As a clergyman, you can imagine how out of place I feel. I feel like a fish out of water, or maybe an owl out of the air.
Որպես եկեղեցու ծառայող՝ կարող եք պատկերացնել, թե ինչպես եմ զգում՝ ինձանից հեռու միջավայրում: Ես զգում եմ ինչպես ձուկը ջրից դուրս, կամ ինչպես բուն առանց երկնքի:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
I was preaching in San Jose some time ago, and my friend Mark Kvamme, who helped introduce me to this conference, brought several CEOs and leaders of some of the companies here in the Silicon Valley to have breakfast with me, or I with them. And I was so stimulated. And had such -- it was an eye-opening experience to hear them talk about the world that is yet to come through technology and science. I know that we're near the end of this conference, and some of you may be wondering why they have a speaker from the field of religion. Richard can answer that, because he made that decision.
Որոշ ժամանակ առաջ քարոզում էի Սան Հոսեյում, և իմ ընկեր Մարկ Կվամմը, ով օգնեց ինձ ծանոթանալ այս կոնֆերանսին հետ բերել էր Սիլիկոն Վելիի որոշ ընկերությունների մի քանի գլխավոր տնօրեններ և առաջնորդներ որ նախաճաշեն իմ հետ, կամ ես իրենց հետ: Եւ ես այնպես քաջալերված էի զգում: Եւ ունեցա այնպիսի... այն մի բացահայտման փորձառություն էր տեսնել նրանց խոսելուց այն աշխարհի մասին, որ դեռ լինելու է տեխնոլոգիայի և գիտության միջոցով: Ես գիտեմ, որ կոնֆերանսի ավարտը մոտ է և ձեզնից ոմանք երևի մտածում են թե ինչու խոսնակ կա հոգևոր բնագավառից: Ռիչարդը կարող է պատասխանել, քանի որ ինքն է այդ որոշումը կայացրել:
But some years ago I was on an elevator in Philadelphia, coming down. I was to address a conference at a hotel. And on that elevator a man said, "I hear Billy Graham is staying in this hotel." And another man looked in my direction and said, "Yes, there he is. He's on this elevator with us." And this man looked me up and down for about 10 seconds, and he said, "My, what an anticlimax!"
Բայց մի քանի տարի առաջ ես Ֆիլադելֆիայում վերելակի մեջ էի ցած էր իջնում: Ես պետք է ելույթ ունենայի մի կոնֆերանսում ինչ-որ մի հյուրանոցում: Եւ այդ վերելակում մի մարդ ասաց. «Ես լսել եմ Բիլի Գրահամը այս հյուրանոցում է մնում:» Եւ մեկ այլ մարդ նայեց իմ ուղղությամբ և ասաց. «Այո, ահա նա: Նա մեզ հետ է այս նույն վերելակում:» Եւ այս մարդը չափեց ինձ վերից վար մոտ մի տաս վայրկյան, և ասաց. «Վա՜յ, այս ինչ հիասթափութի՛ւն:»
(Laughter)
(Ծիծաղ)
I hope that you won't feel that these few moments with me is not a -- is an anticlimax, after all these tremendous talks that you've heard, and addresses, which I intend to listen to every one of them. But I was on an airplane in the east some years ago, and the man sitting across the aisle from me was the mayor of Charlotte, North Carolina. His name was John Belk. Some of you will probably know him. And there was a drunk man on there, and he got up out of his seat two or three times, and he was making everybody upset by what he was trying to do. And he was slapping the stewardess and pinching her as she went by, and everybody was upset with him. And finally, John Belk said, "Do you know who's sitting here?" And the man said, "No, who?" He said, "It's Billy Graham, the preacher." He said, "You don't say!" And he turned to me, and he said, "Put her there!" He said, "Your sermons have certainly helped me."
Ես հույս ունեմ որ դուք չեք մտածի թե այս մի քանի րոպեներն ինձ հետ չեն... հիասթափութիւն չեն պատճառի այս հիասքանչ ելույթներից հետո, որ դուք լսեցիք և ուղերձներ, որ նպատակ ունեմ լսել մեկ առ մեկ: Բայց ես մի քանի տարի առաջ արևելյան կողմերում ինքնաթիռով էի գնում և մարդը, որ նստած էր միջանցքին մյուս կողմը Հյուսիսային Կարոլինա նահանգի Շարլոտ քաղաքի քաղաքպետն էր: Նրա անունը Ջոն Բելկ էր: Երևի թե ձեզնից ոմանք նրան ճանաչում են: Եւ մի հարբած մարդ կար այնտեղ և նա իր նստած տեղից երկու-երեք անգամ ելավ, ու բոլորին նեղություն էր պատճառում իր պահվածքով, և նա խփում էր ուղեկցորդուհուն ու կսմթում նրան՝ մոտով անցնելու պահին և բոլորը նեղսրտում էին իրենից: Ու վերջապես Ջոն Բելկն ասաց. «Դու գիտե՞ս, թե ով է նստած այստեղ:» Եւ այդ մարդն ասաց. «Չէ. իսկ ո՞վ է:» Նա ասաց. «Բիլի Գրահամն է՝ քարոզիչը:» Մարդն ասաց. «Չէ՛, հա:» Եւ նա շրջվեց դեպի ինձ և ասաց. «Ձեռնվենք, ձեռնվենք:» Նա ասաց. «Քո քարոզները հաստատ օգնել են ինձ:»
(Laughter)
(Ծիծաղ)
And I suppose that that's true with thousands of people.
