Οι άνθρωποι πίσω στην πατρίδα μου με φωνάζουν κράχτη, ταραξία, ενοχλητικό, αντάρτη, ακτιβιστή, τη φωνή του λαού. Αλλά εγώ δεν ήμουν πάντα αυτά.
People back home call me a heckler, a troublemaker, an irritant, a rebel, an activist, the voice of the people. But that wasn't always me.
Μεγαλώνοντας, είχα ένα παρατσούκλι. Με φώναζαν Καλούλη, εννοώντας το άτολμο, άκακο αγόρι. Όπως κάθε άλλος άνθρωπος, απέφευγα τα προβλήματα. Όταν ήμουν παιδί, με έμαθαν να σωπαίνω. «Μην αντιμιλάς, κάνε ό,τι σου λένε». Στο κατηχητικό μου έμαθαν, «Μην αντιπαρατίθεσαι, μην αντιμιλάς. Ακόμα κι αν έχεις δίκιο, να γυρνάς το άλλο μάγουλο».
Growing up, I had a nickname. They used to call me Softy, meaning the soft, harmless boy. Like every other human being, I avoided trouble. In my childhood, they taught me silence. Don't argue, do as you're told. In Sunday school, they taught me don't confront, don't argue, even if you're right, turn the other cheek.
Αυτό ενισχυόταν από το πολιτικό κλίμα της εποχής. (Γέλια) Η Κένυα είναι μια χώρα όπου είσαι ένοχος μέχρι να αποδειχθείς πλούσιος. (Γέλια) Οι φτωχοί στην Κένυα, είναι πέντε φορές πιο πιθανό να σκοτωθούν από την αστυνομία, που υπάρχει για προστασία, παρά από τους εγκληματίες. Αυτό το ενίσχυε το πολιτικό κλίμα της εποχής. Είχαμε έναν πρωθυπουργό, τον Μόι, που ήταν δικτάτορας. Κυβερνούσε τη χώρα με σιδερένια γροθιά και όποιος τολμούσε να αμφισβητήσει την εξουσία του τον συλλάμβαναν τον βασάνιζαν, τον φυλάκιζαν ή τον εκτελούσαν. Έτσι, οι άνθρωποι μάθαιναν να είναι έξυπνα δειλοί, για να μην έχουν φασαρίες. Το να είσαι δειλός δεν ήταν προσβολή. Το να είσαι δειλός ήταν κομπλιμέντο. Μας έλεγαν πως ο δειλός γυρνούσε σπίτι στη μαμά του. Αυτό σήμαινε πως αν δεν έκανες φασαρία θα παρέμενες ζωντανός.
This was reinforced by the political climate of the time. (Laughter) Kenya is a country where you are guilty until proven rich. (Laughter) Kenya's poor are five times more likely to be shot dead by the police who are meant to protect them than by criminals. This was reinforced by the political climate of the day. We had a president, Moi, who was a dictator. He ruled the country with an iron fist, and anyone who dared question his authority was arrested, tortured, jailed or even killed. That meant that people were taught to be smart cowards, stay out of trouble. Being a coward was not an insult. Being a coward was a compliment. We used to be told that a coward goes home to his mother. What that meant: that if you stayed out of trouble you're going to stay alive. I used to question this advice,
Συνήθιζα να αμφισβητώ αυτήν τη συμβουλή. Οκτώ χρόνια πριν, είχαμε εκλογές στην Κένυα και τα αποτελέσματα αμφισβητήθηκαν με βία. Τις εκλογές ακολούθησαν τρομερή βία, βιασμοί και οι δολοφονίες άνω των 1.000 ατόμων. Η δουλειά μου ήταν να καταγράφω τη βία. Σαν φωτογράφος, τράβηξα χιλιάδες φωτογραφίες, και μετά από δύο μήνες, οι δυο πολιτικοί συναντήθηκαν, ήπιαν τσάι, υπέγραψαν συμφωνία ειρήνης, και η χώρα προχώρησε.
and eight years ago we had an election in Kenya, and the results were violently disputed. What followed that election was terrible violence, rape, and the killing of over 1,000 people. My work was to document the violence. As a photographer, I took thousands of images, and after two months, the two politicians came together, had a cup of tea, signed a peace agreement, and the country moved on. I was a very disturbed man because I saw the violence firsthand.
