So in the winter of 2012, I went to visit my grandmother's house in South India, a place, by the way, where the mosquitos have a special taste for the blood of the American-born.
Vào mùa đông năm 2012, Tôi đi thăm nhà bà nội tôi ở Nam Ấn Độ, một nơi mà, nhân tiện loài muỗi ở đó đặc biệt thích máu của những người sinh ra ở Mỹ.
(Laughter)
(Cười)
No joke.
Không đùa đâu.
When I was there, I got an unexpected gift. It was this antique instrument made more than a century ago, hand-carved from a rare wood, inlaid with pearls and with dozens of metal strings. It's a family heirloom, a link between my past, the country where my parents were born, and the future, the unknown places I'll take it.
Khi tôi ở đó, tôi nhận được một món quà không mong đợi. Nó là nhạc cụ cổ xưa này được chế tạo ra hơn một thế kỷ trước, được khắc thủ công từ gỗ hiếm, được khảm ngọc trai và hàng tá những dây kim loại. Đó là một bảo vật gia truyền, một sự kết nối giữa quá khứ của tôi, đất nước mà cha mẹ tôi được sinh ra, với tương lai, những nơi khác mà tôi sẽ sinh sống.
I didn't actually realize it at the time I got it, but it would later become a powerful metaphor for my work.
Tôi thật sự không nhận ra điều đó tại thời điểm tôi nhận nó nhưng sau đó nó trở thành một ẩn dụ mạnh mẽ cho công việc của tôi.
We all know the saying, "There's no time like the present." But nowadays, it can feel like there's no time but the present. What's immediate and ephemeral seems to dominate our lives, our economy and our politics. It's so easy to get caught up in the number of steps we took today or the latest tweet from a high-profile figure. It's easy for businesses to get caught up in making immediate profits and neglect what's good for future invention. And it's far too easy for governments to stand by while fisheries and farmland are depleted instead of conserved to feed future generations. I have a feeling that, at this rate, it's going to be hard for our generation to be remembered as good ancestors. If you think about it, our species evolved to think ahead, to chart the stars, dream of the afterlife, sow seeds for later harvest. Some scientists call this superpower that we have "mental time travel," and it's responsible for pretty much everything we call human civilization, from farming to the Magna Carta to the internet -- all first conjured in the minds of humans.
Chúng ta đều biết câu thành ngữ, "Việc hôm nay chớ để ngày mai." Nhưng ngày nay, dường như là không có thời gian nào ngoài hiện tại. Dường như những việc tức thời và phù du đang chi phối cuộc sống chúng ta, nền kinh tế và chính trị của chúng ta. Thật là dễ để biết được số bước chân chúng ta đã đi trong hôm nay hay những dòng cập nhật mạng xã hội của nhân vật nổi tiếng. Kinh doanh cũng dễ dàng theo đuổi việc tạo ra lợi nhuận tức thì và thờ ơ những phát minh tốt đẹp cho tương lai. Và càng dễ hơn nữa để chính phủ trì hoãn hoạt động trong khi hải sản và đất đai trồng trọt đang cạn kiệt thay vì bảo tồn chúng cho thế hệ tương lai. Tôi có một cảm giác rằng, với tốc độ này, Thật khó để thế hệ chúng ta được nhớ đến như là những tổ tiên tốt. Nếu bạn nghĩ về nó, loài người chúng ta tiến hoá để nghĩ xa, để vươn đến những ngôi sao, mơ về sự sống đời sau, gieo hạt cho thế hệ sau thu hoạch. Một số nhà khoa học gọi siêu sức mạnh này là "du hành thời gian bằng tinh thần," và nó có trách nhiệm với khá nhiều thứ mà chúng ta gọi là văn minh nhân loại, từ việc đồng áng đến Đại Hiến Chương rồi đến internet -- tất cả trước hết được gợi lên trong tâm trí con người.
But let's get real: if we look around us today, we don't exactly seem to be using this superpower quite enough, and that begs the question: Why not? What's wrong is how our communities, businesses and institutions are designed. They're designed in a way that's impairing our foresight. I want to talk to you about the three key mistakes that I think we're making.