Ու ես ենթադրում եմ, որ դա ճշմարիտ է հազարավոր մարդկանց դեպքում:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
I know that as you have been peering into the future, and as we've heard some of it here tonight, I would like to live in that age and see what is going to be. But I won't, because I'm 80 years old. This is my eightieth year, and I know that my time is brief. I have phlebitis at the moment, in both legs, and that's the reason that I had to have a little help in getting up here, because I have Parkinson's disease in addition to that, and some other problems that I won't talk about.
Ես գիտեմ, որ ինչպես դուք զննում եք ապագան, և քանի մենք որոշ բաներ դրանից լսեցինք այս երեկո, ես կուզեի ապրել այդ դարաշրջանում և տեսնել թե ինչ է տեղի ունենալու: Բայց ես չեմ անի այն, քանի որ 80 տարեկան եմ. սա իմ 80-րդ տարին է, և գիտեմ որ իմ ժամանակը մոտեցել է: Ես երկու ոտքից էլ հիվանդ եմ և դրա համար է, որ ես օգնության կարքի ունեի այստեղ բարձրանալու համար, քանի որ ես Փարկինսոնի հիվանդությունից տառապում եմ ի լրումն այդ ամենի, և այլ խնդիրների, որոմց մասին չեմ խոսի:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
But this is not the first time that we've had a technological revolution. We've had others. And there's one that I want to talk about. In one generation, the nation of the people of Israel had a tremendous and dramatic change that made them a great power in the Near East. A man by the name of David came to the throne, and King David became one of the great leaders of his generation. He was a man of tremendous leadership. He had the favor of God with him. He was a brilliant poet, philosopher, writer, soldier -- with strategies in battle and conflict that people study even today.
Բայց սա առաջին անգամը չէ որ մենք տեխնոլոգիական հեղափոխություն ենք տեսել: Մենք այլերն էլ ենք ունեցել: Ու կա մեկը, որի մասին ես ուզում եմ խոսել: Մի սերունդի ընթացքում, Իսրայելի ժողովուրդն ապրեց ահռելի և էական փոփոխություն որ նրանց վերածեց Մերձավոր Արևելքում մի հզոր ուժի: Մի մարդ՝ Դավիթ անունով, գահին նստեց, և Դավիթ արքան դարձավ իր սերնդի լավագույն առաջնորդներից: Նա վիթխարի առաջնորդության մարդ էր: Նա Աստծո բարեհաճությունն ուներ: Նա հիանալի բանաստեղծ էր, փիլիսոփա, գրող, զինվոր, պատերազմի և հակամարտության ռազմավարություններով որ մարդիկ դեռ այսօր էլ ուսումնասիրում են:
But about two centuries before David, the Hittites had discovered the secret of smelting and processing of iron, and, slowly, that skill spread. But they wouldn't allow the Israelis to look into it, or to have any. But David changed all of that, and he introduced the Iron Age to Israel. And the Bible says that David laid up great stores of iron, and which archaeologists have found, that in present-day Palestine, there are evidences of that generation. Now, instead of crude tools made of sticks and stones, Israel now had iron plows, and sickles, and hoes and military weapons. And in the course of one generation, Israel was completely changed. The introduction of iron, in some ways, had an impact a little bit like the microchip has had on our generation. And David found that there were many problems that technology could not solve.
Բայց Դավիթից երկու դար առաջ Խեթերը բացահայտել էին երկաթի ձուլելու և մշակելու գաղտնիքը, և այդ հմտությունը տարածվեց կամաց-կամաց: Բայց նրանք թույլ չէին տալիս, որ իսրայելացիները օգտվեին դրանից կամ ունենային այն: Բայց Դավիթն այդ բոլորը փոխեց և նա ներմուծեց Երկաթյա Դարը Իսրայելին: Ու Աստվածաշունչն ասում է, որ Դավիթը շատ երկաթ պահեստավորեց, և հնէաբաններ գտել են, այսօրվա Պաղեստինի տարածքում, որ հետքեր կան այդ սերնդից: Հիմա, անմշակ գործիքների փոխարեն՝ պատրաստված փայտից և քարից, Իսրայելն արդեն ունեցավ երկաթե գութաններ և մանգաղներ ու թոխրեր, ու զինվորական միջոցներ: Եւ մի իսկ սերնդի ընթացքում, Իսրայելն ամբողջովին փոխվեց: Երկաթի օգտագործումն ինչ-որ կերպ ազդեցություն ունեցավ այնպես, ինչպես միկրոչիփն ազդեց մեր սերնդի վրա: Եւ Դավիթը գտավ որ կային շատ խնդիրներ, որ տեխնոլոգիան չէր կարող լուծել:
There were many problems still left. And they're still with us, and you haven't solved them, and I haven't heard anybody here speak to that. How do we solve these three problems that I'd like to mention? The first one that David saw was human evil. Where does it come from? How do we solve it? Over again and again in the Psalms, which Gladstone said was the greatest book in the world, David describes the evils of the human race. And yet he says, "He restores my soul." Have you ever thought about what a contradiction we are? On one hand, we can probe the deepest secrets of the universe and dramatically push back the frontiers of technology, as this conference vividly demonstrates. We've seen under the sea, three miles down, or galaxies hundreds of billions of years out in the future.
