôi chỉ muốn chuyển sắc tộc của anh ta. Hãy tưởng tượng nếu đó là một anh da đen. "Mình ơi, tới đây, hãy chụp hình với gã da đen đó đi." Không phải chứ? Thật tình, chả ai lại làm điều này. Nó gây rối trí. Và Zig, một Người Da Đỏ, tương tự chuyện đó cũng làm anh rối trí. Bức ảnh yêu thích của anh -- bức ảnh của anh tôi thích nhất, mà tôi không có đem theo đây là Người Da Đỏ chụp hình người da trắng đang chụp hình Người Da Đỏ. (Cười lớn)
(Laughter)
Tôi tình cờ ăn tối với nhà nhiếp ảnh này,
So I happen to be at dinner with this photographer, and he was talking with another photographer about a shooting that had occurred, and it was on an Indian Reservation. He'd taken his camera up there to photograph it, but when he got there, he discovered he couldn't do it. He just couldn't capture the picture. And so they were talking back and forth about this question. Do you take the picture or not? And that was fascinating to me as a game designer, because it never occurs to me, should I make the game about this difficult topic or not? Because we just make things that are fun or will make you feel fear, that visceral excitement. But every other medium does it.
và anh ta đang nói với một nhà nhiếp ảnh khác về một dịp chụp hình, chuyện đó xảy ra ở một vùng đất của những người Mỹ Da Đỏ bản địa. Anh đem máy ảnh đến đó để chụp hình, nhưng khi anh tới, anh nhận ra anh không làm được. Đơn giản là anh không thể chụp được. Và họ nói tới nói lui về câu hỏi này. Bạn có chụp hình hay không? Và điều đó thật kinh ngạc với tôi trong tư cách một người thiết kế trò chơi, bởi tôi chưa từng tự hỏi rằng, mình có nên tạo ra trò chơi về chủ đề hóc búa này không? Bởi chúng ta chỉ làm ra những thứ vui vẻ, hay là, bạn biết đấy, làm bạn sợ, hay là, gây phấn khích trong lòng. Nhưng mọi phương tiện khác đều làm thế.
So this is my kid. This is Maezza, and when she was seven years old, she came home from school one day, and like I do every single day, I asked her, "What did you do today?" So she said, "We talked about the Middle Passage."
Đây là con tôi. Đây là Maezza, và khi con bé bảy tuổi, ngày nọ, con bé từ trường về nhà, và như thường lệ, tôi hỏi con bé: "Hôm nay con đã làm gì?" Con bé nói: "Tụi con học về Hải Trình Tàu Nô Lệ (Middle Passage).
Now, this was a big moment. Maezza's dad is black, and I knew this day was coming. I wasn't expecting it at seven, I don't know why, but I wasn't.
Một giây phút trọng đại. Bố Maezza là người da đen, và tôi biết ngày này sẽ đến. Tôi không ngờ nó đến lúc con bé mới lên bảy. Tôi không biết tại sao nhưng tôi không ngờ tới.
Anyways, so I asked her, "How do you feel about that?" So she proceeded to tell me, and so any of you who are parents will recognize the bingo buzzwords here. "The ships start in England, they come down from England, they go to Africa, they go across the ocean -- that's the Middle Passage part -- they come to America, where the slaves are sold," she's telling me. But Abraham Lincoln was elected president, and then he passed the Emancipation Proclamation, and now they're free.
Dù gì thì tôi hỏi bé: "Con cảm thấy thế nào về chuyện đó?" Và con bé bắt đầu kể tôi nghe, trong số các bạn ở đây ai đang làm bố mẹ sẽ nhận ra trò chơi bingo buzzwords này. Con tàu khởi hành từ nước Anh, họ đi từ Anh, tới Châu Phi, băng qua đại dương -- và đó chính là Hải Trình Tàu Nô Lệ -- họ tới Mỹ nơi mà nô lệ bị bán, con bé kể tôi. Nhưng Abraham Lincoln được bầu làm tổng thống và rồi ông ban hành Tuyên Ngôn Giải Phóng Nô Lệ (Emancipation Proclamation), và giờ họ đã tự do. Dừng lại chừng 10 giây.