Nhưng hãy thực tế: Nếu thử nhìn quanh chúng ta ngày hôm nay, dường như chúng ta đang không sử dụng siêu năng lực này đầy đủ, và điều đó nảy sinh câu hỏi: Vì sao lại không? Những gì sai lầm chính là cách cộng đồng, doanh nghiệp và các học viện được thiết kế. Chúng được thiết kế theo một cách làm suy yếu tầm nhìn xa của ta. Tôi muốn nói với các bạn về ba sai lầm chủ chốt mà chúng ta đang mắc phải.
The first mistake is what we measure. When we look at the quarterly profits of a company or its near-term stock price, that's often not a great measure of whether that company is going to grow its market share or be inventive in the long run. When we glue ourselves to the test scores that kids bring back from school, that's not necessarily what's great for those kids' learning and curiosity in the long run. We're not measuring what really matters in the future.
Sai lầm đầu tiên là những gì ta đo lường. Khi chúng ta nhìn vào lợi nhuận từng quý của một công ty hay giá cổ phiếu ngắn hạn của nó, thường không phải là một cách đo tốt về liệu rằng công ty đó có đang chiếm lĩnh được thị trường hay có nhiều sáng tạo lâu dài. Khi ta dính chặt bản thân vào bảng điểm mà con cái mang từ trường về, đó không cần thiết là những điều tốt cho việc học và trí tò mò của trẻ lâu dài. Chúng ta không đo những gì quan trọng trong tương lai.
The second mistake we're making that impairs our foresight is what we reward. When we celebrate a political leader or a business leader for the disaster she just cleaned up or the announcement she just made, we're not motivating that leader to invest in preventing those disasters in the first place, or to put down payments on the future by protecting communities from floods or fighting inequality or investing in research and education.
Sai lầm thứ hai mà ta đang mắc phải làm suy yếu tầm nhìn xa của ta là thứ mà ta đang tuyên dương Khi ta ăn mừng một lãnh đạo chính trị hay một lãnh đạo doanh nghiệp cho thảm hoạ mà cô ta vừa xử lý được hay thông cáo mà cô ta vừa nói ra, ta đang không động viên người ấy tập trung vào việc ngăn chặn những thảm hoạ ấy ngay từ đầu, hay ngăn chặn sự nguy cơ cho tương lai bằng cách bảo vệ cộng đồng khỏi lũ lụt hay đấu tranh sự bất bình đẳng hay đầu tư vào nghiên cứu và giáo dục.
The third mistake that impairs our foresight is what we fail to imagine. Now, when we do think about the future, we tend to focus on predicting exactly what's next, whether we're using horoscopes or algorithms to do that. But we spend a lot less time imagining all the possibilities the future holds. When the Ebola outbreak emerged in 2014 in West Africa, public health officials around the world had early warning signs and predictive tools that showed how that outbreak might spread, but they failed to fathom that it would, and they failed to act in time to intervene, and the epidemic grew to kill more than 11,000 people. When people with lots of resources and good forecasts don't prepare for deadly hurricanes, they're often failing to imagine how dangerous they can be.
Sai lầm thứ ba làm giảm tầm nhìn xa của chúng ta là những gì ta không hình dung được. Giờ đây, khi ta nghĩ về tương lai, ta có xu hướng tập trung dự báo điều gì xảy ra tiếp theo, liệu chúng ta có đang sử dụng tử vi hay thuật toán để dự báo nó. Ngược lại ta bỏ ra ít thời gian vào việc hình dung ra các khả năng mà tương lai có. Khi bệnh Ebola bộc phát đột ngột ở Tây Phi vào năm 2014, bộ y tế các nước trên thế giới đã có những dấu hiệu cảnh báo sớm đi kèm những công cụ dự báo cho thấy dịch bệnh bộc phát có thể lan ra như thế nào, nhưng họ thất bại trong việc tìm hiểu nó xảy ra như thế nào, và họ không hành động kịp thời để can thiệp, và để dịch bệnh phát triển giết chết hơn 11,000 người. Khi người ta có nhiều nguồn lực và những dự báo tốt họ không chuẩn bị cho các cơn siêu bão, họ thường không hình dung được chúng nguy hiểm đến dường nào.
Now, none of these mistakes that I've described, as dismal as they might sound, are inevitable. In fact, they're all avoidable. What we need to make better decisions about the future are tools that can aid our foresight, tools that can help us think ahead. Think of these as something like the telescopes that ship captains of yore used when they scanned the horizon. Only instead of for looking across distance and the ocean, these tools are for looking across time to the future. I want to share with you a few of the tools that I've found in my research that I think can help us with foresight.