Դեռ շատ խնդիրներ մնացին: Եւ դրանք դեռ մեր հետ են, և դուք դեռ չեք լուծել դրանք, և ես չեմ լսել որևէ մեկին, որ այդ մասին խոսեց այստեղ: Ինչպե՞ս կլուծենք մենք այս երեք խնդիրները, որոնց ես կուզեմ անդրադառնալ: Առաջինը, որ Դավիթը նկատեց մարդկային չարությունն էր: Ո՞րտեղից է այն գալիս: Ինչպե՞ս կարող ենք մենք այն լուծել: Նորից ու նորից Սաղմոսներում՝ որը Գլադսթոնն ասաց ամենահրաշալի գիրքն է աշխարհում, Դավիթը նկարագրում է մարդկային դասի չարությունը: Բայց և այնպես նա ասում է. «Նա վերանորոգում է իմ հոգին:» Երբևէ մտածե՞լ եք, թե ինչպիսի հակասություն ենք մենք: Մի կողմից, կարողանում ենք ներթափանցել տիեզերքի ամենախորը գաղտնիքները և էականորեն ընդլայնել տեխնոլոգիայի սահմանները՝ ինչն այս կոնֆերանսը ներկայացնում է պայծառորեն: Մենք տեսել ենք ծովի խորքերը՝ երեք մղոն ցած կամ աստղերի բույլ՝ հարյուր միլիարդավոր տարիներ դեպի ապագա:
But on the other hand, something is wrong. Our battleships, our soldiers, are on a frontier now, almost ready to go to war with Iraq. Now, what causes this? Why do we have these wars in every generation, and in every part of the world? And revolutions? We can't get along with other people, even in our own families. We find ourselves in the paralyzing grip of self-destructive habits we can't break. Racism and injustice and violence sweep our world, bringing a tragic harvest of heartache and death. Even the most sophisticated among us seem powerless to break this cycle. I would like to see Oracle take up that, or some other technological geniuses work on this. How do we change man, so that he doesn't lie and cheat, and our newspapers are not filled with stories of fraud in business or labor or athletics or wherever?
Բայց մյուս կողմից ինչ որ բան այն չէ: Մեր ռազմական նավերը, մեր զինվորները սահմանագծում են հիմա գրեթե պատրաստ պատերազմի գնալու Իրաքին դեմ: Հիմա, ի՞նչն է սրա պատճառը: Ինչո՞ւ ամեն սերունդ նման պատերազմներ է վարում, և այն էլ աշխարհի բոլոր կողմերում: Հապա հեղափոխություննե՞րը: Մենք չենք կարողանում ուրիշ մարդկանց հետ հարմարվել, նույնիսկ մեր իսկ ընտանիքներում: Մենք մեզ գտնում ենք անհաղթահարելի մի իրավիճակում. ինքնաոչնչացնող սովորույթներով՝ որոնց մենք չենք կարող վերջ տալ: Ռասիզմը, անարդարությունը և բռնությունը տարածված են մեր աշխարհում՝ բերելով կսկիծի և մահվան ողբերգական մի հունձք: Նույնիսկ մեր միջի ամենափորձառուները անզոր են թվում այս ընթացքը կոտորելու: Ես կուզեի տեսնել «Oracle» ընկերությունը այդ ուղղությամբ աշխատել: Կամ այլ տեխնոլոգիական հանճարեղներ դրա վրան աշխատել: Ինչպե՞ս ենք մենք փոխում մարդուն որ նա չստի և չխաբի ու որ մեր թերթերը չլցվեն գործարարության կամ աշխատանքի կամ սպորտի կամ ուրիշ բանի մեջ խաբեության մասին հոդվածներով:
The Bible says the problem is within us, within our hearts and our souls. Our problem is that we are separated from our Creator, which we call God, and we need to have our souls restored, something only God can do. Jesus said, "For out of the heart come evil thoughts: murders, sexual immorality, theft, false testimonies, slander." The British philosopher Bertrand Russell was not a religious man, but he said, "It's in our hearts that the evil lies, and it's from our hearts that it must be plucked out." Albert Einstein -- I was just talking to someone, when I was speaking at Princeton, and I met Mr. Einstein. He didn't have a doctor's degree, because he said nobody was qualified to give him one.
Աստվածաշնչում նշված է, որ խնդիրը մեր մեջ է, մեր սրտերի և հոգիների մեջ: Մեր խնդիրն այն է, որ մենք հեռացած ենք մեր Արարիչից, որին մենք անվանում ենք Աստված, և մենք կարիք ունենք մեր հոգիները վերանորոգելու, մի բան, որ միայն Աստված կարող է անել: Հիսուսն ասաց. «Սրտից են գալիս չար մտքերը՝ սպանություններ, սեռական անբարոյականություն, գողություն, սուտ վկայություններ, զրպարտություն:» Բրիտանացի փիլիսոփա Բերթրանդ Ռասըլը կրոնական մարդ չէր, բայց նա ասաց. «Մեր սրտերում է, որ չարն է ապրում, և մեր սրտերից է, որ այն պետք է դուրս շպրտվի:» Ալբերտ Էյնշտեյնը... Մեկի հետ զրուցելու պահին էր, երբ ես Պրինսթոնում խոսում էի, և ես տեսա պարոն Էյնշտեյնին: Նա չուներ դոկտորական աստիճան, ինչպես նա ասաց, քանի որ ոչ մեկը որակավորված չէր, որ իրեն շնորհեր այն:
(Laughter)
(Ծիծաղ)
But he made this statement. He said, "It's easier to denature plutonium than to denature the evil spirit of man." And many of you, I'm sure, have thought about that and puzzled over it. You've seen people take beneficial technological advances, such as the Internet we've heard about tonight, and twist them into something corrupting. You've seen brilliant people devise computer viruses that bring down whole systems. The Oklahoma City bombing was simple technology, horribly used. The problem is not technology. The problem is the person or persons using it. King David said that he knew the depths of his own soul. He couldn't free himself from personal problems and personal evils that included murder and adultery. Yet King David sought God's forgiveness, and said, "You can restore my soul."