Pause for about 10 seconds.
"Con chơi game được không mẹ?"
"Can I play a game, Mommy?"
Và tôi nghĩ, chỉ vậy thôi sao? Và, bạn biết đấy,
And I thought, that's it? And so, you know, this is the Middle Passage, this is an incredibly significant event, and she's treating it like, basically some black people went on a cruise, this is more or less how it sounds to her.
chuyện này là Hải Trình Tàu Nô Lệ, đây là sự kiện hết sức quan trọng và con bé coi đó, đơn giản như thể chỉ vài người da đen nào đó lên một chuyến du thuyền, không hơn không kém
(Laughter)
thứ con bé hiểu. (Cười lớn)
And so, to me, I wanted more value in this, so when she asked if she could play a game, I said, "Yes."
Với tôi, tôi muốn chuyện này mang nhiều giá trị hơn nên khi con bé hỏi liệu có được chơi game không, tôi trả lời:
(Laughter)
"Có" (Cười lớn)
And so I happened to have all of these little pieces. I'm a game designer, so I have this stuff sitting around my house. I said, "Yeah, you can play a game," and I give her a bunch of these, and I tell her to paint them in different families. These are pictures of Maezza when she was -- God, it still chokes me up seeing these. So she's painting her little families. So then I grab a bunch of them and I put them on a boat. This was the boat, it was made quickly, obviously. And so the basic gist of it is, I grabbed a bunch of families, and she's like, "Mommy, but you forgot the pink baby and you forgot the blue daddy and you forgot all these other things." And she says, "They want to go." And I said, "Honey, no, they don't want to go. This is the Middle Passage, Nobody wants to go on the Middle Passage." So she gave me a look that only a daughter of a game designer would give a mother, and as we're going across the ocean, following these rules, she realizes that she's rolling pretty high, and she says to me, "We're not going to make it."
Rồi tôi tình cờ có những thứ nhỏ nhỏ này. Tôi là nhà thiết kế trò chơi, nên tôi có mấy thứ này quanh nhà. Tôi nói: "Được, con chơi game đi", và tôi đưa con bé một đống những thứ này, và bảo nó tô chúng thành những gia đình khác nhau. Đây là ảnh của Maezza khi con bé đang -- Trời ạ, tôi vẫn bị nấc cụt khi nhìn những thứ này. Vậy là con bé tô những gia đình nhỏ của nó. Rồi tôi nhặt một đống đó rồi đặt lên một cái thuyền. Đây là cái thuyền nhé. Nó rõ ràng đã được làm một cách vội vã. (Cười lớn) Rồi chủ yếu là thế này, tôi nhặt một đống gia đình lên và con bé bảo: "Mẹ, mẹ quên em bé màu hồng kìa và mẹ quên bố màu xanh và mẹ quên hết mấy thứ kia". Và con bé nói: "Họ muốn đi". Và tôi nói: "Cưng à, không họ không muốn đâu. Đây là chuyến Hải Trình Tàu Nô Lệ. Không ai muốn đi chuyến Hải Trình Tàu Nô Lệ". Vậy là con bé nhìn tôi cái cách mà chắc chỉ có con gái của một nhà thiết kế trò chơi mới nhìn mẹ nó vậy, rồi chúng tôi đang băng qua đại dương, tuân theo những luật lệ, con bé nhận ra là nó đang gặp khó khăn kinh khủng, nó nói: "Chúng ta sẽ không qua được đâu".