Giờ thì, không có sai lầm nào mà tôi đã mô tả, nghe một cách vô vọng, là không thể tránh khỏi. Thực tế thì chúng đều có thể tránh được. Những gì ta cần để đưa ra quyết định tốt hơn về tương lai là những công cụ hỗ trợ tầm nhìn xa, công cụ có thể giúp ta nghĩ xa. Hãy nghĩ về thứ này như gì đó giống kính viễn vọng giúp những thuyền trưởng ngày xưa sử dụng khi họ quét qua đường chân trời. Thay vì chỉ nhìn xuyên qua không gian và đại dương, những công cụ này còn thấy xuyên qua thời gian đến tương lại. Tôi muốn chia sẻ với bạn một vài công cụ mà tôi đã tìm thấy trong nghiên cứu tôi nghĩ có thể giúp ta có tầm nhìn xa.
The first tool I want to share with you I think of as making the long game pay now. This is Wes Jackson, a farmer I spent some time with in Kansas. And Jackson knows that the way that most crops are grown around the world today is stripping the earth of the fertile topsoil we need to feed future generations. He got together with a group of scientists, and they bred perennial grain crops which have deep roots that anchor the fertile topsoil of a farm, preventing erosion and protecting future harvests. But they also knew that in order to get farmers to grow these crops in the short run, they needed to boost the annual yields of the crops and find companies willing to make cereal and beer using the grains so that farmers could reap profits today by doing what's good for tomorrow.
Công cụ đầu tiên tôi muốn chia sẻ với các bạn Tôi nghĩ về việc công dụng của đầu tư bền vững. Đây là Wes Jackson, một nông dân mà tôi đã ghé thăm vài lần ở Kansas. Và Jackson biết rằng cách mà hầu hết những vụ mùa được gieo trồng khắp thế giới ngày nay đang vắt kiệt lớp đất màu mỡ ở trên cùng của hành tinh chúng ta cần nuôi dưỡng thế hệ tương lai. Anh ấy tập hợp một nhóm các nhà khoa học, và họ chăm sóc những vụ mùa cây ngũ cốc lâu năm có rễ sâu để giữ lại lớp màu mỡ trên cùng của cánh đồng, ngăn chặn xói mòn và bảo vệ vụ thu hoạch trong tương lai. Nhưng họ cũng biết rằng để mà làm cho những người nông dân trồng những cây này trong ngắn hạn, họ cần thúc đẩy sản lương hàng năm của nó và tìm những công ty sẵn lòng chế biến ngũ cốc và bia từ chúng để nông dân có thể thu về lợi nhuận hôm nay bằng hành động cho ngày mai.
And this is a tried-and-true strategy. In fact, it was used by George Washington Carver in the South of the United States after the Civil War in the early 20th century. A lot of people have probably heard of Carver's 300 uses for the peanut, the products and recipes that he came up with that made the peanut so popular. But not everyone knows why Carver did that. He was trying to help poor Alabama sharecroppers whose cotton yields were declining, and he knew that planting peanuts in their fields would replenish those soils so that their cotton yields would be better a few years later. But he also knew it needed to be lucrative for them in the short run.
Và đây là một chiến lược thử-và-sai. Thực tế, nó được sử dụng bởi George Washington Carver ở miền Nam nước Mỹ sau cuộc nội chiến ở đầu thế kỷ thứ 20. Rất nhiều người có lẽ từng nghe về 300 cách sử dụng hạt lạc của Carver, sản phẩm và công thức chế biến mà anh đưa ra đã làm cho hạt lạc rất phổ biến. Nhưng không phải ai cũng biết vì sao Carver làm vậy. Anh ấy đã cố gắng giúp đỡ những nông dân nghèo Alabama khi năng suất trồng bông của họ đang giảm sút, và anh ấy biết rằng trồng lạc trên những cánh đồng ấy sẽ giúp đất thêm màu mỡ để việc trồng bông của họ sẽ tốt hơn một vài năm sau. Nhưng anh ấy cũng biết rằng chúng cần phải sinh lợi trong ngắn hạn.