Բայց նա այս կարծիքը հայտնեց: Նա ասաց. «Ավելի հեշտ է պլատոնիումի բնական հատկությունները փոխել քան թե մարդու չար ոգու հատկությունները փոխել:» Եւ ես համոզված եմ, որ ձեզնից շատերը մտածել են այդ մասին և տարակուսել: Դուք տեսել եք մարդկանց՝ վերցնելով նպաստավոր տեսնոլոգիական առավելություններ, ինչպես օրինակ ինտերներտը, որի մասին լսեցինք այսօր, և խեղաթյուրել այն՝ վերածելով այլանդակ մի բանի: Դուք տեսել եք հրաշալի մարդկանց, որ համակարգչային վիրուսներ են ստեղծում որոնք ամբողջ համակարգեր են ոչնչացնում: Օկլահոմա քաղաքի ռմբակոծումը պարզ տեխնոլոգիա էր՝ սարսափելիորեն օգտագործված: Խնդիրը տեխնոլոգիան չէ: Խնդիրը այն մարդը կամ մարդիկ են, որ այն օգտագործում են: Դավիթ արքան ասաց որ նա գիտեր իր իսկ հոգու խորությունը: Նա չկարողացավ ազատել իրեն անձնական խնդիրներից և անձնական չարություններից որոնք ներառում էին սպանությունն ու դավաճանությունը: Այնուհանդերձ Դավիթ արքան հուսաց Աստծո ներողամտությանը, և ասաց. «Դու կարող ես վերանորոգել իմ հոգին:»
You see, the Bible teaches that we're more than a body and a mind. We are a soul. And there's something inside of us that is beyond our understanding. That's the part of us that yearns for God, or something more than we find in technology. Your soul is that part of you that yearns for meaning in life, and which seeks for something beyond this life. It's the part of you that yearns, really, for God. I find [that] young people all over the world are searching for something. They don't know what it is. I speak at many universities, and I have many questions and answer periods, and whether it's Cambridge, or Harvard, or Oxford -- I've spoken at all of those universities. I'm going to Harvard in about three or four -- no, it's about two months from now -- to give a lecture. And I'll be asked the same questions that I was asked the last few times I've been there. And it'll be on these questions: where did I come from? Why am I here? Where am I going? What's life all about? Why am I here?
Տեսնում եք, Աստվածաշունչը սովորեցնում է որ մենք ավելին ենք, քան միայն մարմին և միտք: Մենք հոգի ենք: Եւ ինչ-որ բան կա մեր մեջ որ գերազանցում է մեր ըմբռնմանը: Դա մեր այն մասն է, որ ձգտում է Աստծուն, կամ ավելիին քան այն ինչ գտնում ենք տեխնոլոգիայում: Ձեր հոգին ձեր այն մասն է, որ ձգտում է կյանքում իմաստի և որը փնտրում է ավելին քան կա այս կյանքում: Դա քո այն մասն է, որ իրականում ձգտում է Աստծուն: Ես գտնում եմ որ երիտասարդ մարդիկ ամողջ աշխարհում ինչ-որ մի բան են փնտրում: Նրանք չգիտեն թե դա ինչ է: Ես շատ համալսարաններում եմ ելույթ ունենում, և շատ հարց ու պատասխանի պահեր են լինում, և՝ անկախ նրանից թե դա Քեմբրիջ է, կամ Հարվարդ կամ Օքսֆորդ... Ես այն բոլոր համալսարաններում ելույթներ եմ ունեցել: Ես գնում եմ Հարվարդ մի երեք կամ չորս... չէ, մոտ մի երկու ամսից, որ դասախոսություն տամ: Եւ ես կլսեմ այն նույն հարցերը, որ արդեն լսել եմ այն վերջին մի քանի անգամները որ այնտեղ էի: Եւ այն կլինի այս մի քանի հարցերի շուրջ՝ ես ո՞րտեղից եմ եկել, ինչո՞ւ եմ այստեղ, ո՞ւր եմ գնում, ո՞րն է կյանքի իմաստը, ինչո՞ւ եմ ես այստեղ:
Even if you have no religious belief, there are times when you wonder that there's something else. Thomas Edison also said, "When you see everything that happens in the world of science, and in the working of the universe, you cannot deny that there's a captain on the bridge." I remember once, I sat beside Mrs. Gorbachev at a White House dinner. I went to Ambassador Dobrynin, whom I knew very well. And I'd been to Russia several times under the Communists, and they'd given me marvelous freedom that I didn't expect. And I knew Mr. Dobrynin very well, and I said, "I'm going to sit beside Mrs. Gorbachev tonight. What shall I talk to her about?" And he surprised me with the answer. He said, "Talk to her about religion and philosophy. That's what she's really interested in." I was a little bit surprised, but that evening that's what we talked about, and it was a stimulating conversation. And afterward, she said, "You know, I'm an atheist, but I know that there's something up there higher than we are."