And she realizes, we don't have enough food, and so she asks what to do, and I say -- remember, she's seven -- "We can either put some people in the water or we can hope that they don't get sick and we make it to the other side." Just the look on her face came over -- now mind you this is after a month of -- this is Black History Month, right? After a month, she says to me, "Did this really happen?" And I said, "Yes." And so she said -- this is her brother and sister -- "If I came out of the woods, Avalon and Donovan might be gone." "Yes." "But I'd get to see them in America." "No." "But what if I saw them? Couldn't we stay together?" "So Daddy could be gone." "Yes." She was fascinated by this, and she started to cry, I started to cry, her father started to cry, and now we're all crying. He didn't expect to come home from work to the Middle Passage, but there it goes.
Và con bé nhận ra là, bạn biết đó, chúng tôi không đủ thức ăn, nên nó hỏi tôi phải làm gì, và tôi bảo, "Chúng ta..." -- hãy nhớ là con bé bảy tuổi -- "Chúng ta có thể đẩy một số người xuống biển hay hy vọng rằng họ không đổ bệnh và chúng ta sẽ qua được bờ bên kia". Và con bé -- vẻ mặt con bé đã thay đổi và nó nói -- xin nhắc là sau một tháng -- tháng Lịch Sử Người Da Đen, phải không nhỉ? Và sau một tháng, con bé hỏi tôi: "Chuyện đó thực sự đã xảy ra sao?" Tôi trả lời: "Đúng vậy đấy". Rồi con bé hỏi: "Vậy, nếu con đi ra khỏi những cánh rừng" -- đây là anh chị của con bé -- "Nếu con đi ra khỏi rừng, Avalon và Donovan có thể biến mất". "Phải". "Nhưng con sẽ được gặp họ ở Mỹ". "Không". "Nhưng lỡ con tìm thấy họ thì sao? Mẹ biết đấy, chúng con không thể ở chung với nhau sao?" "Không". "Vậy Bố có thể biến mất". "Phải". Và con bé bị bất ngờ bởi điều này, rồi nó bắt đầu khóc rồi tôi bắt đầu khóc và bố con bé bắt đầu khóc, rồi tất cả mọi người cùng khóc. Anh ấy không ngờ đi làm về nhà lại thấy Hải Trình Nô Lệ, nhưng thế đấy. (Cười lớn)
And so, we made this game, and she got it. She got it because she spent time with these people. It wasn't abstract stuff in a brochure or in a movie.
Vậy đó, chúng tôi tạo ra trò chơi này, và con bé đã hiểu chuyện. Con bé hiểu vì nó dành thời gian với những con người này. Không phải những thứ trừu tượng như trong sách hay trong phim.
And so it was just an incredibly powerful experience. This is the game, which I've ended up calling "The New World," because I like the phrase. I don't think the New World felt too new worldly exciting to the people who were brought over on slave ships.
Nó là một trải nghiệm vô cùng mạnh mẽ. Đây là trò chơi vừa kể, mà tôi cuối cùng gọi nó là Thế Giới Mới (The New World), bởi tôi thích cụm từ đó. Tôi không nghĩ Thế Giới Mới có gì mới lạ hấp dẫn với những người đã từng bị đem đi trên những chuyến tàu nô lệ.
But when this happened, I saw the whole planet; I was so excited. I'd been making games for 20-some years, and then I decided to do it again. My history is Irish. So this is a game called "Síochán Leat." It's "peace be with you." It's the entire history of my family in a single game.
Nhưng khi câu chuyện trên xảy ra, tôi thấy cả thế giới. Tôi thấy rất thích thú. Tôi đã làm trò chơi suốt gần 20 năm, và tôi quyết định sẽ làm lại lần nữa. Gốc gác của tôi là người Ailen. Và đây là trò chơi tên là Síochán Leat, nghĩa là "hòa bình ở bên bạn". Nó là toàn bộ lịch sử gia đình tôi trong một trò chơi.
I made another game called "Train." I was making a series of six games that covered difficult topics, and if you're going to cover a difficult topic, this is one you need to cover, and I'll let you figure out what that's about on your own.