Ήμουν ένας πολύ διαταραγμένος άντρας γιατί είδα τη βία από πρώτο χέρι. Είδα τους σκοτωμούς, είδα τους εκτοπισμούς. Συνάντησα γυναίκες που είχαν βιαστεί, και αυτό με αναστάτωνε, αλλά στη χώρα δεν μιλούσαν ποτέ για αυτό. Υποκρινόμασταν. Γίναμε όλοι έξυπνα δειλοί. Αποφασίσαμε να αποφεύγουμε τα προβλήματα και να μην μιλάμε για αυτά.
I saw the killings. I saw the displacement. I met women who had been raped, and it disturbed me, but the country never spoke about it. We pretended. We all became smart cowards. We decided to stay out of trouble and not talk about it. Ten months later, I quit my job. I said I could not stand it anymore.
Δέκα μήνες μετά, παραιτήθηκα. Δεν μπορούσα να το αντέξω άλλο. Αφού παραιτήθηκα, αποφάσισα να οργανώσω τους φίλους μου και να μιλήσουμε για τη βία στη χώρα, να μιλήσουμε για την κατάσταση του κράτους. Η 1η Ιουνίου 2009, ήταν η μέρα που θα πηγαίναμε στο στάδιο και θα προσπαθούσαμε να αποσπάσουμε την προσοχή του πρωθυπουργού. Είναι μια εθνική εορτή, μεταδίδεται σε όλη τη χώρα. Πήγα στο στάδιο. Οι φίλοι μου δεν ήρθαν. Βρέθηκα εκεί μόνος μου και δεν ήξερα τι να κάνω. Ήμουν φοβισμένος, αλλά ήξερα πολύ καλά πως εκείνη τη μέρα, είχα να πάρω μια απόφαση. Θα ζούσα σαν δειλός, όπως όλοι οι άλλοι, ή θα έπαιρνα θέση. Όταν ο πρωθυπουργός σηκώθηκε να μιλήσει, βρέθηκα όρθιος, να φωνάζω στον πρωθυπουργό, να του λέω να θυμηθεί τα θύματα της βίας της μετεκλογικής περιόδου, να σταματήσει την διαφθορά. Και ξαφνικά, από το πουθενά, οι αστυνομικοί χίμηξαν πάνω μου σαν πεινασμένα λιοντάρια. Μου έκλεισαν το στόμα και με έβγαλαν έξω από το στάδιο, όπου με τσάκισαν στο ξύλο και με έκλεισαν φυλακή. Πέρασα τη νύχτα στο κρύο τσιμεντένιο πάτωμα της φυλακής και αυτό με έκανε να σκεφτώ: Τι με έκανε να νοιώθω έτσι; Οι φίλοι και συγγενείς μου νόμιζαν πως ήμουν τρελός με αυτό που έκανα και πως οι φωτογραφίες που είχα τραβήξει διατάρασσαν τη ζωή μου. Οι φωτογραφίες αυτές ήταν μόνο αριθμοί για πολλούς Κενυάτες. Οι περισσότεροι Κενυάτες δεν βλέπουν τη βία. Ήταν απλά μια ιστορία για αυτούς.