Նույնիսկ եթե դուք կրոնական հավատք չունեք, երբեմն քեզ թվում է, թե ինչ որ բան էլ կա: Թոմաս Էդիսոնն էլ ասաց. «Երբ դու տեսնում ես այն ամենը, որ տեղի է ունենում գիտական աշխարհում, և տիեզերքի գործունեության մեջ, դուք չեք կարող ժխտել, որ ղեկին ինչ-որ մեկը կանգնած է:» Հիշում եմ, որ մի անգամ ես նստել էի տիկին Գորբաչովի կողքին Սպիտակ Տանը՝ ընթրիքի ժամանակ: Ես մոտեցա դեսպան Դոբրինինին, որին շատ լավ էի ճանաչում, և ես Խորհրդային ժամանակ Ռուսաստանում էլ եղել էի մի քանի անգամ, և նրանք ինձ շնորհել էին հրաշալի ազատություն, որ չէի ակնկալում: Ու ես պարոն Դոբրինինին հետ շատ լավ ծանոթ էի, և ասացի. «Ես տիկին Գորբաչովի կողքն եմ նստելու այս երեկո: Ինչի՞ մասին խոսեմ նրա հետ:» Եւ նրա պատասխանն ինձ զարմացրեց: Նա ասաց. «Խոսի՛ր նրա հետ կրոնի և փիլիսոփայության մասին: Դա հենց այն է, ինչ նրան իսկապես հետաքրքրում է:» Ես մի քիչ զարմացած էի, բայց այդ երեկո մենք խոսեցինք այդ մասին, և այն խրախուսող խոսակցություն էր, և հետո նա ասաց. «Դուք գիտեք, ես աթեիստ եմ, բայց ես գիտեմ, որ վերևում ինչ-որ մի բան կա մեզնից ավելի բարձր:»
The second problem that King David realized he could not solve was the problem of human suffering. Writing the oldest book in the world was Job, and he said, "Man is born unto trouble as the sparks fly upward." Yes, to be sure, science has done much to push back certain types of human suffering. But I'm -- in a few months, I'll be 80 years of age. I admit that I'm very grateful for all the medical advances that have kept me in relatively good health all these years. My doctors at the Mayo Clinic urged me not to take this trip out here to this -- to be here. I haven't given a talk in nearly four months. And when you speak as much as I do, three or four times a day, you get rusty. That's the reason I'm using this podium and using these notes. Every time you ever hear me on the television or somewhere, I'm ad-libbing. I'm not reading. I never read an address. I never read a speech or a talk or a lecture. I talk ad lib. But tonight, I've got some notes here so that if I begin to forget, which I do sometimes, I've got something I can turn to.
Երկրորդ խնդիրը որ Դավիթ արքան գիտակցեց, որ չի կարող լուծել մարդկային տառապանքի խնդիրն էր: Ամենահին գիրքը գրողը Հոբն էր, և նա ասաց. «Մարդը ծնվել է տաժանքի համար, ինչպես կայծեր դեպի վեր են թռչում:» Այո, իսկապես, գիտությունը շատ է օգնել թեթևացնելու մարդկային տառապանքի որոշ տեսակներ: Բայց ես... մի քանի ամսից կլինեմ 80 տարեկան: Ես խոստովանում եմ, որ շատ երախտապարտ եմ բոլոր բժշկական առաջդիմությունների համար որ ինձ բավականին լավ առողջական վիճակում են պահել այս բոլոր տարիների ընթացքում: Իմ բժիշկները Մայո Կլինիկայում ինձ զգուշացնում էին ճամփորդությամբ դուրս չգալ սրա... չլինել այստեղ: Գրեթե չորս ամիս է ինչ որևէ ելույթ չեմ ունեցել: Եւ երբ դուք խոսում եք այնքան ինչքան ես, երեք կամ չորս անգամ օրական, սկսում եք փչանալ: Դրա համար էլ ես այս բեմի վրա եմ և օգտագործում եմ այս գրառումները: Ամեն անգամ, երբ դուք լսում եք ինձ հեռուստատեսությամբ կամ այլուր, ես տեղվույն, ինքնաբերաբար եմ խոսում: Ես չեմ կարդում: Ես երբեք ուղերձներ չեմ կարդում: Ես երբեք չեմ կարդում ելույթ կամ խոսք կամ դասախոսություն: Ես խոսում եմ տեղվույն, ինքնաբերաբար: Բայց այս երեկո ես որոշ գրառումներ ունեմ իմ հետ, որ եթե սկսեմ մոռանալ՝ որ երբեմն պատահում է, ունենամ ինչ-որ մի հուշող բան:
But even here among us, most -- in the most advanced society in the world, we have poverty. We have families that self-destruct, friends that betray us. Unbearable psychological pressures bear down on us. I've never met a person in the world that didn't have a problem or a worry. Why do we suffer? It's an age-old question that we haven't answered. Yet David again and again said that he would turn to God. He said, "The Lord is my shepherd." The final problem that David knew he could not solve was death. Many commentators have said that death is the forbidden subject of our generation. Most people live as if they're never going to die. Technology projects the myth of control over our mortality. We see people on our screens. Marilyn Monroe is just as beautiful on the screen as she was in person, and our -- many young people think she's still alive. They don't know that she's dead. Or Clark Gable, or whoever it is. The old stars, they come to life. And they're -- they're just as great on that screen as they were in person. But death is inevitable.
Բայց նույնիսկ այստեղ մեր մեջ, ամեն... աշխարհում ամենաառաջակարգ հասարակության մեջ, մենք չքավորություն ենք տեսնում: Կան ընտանիքներ, որ ինքնաոչնչացմամբ են զբաղվում, ընկերներ, որ մեզ դավաճանում են: Անտանելի հոգեբանական ճնշումները թափվում են մեր վրա: Ես այս աշխարհում երբեք չեմ հանդիպել մի մարդու, որ խնդիր չունենար կամ մտահոգություն: Ինչո՞ւ ենք մենք տառապում: Սա մի շատ հին հարց է որ մենք դեռ չենք պատասխանել: Սակայն Դավիթը նորից ու նորից ասաց որ նա կդառնա Աստծուն: Նա ասաց. «Տերն է իմ հովիվը:» Վերջնական խնդիրը, որ Դավիթը գիտեր որ չէր կարող լուծել մահն էր: Շատ մեկնաբաններ ասել են, թե մահը մեր սերնդի արգելված թեման է: Շատ մարդիկ ապրում են այնպես թե կարծես նրանք երբեք էլ չեն մեռնելու: Տեխնոլոգիան առաջ է բերում այն առասպելը որ մենք կառավարում ենք մեր մահացությունը: Մենք տեսնում ենք մարդկանց մեր էկրանների վրա: Մերիլին Մոնրոն էկրանի վրա այնքան գեղեցիկ է ինչքան նա դեմ առ դեմ էր, և մեր... շատ երիտասարդներ դեռ կարծում են, որ նա ողջ է: Նրանք չգիտեն, որ նա մահացել է: Կամ էլ Քլարկ Գեյբըլը, կամ էլ ով որ լինի: Հին աստղերը: Նրանք կենդանանում են: Եւ նրանք... նրանք նույնքան հրաշալի են այդ էկրանի վրա, ինչպես որ էին դեմ առ դեմ: Բայց մահն անխուսափելի է:
I spoke some time ago to a joint session of Congress, last year. And we were meeting in that room, the statue room. About 300 of them were there. And I said, "There's one thing that we have in common in this room, all of us together, whether Republican or Democrat, or whoever." I said, "We're all going to die. And we have that in common with all these great men of the past that are staring down at us." And it's often difficult for young people to understand that. It's difficult for them to understand that they're going to die. As the ancient writer of Ecclesiastes wrote, he said, there's every activity under heaven. There's a time to be born, and there's a time to die. I've stood at the deathbed of several famous people, whom you would know. I've talked to them. I've seen them in those agonizing moments when they were scared to death.