Tôi làm một trò chơi khác tênTrain (xe điện). Tôi đang làm một chuỗi sáu trò chơi bao gồm những chủ đề hóc búa, và nếu bạn muốn tìm hiểu một chủ đề khó, đây là thứ bạn cần đọc, và tôi sẽ cho bạn tự đoán ra nó là về cái gì.
And I also made a game about the Trail of Tears. This is a game with 50,000 individual pieces. I was crazy when I decided to start it, but I'm in the middle of it now. It's the same thing. I'm hoping that I'll teach culture through these games.
Và tôi cũng làm một game tên là Trail of Tears (Lối Mòn của Nước Mắt). Đây là một trò chơi với 50,000 mảnh đơn lẻ. Tôi đã phát điên khi quyết định bắt tay làm nó, nhưng giờ thì được nửa đường rồi. Chúng đều là một thứ. Tôi hy vọng là tôi sẽ dạy văn hóa qua những trò chơi này.
And the one I'm working on right now, which is -- because I'm right in the middle of it, and these for some reason choke me up like crazy -- is a game called "Mexican Kitchen Workers." And originally, it was a math problem, more or less. Here's the economics of illegal immigration. And the more I learned about Mexican culture -- my partner is Mexican — the more I learned that, you know, for all of us, food is a basic need, and it is obviously with Mexicans, too, but it's much more than that. It's an expression of love. It's an expression of -- God, I'm totally choking up way more than I thought. I'll look away from the picture. It's an expression of beauty, it's how they say they love you. It's how they say they care, and you can't hear somebody talk about their Mexican grandmother without saying "food" in the first sentence. And so to me, this beautiful culture, this beautiful expression is something that I want to capture through games.
Và đây là thứ tôi đang thực hiện, đó là -- bởi tôi đang làm dang dở, lý do nào đó nó làm tôi nấc cụt như điên -- là một trò chơi gọi là Mexican Kitchen Workers (Nhân Viên Nhà Bếp Người Mêhicô). Căn bản nó là một bài toán, không hơn không kém. Như, đây là nền kinh tế của nhập cư bất hợp pháp. Và tôi càng học nhiều về nền văn hóa Mêhicô -- đồng nghiệp của tôi là người Mêhicô -- tôi càng hiểu rằng, với tất cả chúng ta, thức ăn là nhu cầu cơ bản, nhưng, và dĩ nhiên nó cũng là nhu cầu cơ bản của người Mêhicô, nhưng nó còn ý nghĩa nhiều hơn thế. Nó là một sự thể hiện tình yêu. Nó là một thể hiện của -- Trời ạ, tôi thật nấc cụt nhiều hơn tôi tưởng. Tôi sẽ tránh nhìn bức hình này. Nó thể hiện cái đẹp. Nó là cách họ nói họ yêu bạn. Đó là cách họ nói họ quan tâm, và bạn không thể nghe ai đó nói về người bà Mêhicô của họ mà không nói chữ "thức ăn" trong câu đầu tiên. Vậy nên với tôi, thứ văn hóa tuyệt vời này, sự thể hiện tuyệt vời này là thứ mà tôi muốn truyền tải qua các trò chơi.
And so games, for a change, it changes how we see topics, it changes our perceptions about those people in topics, and it changes ourselves. We change as people through games, because we're involved, and we're playing, and we're learning as we do so.
Và các trò chơi, nếu thay đổi, nó thay đổi cách ta nhìn nhận các vấn đề, nó thay đổi nhận thức của ta về những con người trong các chủ đề, và nó thay đổi chính chúng ta. Chúng ta thay đổi con người qua các trò chơi, bởi chúng ta có liên quan, và chúng ta đang chơi, và chúng ta cũng đang học khi ta làm vậy. Cảm ơn. (Vỗ tay)
Thank you.