After quitting my job, I decided to organize my friends to speak about the violence in the country, to speak about the state of the nation, and June 1, 2009 was the day that we were meant to go to the stadium and try and get the president's attention. It's a national holiday, it's broadcast across the country, and I showed up at the stadium. My friends did not show up. I found myself alone, and I didn't know what to do. I was scared, but I knew very well that that particular day, I had to make a decision. Was I able to live as a coward, like everyone else, or was I going to make a stand? And when the president stood up to speak, I found myself on my feet shouting at the president, telling him to remember the post-election violence victims, to stop the corruption. And suddenly, out of nowhere, the police pounced on me like hungry lions. They held my mouth and dragged me out of the stadium, where they thoroughly beat me up and locked me up in jail. I spent that night in a cold cement floor in the jail, and that got me thinking. What was making me feel this way? My friends and family thought I was crazy because of what I did, and the images that I took were disturbing my life. The images that I took were just a number to many Kenyans. Most Kenyans did not see the violence. It was a story to them.
Κι έτσι αποφάσισα να κάνω μια υπαίθρια έκθεση για να δείξω τις εικόνες της βίας στη χώρα και να κάνω τους ανθρώπους να μιλήσουν για αυτό. Ταξιδέψαμε στη χώρα και δείξαμε τις εικόνες και αυτό ήταν το ταξίδι που με έβαλε στο μονοπάτι του ακτιβισμού, όπου αποφάσισα να μη σωπαίνω πια και να μιλάω για αυτά τα θέματα. Ταξιδέψαμε και η περιοχή γύρω από την υπαίθρια έκθεσή μας μετατράπηκε σε πολιτικό γκράφιτι της κατάστασης της χώρας, με θέματα τη διαφθορά, την κακή αρχηγεία. Κάναμε ακόμα και συμβολικές ταφές. Παραδώσαμε ζωντανά γουρούνια στη Βουλή της Κένυας σαν σύμβολο της απληστείας των πολιτικών μας. Έχει γίνει στην Ουγκάντα και σε άλλες χώρες και το πιο σημαντικό είναι πως οι εικόνες μεταδίδονται από τα ΜΜΕ και αναμεταδίδονται σε όλη τη χώρα και σε όλη την ήπειρο.
And so I decided to actually start a street exhibition to show the images of the violence across the country and get people talking about it. We traveled the country and showed the images, and this was a journey that has started me to the activist path, where I decided to become silent no more, to talk about those things. We traveled, and our general site from our street exhibit became for political graffiti about the situation in the country, talking about corruption, bad leadership. We have even done symbolic burials. We have delivered live pigs to Kenya's parliament as a symbol of our politicians' greed. It has been done in Uganda and other countries, and what is most powerful is that the images have been picked by the media and amplified across the country, across the continent.
Εκεί που πρώτα έπαιρνα θέση μόνος μου, τώρα ανήκω σε μια κοινότητα πολλών ανθρώπων που παίρνουν θέση. Δεν είμαι πια μόνος όταν παίρνω θέση και μιλάω για αυτά τα θέματα. Ανήκω σε μια ομάδα νέων ανθρώπων που έχουν πάθος για τη χώρα, που θέλουν να φέρουν αλλαγή και δεν φοβούνται πια και δεν είναι πια έξυπνα δειλοί. Αυτή είναι λοιπόν η ιστορία μου. Εκείνη τη μέρα στο στάδιο, σηκώθηκα και ήμουν έξυπνα δειλός. Με αυτήν τη μια δράση, αποχαιρέτησα 24 χρόνια δειλίας.
Where I used to stand up alone seven years ago, now I belong to a community of many people who stand up with me. I am no longer alone when I stand up to speak about these things. I belong to a group of young people who are passionate about the country, who want to bring about change, and they're no longer afraid, and they're no longer smart cowards. So that was my story. That day in the stadium, I stood up as a smart coward. By that one action, I said goodbye to the 24 years living as a coward.