Ես որոշ ժամանակ առաջ խոսեցի Կոնգրեսի միասնական նիստի ժամանակ, անցյալ տարի: Ու մենք հանդիպում էինք այդ սենյակում արձանների սենյակում... նրանցից մոտ երեք հարյուրն էին այնտեղ: Եւ ես ասացի. «Այս սենյակում մի ընդհանուր բան ունենք մենք, բոլորս այստեղ, լինենք Հանրապետական կամ Դեմոկրատ կամ էլ ինչ էլ որ լինի:» Ես ասացի. «Մենք բոլորս մահանալու ենք:» Ու մենք այդ ընդհանրությունն ունենք անցյալի այս բոլոր մեծ մարդկանց հետ որոնց հայացքները դեպի մեզ են նետված: Եւ հաճախ շատ դժվար է երիտասարդ մարդկանց համար հասկանալ այն: Դժվար է նրանց համար հասկանալ, որ նրանք պիտի մահանան: Ինչպես Ժողովողին Գրքի հին գրողը գրեց, նա ասում էր, երկնքի տակ ամեն գործողություն էլ կա: Ծնվելու ժամանակն էլ կա, մահվան ժամանակն էլ կա: Ես կանգնել եմ մահվան սնարին բազում հայտնի մարդկանց ում դուք կճանաչեիք: Ես խոսել եմ նրանց հետ: Ես տեսել եմ նրանց այդ հոգեվարքի պահերին երբ նրանք մեռնելու չափ վախեցած են եղել:
And yet, a few years earlier, death never crossed their mind. I talked to a woman this past week whose father was a famous doctor. She said he never thought of God, never talked about God, didn't believe in God. He was an atheist. But she said, as he came to die, he sat up on the side of the bed one day, and he asked the nurse if he could see the chaplain. And he said, for the first time in his life he'd thought about the inevitable, and about God. Was there a God? A few years ago, a university student asked me, "What is the greatest surprise in your life?" And I said, "The greatest surprise in my life is the brevity of life. It passes so fast." But it does not need to have to be that way. Wernher von Braun, in the aftermath of World War II concluded, quote: "science and religion are not antagonists. On the contrary, they're sisters." He put it on a personal basis. I knew Dr. von Braun very well. And he said, "Speaking for myself, I can only say that the grandeur of the cosmos serves only to confirm a belief in the certainty of a creator." He also said, "In our search to know God, I've come to believe that the life of Jesus Christ should be the focus of our efforts and inspiration. The reality of this life and His resurrection is the hope of mankind."
Բայց և այնպես, դրանից մի քանի տարի առաջ, մահը երբեք չէր անցել նրանց մտքով: Ես խոսեցի մի կնոջ հետ անցյալ շաբաթ ում հայրը նշանավոր բժիշկ էր: Պատմեց, որ նա երբեք չէր մտածել Աստծո մասին, երբեք չի խոսել Աստծո մասին, չի հավատացել Աստծուն: Նա աթեիստ էր: Բայց նա ասաց, երբ նրա մահվան ժամանակն եկավ, մի օր նա նստեց մահճակալի եզրին, և նա հարցրեց բուժքրոջը եթե կարելի է տեսնել քահանային: Եւ ասաց որ կյանքում առաջին անգամ նա մտածել էր անխուսափելիին մասին, և Աստծո մասին: Աստված կա՞, արդյոք: Մի քանի տարի առաջ, մի ուսանող հարցրեց ինձ. «Ի՞նչն է ձեր կյանքի ամենամեծ անակնկալը:» Եւ ես ասացի, իմ կյանքի ամենամեծ անակնկնալը կյանքի կարճությունն է: Այն այնքան արագ է անցնում: Բայց պարտադիր չի, որ այն այդպես լինի: Վերներ ֆոն Բրաունը, Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմից հետո եզրակացրեց, մեջբերում եմ. «Գիտությունը և կրոնը չեն հակադրվում: Ընդ հակառակը, նրանք քույրեր են:» Նա սա անձնական փորձի հիման վրա էր ասում: Ես շատ լավ գիտեի դոկտոր ֆոն Բրաունին: Եւ նա ասաց. «Խոսելով իմ կողմից՝ ես միայն կարող եմ ասել, որ տիեզերքի վեհությունը միայն ծառայում է հաստատել որոշակի արարչի գոյության հավատը:» Նա նաև ասաց. «Աստծուն ճանաչելու մեր փնտրտուքների մեջ, ես եկել եմ այն եզրակացության, որ Հիսուս Քրիստոսի կյանքը պետք ե լինի մեր ջանքերի և ոգեշնչման կենտրոնը: Այս կյանքի իրականությունը և նրա հարությունը հույսն է մարդկանց:»
I've done a lot of speaking in Germany and in France, and in different parts of the world -- 105 countries it's been my privilege to speak in. And I was invited one day to visit Chancellor Adenauer, who was looked upon as sort of the founder of modern Germany, since the war. And he once -- and he said to me, he said, "Young man." He said, "Do you believe in the resurrection of Jesus Christ?" And I said, "Sir, I do." He said, "So do I." He said, "When I leave office, I'm going to spend my time writing a book on why Jesus Christ rose again, and why it's so important to believe that." In one of his plays, Alexander Solzhenitsyn depicts a man dying, who says to those gathered around his bed, "The moment when it's terrible to feel regret is when one is dying." How should one live in order not to feel regret when one is dying?