Alright, so let's talk about another tool for foresight. This one I like to think of as keeping the memory of the past alive to help us imagine the future. So I went to Fukushima, Japan on the sixth anniversary of the nuclear reactor disaster there that followed the Tohoku earthquake and tsunami of 2011. When I was there, I learned about the Onagawa Nuclear Power Station, which was even closer to the epicenter of that earthquake than the infamous Fukushima Daiichi that we all know about. In Onagawa, people in the city actually fled to the nuclear power plant as a place of refuge. It was that safe. It was spared by the tsunamis. It was the foresight of just one engineer, Yanosuke Hirai, that made that happen. In the 1960s, he fought to build that power plant farther back from the coast at higher elevation and with a higher sea wall. He knew the story of his hometown shrine, which had flooded in the year 869 after a tsunami. It was his knowledge of history that allowed him to imagine what others could not.
Giờ thì hãy nói về một công cụ khác cho tầm nhìn xa. Cái này tôi thích nghĩ về nó như lưu trữ hồi ức về quá khứ sinh động để giúp chúng ta hình dung về tương lai. Vậy nên tôi đã đi đến Fukushima, Nhật Bản trong ngày kỉ niệm lần thứ sáu thảm họa hạt nhân ở đó tiếp theo sau trận động đất và sóng thần ở Tohoku năm 2011. Khi tôi ở đó, tôi biết được về nhà máy điện hạt nhân Onagawa, thậm chí còn ở gần tâm chấn động đất hơn nhà máy điện Fuskushima Daiichi mà chúng ta đều biết tới. Ở Onagawa, người dân thành phố thực tế còn di tản đến nhà máy điện hạt nhân như một nơi trú ẩn. Nơi đó an toàn. Nó được dự phòng cho sóng thần. Nó là sự chuẩn bị trước của chỉ một kĩ sư, Yanosuke Hirai, người đã làm nó thành hiện thực. Trong những năm 1960, anh ấy lao vào xây dựng nhà máy điện đó cách xa bờ biển hơn nữa nâng lên cao hơn và với một đê chắn sóng cao hơn. Anh ấy biết câu chuyện về đền thờ ở quê anh, đã bị lũ cuốn trôi trong năm 869 sau một cơn sóng thần. Nó là kiến thức về lịch sử đã cho phép anh ấy hình dung ra những gì người khác không thể.
OK, one more tool of foresight. This one I think of as creating shared heirlooms. These are lobster fishermen on the Pacific coast of Mexico, and they're the ones who taught me this. They have protected their lobster harvest there for nearly a century, and they've done that by treating it as a shared resource that they're passing on to their collected children and grandchildren. They carefully measure what they catch so that they're not taking the breeding lobster out of the ocean. Across North America, there are more than 30 fisheries that are doing something vaguely similar to this. They're creating long-term stakes in the fisheries known as catch shares which get fishermen to be motivated not just in taking whatever they can from the ocean today but in its long-term survival.
và một công cụ nữa về tầm nhìn xa. Cái này tôi nghĩ nó như là tạo ra đồ gia bảo chia sẻ qua nhiều đời. Đó là những ngư dân câu tôm hùm trên Thái Bình Dương ở Mexico, và họ là những người đã dạy tôi điều này. Họ bảo vệ những vụ tôm hùm ở đó gần một thế kỉ, và họ làm điều đó bằng cách xem nó như tài nguyên chia sẻ để họ truyền lại cho con cháu. Họ cẩn thận đo lường những gì họ bắt được để không bắt những tôm hùm giống khỏi đại dương. Xuyên suốt khu vực Bắc Mỹ, có hơn 30 ngư trường đánh bắt đang áp dụng phương thức tương tự như thế. Họ đang tạo ra những cổ phần dài hạn trong ngư trường như chia sẻ đánh bắt động viên ngư dân không chỉ khai thác bất cứ gì có thể đem về từ đại dương mà còn trong sự sống lâu dài.
Now there are many, many more tools of foresight I would love to share with you, and they come from all kinds of places: investment firms that look beyond near-term stock prices, states that have freed their elections from the immediate interests of campaign financiers. And we're going to need to marshal as many of these tools as we can if we want to rethink what we measure, change what we reward and be brave enough to imagine what lies ahead.
Giờ thì có nhiều, rất nhiều công cụ của tầm nhìn xa Tôi muốn chia sẻ với các bạn, và chúng đến từ nhiều nơi trên thế giới: quỹ đầu tư nhìn xa hơn giá cổ phiếu ngắn hạn, nhà nước giúp cuộc bầu cử giảm phụ thuộc vào những lợi nhuận cấp thiết đến nhà đầu tư tranh cử. Chúng ta sắp cần phải nắm vững những công cụ này càng nhiều càng tốt nếu chúng ta muốn tư duy lại những gì ta đo lường thay đổi những gì ta tuyên dương và đủ dũng cảm để hình dung ra những dối trá ở trước mặt.