Δύο είναι οι πιο δυνατές μέρες της ζωή σας: η μέρα που γεννιέστε και η μέρα που ανακαλύπτετε το γιατί. Εκείνη τη μέρα που σηκώθηκα στο στάδιο, φωνάζοντας στον πρωθυπουργό, ανακάλυψα τον πραγματικό λόγο για τον οποίο γεννήθηκα, πως δεν θα ήμουν πια σιωπηλός απέναντι στην αδικία. Εσείς ξέρετε γιατί γεννηθήκατε; Ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)
There are two most powerful days in your life: the day you're born, and the day you discover why. That day standing up in that stadium shouting at the President, I discovered why I was truly born, that I would no longer be silent in the face of injustice. Do you know why you were born? Thank you. (Applause)
Τομ Ράιλι: Είναι μια απίστευτη ιστορία. Θέλω να σου κάνω μερικές σύντομες ερωτήσεις. Οπότε, ΠΑΟΥΑ 254. Έφτιαξες ένα στούντιο, ένα μέρος όπου οι νέοι μπορούν να πάνε και να κάνουν χρήση της δύναμης των ψηφιακών μέσων και να συμμετέχουν σε αυτή τη δράση. Τι συμβαίνει τώρα με το ΠΑΟΥΑ;
Tom Rielly: It's an amazing story. I just want to ask you a couple quick questions. So PAWA254: you've created a studio, a place where young people can go and harness the power of digital media to do some of this action. What's happening now with PAWA?
Μπόνιφεϊς Μουάνγκι: Έχουμε αυτήν την κοινότητα σκηνοθετών, καλλιτεχνών γκράφιτι, μουσικών και όταν υπάρχει κάποιο θέμα στη χώρα, συναντιόμαστε, ρίχνουμε ιδέες, και παίρνουμε θέση. Οπότε, το πιο δυνατό μας όπλο είναι η τέχνη, επειδή ζούμε σε έναν πολυάσχολο κόσμο όπου οι άνθρωποι είναι πολύ απασχολημένοι και δεν έχουν χρόνο για διάβασμα. Οπότε, μετατρέπουμε τον ακτιβισμό και το μήνυμά μας σε τέχνη. Έτσι, από τη μουσική, τα γκράφιτι, την τέχνη, αυτό κάνουμε. Μπορώ να πω κάτι ακόμα;
Boniface Mwangi: So we have this community of filmmakers, graffiti artists, musicians, and when there's an issue in the country, we come together, we brainstorm, and take up on that issue. So our most powerful tool is art, because we live in a very busy world where people are so busy in their life, and they don't have time to read. So we package our activism and we package our message in art. So from the music, the graffiti, the art, that's what we do. Can I say one more thing?
ΤΡ: Ναι, φυσικά. (Χειροκρότημα)
TR: Yeah, of course. (Applause)
ΜΜ: Άσχετα από το ότι με έχουν συλλάβει, χτυπήσει και απειλήσει, τη στιγμή που ανακάλυψα τη φωνή μου, πως όντως μπορούσα να σταθώ για όσα πραγματικά πίστευα, δεν φοβόμουν πια. Με αποκαλούσαν Καλούλη, μα δεν είμαι πια καλούλης, γιατί ανακάλυψα ποιος είμαι πραγματικά, πως αυτό θέλω να κάνω και υπάρχει τόση ομορφιά όταν συμβαίνει αυτό. Δεν υπάρχει τίποτα πιο δυνατό απ' αυτό, να ξέρω πως γι' αυτό προορίζομαι, γιατί δεν φοβάσαι, απλώς συνεχίζεις να ζεις τη ζωή σου.
BM: In spite of being arrested, beaten up, threatened, the moment I discovered my voice, that I could actually stand up for what I really believed in, I'm no longer afraid. I used to be called softy, but I'm no longer softy, because I discovered who I really am, as in, that's what I want to do, and there's such beauty in doing that. There's nothing as powerful as that, knowing that I'm meant to do this, because you don't get scared, you just continue living your life.
Ευχαριστώ.
Thank you.
(Χειροκρότημα)
(Applause)