Ես բազմաթիվ անգամ ելույթ եմ ունեցել Գերմանիայում և Ֆրանսիայում, և աշխարհի տարբեր երկրներում... ես պատիվն եմ ունեցել խոսելու 105 երկրներում: Եւ մի օր ես հրավիրված էի այցելելու կանցլեր Ադենաուըրին ով համարվում էր արդի Գերմանիայի հիմնադիրը՝ պատերազմից հետո: Ու նա մի անգամ... և նա ինձ ասաց, նա ասաց. «Երիտասարդ, -- նա ասաց, դու հավատո՞ւմ ես Հիսուս Քրիստոսի հարությանը:» Եւ ես ասացի. «Հավատում եմ, պարոն:» Նա ասաց. «Ես նույնպես:» Նա ասաց. «Երբ ես արդեն պաշտոնիցս անցած լինեմ, ես գիրք գրելով եմ ժամանակս անցկացնելու, թե ինչու Հիսուս Քրիստոսը հարություն առավ, և ինչու դրան հավատալը այդքան կարևոր է:» Իր ներկայացումներից մեկում, Ալեքսանդր Սոլժոնիցինը նկարագրում է մի մեռնող մարդու, ով ասում է իր մահճի շուրջ հավաքվածներին. «Պահը, երբ սարսափելի է ափսոսալ այն է, երբ մարդ մահանում է:» Ինչպե՞ս պետք է ապրի մարդը, որ մահվան պահին չափսոսա:
Blaise Pascal asked exactly that question in seventeenth-century France. Pascal has been called the architect of modern civilization. He was a brilliant scientist at the frontiers of mathematics, even as a teenager. He is viewed by many as the founder of the probability theory, and a creator of the first model of a computer. And of course, you are all familiar with the computer language named for him. Pascal explored in depth our human dilemmas of evil, suffering and death. He was astounded at the phenomenon we've been considering: that people can achieve extraordinary heights in science, the arts and human enterprise, yet they also are full of anger, hypocrisy and have -- and self-hatreds. Pascal saw us as a remarkable mixture of genius and self-delusion. On November 23, 1654, Pascal had a profound religious experience. He wrote in his journal these words: "I submit myself, absolutely, to Jesus Christ, my redeemer."
Բլեզ Պասկալը հարցրել է հենց այդ հարցը 17-րդ դարի Ֆրանսիայում: Պասկալը համարվել է ճարտարապետը ժամանակակից քաղաքակրթության: Նա հրաշալի գիտնական էր մաթեմատիկայի առաջխաղացման շարքին, նույնիսկ դեռ պատանի տարիքում: Նա շատերի կողմից գնահատվել է որպես հավանականության տեսության հիմնադիր և համակարգչի առաջին տիպի ստեղծողը: Եւ իհարկե դուք բոլորդ ծանոթ եք համակարգչային լեզվին, որ կոչում են նրա անունով: Պասկալը խորությամբ ուսումնասիրել է մեր մարդկային երկընտրանքները չարության, տառապանքի և մահվան շուրջ: Նա ապշել էր այդ երևույթի վրա, որ մենք ի նկատի ունենք. որ մարդիկ կարող են հասնել անսովոր բարձունքների գիտության, արվեստների և մարդկային նախաձեռնության ոլորտներում, սակայն նրանք նաև լի են զայրույթով, կեղծավորությամբ և ունեն... և սեփական անձի ատելությամբ: Պասկալը մեզ տեսավ որպես ուշագրավ խառնուրդ հանճարեղության և ինքնախաբեության: 1654-ի նոյեմբերի 23-ին, Պասկալը խորիմաստ կրոնական ապրում ունեցավ: Նա իր օրագրում հետևյալ բառերը գրեց. «Ես իմ անձը հանձնում եմ բացարձակապես Հիսուս Քրիստոսին, իմ Փրկարարին:»
A French historian said, two centuries later, "Seldom has so mighty an intellect submitted with such humility to the authority of Jesus Christ." Pascal came to believe not only the love and the grace of God could bring us back into harmony, but he believed that his own sins and failures could be forgiven, and that when he died he would go to a place called heaven. He experienced it in a way that went beyond scientific observation and reason. It was he who penned the well-known words, "The heart has its reasons, which reason knows not of."