Not all this is going to be easy, as you can imagine. Some of these tools we can pick up in our own lives, some we're going to need to do in businesses or in communities, and some we need to do as a society. The future is worth this effort.
Không phải tất cả đều dễ dàng như bạn tưởng tượng. Một vài công cụ ở đây ta có thể lấy được trong cuộc sống, một vài thứ nữa ta dự định sẽ làm trong doanh nghiệp và cộng đồng, và một vài thứ ta cần làm với tư cách xã hội. Tương lai đáng cho sự nỗ lực này.
My own inspiration to keep up this effort is the instrument I shared with you. It's called a dilruba, and it was custom-made for my great-grandfather. He was a well-known music and art critic in India in the early 20th century. My great-grandfather had the foresight to protect this instrument at a time when my great-grandmother was pawning off all their belongings, but that's another story. He protected it by giving it to the next generation, by giving it to my grandmother, and she gave it to me.
Khát vọng của tôi để duy trì nỗ lực này là dụng cụ mà tôi chia sẻ với bạn. Nó được gọi là dilruba, và nó được đặc biệt tạo ra dành cho ông cố của tôi. Ông ấy là nhà phê bình âm nhạc nghệ thuật nổi tiếng ở Ấn Độ trong những năm đầu thế kỉ 20. Ông cố của tôi có một tầm nhìn xa để giữ lại nhạc cụ này tại thời điểm khi bà cố của tôi cầm cố tất cả tài sản trong nhà, đó là một câu chuyện khác. Ông ấy giữ lại nó để truyền lại cho thế hệ sau, bằng cách truyền nó lại cho bà nội, để rồi bà tiếp tục truyền lại cho tôi.
When I first heard the sound of this instrument, it haunted me. It felt like hearing a wanderer in the Himalayan fog. It felt like hearing a voice from the past.
Khi tôi lần đầu tiên nghe âm thanh của nhạc cụ này, nó ám ảnh tôi. Nó cảm giác như đang nghe người lãng du trong màn sương Himalaya. Như đang nghe một âm thanh từ quá khứ.
(Music)
(Nhạc)
(Music ends)
(Nhạc kết thúc)
That's my friend Simran Singh playing the dilruba. When I play it, it sounds like a cat's dying somewhere, so you're welcome.
Đó là bạn tôi Simran Singh đang chơi dilruba. Khi tôi chơi nó, tôi chơi dở như hạch ấy vì thế bạn cứ tự nhiên.
(Laughter)
(Cười)
This instrument is in my home today, but it doesn't actually belong to me. It's my role to shepherd it in time, and that feels more meaningful to me than just owning it for today. This instrument positions me as both a descendant and an ancestor. It makes me feel part of a story bigger than my own.
Nhạc cụ này đang ở nhà tôi hôm nay, nhưng nó không hẳn thuộc về tôi. Đó là trách nhiệm của tôi phải chăm nom nó và cảm giác có ý nghĩa với tôi hơn là chỉ sở hữu nó cho ngày hôm nay. Nhạc cụ này đặt tôi vào vị thế vừa là bậc tổ tiên vừa là một hậu thế. Nó làm tôi cảm giác thuộc về một phần câu chuyện lớn hơn bản thân mình.
And this, I believe, is the single most powerful way we can reclaim foresight: by seeing ourselves as the good ancestors we long to be, ancestors not just to our own children but to all humanity. Whatever your heirloom is, however big or small, protect it and know that its music can resonate for generations.
Và tôi tin rằng, nó là cách mạnh mẽ duy nhất chúng ta có thể lấy lại tầm nhìn xa: bằng cách nhìn bản thân chúng ta như là một tổ tiên tốt mong mỏi trở thành, tổ tiên không chỉ với con cháu chúng ta mà còn với cả nhân loại. Bất kể vật gia truyền của bạn là gì, cho dù nó lớn hay nhỏ, bảo vệ nó và hãy biết rằng âm thanh của nó có thể cộng hưởng cho muôn đời sau.
Thank you.
Cảm ơn.
(Applause)
(Vỗ tay)