Մի ֆրանսիացի պատմաբան ասել է, երկու դար անց. «Հազվադեպ է, որ այսպիսի հզոր ուղեղ նման հեզությամբ հանձնվի Հիսուս Քրիստոսի իշխանությանը:» Պասկալին վիճակված էր հավատալ ոչ միայն որ Աստծո սերը և գթասրտությունը կարող է մեզ ներդաշնակության բերել դարձյալ, բայց նա հավատաց որ անձամբ իր մեղքերը և ձախորդություններն էլ կարող են ներվել, և որ, երբ նա մահանա, կգնա դրախտ կոչված մի տեղ: Նա զգաց դա այնպես, որ գերազանցում էր գիտական ուսումնասիրությունը և ողջամտությունը: Հենց նա էր, որ գրել է հայտնի բառերը. «Սիրտն իր պատճառներն ունի որոնց ողջամտությունը չի ճանաչում:»
Equally well known is Pascal's Wager. Essentially, he said this: "if you bet on God, and open yourself to his love, you lose nothing, even if you're wrong. But if instead you bet that there is no God, then you can lose it all, in this life and the life to come." For Pascal, scientific knowledge paled beside the knowledge of God. The knowledge of God was far beyond anything that ever crossed his mind. He was ready to face him when he died at the age of 39. King David lived to be 70, a long time in his era. Yet he too had to face death, and he wrote these words: "even though I walk through the valley of the shadow of death, I will fear no evil, for you are with me."
Հավասարապես լավ է ճանաչված Պասկալի Գրավը: Ըստ էության, նա ասաց. «Եթե դուք գրավի գաք Աստծո վրա, և բացեք ձեզ նրա սիրո առջև, դուք ոչինչ չեք կորցնի նույնիսկ եթե սխալ լինեք: Բայց եթե դրա փոխարեն դուք գրավի գաք թե Աստված չկա, ապա դուք կարող եք այն ամբողջովին կորցնել, այս կյանքում և գալիք կյանքում:» Ըստ Պասկալի, գիտական իմացությունը աղոտանում էր Աստծո ճանաչելուն առաջ: Աստծո ճանաչելն շատ ավելի խորն էր գնում ցանկացած բանից որ երբևէ անցած լիներ նրա մտքով: Նա պատրաստ էր տեսնել նրան՝ Աստծուն, երբ նա մահացավ 39 տարեկանում: Դավիթ արքան ապրեց մինչև 70 տարեկան... մեծ տարիք, իր ժամանակաշրջանի համար: Ամեն դեպքում նա էլ պետք է ենթարկվեր մահվան, ու նա գրեց այս բառերը. «Նույնիսկ եթե մահվան շուքի ձորով քայլեմ, ես չեմ վախենա ոչ մի չարից, քանզի դու ինձ հետ ես:»
This was David's answer to three dilemmas of evil, suffering and death. It can be yours, as well, as you seek the living God and allow him to fill your life and give you hope for the future. When I was 17 years of age, I was born and reared on a farm in North Carolina. I milked cows every morning, and I had to milk the same cows every evening when I came home from school. And there were 20 of them that I had -- that I was responsible for, and I worked on the farm and tried to keep up with my studies. I didn't make good grades in high school. I didn't make them in college, until something happened in my heart.
Սա էր Դավիթի պատասխանը երեք երկընտրանքներին՝ չարին, տառապանքին և մահվան: Այն կարող է նաև լինել ձերը, հենց որ դուք փնտրեք կենդանի Աստծուն և թույլ տաք որ նա լցնի ձեր կյանքը և տա ձեզ հույս ապագայի համար: Երբ ես 17 տարեկան էի, ես ծնվել և մեծացել եմ Հյուսիսային Կարոլինա նահանգում՝ մի ագարակում: Ես ամեն առավոտ կով էի կթում, և ես ստիպված էի կթել այդ նույն կովերին ամեն երեկո երբ ես գալիս էի դպրոցից տուն, և ես ունեի քսան հատ... որոնք իմ պատասխանատվության տակ էին, և ես աշխատում էի ագարակում և աշխատում էի դասերս էլ հասցնել: Ես լավ թվանշաններ չունեի ավագ դասարաններում: Ոչ էլ համալսարանում, մինչև որ մի բան պատահեց իմ սրտում:
One day, I was faced face-to-face with Christ. He said, "I am the way, the truth and the life." Can you imagine that? "I am the truth. I'm the embodiment of all truth." He was a liar. Or he was insane. Or he was what he claimed to be. Which was he? I had to make that decision. I couldn't prove it. I couldn't take it to a laboratory and experiment with it. But by faith I said, I believe him, and he came into my heart and changed my life. And now I'm ready, when I hear that call, to go into the presence of God. Thank you, and God bless all of you.
Մի օր ես դեմ առ դեմ հանդիպեցի Քրիստոսին: Նա ասաց. «Ես եմ ճանապարհը, ճշմարտությունը և կյանքը:» Կարո՞ղ եք պատկերացնել: «Ես եմ ճշմարտությունը: Ես եմ մարմնացումն ամբողջ ճշմարտության:» Նա ստախոս էր: Կամ խենթ էր: Կամ էլ նա այն էր, ինչ ներկայացնում էր իրեն: Ո՞րն էր նա: Ես պետք է այդ որոշումը կայացնեի: Ես չէի կարող ապացուցել այն: Ես չէի կարող այն լաբորատորիա տանել և փորձերով զբաղվել դրա հետ: Բայց հավատքով ես ասացի, ես հավատում եմ իրեն, և նա մտավ իմ սիրտը ու փոխեց իմ կյանքը: Եւ հիմա ես պատրաստ եմ, երբ լսում եմ այդ կանչը, գնալ Աստծու ներկայության: Շնորհակալություն, և Աստված օրհնի բոլորիդ:
(Applause)
(Ծափահարություն)
Thank you for the privilege. It was great.
Շնորհակալություն այս պատվի համար: Հրաշալի էր:
Richard Wurman: You did it. Thanks.
Ռիչարդ Վուրման: Դու դա արեցիր: Շնորհակալություն:
(Applause)
(Ծափահարություն)